TVP Historia Sobota, 28.09.2024 07:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 28 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1825 - pierwszy pociąg z lokomotywą parową; 1939 - korekta granic stref okupacyjnych ZSRS i Niemiec w Polsce; 1954 - Radio Wolna Europa rozpoczęło nadawanie relacji Józefa Światły; 1981 - samorozwiązanie KOR; 07:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 188 (SEZON 2 ODC. 63) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz, Tomasz Matuszczak Scenariusz: Ewa Ratusińska, Anna Krasuska, Adrian Nowakowski Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Grzegorz Pierczyński, Mateusz Tomaszewski, Paul Matura, Łukasz Matecki, Magdalena Kaczmarek, Jakub Wieczorek, Mirosław Siedler, Dorota Gorjainow, Jacek Schmidt, Maria Pawłowska, Maja Szopa, Przemysław Stippa, Jacek Kopczyński, Wiktor Korzeniewski Rok 1429. Na Wawelu pojawia się Petra - kochanka i szpieg Zygmunta Luksemburskiego. Grzymek i Mszczuj odnajdują i zabierają koronę dla Witolda. Królewna Jadwiga czuje się lepiej. Pomogły jej specyfiki Medyka Hiszpana. Oleśnicki odkrywa, że Henryk Czech czyta pisma Jana Husa i nasyła na niego inkwizycję. Wdowa Niemira obnosi się z bogactwem, a Lech ze Sławojem chcą przejąć zamtuz. Jednak potrzebne na to pieniądze ma... Niemira. 08:05 FLESZ HISTORII - ODC. 680 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Autor: Piotr Mielech Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 08:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 335 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło"to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. Pseudonim "Karaś". Zadbana mogiła w środku lasu. To miejscowość Gołaszew - Puszcza, w pobliżu miasteczka Wysokie Mazowieckie. Z mogiłą, którą tu odnajdujemy wiąże się tragiczna historia młodych ludzi. W jej tle pojawia się polski, wrześniowy pilot Tadeusz Westfal, pseudonim Karaś. Strącony 5 września, doznał poważnych poparzeń, trafił do szpitala, a następnie do jednego z miejscowych gospodarzy, u którego się ukrywał. Gospodarz miał córki, a wśród nich Marysię - dziewczynę, na którą miejscowi wołali "Malowanka", ze względu na jej wyjątkową urodę. Tadeusz i Marysia zakochali się w sobie. W programie opowiemy, jak skończyła się ta historia. Trakt obok młyna. Następnie z Podlasia ruszamy pod Łodź. Tu wracamy do historii z XIX wieku. Przypomnimy potyczkę stoczoną 25 września 1863 roku przez oddział powstańczy pod wodzą płk. Michała Zielińskiego i majora Władysława Orłowskiego podczas powstania styczniowego. 09:00 NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA CZWARTA CZYLI NIEWIARYGODNE SKUTKI WAGARÓW POSPOLITYCH CZYLI POWTÓRNE SPOTKANIE ZE ZŁODZIEJAMI TORNISTRÓW Serial przygodowy TVP, 27 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Aktorzy: Grzegorz Roman, Ludwik Benoit, Mieczysław Czechowicz, Aleksander Dzwonkowski, Barbara Krafftówna, Krzysztof Litwin, Bronisław Pawlik, Edward Wichura, Aleksander Fogiel, Janusz Kłosiński Serial przygodowy dla dzieci. Adaptacja popularnej powieści Edmunda Niziurskiego. Tytułowy Marek Piegus to chłopak o wybujałej fantazji, ale także trochę nicpoń, a trochę bohater. Przez przypadek zostaje wplątany w historię awanturniczo - kryminalną. W dzisiejszym odcinku Marek udaje się na wagary do Łazienek oraz ponownie spotyka złodzieja tornistrów. 09:35 NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA PIĄTA CZYLI TAJEMNICZE ZNIKNIĘCIE CZEŚKA PAJKERTA Serial przygodowy TVP, 26 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Aktorzy: Grzegorz Roman, Bronisław Pawlik, Barbara Krafftówna, Wojciech Siemion, Ludwik Benoit, Krzysztof Litwin, Edward Wichura, Zygmunt Zintel, Janusz Kłosiński Afera kryminalna, w którą przez przypadek wplątał się Marek, zatacza coraz szersze kręgi. Niepokojem napawa chłopca fakt, że jego przyjaciel Czesiek nagle zaginął bez wieści. Ma jednak pewne nadzieje na odnalezienie kolegi. Poszukiwaniem Cześka zajął się bowiem prywatny detektyw - Hipolit Kwass. 10:10 KRAINA SKARBÓW. PODRÓŻ PO WŁOSZECH - OD ASYŻU PO PIZĘ. ODC. 4/6 (MERAVIGLIE THE LAND OF TREASURE) Esej dokumentalny, 52 min, Włochy, 2018 Reżyseria: Gabriele Cipollitti Lektor: Marek Ciuniel Seria dokumentalna, w której autorzy zabierają widza na wycieczkę po Włoszech, ich dziełach, miejscach i wyjątkowym stylu życia, dając świadectwo kreatywności mieszkańców tego kraju. Są to miejsca wpisane przez UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa, a tych Włochy mają najwięcej na świecie. Ślady przeszłości rozsiane są po całym kraju i obejmują wszystkie epoki historyczne, od neolitu i klasycznego antyku do średniowiecza, renesansu, baroku i epoki oświecenia. Ta podróż jest więc okazją do zaprezentowania dzieła rąk i przedmiotu dumy mieszkańców Włoch. 11:15 KRONIKI MIASTA - ROCHEFORT (CHRONICLES OF A CITY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Dzięki tej serii widzowie mogą odkryć pięć miast o bardzo bogatej i nierzadko dramatycznej historii. Poznają ich losy od założenia do współczesności, w czasie najbardziej przełomowych wydarzeń w ich dziejach, a także ludzi, bez których nie byłyby tym, czym są obecnie. 12:20 GÓRY - ŻYCIE PONAD CHMURAMI. HIMALAJE (MOUNTAINS. LIFE ABOVE THE CLOUDS. HIMALAYA) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Ted Oakes Miniserial dokumentalny przedstawiający największe, najbardziej monumentalne łańcuchy górskie na naszej planecie - Himalaje, Andy i Góry Skaliste. Góry są majestatyczne, piękne i inspirujące. Wywołują zarówno zachwyt, jak i strach, bo życie na dużych wysokościach jest trudne. Mieszkańcy gór muszą zmagać się z zimnem i dramatycznymi zmianami pogody. Himalaje to najwyższy łańcuch górski świata. Dwa razy wyższy niż Góry Skaliste. O cztery tysiące metrów wyższy niż Alpy. Znajduje się tu ponad sto szczytów o wysokości przekraczającej siedem tysięcy metrów n.p.m. i dziesięć z czternastu ośmiotysięczników świata, w tym najwyższa góra świata - Mount Everest. To kraina górskich olbrzymów. Himalaje ciągną się od Pakistanu na zachodzie, przez północne Indie i Nepal, gdzie osiągają najwyższy punkt na Ziemi, Mount Everest, aż po Bhutan i Chiny. W chińskiej prowincji Junnan na wysokości 2500 m.n.p.m. rośnie skryty pod warstwą śniegu las. Tę krainę zamieszkuje wyjątkowe, rzadko widywane zwierzę. Rokselana czarna. Jedna z najwyżej żyjących małp na świecie. Panuje tu wyjątkowo niesprzyjająca pogoda. Wiatr wieje z prędkością 280 kilometrów na godzinę przy temperaturze minus 40 stopni Celsjusza. Himalaje sięgają blisko 9 tysięcy metrów n.p.m. Pośród szczytów znajdują się najbardziej niedostępne doliny świata. By dotrzeć do tych odizolowanych krain, trzeba wędrować pieszo tygodniami. Mimo to żyją tu ludzie. Wioska Kibber w północnych Indiach. Jedna z najbardziej odosobnionych osad w Himalajach. Zimą śnieg i lód blokują prowadzące do niej drogi. Wioska jest odcięta od świata. Mieszkańcy mogą wówczas liczyć tylko na siebie. 13:25 WOJOWNICY CZASU - W CIENIU WARSZAWY, CZYLI PŁOCK 1920 ODC. 91 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Cykl "Wojownicy czasu" prezentuje historię i tradycję polskich formacji wojskowych. Kolejne odcinki opowiadają o wyjątkowych ludziach, zapomnianych bitwach i przedmiotach. Program jest zrealizowany we współpracy z pasjonatami historii, którzy możliwie wiernie i widowiskowo starają się ją odtworzyć. Wojna z bolszewicką nawałą, którą rozpoczęło zajęcie przez Rosjan Wilna 4 stycznia 1919 roku, trwała ze zmiennym szczęściem już od kilkunastu miesięcy. Po wielu polskich sukcesach wiosną 1920 roku nastąpiła rosyjska kontrofensywa, która miała płomień proletariackiej rewolucji zanieść aż na zachód Europy. Latem czerwone dywizje zagroziły stolicy i całemu Mazowszu. Na ich drodze stanął też Płock. 14:05 BOHATEROWIE SYBIRU Film fabularny, 93 min, Polska, 1936 Reżyseria: Michał Waszyński Scenariusz: Jerzy Walden, Eugeniusz Bodo Aktorzy: Krystyna Ankwicz, Adam Brodzisz, Eugeniusz Bodo, Mieczysław Cybulski, Kazimierz Junosza Stępowski, Jan Kurnakowicz Akcja filmu toczy się na Syberii w 1918 roku. Kolejne pokolenia przymusowych osadników marzą o wolnej Polsce. Na wezwanie Józefa Piłsudskiego powstaje polska formacja wojskowa, późniejsza 5. Dywizja Syberyjska. Wszyscy Polacy zdolni do noszenia broni wyruszają przez zaśnieżone stepy do Polski. Gnębi ich głód i mróz. Walczą z oddziałami czerwonych. Pierwszoplanową postacią filmu jest porucznik, który wraz z żoną i małą córeczką wyrusza na tułaczkę. 15:45 DOWÓDCY AK - "TORWID" - GEN. BRYG. MICHAŁ KARASZEWICZ - TOKARZEWSKI Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Andrzej Krzysztof Kunert, Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert, Andrzej Krzysztof Kunert Zdjęcia: Sławomir Woźniak Wykonawcy: Jan Nowak - Jeziorański, Józef Garliński, Zbigniew Kowalski Opowieść o generale Michale Karaszewiczu - Tokarzewskim, dowódcy odsieczy Lwowa w 1918 roku, najmłodszym generale Drugiej Rzeczypospolitej, teozofie, kapłanie Kościoła liberalno - katolickiego, dowódcy 6. Dywizji Piechoty "Lwów" w ZSRR i zastępcy dowódcy Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie. Film ilustrowany fragmentami filmu "Józef Piłsudski" w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego, materiałami archiwalnymi WFDiF, Instytutu Piłsudskiego w Londynie, Archiwum Polski Podziemnej i archiwalnymi nagraniami Polskiego Radia. 16:10 PIĘKNO UTRACONE. Reportaż, 30 min, Polska, 2024 Scenariusz: Marcin Bradke Opowieść o uszkodzonych i bezpowrotnie zniszczonych w wyniku powodzi obiektach architektonicznych i dziełach sztuki, zarówno sakralnych, jak i tych o charakterze świeckim. Terenem realizacji reportażu jest ziemia kłodzka. Autorzy odwiedzają Kłodzko, w którym pokazują zdewastowane stare miasto, zabytkowe kamieniczki oraz kościół i klasztor franciszkanów, dotknięty po raz czwarty w swej historii powodzią. Następnie przenoszą się do Lądku Zdroju, który bodaj najbardziej ucierpiał - do rangi symbolu urasta tu późnogotycki most z figurą św. Jana Nepomucena dosłownie zniesiony przez wody Białej Lądeckiej. Dokumentują zniszczenia substancji zabytkowej w Bystrzycy Kłodzkiej i Stroniu Śląskim. W reportażu wykorzystano także zarejestrowane przez innych materiały z powodzi, a także archiwalia, ukazujące wspomniane miasta przed zniszczeniem. W reportażu występują historycy, przewodnicy, w niektórych przypadkach włodarze miast, jak choćby Tomasz Nowicki - burmistrz Lądka, który jest z wykształcenia historykiem sztuki. Historykiem sztuki jest także narrator filmu, Juliusz Woźny, choć wrocławianin, to pochodzący ze zniszczonego Domaszkowa, nieopodal Kłodzka. 17:00 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST - SOFIA (BALKAN BOOM TOWNS SOFIA / METROPOLEN DES BALKAN) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Mirjana Momirovic Scenariusz: Ann - Christin Hornberger Hornberger Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku czwartym - Sofia. Miasto leży u stóp górskiego masywu Witoszy. Wiele budowli historycznych przypomina o jego długiej i bogatej historii. Trzydzieści lat po rozpadzie Związku Radzieckiego Sofia to nowoczesna stolica. Działają tu międzynarodowe korporacje i start - upy. Miasto uchodzi za europejską Dolinę Krzemową. Ma milion mieszkańców i jest znane z tolerancji oraz kultywowania tradycji. Tutaj wyznawcy trzech głównych religii żyją spokojnie obok siebie. To miasto w okresie przejściowym między swą przeszłością i przyszłością. Sofia to polityczny, gospodarczy i kulturalny ośrodek Bułgarii. Co siódmy mieszkaniec kraju mieszka w stolicy. Różne style architektoniczne minionych czasów to świadectwo liczącej ponad pięć tysięcy lat historii kraju. 18:00 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 7/7 - NASZ CZŁOWIEK Serial sensacyjny, wojenny, 54 min, Polska, 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Aktorzy: Stefan Friedmann, Marek Barbasiewicz, Tadeusz Szaniecki, Sława Kwaśniewska, Robert Czechowski, Krystyna Feldman, Wiktor Sadecki, Marta Żak, Stanisław Michalski, Grażyna Barszczewska Ostatnie dni sierpnia 1939 roku. Bednarski jest poszukiwany przez gdańską policję. Z trudem udaje mu się przedostać na teren Wolnego Miasta, by ratować swojego przyjaciela profesora. Aby uzyskać dla niego paszport, musi wziąć udział w ostatniej akcji polskiego wywiadu - próbie sprzedania Niemcom fałszywych planów Westerplatte. Bednarski daje się złapać Niemcom. Po ciężkim przesłuchaniu udaje mu się przekonać ich, że mikrofilm, który przy nim znaleziono, zawiera prawdziwe informacje. Tymczasem okazuje się, że człowiekiem sprawdzającym na zlecenie Niemców prawdziwość owych planów jest Bruno Piwoński, syn polskiego kolejarza. Bednarski usiłuje nakłonić Bruna, aby wycofał się z tej gry, ale Niemcy okazują się szybsi. Chłopak ginie, a odpowiedzialność za jego śmierć spada na Bednarskiego. Polacy traktują go teraz jak zdrajcę. Bednarski zwraca się o pomoc do starego Piwońskiego i razem z nim przystępuje do swej ostatniej akcji. 19:00 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 2 Program historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębia kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Scenograficznym tłem dla debat są autentyczne przestrzenie Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęca do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 20:00 HUBAL Dramat wojenny, 127 min, Polska, 1973 Reżyseria: Bohdan Poręba Scenariusz: Bohdan Poręba Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Ryszard Filipski, Małgorzata Potocka, Tadeusz Janczar, Emil Karewicz, Stanisław Niwiński, Kazimierz Wichniarz, Jan Stawarz, Zygmunt Malanowicz, Jerzy A. Braszka, Henryk Giżycki, Bolesław Idziak, Jerzy Korsztyn, Andrzej Kozak, Eugeniusz Kujawski "Hubal" to epicki obraz kilkumiesięcznej walki oddziału majora Henryka Dobrzańskiego. Legendarny Hubal był wnukiem powstańca z 1863 roku. W 1914 roku po zdaniu egzaminu maturalnego wstąpił do II Brygady Legionów Polskich gen. Józefa Hallera. Podczas I wojny światowej odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari V klasy i czterokrotnie Krzyżem Walecznych. W dwudziestoleciu międzywojennym był zawodowym oficerem. Henryk Dobrzański był także słynnym jeźdźcem, członkiem polskiej ekipy na olimpiadzie w Amsterdamie w 1928 roku. Po klęsce wrześniowej nie zdjął munduru i do końca kwietnia 1940 roku dowodził stworzonym przez siebie pierwszym oddziałem partyzanckim. Zwany przez Niemców "Szalonym majorem", zginął w zasadzce 30 kwietnia 1940 roku. Dowódca 110. pułku ułanów na wieść o stracie jednego szwadronu 23 września 1939 roku rozwiązuje pułk. Jego zastępca, major Dobrzański, samorzutnie przejmuje dowództwo. Pozostaje przy nim około 180 ułanów. Major decyduje, że oddział pójdzie z odsieczą walczącej jeszcze Warszawie. Po otrzymaniu wiadomości o kapitulacji stolicy Dobrzański podejmuje decyzję o przeprawie przez Węgry do Francji, ślubuje też, że nie zdejmie munduru. Oddział przechodzi na ziemię kielecką. W Bodzentynie major ogłasza decyzję o pozostaniu w kraju. Żołnierze i dowództwo przyjmują pseudonimy, Dobrzański odtąd zwany będzie Hubalem. Dowodzony przez niego Oddział Wydzielony Wojska Polskiego podejmuje walkę partyzancką. Realizacja filmu trwała 10 miesięcy, większość scen nakręcono na szlaku walk hubalczyków. Wkroczenie oddziału Hubala do wsi Poświętne i udział żołnierzy w nabożeństwie nakręcono w tym samym barokowym kościele i z udziałem mieszkańców Poświętnego i okolic, pamiętających owe wydarzenia. W naturalnej scenerii zrealizowano także sceny pacyfikacji wsi - na potrzeby filmu spalono przeznaczone do rozbiórki autentyczne, istniejące w okresie okupacji chałupy wsi Swolszowice. Sekwencję śmierci Hubala nakręcono w tym samym miejscu, gdzie miała ona miejsce naprawdę. Jednym z konsultantów był Zygmunt Laskowski z Anielina, który w 1940 roku rozpoznał zmasakrowane przez Niemców zwłoki majora Dobrzańskiego. W filmie zagrał go jego syn, Tadeusz. W scenach batalistycznych brało udział łącznie 500 osób, 100 koni, w tym 25 specjalnie szkolonych. 22:25 BAŁKANY W OGNIU - CZĘŚĆ 2. ROZPAD JUGOSŁAWII (THE BALKANS IN FLAMES / BALKAN IN FLAMMEN 2. A STATE FALLS APART) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Veronika Mendler, Klaus Kastenholz Czteroodcinkowa seria dokumentalna o sytuacji na Półwyspie Bałkańskim. Upadek Jugosławii w XX wieku był wynikiem wielu wojen i konfliktów, które nękały Europę Południowo - Wschodnią od ponad stu lat. Przerażające okrucieństwa z przeszłości wciąż tkwią w wielu sercach i umysłach w dużych częściach regionu, powodując trwającą brutalną konfrontację, która jest jedną z przyczyn dalszego rozmieszczania żołnierzy ONZ w niebieskich hełmach. Często nie sposób zapomnieć o krwawej przeszłości. Ten serial dokumentalny dociera do sedna przyczyn konfliktów i wojen. Wypowiedzi współczesnych świadków i międzynarodowych ekspertów pomagają w dochodzeniu w sprawie kryzysu południowo - wschodniego. Jest to badanie genezy państwa, epoki dyktatora Tity, wojen jugosłowiańskich lat 90. , a także wpływu przeszłości na współczesność. Odcinek 2 - "Rozpad Jugosławii". Jugosłowiańska tragedia. Dekada horroru. Sąsiedzi stają się wrogami. Miliony tracą domy, ponad 100 tysięcy ginie. Nieokiełznane okrucieństwo w południowo - wschodniej Europie niepokoi świat. Dwaj bezwzględni nacjonaliści, Tudjman i Milosevic, wysadzają w powietrze bałkańską beczkę prochu. Wojna wciąga cały kraj w otchłań. Europa i Stany Zjednoczone patrzą na to bezradnie. Dlaczego narody Jugosławii stały się wrogami? Jaką winę ponoszą Europa i USA? To lekcja o porażce polityki. Zagrzeb, 13 maja 1990 roku. W Jugosławii od dawna panuje napięcie. W tym dniu dochodzi do przemocy. Chorwaccy i serbscy kibice atakują się nawzajem. Milicja pałuje chorwackich kibiców. Vjekoslav Skrinjar grał wówczas dla Zagrzebia. Jugosławia składała się wtedy z sześciu republik - Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry i Macedonii. Serbowie stanowili największą grupę etniczną, przy czym ponad jedna trzecia z nich mieszkała poza granicami Serbii. 23:30 ERYNIE - ALEKTO Serial kryminalny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Igor Brejdygant, Magdalena Lankosz, Borys Lankosz, Władysław Pasikowski Zdjęcia: Marcin Koszałka Aktorzy: Jarosław Kozielski, Marcin Dorociński, Szymon Wiśniewski, Jakub Kamieński, Mirosław Kropielnicki, Mateusz Małecki, Marcin Kalisz, Krystian Łysoń, Iryna Romaczuk, Joanna Pocica, Maciej Krośnia, Henryk Rajfer, Małgorzata Osiej-Gadzina, Mateusz Dewera, Marcin Bogacz Noras Lwów w przededniu wybuchu II wojny światowej. Napięcie z powodu zbliżającej się zagłady udziela się mieszkańcom. Na tyłach żydowskiej apteki zostaje zamordowane dziecko, Henio Pytka. Zwłoki odnajduje Zaremba. W mieście ujawniają się nastroje antysemickie. Popielski po traumie poprzedniej sprawy i zagrożeniu rodziny chce odejść z policji. Po namowach Kocowskiego oraz gwarancji bezpieczeństwa dla rodziny zgadza się ponownie poprowadzić sprawę. Wspólnie z Mosze Kiaczałesem, żydowskim królem podziemia, próbują odnaleźć zabójcę, który jest cały czas o krok przed nimi. W toku dalszego śledztwa pojawia się Walery Pytka, dziadek Henia; podaje Zarembie listę osób mających styczność z Heniem. Wśród nazwisk jest Anatol Małecki. Walery i Popielski wpadają do Tolka, po krótkiej walce obezwładniają go. W domu znajdują mnóstwo dowodów poszlakowych, że Małecki jest zboczeńcem. Jednakże do sprawy włącza się Kiczałes, zamiast pomagać, ogłusza Edwarda i przekazuje Małeckiego Kocowskiemu. Kiczełes przychodzi do mieszkania Edwarda, kaja się i ofiarowuje Popielskiemu trzy życzenia - in blanco. Małecki zostaje uznany za niepoczytalnego i trafia - zamiast do więzienia - do szpitala psychiatrycznego na Kulparkowie. Popielski i Walery Pytka, dzięki Kiczałesowi, dostają się do szpitala i pozorują samobójstwo Małeckiego. Edwarda gnębią wyrzuty sumienia. Coś nie pozwala mu uwierzyć, że to Małecki był tym, kogo szukał. Postanawia wywołać u siebie wizję epileptyczną, która zawsze oprócz wielkiego bólu przynosiła mu jakieś wskazówki. W przerażającej wizji widzi Lodzię, to znak, że sprawy mogą dotknąć jego rodziny. 00:30 RZYM. OSIEM PRZEŁOMOWYCH DNI - ODC. 3. PRZEKROCZENIE RUBIKONU (8 DAYS THAT MADE ROME) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Jim Greayer Wielokrotnie nagradzana historyczka, Bettany Hughes, przemierza rzymski świat w tej ośmioczęściowej historii starożytnego Rzymu. W serii widzowie poznają osiem przełomowych dni, które definiują niezwykły sukces Imperium Rzymskiego oraz serię wydarzeń, które ostatecznie zakończyły się upadkiem rzymskiej republiki. 10 stycznia 49 p.n.e. Cezar prowadzi swoje wojsko przez rzekę Rubikon, co oznacza wypowiedzenie wojny Republice Rzymskiej. 01:30 O ZWIERZĘTACH I LUDZIACH Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2019 Reżyseria: Łukasz Czajka, Łukasz Czajka Scenariusz: Łukasz Czajka Zdjęcia: Kacper Czubak Muzyka: Marcin Masecki Aktorzy: Adam Banaszek, Maciej Hubert, Damian Chojecki, Krzysztof Chrzanowski, Krzysztof Garbarski, Marcin Kożuchowski, Oliwier Krajewski, Kamila Kuboth - Schuchardt, Magdalena Kwapis, Damian Parzeski Film dokumentalny o tym, co zdarzyło się w czasie II wojny światowej na terenie warszawskiego zoo. Głównymi bohaterami są zwierzęta, poprzez które opowiemy historie ludzi, którzy w zoo szukali schronienia. Biorąc pod uwagę dzisiejszą wiedzę, naukowcy zajmujący się emocjami zwierząt zgadzają się co do tego, że zwierzęta je odczuwają. Najczęściej mówi się o strachu, gniewie, wstręcie, zdziwieniu, smutku i radości. Co oczywiste odczuwają też ból i cierpienie. Ten zestaw emocji i odczuć jest wystarczający, by opowiedzieć w sposób zupełnie niespotykany o dramatycznych wydarzeniach wojennych. Będziemy obserwować zwierzęta podczas nieobojętnych emocjonalnie sytuacji, np. w trakcie porodu, podczas zabawy rodzeństwa, w czasie ucieczki przed zagrożeniem, etc. Te sceny są np. łączone z ujęciami archiwalnymi z okresu przedwojnnego lub z czasów wojny. W filmie poza nowymi ujęciami stylizowanymi na archiwalne, zarejestrowanymi w ogrodzie zoologicznym oraz w naturalnym środowisku zwierząt wykorzystano również prawdziwe filmy archiwalne.ze zwierzętami. Są też archiwalne fotografie i filmy poświęcone bohaterskiej rodzinie Żabińskich, oraz tym, których uratowali. Ponadto archiwalne materiały poświęcone Warszawie między 1928 a 1950 rokiem. Narratorem filmu będzie Antonina Żabińska, która głosem słynnej aktorki wspomina lata 1928 - 44, poczynając od momentu, w którym zoo powstało, aż do zakończenia wojny. Ważną rolę w filmie odegrają ostatni żyjący świadkowie tamtych wydarzeń, jak Teresa Zawadzki, córka Antoniny i Jana. W filmie występuje również żyjący dziś w Izraelu Moshe Tirosh (dawniej Moshe Kenigswein), który w 1942 roku przez wiele miesięcy wraz z siostrą Stefcią (ona też wystąpi w filmie), która do dziś mieszka w Kanadzie, ukrywali się w piwnicy willi. W tym czasie ich rodzice byli ukrywani w opustoszałej bażanciarni w pobliżu domu. Moshe wraca do willi, do miejsca, w którym - jak mówi - uwierzył, że przeżyje wojnę. Fragmenty wybrane ze spisanych wspomnień Antoniny, uzupełnione inscenizowanymi scenami ze zwierzętami, scenami stylizowanymi na archiwalne oraz filmami archiwalnymi dadzą odbiorcy możliwość doświadczenia zupełnie surrealistycznego klimatu, który panował na terenie zoo w czasie wojny. Willa była nazywana przez tych, którzy się w niej ukrywali Domem pod zwariowaną gwiazdą i Arką Noego, co tylko podkreśla niezwykłość i niepowtarzalność atmosfery, która emanowała z tego cudownego miejsca w tamtym okrutnych czasach.