TVP Dokument Piątek, 27.09.2024 05:45 DZIKA POLSKA - SZALEŃCY NATURY - BOBROWIANIE W PUSZCZY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury – ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński będą spotykać tych szaleńców w terenie i ruszać śladem ich fascynacji. Bohaterowie będą ich wciągać w swe działania, a przynajmniej aktywnie je demonstrować. Tym razem ekipa "Dzikiej Polski" wyruszyła do małej wsi Krutyń w sercu Puszczy Piskiej. Jest to stara mazurska miejscowość otoczona przez Puszczę Piską, położona w południowo-zachodniej części Mazurskiego Parku Krajobrazowego, wzdłuż najpiękniejszego odcinka rzeki Krutynia. Puszcza Piska jest drugim co do wielkości kompleksem leśnym w Europie. Wciąż zachwyca bogactwem natury, a przy tym zachowała wiele ze swej pierwotnej dzikości. Liczne bagna oraz mokradła, zatopione w niej niczym perły jeziora, meandrujące rzeki, różnorodność gatunków roślin i zwierząt tworzą niepowtarzalny urok leśnej krainy. W najbogatszym przyrodniczo fragmencie puszczy utworzono właśnie Mazurski Park Krajobrazowy. W programie opowiemy o dzikich zwierzętach żyjących w tych rejonach, takich jak bobry, wilki, rysie, oraz o rzece Krutyni - słynnym w Polsce i za granicą szlaku kajakowym, jednym z najpiękniejszych w Europie. Wśród rzek spławnych jest legendą, urzeka bujną roślinnością, długim meandrowaniem, niewielkimi jeziorami. Naszym przewodnikiem po tej dzikiej jeszcze i malowniczej krainie będzie Feliks Kaczanowski z Nadleśnictwa Strzałowo. 06:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 4 U TATARÓW Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie trzeba przemierzyć tysięcy kilometrów i przeznaczyć tysięcy złotych na daleką podróż, aby się znaleźć w zupełnie innym świecie. Wystarczy odwiedzić polskich Tatarów mieszkających do dzisiaj na Podlasiu. Radosław Kotarski korzysta z tej rady i poznaje barwną kulturę, obyczaje i miejsce życia potomków Czyngis - chana, obecnych w Polsce od kilkuset lat. Sprawdza, jak wygląda ich codzienne życie, czym się zajmują i jak przechowują pamięć o przodkach. Ma również okazję ugotować niezwykłą potrawę. 06:55 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 2 ZWAŚNIONE STADA (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 2. PRIDES IN CONFLICT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 2 - "Zwaśnione stada". Dolina Luangwy to jedna z ostatnich ostoi lwów na świecie. W porze deszczowej stada mogą żyć w dużej odległości od siebie. Ale w porze suchej wszystkie dzikie zwierzęta gromadzą się nad rzeką. Terytoria lwów zaczynają się wtedy zazębiać. Ta bliskość oznacza, że to, co się dzieje w jednym stadzie, nieuchronnie wpływa na życie innego. Przyszłość stada to jego młode. Jedna z tych lwich rodzin, zwana tu Hollywoodami, ma poważny problem z potomstwem. Przez niemal dwa lata żadne z jej lwiątek nie przeżyło. Czyżby obecne pokolenie Hollywoodów miało być ostatnim, które przemierza tę dolinę? 07:55 NIEPOSKROMIONE WIELKIE JEZIORA - ODC. 2 WIELKI CHŁÓD (GREAT LAKES UNTAMED / DIE GROEN SEEN EP. 2 THE BIG FREEZE) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada/Austria, 2022 Reżyseria: Ted Oakes, Jeff Morales, Nicholas De Pencier Wielki chłód. Na wstrzymanym oddechu pod półmetrową warstwą lodu nurkowie poznają największy słodkowodny zbiornik wodny świata. Tu, gdzie pływają, znajdował się niegdyś ogromny lądolód, wdzierający się w podłoże skalne dzisiejszej Ameryki Północnej. Po jego stopnieniu powstało pięć olbrzymich jezior. Lód powraca tu co roku. Wówczas zwierzęta muszą podjąć wyzwanie, by przetrwać w obliczu potężnych żywiołów zimy w krainie Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Mroźne powietrze gwałtownie uderza o powierzchnię Wielkich Jezior. Sroga zima nadchodzi szybko i nieubłaganie. Miejscowe zwierzęta muszą poradzić sobie z najbardziej ekstremalnymi i nieprzewidywalnymi zmianami temperatury na ziemi. 08:55 ZAMIENNIKI ŻYWNOŚCI - LEPSZA ALTERNATYWA? (FOOD SUBSTITUTES THE BETTER ALTERNATIVE / FREI VON - SIND ERSATZLEBENSMITTEL DIE BESSERE ALTERNATIVE?) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Valerie Von Boehn, Fabian Korbinian Wolf Coraz częściej mówi się, że żywność ma być nie tylko smaczna i zdrowa, ale też dobra dla klimatu. Pojawiają się nowe, lepsze dla klimatu zamienniki ryb, mleka i mięsa - a przynajmniej tak są reklamowane. Łosoś z drukarki 3D, kiełbaski z alg, ser z orzechów i nie tylko. Wiele zamienników blisko przypomina oryginał pod względem wyglądu, faktury i smaku. Czy jednak rzeczywiście są dla klimatu lepsze od oryginałów? Jedzenie - jedna z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka. Ale spożycie żywności już dawno przestało służyć tylko pełnemu żołądkowi. Jedzenie zawsze musi mieć wartość dodaną. Musi być zdrowe, przyjazne dla środowiska, a przede wszystkim służyć naszemu społecznemu wizerunkowi. Jaka żywność może dziś spełnić wszystkie te wymagania i które produkty spożywcze staną się podstawowym menu ludzkości za kilkanaście lat? Coraz więcej podstawowych produktów żywnościowych jest zastępowanych alternatywami: burgery z białka sojowego lub grochowego zamiast mielonej wołowiny, kawa z łubinu zamiast z ziaren kawy, ryby z drukarki 3D i ser z wegańskich zamienników, takich jak mleko migdałowe i orzechy nerkowca. Ale czy te alternatywy są naprawdę lepsze dla nas, pod względem zdrowotnym lub lepsze dla naszego środowiska? A co ta zmiana oznacza dla naszego społeczeństwa? Zamienniki żywności pomogą ludziom, którzy chcą zrezygnować z produktów zwierzęcych. Wiele z nich jest jednak wysoko przetworzonych. Świeże składniki zawsze są zdrowsze i lepsze dla środowiska - nawet jeśli trzeba się z nimi trochę pomęczyć przy garnkach. Krok do tyłu może czasem pchnąć nas do przodu. 10:00 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 4. FINLANDIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 4 - LAND OF A (HUNDRED) THOUSAND LAKES - BOREAL FINLAND;) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Finlandia jest krajem przemian geograficznych i kulturowych na styku Rosji i Skandynawii, posiadającym jednocześnie własną, wyrazistą tożsamość. Narodziła się ona w miejscowych pejzażach, które są wyjątkowo piękne, a ich cechą charakterystyczną są czyste wody niezliczonych jezior i wszechobecne ciemnozielone lasy. Zlodowacenia czwartorzędowe ukształtowały fiński krajobraz. Bagna i torfowiska to kolejny ważny atrybut lokalnego pejzażu, zajmują prawie 15 procent terytorium Finlandii. 11:00 KRAKÓW MAŁO ZNANY - ŚWIADKAMI BYŁY KSIĄŻKI Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1971 Scenariusz: Barbara Mazan Zdjęcia: Wiesław Kielar Prowadzący: Czesław Kruszelnicki Film poświęcony Bibliotece Jagiellońskiej w trudnych czasach okupacji hitlerowskiej. II wojna światowa zastała pracowników Jagiellonki w pełni przygotowanymi do przeprowadzki do nowego, zbudowanego dzięki ofiarności polskiego społeczeństwa, gmachu przy Alejach Trzech Wieszczów. Stara Biblioteka Jagiellońska, która około 400 lat mieściła się w uniwersyteckim budynku przy ul. św. Anny, przeprowadziła się w 1940 r. w nowe miejsce, jednocześnie zmieniając się w niemiecką Staatsbibliothek Krakau. W filmie opublikowano po raz pierwszy dokumentalne zdjęcia autorstwa Eugeniusza Latacza, który 2 lata później zginął w Oświęcimiu. Współautorem nagrań jest Gustaw Szmager, wypowiadający się w filmie pracownik Biblioteki Jagiellońskiej. Wykonywali te zdjęcia pewni, że uwiecznią ostatnie chwile jagiellońskiego księgozbioru, a zarazem ostatnie chwile najstarszej siedziby uniwersytetu, Collegium Maius. Na zdjęciach widzimy przedwojennego dyrektora Jagiellonki, dra Edwarda Kuntze i pracowników biblioteki, pieczołowicie składających 650 tys. woluminów w drewniane skrzynie. Uwieczniona została ostatnia droga gromadzonych przez wieki ksiąg, przez krużganki Collegium Maius. W filmie polscy pracownicy Jagiellonki wypowiadają się o inicjatywie Adama Bara, dotyczącej gromadzenia prasy konspiracyjnej, o potajemnym dostarczaniu polskim profesorom książek przez magazyniera Jana Pietrasa i o swojej pracy, jaką wykonywali jako pracownicy niemieckiej biblioteki, ale z wewnętrznym przekonaniem, że pilnują interesów polskiej Biblioteki Jagiellońskiej. 11:40 POLSKIE DZIEDZICTWO S.III - SEZON 3 ODC. 10 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański Trzeci sezon prowadzonego przez Stephana Thomsona cyklu dokumentalno - historycznego o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich i nie tylko, w którym przybliżona zostanie widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku.. Zaprezentowane zostaną najciekawsze polskie posiadłości oraz zabytki i świadectwa kultury związane z polskością, usytuowane poza naszymi obecnymi granicami (w znacznej mierze wschodnią). Ukazane zostaną najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te o których już dawno zapomniano. W dziesiątym odcinku trzeciej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po stolicy dalekiego Azerbejdżanu - Baku. Prowadzący sięgnie do prehistorycznych pozostałości z tych terenów, odwiedzając leżący nieopodal park narodowy Gobustan. Opowie o pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, za którą stoi Polak - Ignacy Łukasiewicz - wynalazca m.in. lampy naftowej. A także o późniejszej rewolucji w sposobie wydobywania ropy z dna oceanu, za którą stoi kolejny Polak - Witold Zglenicki. Następnie, Stefan Tompson zabierze widzów na spacer po azerbejdżańskim Baku - mieście zaprojektowanym przez wybitnych architektów - Polaków. Pokaże i opowie o najważniejszych dla stolicy Azerbejdżanu budynkach, stworzonych przez Józefa Gosławskiego, Kazimierza Skórewicza czy Józefa Płoszko. 12:15 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - VAN GOGH I JAPONIA (VAN GOGH & JAPAN) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, przy pomocy prywatnych listów ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w najbardziej renomowanych muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 24. Van Gogh i Japonia. Van Gogh nigdy nie był w Japonii, ale żywił głęboki podziw dla japońskiej sztuki. Dużo myślał o tym kraju, o jego kulturze i artystach, przy czym swoją wiedzę opierał na kolorowych drzeworytach, które kolekcjonował. W pewnym sensie zbudował sobie własny obraz Japonii, który z kolei oddziaływał na jego twórczość. Inspirował się grafiką japońską. Van Gogh pod wpływem sztuki japońskiej poważnie zmienił swój styl malowania. Wystawa o związkach Van Gogha z Japonią wydaje się czymś oczywistym. Sztuka japońska była dla niego najważniejszym źródłem inspiracji w najlepszym okresie twórczości. Zaczął od kopiowania japońskich drzeworytów. Stopniowo przyswoił sobie ich styl, tematykę i środki wyrazu. Odtąd zapożyczał z grafik pewne elementy, takie jak płaskie plamy koloru czy wysoki horyzont. 13:10 UWOLNIĆ MOTYLA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2012 Reżyseria: Joanna Frydrych Poruszający dokument Joanny Frydrych przedstawia historię Katarzyny Rosickiej - Jaczyńskiej, zmagającej się przez 12 lat ze stwardnieniem zanikowym bocznym. Dziś wiadomo, że ostatecznie przegrała tę nierówną walkę. Katarzyna Rosicka - Jaczyńska jest autorką książki, w której opowiada o własnych doświadczeniach, wspomina o tym jak losowe wydarzenia podzieliły jej życie. Pisze o sobie jako o kobiecie biznesu, właścicielce agencji modelek. Z drugiej jednak strony jako o osobie zamkniętej w swoim ciele pełnym niemocy. "Uwolnić motyla" to film o niezwykłej kobiecie i o nadprzyrodzonej woli przetrwania. Kiedyś cały świat leżał u jej stóp, miała pieniądze, urodę i sławę. Potem przyszła choroba. Stwardnienie zanikowe boczne zabija średnio po czterech latach, ale bohaterka filmu żyje z tym dwanaście lat. Ta choroba nie daje szans na jakikolwiek ruch, a ona cały czas jest niezwykle aktywna. Nie może wymówić ani jednego słowa, ale napisała książkę, która stała się bestsellerem. Jak się jej to wszystko udało, o tym będzie mowa w dokumencie. 14:05 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 3 PUNKT KRYTYCZNY (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 3. BOILING POINT) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 3 - "Punkt krytyczny". W parku Narodowym Południowa Luangwa październik to apogeum pory suchej. W ciągu dnia temperatura osiąga palące 45 stopni Celsjusza. W ten morderczy upał wkracza pewna lwica. Za nią podążają trzej mali bracia trzej przyszli królowie. Zostaną nimi, jeśli przeżyją pierwszy, krytyczny rok. Jak wszystkie lwice, ich matka Ava ukrywa swoje młode przed światem. Od ich narodzin trzyma się z dala od stada. Przez pierwsze 10 dni życia lwiątka nie widziały i nie chodziły. Teraz szybko rosną i zaczynają się wypuszczać poza kryjówkę. Mają coraz mocniejsze struny głosowe i potrafią już wydawać różne dźwięki. Lwy i tygrysy to jedyne duże koty, które ryczą. Ten odgłos jest głośniejszy niż młot pneumatyczny. Dorosłe samce ryczą, by obwieścić swoją obecność i onieśmielić rywali. 15:05 NIEPOSKROMIONE WIELKIE JEZIORA - ODC. 3 CUDA I TAJEMNICE NATURY (GREAT LAKES UNTAMED / DIE GROEN SEEN EP. 3 MARVELS AND MYSTERIES) Cykl dokumentalny, 49 min, Kanada/Niemcy, 2022 Reżyseria: Ted Oakes, Jeff Morales, Nicholas De Pencier Cuda i tajemnice natury. Pierwszy promyk wiosny rozświetla wody Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Kiedy ziemia zrzuca okowy lodu, uwalniając wody z topniejących śniegów, wyłania się świat naturalnych cudów. Skały świecą jak rozżarzony węgiel. Olbrzymy o kostnym pancerzu, z głębin ruszają w górę rzek. Mali łowcy atakują w powietrzu, a wielkie ssaki szukają posiłku w lodzie. Zmiana pory roku wspomaga ewolucję. Zwierzęta muszą przystosować się, by optymalnie wykorzystać nowe możliwości. Od 10 tysięcy lat Wielkie Jeziora są świadkami nadejścia wiosny - pory najwspanialszych cudów i tajemnic natury. Marzec. W krainie Wielkich Jezior rozpoczęła się wczesna odwilż. Temperatura poszybowała w górę z minusowej do plus 20 stopni Celsjusza. Na Jeziorze Górnym topnieje pokrywa lodowa. Gdy ogromna powierzchnia lodu zaczyna pękać i rozpadać się, silne wiatry z północy spychają dryfujące kry ku południowemu wybrzeżu. Lodowe tsunami wdziera się na ląd z ogromną siłą. Napierając, pogłębia dno. Zgarnia po drodze wszystko, by ostatecznie wydostać się na brzeg. Co roku wiosną nanosi dziwne odłamki skał z północy, które przed tysiącami lat przybyły wraz z lodowcem. 16:05 NAJWIĘKSZA PLATFORMA WYDOBYWCZA (COLOSSAL 2. BUILDING THE BIGGEST OIL MOBIL PLATFORM) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Selma Schnabel Film dokumentalny o ogromnym przedsięwzięciu technologicznym. Obejmujący cztery pola naftowe (Cravo, Lirio, Orquidea i Violeta), CLOV jest czwartym węzłem produkcyjnym służącym wydobyciu ropy naftowej. Położony na Oceanie Atlantyckim u wybrzeży Angoli. Projekt powstał we Francji, ale wymagał sprzętu wyprodukowanego w Korei Południowej, Chinach i Norwegii, aby przetrwać pod głębokimi wodami. To przyszłość wydobycia ropy naftowej, ponieważ można w ten sposób pozyskiwać ropę z kilkudziesięciu odwiertów jednocześnie, a następnie ją rafinować i przechowywać. A kiedy te pola zostaną wyczerpane, można się przenieść do nowych lokalizacji. 17:10 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 5. ISLANDIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 5 - LAND OF FIRE AND ICE - ICELAND, RAW NATURE) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Położona na północnym Atlantyku, między Grenlandią a Norwegią, Islandia jest wulkaniczną wyspą o wspaniałej, surowej przyrodzie, unikalną w skali świata. Dlaczego ludzie zdecydowali się skolonizować Islandię? To odległa, zimna wyspa, targana nieustannymi wiatrami i działaniem sił natury, które są burzliwe i często przerażające. To ogrom niezwykłych krajobrazów, jakby wyrzeźbionych przez brutalnego olbrzyma. Majestatyczne pejzaże Islandii są wynikiem intensywnej działalności wulkanicznej. Na wyspie znajduje się prawie 100 aktywnych wulkanów. Islandzka ziemia to w dużej mierze lawa, żużel i popioły. To raj dla wulkanologów, ale piekło dla rolników. Dawna Islandia była żyzna i zalesiona. Największą z plag wyspy pozostaje erozja. Islandczycy wiedzą, że ich wyjątkowa przyroda jest cennym darem, dlatego starają się nie eksploatować nadmiernie jej zasobów. Islandia jest klejnotem natury, który ludzie powinni chronić za wszelką cenę. 18:15 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - HOPPER. AMERYKAŃSKA LOVE STORY (HOPPER, AN AMERICAN LOVE STORY / HOPPER AN AMERICAN DREAM) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Seria dokumentalna. To spotkanie z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym twórcy i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi i rodziną, przy pomocy prywatnych listów rzucając światło na jego prywatne życie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w najbardziej renomowanych muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 25. Hopper. Amerykańska love story. Był on jednym z największych amerykańskich artystów XX - ego wieku. Przedstawicielem swoich czasów i pokolenia. Malując postacie, pojedyncze i w interakcjach z innymi, Hopper pokazywał całe swoje życie. W tych obrazach można bez końca odkrywać nowe treści i historie, uczucia i wrażenia. Hopper dostrzegał samotność człowieka i na nią reagował. Był odludkiem. Pracując, całymi dniami nie odzywał się do żony. Podczas studiów w Nowym Jorku Hopper uczył się pod kierunkiem Williama Merritta Chase’a i Roberta Henri’ego. Zaczął karierę jako ilustrator. 19:20 LEGENDY ROCKA - TINA TURNER (TINA TURNER) Cykl dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Lyndy Saville Prowadzący: Danielle Perry, Will Hodgkinson, John Aizlewood, Stuart Williams, Camilla Pia Tina Turner to legendarna amerykańska wokalistka obdarzona charakterystycznym głosem oraz charyzmą i energią sceniczną. Swoją karierę muzyczną rozpoczynała od śpiewania w chórach kościelnych. Punktem zwrotnym w karierze stała się dla niej współpraca, a później małżeństwo z legendarnym gitarzystą Ikiem Turnerem. Małżeństwo zakończyło się głośnym rozwodem w 1976 roku. Powodem rozwodu było fizyczne i psychiczne maltretowanie wokalistki przez jej męża. W 1984 roku po ośmiu latach zastoju w karierze Tina powróciła do wielkiego showbiznesu i na szczyty listy przebojów. 20:15 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 7 (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 50 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. 21:25 IRLANDIA PÓŁNOCNA - NIEKOŃCZĄCA SIĘ WOJNA (NORTHERN IRELAND: THE 100 YEAR WAR / IRLANDE DU NORD) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2022 Reżyseria: Lucas Gregorio Od stu lat Irlandia jest podzielona na dwie części. Na południu Republika, niepodległe państwo i członek Unii Europejskiej. Na północy Irlandia Północna, należąca do Wielkiej Brytanii. Na tym zaledwie 1, 8 mln mieszkańców terytorium współistnieją dwa rywalizujące ze sobą obozy: z jednej strony unioniści, głównie protestanci i lojalni wobec Wielkiej Brytanii. Z drugiej strony irlandzcy nacjonaliści, głównie katolicy, którzy chcą być związani z Republiką Irlandii i nie być już częścią Zjednoczonego Królestwa. W Irlandii Północnej, jednej z prowincji Zjednoczonego Królestwa, miasto Londonderry jest podzielone na dwie części. Z jednej strony dzielnice protestantów, z drugiej katolików. Od wieków te dwie wspólnoty się nienawidzą. Na początku sierpnia w katolickiej dzielnicy Bogside młodzi ludzie budują wysoką wieżę z palet. Tradycja ta upamiętnia gwałtowne zamieszki z 1969 roku, podczas których katolicy starli się z protestantami i policją. Po kilku dniach konstrukcja jest gotowa. To liczący 15 metrów wysokości stos. Młodzi ludzie wieszają na nim flagi swych wrogów. Tak jak symbolizującą brytyjską koronę. Pokazani w filmie młodzi katolicy są bojownikami o niepodległość. Pragną, by Irlandia Północna opuściła Zjednoczone Królestwo i przyłączyła się do Republiki Irlandii. 22:30 WIELORYB Z LORINO Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maciej Cuske Scenariusz: Maciej Cuske Muzyka: Michał Jacaszek Film jest opowieścią o ludziach żyjących na prawdziwym końcu świata. Czukotka to ostatni obszar ogromnej Rosji na końcu naszego kontynentu, oddzielony od Alaski. zaledwie 60 - kilometrowym pasmem Cieśniny Beringa. Na wybrzeżu mieszkańcy próbują przetrwać na zgliszczach upadłego imperium ZSRR, który na zawsze odmienił ich dziki, surowy pejzaż. Dzieci bawią się wśród rdzewiejących beczek po ropie, które są rozrzucone po całej tundrze aż po horyzont. Domy mieszkalne niszeczeją pod wpływem surowych zim, śnieżyc i wiatrów. Krajobraz dopełniają dumnie wypięte pomniki Lenina oraz opuszczone ruiny nieczynnych baz wojskowych, fabryk i budynków. Czukcze żyją tu razem z Eskimosami i Rosjanami z głębi lądu. Warunkiem ich przetrwania w tej dzikiej krainie, tak jak od tysiąca lat, jest coroczne polowanie na wieloryby. W filmie przyglądamy się kilku bohaterom, którzy wydają się trwać na przekór logice, w miejscu, które nie jest dla nich przyjazne, nie daje im radości, nie przynosi spełnienia. "Wieloryb z Lorino" to dość postapokaliptyczna wizja świata. Ten świat będzie trwał, dopóki wieloryby będą przepływały obok, podczas swojej odwiecznej wędrówki na północne morza. Niestety, z roku na rok przepływa ich coraz mniej. 23:40 MIASTO GNIEWU S.I - /1/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Lektor: Tomasz Sobczak Zdjęcia: Tomasz Nawrocki, Łukasz Sawicki Muzyka: Tomasz Kamiński, Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorgaznizowanej przestępczości w Polsce. Pierwsza seria składa się z 13 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 1 - "Początki". W pierwszym odcinku widzowie dowiedzą sie o zmianach ustrojowych w kraju i jak te przemiany wpłynęły na rozwój zorganizowanej przestępczości. Autorzy opowiedzą historię powstania grupy pruszkowskiej. Jak gangsterzy rośli w siłę, na czym zarabiali i jakie mieli sposoby działania. Jak wyglądała na początku lat 90. polska policja i czy była przygotowana do walki ze zorganizowana przestępczością. Twórcy przypomną też historię zabójstwa dwóch pruszkowskich gangsterów Janusza S. ps. Lulek i Andrzeja N. ps. Słoń w podwarszawskiej miejscowości Siestrzeń 29 maja 1990 roku. 00:15 MIASTO GNIEWU S.I - /2/ Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2017 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorgaznizowanej przestępczości w Polsce. Pierwsza seria składa się z 13 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 2. Co dla gangstera jest ważniejsze w hierarchii - rodzina, czy koledzy z gangu? Poznajemy zasady wsród policjantów i zasady wśród gangsterów. Odpowiadamy na pytanie, czy faktycznie gangi miały swoj Kodeks, jeśli tak, to jakie zawierał reguły. Opowiadamy o tym, że policjanci mieli swoje zasady, a gangsterzy mieli pieniądze, a o zasadach raczej tylko mówili. Syn zabija ojca! Zabójstwo Jacka Dresza bezpośrednio wiąże się z podziałem Warszawy na Pruszkow i Wołomin. 19 czerwca 1993 roku, przy ul. Śreniawitów 7 Jacek Dresz został zamordowany przez syna, Cezarego Dresza, ktory przeszedł do konkurencyjnej grupy wołomińskiej. 00:50 ŁAZUKA DZIECKIEM PODSZYTY Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Sapija Scenariusz: Andrzej Sapija Zdjęcia: Andrzej Sapija Film dokumentalny o Bohdanie Łazuce to opowieść o jego życiu na tle epoki czasów PRL - u. Lata socjalistycznej Polski to czas najbardziej intensywny zawodowo, czas największych jego osiągnięć i sukcesów. Łazuka należał do grona najjaśniejszych gwiazd tego okresu. Był barwnym ptakiem, tworzył w ówczesnej kulturze masowej. Widzowie go uwielbiali. Niemal cała Polska śpiewała jego piosenki. Kim był artysta o statusie gwiazdy w czasach PRL - u? Co znaczył wtedy sukces? Jaką cenę za to się wtedy płaciło? Co się zyskiwało, co traciło? 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "NA POLU CHWAŁY" ODC. 310 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska 1. Pierwszy Pułk Morski. W miejscowości Kołaki Kościelne znajduje się pomnik cmentarz dziewięciu młodych marynarzy; mieli po 19 - 20 lat i zginęli po 17 września 1939 roku w bitwie z rosyjskimi agresorami pod wioską Wróble - Arciszewo. Okoliczni chłopi pochowali ich na wojennym cmentarzyku, ale znali tylko jedno nazwisko Kazimierz Burzyński. Pozostali pochowani są bezimienni. 2. Zbrodnia pomorska w Gogolinie pod Koronowem. Już we wrześniu 1939 roku Niemcy zaczęli "oczyszczać" pomorskie gminy z Polaków. Egzekucje odbywały się w rejonie Gogolina. Miejscowi pochowali rozstrzelanych gdziekolwiek na okolicznych polach. Ich zwłoki leżą tam do dziś. Ogółem na Pomorzu Niemcy zabili około 11.000 Polaków, swoich sąsiadów. Ostatecznie planowano się z Pomorzanami rozprawić w ciągu 5 lat, a najbardziej zasłużeni oprawcy mieli zagwarantowane przyjęcie do SS. 02:35 JÓZEK I JEGO DZIECI Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2007 Reżyseria: Kinga Dębska Scenariusz: Kinga Dębska Zdjęcia: Wojciech Staroń Muzyka: Marek Czerniewicz Niełatwo być ojcem. Jeszcze trudniej wtedy, gdy małżeństwo się rozpadło, była żona mieszka w innym mieście, a dzieci, choć teoretycznie już dorosłe, wcale nie chcą dorosnąć. Do swojej ojcowskiej roli dorasta też od lat Józek Kurek - mieszkający w Cieszynie bohater tego filmu. Kamera obserwuje go przez półtora roku, rejestrując zmiany, jakie przez ten czas zachodzą w rodzinie Kurków, we wzajemnych stosunkach między ojcem a dziećmi: Józkiem juniorem i Jankiem. Synowie Józka byli uroczymi dzieciakami, pełnymi wdzięku i radości życia. Na rodzinnych fotografiach sprzed lat widać ich samych i ich rodziców tworzących szczęśliwą, kochającą się rodzinę. A jednak tej miłości w pewnym momencie zabrakło, Józek i jego żona Ula rozstali się. Byli jeszcze młodzi, chcieli od nowa ułożyć sobie życie. Ula wyjechała do Żlina, Józek poznał Czeszkę Sylwię, z którą zamieszkał, chociaż do dziś nie mają ślubu. Na życiowym zakręcie rodzice zapomnieli o synach, wówczas nastolatkach w okresie dojrzewania, zostawiając ich samym sobie. Ojciec zapewnił im mieszkanie, dawał pieniądze na życie, ale na tym praktycznie kończyła się jego rola. Niemal już dorośli synowie przysparzają Józkowi sporo zmartwień. Nadal mieszkają sami, jeden z nich ma problemy z narkotykami, drugi sporo pije. Nie uczą się, nie pracują. Są zdeklarowanymi punkami. Na co dzień chodzą w czarnych skórach i glanach, noszą pełno kolczyków, trochę próbują grać w punkowym zespole. Z ojcem utrzymują dość luźny kontakt, przypominając sobie o nim głównie wtedy, kiedy potrzebują pieniędzy. Tymczasem Józek nadal opłaca im mieszkanie, ale nie jest w stanie zaspokoić wszystkich ich potrzeb. Niepokoi się o ich przyszłość, nie wie jednak, jak do nich dotrzeć, jak znaleźć wspólny język. Pod wpływem rozmów z Sylwią, z przyjaciółmi z cieszyńskiego teatru, gdzie oboje pracują, próbuje jednak zmienić swoje układy z synami, nawiązać zerwane kiedyś zbyt beztrosko rodzinne więzi. Odkrywa, że synowie na swój sposób go kochają, nie odtrącają go, dobrze mu życzą. I wiedzą, że on również chce dla nich jak najlepiej, chociaż ciągle nie za bardzo potrafi to wyrazić. Ale pierwsze kroki na drodze ku sobie już zrobili. 03:10 KANTOR Film dokumentalny, 71 min, Polska, 1983 Reżyseria: Andrzej Sapija Scenariusz: Andrzej Sapija Zdjęcia: Przemysław Skwirczyński, Jacek Siwecki Lektor: Jerzy Korsztyn Wykonawcy: Tadeusz Kantor Próba przybliżenia postaci i twórczości Tadeusza Kantora. Poprzez biografię artysty, prezentacje dokonań, zwłaszcza teatralnych, manifestów artystycznych i poglądów na sztukę, film stwarza szanse zapoznania się z dorobkiem twórczym Kantora oraz prześledzenia rozwoju jego koncepcji scenicznych. W filmie pokazano fragmenty spektakli, zwłaszcza "Umarłej klasy" i "Wielopole, Wielopole", a także pracę reżysera nad spektaklem "Niech sczezną artyści".