TVP Historia Środa, 25.09.2024 Zmiany z dnia 10.09.2024 w stosunku do raportu z dnia 26.08.2024 (usunięto pozycję programową) 07:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "W OBRONIE POLSKIEGO NIEBA" ODC. 313 (dodano pozycję programową) 07:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 335 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło"to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. (dodano pozycję programową) 08:45 GAZ ZIEMNY W POLSCE. POCZĄTEK HISTORII - SPÓŁKA GAZOLINA - AKCJONARIAT PRACOWNICZY ODC. 3 Serial dokumentalny, 20 min, Polska, 2024 Reżyseria: Janusz Sidor "Gaz ziemny w Polsce. Początek historii - Spółka Gazolina" to czteroczęściowy film o tym, jak, kto i dlaczego rozpoczął na ziemiach polskich wykorzystywać gaz ziemny w celach gospodarczych. Wcześniej gaz ziemny był niebezpiecznym odpadem, wypuszczany do powietrza, który czasem wybuchał przynosząc straty podczas wydobycia ropy naftowej. W 1912 roku więc Marian Wieleżyński wpadł na pomysł, by odprowadzać gaz z odwiertów naftowych rurociągami i spalać go w zakładach przemysłowych. Zaprosił do współpracy Władysława Szaynoka i tak w Borysławiu powstał pierwszy gazociąg, powstała koncepcja zakładów do wykorzystania gazu ziemnego. Z czasem założyli kilka firm, które zajmowały się przesyłem gazu, wytwarzaniem z gazu ziemnego paliw płynnych jak gazolina i gazol (dzisiejsze LPG), gazociągi zasilające Drohobycz, Stryj, Lwów. I sami zaczęli wydobywać gaz ziemny z pokładów gazonośnych w okolicach Daszawy. Aby rozwijać przedsiębiorstwa, założyli z Ignacym Mościckim Spółkę Metan, pierwszy w Polsce instytut naukowo badawczy (nazywany kuźnią patentów). Jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości zaczęli rozwijać - możliwe, że jako piersi na świecie - akcjonariat pracowniczy. Z czasem powołali Spółkę, w której udziały z prawem głosu, mieli pracownicy przedsiębiorstwa i okazało się, że była to jedyna w dwudziestoleciu międzywojennym spółka akcyjna, w pełni Polska. Nikt z pracowników nie sprzedał swoich akcji firmom spoza kraju. Przed wybuchem II wojny Spółka Gazolina była w czołówce przedsiębiorstw naftowo gazowniczych w Polsce. Kontrakty firmy sięgały 2006 roku - jak sam Marian Wilczyński pisał w raporcie w 1937 roku. W poszczególnych częściach przedstawiamy "Sp. Gazolina" poprzez postacie Mariana Wieleżyńskiego i Władysława Szaynoka - twórców przedsięwzięcia, Ignacego Mościckiego jako naukowca, współtwórcę Instytutu "Metan" oraz ich firmę, którą miała postać akcjonariatu pracowniczego, poprzez postać Bronisława Wojciechowskiego, który był posłem na sejm II RP oraz członkiem zarządu "Gazoliny". (dodano pozycję programową) 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 78 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonaska, Mateusz Król, Andrzej Deskur, Robert Gonera, Sławomir Orzechowski, Wenanty Nosul, Marcin Rogacewicz, Tadeusz Kwinta, Agata Bykowska, Karina Seweryn, Krzysztof Wrona, Jacek Kopczyński, Marta Sroka, Maurycy Popiel, Piotr Ligienza Odc. 78 Po pogrzebie królowej dwór wraca do życia. Mimo przygnębienia i smutku, wszystko toczy się dalej. Dwór żeński zostaje rozwiązany. Egle i Audre wiedzą, że muszą opuścić zamek. Kazimierz zwierza się Idziemu ze swojego cierpienia. Podczaszy czuje się winny śmierci królowej. Nie radzi sobie z tajemnicą. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 18:30 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 4 Serial TVP, 42 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Trzaskalski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz, Małgorzata Retei, Piotr Trzaskalski Muzyka: Wojciech Lemański Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Barbara Wypych, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Witold Dębicki, Olaf Lubaszenko, Katarzyna Wajda, Krzysztof Kwiatkowski, Bartek Szczerbiak, Antoni Tyszkiewicz, Ignacy Klim, Jakub Zając, Pola Zduńczyk Władka podrzuca noworodka pod drzwi klasztoru. W drodze powrotnej dwóch niemieckich żołnierzy usiłuje ją zgwałcić. Do Brwinowa dociera długo oczekiwana wiadomość o końcu wojny, Polska staje się niepodległa. Stanisław dostaje duże stolarskie zlecenie od sióstr zakonnych. W klasztorze spotyka maleńką podopieczną siostry Alberty, Łucję. Andzia poznaje młodego kolejarza, Radomira. Synowie Władzi z trudem dźwigają rodzinne tajemnice: Florian ucieka w alkohol, Ignacy w modlitwę, marzy o nauce w seminarium duchownym. Kajetan Winny żołnierz polskiego wojska, szykuje się na wojnę z Bolszewikami. Podczas wigilii 1918 roku dochodzi do kłótni pomiędzy Stanisławem i Florianem. Pewnej zimowej nocy Bronię budzi walenie do drzwi. (dodano pozycję programową) 19:20 TATARAK Film TVP, 36 min, Polska, 1966 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Andrzej Szafiański Scenariusz: Andrzej Szafiański Zdjęcia: Sergiusz Sprudin Aktorzy: Zofia Rysiówna, Józef Łotysz, Mieczysław Milecki, Monika Dzienisiewicz Film zrealizowany na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza "Tatarak". Akcja rozgrywa się w pięknych plenerach małego miasteczka. Starsza już kobieta, ale wciąż wytworna i elegancka, mieszka tu ze swym mężem, który jest lekarzem. W domu panuje ciężka atmosfera, małżonkowie żyją przeszłością, pogrążeni w smutku po stracie swego dziecka. Spotkanie Marty z młodym i pełnym życia Bogusiem i następujące potem dramatyczne wydarzenia odmieniają ją całkowicie. Tragiczna śmierć młodego człowieka podczas ich wspólnej kąpieli w jeziorze wywołują w kobiecie uczucia i reakcje, jakich sama się nie spodziewała.