TVP Kultura Czwartek, 26.09.2024 07:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JAN ENGLERT Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dziś odwiedzimy jednego z najwybitniejszych polskich aktorów, dyrektora artystycznego Teatru Narodowego w Warszawie, Jana Englerta. Poznamy kulisy początków jego kariery aktorskiej, role w filmach: "Kanał" oraz "Kolumbowie". 07:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie miało dla nas przyjęcie chrześcijaństwa. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 08:10 ZBIGNIEW MAKOWSKI Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska Wykonawcy: Zbigniew Makowski Portret Zbigniewa Makowskiego, jednego z najważniejszych polskich artystów XX wieku. 88 letni artysta malarz, surrealista, którego prace znajdują się w polskich i zagranicznych kolekcjach sztuki. Miał kilkadziesiąt wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida oraz Nagrodę im. J. Cybisa. Makowski urodził się w 1930 w Warszawie. W 1956 ukończył warszawską ASP, w pracowni Kazimierza Tomorowicza, zapomnianego już dzisiaj twórcy, którego do dziś uważa za swojego mistrza. W latach 60 - tych komponował swe obrazy ze znaków magicznych, symboli i rekwizytów, także sentencji i dłuższych tekstów, które wykonane na podłożu z pergaminu sprawiają wrażenie stron wyjętych z tajemnych ksiąg. W latach 70 - tych i 80 - tych malował ezoteryczno - magiczne pejzaże, przedstawiające zazwyczaj fragmenty antycznej architektury, ponad którymi unoszą się symbole. 08:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ Magazyn, 5 min, Polska, 2024 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks odwiedzają kolejne muzea w Polsce przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie. 09:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 1/10 - KUFER LILIANY Serial TVP, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Małgorzata Kożuchowska, Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Andrzej Mastalerz, Jacek Lenartowicz, Anna Radwan, Edyta Jungowska, Andrzej Strzelecki, Jan Nowicki, Łukasz Nowicki, Sławomira Łozińska, Józef Fryźlewicz, Waldemar Obłoza, Tomasz Marzecki Oryginalnie ujęta saga rodu Szczygłów, właścicieli firmy przewożącej dobytek ludzi zmieniających mieszkanie. Zdaniem scenarzysty historia Polski to historia ciągłych przeprowadzek i towarzyszących im emocji. Akcja serialu trwa równo sto lat. Od sylwestra 1900 do sylwestra 2000. Każdy z odcinków to odrębna fabularna całość, dotycząca konkretnej daty w historii Polski, opowiadająca o jakiejś przeprowadzce i zagubionym podczas niej przedmiocie. Odc. 1: Zbliża się koniec roku 2000, a zarazem XX wieku. W firmie "Szczygieł - Przeprowadzki. Rok założenia 1901" wybucha pożar. Stanisław Szczygieł, obecny właściciel przedsiębiorstwa, zostaje śmiertelnie ranny. Przed zgonem przekazuje synowi pilnie strzeżoną przez lata tajemnicę. W firmie znajduje się tajny magazyn rzeczy zagubionych podczas przeprowadzek. W ręce Bogusia Szczygła trafia pożółkła ze starości księga, w której opisane są losy tych przedmiotów. Pierwsza historia dotyczy "kufra Lilianny" i rozgrywa się w roku 1900 na warszawskim Powiślu. Bracia Mietek i Czesiek Szczygłowie zarabiają na życie wożąc gnój. Spotykają piękną pannę Lilianę, córkę bankiera, która jest rewolucjonistką i w swoim kuferku kryje rewolucyjną bibułę. Między Lilianą a Cześkiem wybucha wielkie uczucie. Niestety, dziewczyna musi uciekać przed carską ochraną. Emigruje do Ameryki. Po czułym pożegnaniu Czesiek znajduje na peronie kufer Liliany. Zrozpaczony Czesiek wpada na pomysł, by zamiast gnoju wozić ludzi i ich dobytek. Nie ma jednak pieniędzy na założenie firmy. Jak na zawołanie, z sylwestrowego korowodu wybiega trochę pijana panna Róża Żychniewicz i każe się Cześkowi odwieźć do domu. Za kurs płaci szkalną kulą... 10:00 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 5 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 10:20 CAŁE ZŁOTO ŚWIATA (TOUT L'OR DU MONDE) Komedia, 87 min, Włochy/Francja, 1961 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair, Jacques Remy, Jean Marsan Zdjęcia: Pierre Petit Muzyka: Georges Van Parys Aktorzy: Pierre Noiret, Claude Rich, Bourvil Bourvil, Michel Modo Mieszkańcy francuskiej wioski cieszą się niezwykłą długowiecznością. Victor Hardy (Philippe Noiret), przebiegły biznesmen, postanawia zbić dzięki temu fortunę. Chce założyć uzdrowisko specjalizujące się w zapewnianiu pacjentom "długiego życia". Wystarczy zbudować sieć hoteli, gorące źródła, kasyna. Wszystko przebiega zgodnie z planem do momentu, gdy Victor spotyka pana Dumonta (Bourvil). 12:00 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 6 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 12:25 REŻYSERZY S.VI - SPIKE LEE - 1/10 SEZON 6 (SPIKE LEE - 1/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Spike'a Lee, reżysera m.in. filmów: "Ona się doigra", "Rób co należy" czy "Czarny blues". 13:50 DIABEŁ Film TVP, 27 min, Polska, 1985 Reżyseria: Stanisław Różewicz Scenariusz: Stanisław Różewicz Zdjęcia: Jerzy Wójcik Aktorzy: Bogusław Sochnacki, Wanda Łuczycka, Janusz Paluszkiewicz, Franciszka Tomaszewska, Jacek Wrzosek i inni Ekranizacja opowiadania Guy de Moupassanta pod tym samym tytułem. Stara gospodyni (Franciszka Tomaszewska ) jest umierająca. Jej syn (Bogusław Sochnacki ) cały dzień pracuje w polu, więc zatrudnia kobietę, która opiekuje się chorą. W umowie postanowiono, że kobieta otrzyma pieniądze ryczałtem. Zależy jej więc na rychłej śmierci podopiecznej. Ta ponura sytuacja odsłania ludzkie słabości. Gdzie tkwi diabeł - czyżby w ludzkiej naturze. 14:35 WIELKIE MANEWRY (LES GRANDES MANOEUVRES) Komediodramat, 104 min, Włochy/Francja, 1955 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair Zdjęcia: Robert Lefebvre Muzyka: Georges Van Parys Aktorzy: Gerard Philipe, Michele Morgan, Jacques Francois, Yves Robert Akcja rozgrywa się przed pierwszą wojną światową. W małym francuskim miasteczku stacjonuje pułk dragonów, wzbudzając zrozumiałe zainteresowanie płci pięknej. Młody porucznik zakłada się z kolegami o to, że bez specjalnych problemów uwiedzie pewną piękną rozwódkę. Zabawne nieporozumienia prowadzą wprost do tragedii. (Filmweb) 16:30 PRZEPROWADZKI - ODC. 2/10 - SZKLANA KULA RÓŻY Serial TVP, 55 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Leon Charewicz, Adam Ferency, Piotr Adamczyk, Maja Ostaszewska, Paweł Wilczak, Andrzej Róg, Stefan Popkowski, Ryszard Pracz, Anna Kękuś Oryginalnie ujęta saga rodu Szczygłów, właścicieli firmy przewożącej dobytek ludzi zmieniających mieszkanie. Zdaniem scenarzysty historia Polski to historia ciągłych przeprowadzek i towarzyszących im emocji. Akcja serialu trwa równo sto lat. Od sylwestra 1900 do sylwestra 2000. Każdy z odcinków to odrębna fabularna całość, dotycząca konkretnej daty w historii Polski, opowiadająca o jakiejś przeprowadzce i zagubionym podczas niej przedmiocie. Rok 1901. Czesiek zakochuje się w Róży, nie wiedząc, że durzy się w niej również jego brat Mietek. Obaj chłopcy obserwują dom, w którym mieszka dama ich serca. Zaniepokojony właściciel posesji, Ignacy Żychniewicz, nasyła na nich stójkowego. W rezultacie bracia lądują w cyrkule. Czesiek ze szklaną kulą ukochanej, Mietek z głęboką urazą do brata. Tymczasem charakterna Róża, na złość ojcu, ucieka z domu i zaczyna zamiast Szczygłów wywozić gnój z Powiśla. Załamany pan Ignacy, przekonawszy się o sile uczucia córki, wykupuje chłopców z niewoli i zgadza się na mezalians Róży z prostym furmanem. W prezencie ślubnym daje nowożeńcom pieniądze na założenie własnej firmy. W ten sposób wesele Róży i Cześka zbiega się z otwarciem firmy przewozowej "Szczygieł - Przeprowadzki". Kolejnym radosnym wydarzeniem jest pojednanie się obu braci. Mietek zjawia się na weselu i na znak zgody oddaje skradzioną bratu szklaną kulę Róży. 17:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ Magazyn, 5 min, Polska, 2024 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks odwiedzają kolejne muzea w Polsce przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie. 17:50 ZBIGNIEW MAKOWSKI Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska Wykonawcy: Zbigniew Makowski Portret Zbigniewa Makowskiego, jednego z najważniejszych polskich artystów XX wieku. 88 letni artysta malarz, surrealista, którego prace znajdują się w polskich i zagranicznych kolekcjach sztuki. Miał kilkadziesiąt wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida oraz Nagrodę im. J. Cybisa. Makowski urodził się w 1930 w Warszawie. W 1956 ukończył warszawską ASP, w pracowni Kazimierza Tomorowicza, zapomnianego już dzisiaj twórcy, którego do dziś uważa za swojego mistrza. W latach 60 - tych komponował swe obrazy ze znaków magicznych, symboli i rekwizytów, także sentencji i dłuższych tekstów, które wykonane na podłożu z pergaminu sprawiają wrażenie stron wyjętych z tajemnych ksiąg. W latach 70 - tych i 80 - tych malował ezoteryczno - magiczne pejzaże, przedstawiające zazwyczaj fragmenty antycznej architektury, ponad którymi unoszą się symbole. 18:25 JA WAM TO ZAGRAM Film dokumentalny, 56 min, Polska/Niemcy, 2008 Reżyseria: Christine Jezior, Maciej Białobrzeski Scenariusz: Christine Jezior Cała jest muzyką, drogowskazem, jedną z najwybitniejszych skrzypaczek. Gra genialnie. To fascynująca, barwna osobowość i szczery przyjaciel. Postać legendarna. Prawdziwe żywe srebro, porywający temperament. Coś promiennego. Wielki człowiek - tak o Wandzie Wiłkomirskiej mówią jej przyjaciele i znajomi, rodzina i studenci, polscy i zagraniczni artyści. Wśród wypowiadających się jest aktor Daniel Olbrychski, reżyser Krzysztof Zanussi i kompozytor Krzysztof Penderecki. Wiłkomirską chwalą dyrygenci, między innymi Kazimierz Kord i Tadeusz Strugała oraz Kurt Masur; pochwał nie szczędzą jej muzycy, skrzypkowie Nigel Kennedy i Konstanty Andrzej Kulka, skrzypaczki Maria Sławek i Olga Winkowska, pianista i zarazem wieloletni przyjaciel Andrzej Ratusiński. Przed kamerą na temat artystki wypowiadają się również: syn, wnuki, były mąż, premier Mieczysław Rakowski. Dokument w reżyserii Kristine Jezior przedstawiający sylwetkę wybitnej polskiej skrzypaczki został zbudowany według schematu koncertu smyczkowego Johannesa Brahmsa. Pierwszy etap opowieści, Allegro, ukazuje błyskotliwą i błyskawiczną karierę Wiłkomirskiej, począwszy od występu w nowojorskim Carnegie Hall w 1961 roku, gdy przebojem zdobyła serca słuchaczy i wprawiła w zachwyt krytyków. Część druga, Adaggio, przybliża dzieciństwo urodzonej 11 stycznia 1929 roku skrzypaczki, życie rodzinne i małżeńskie u boku Mieczysława Rakowskiego. Przed kamerą Wiłkomirska opowiada o swoim stosunku do ideologii komunistycznej, sprzeciwie wobec sytuacji w Polsce, wreszcie o rozstaniu z mężem i wyjeździe na Zachód po wprowadzeniu stanu wojennego. Ostatnia, trzecia część dokumentu, Vivace, poświęcona jest pasji nauczania młodych muzyków, którą realizuje w Konserwatorium Muzycznym w Sydney w Australii. W dokumencie wykorzystano liczne materiały archiwalne, zdjęcia, filmy i nagrania, a także wycinki prasowe. Ekipa telewizyjna towarzyszyła bohaterce przez cały rok, na trzech kontynentach. Z blisko 44 - godzinnego nagrania powstał półtoragodzinny film. 19:35 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 7 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 20:00 HALA ODLOTÓW - /15/ Talk-show, 45 min, Polska, 2024 Hala Odlotów jest widowiskiem artystyczno - publicystycznym, w ramach którego znani artyści komentują aktualne wydarzenia, prezentując przy tym swoje najnowsze dokonania. 21:00 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FILMOWE 8 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 21:20 WSTĘP DO FILMU - GARŚĆ DYNAMITU 5 min, Polska, 2024 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Rozmowa dwójki krytyków filmowych poprzedzająca emisję filmu "Garść dynamitu" 21:30 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - GARŚĆ DYNAMITU (FISTFUL OF DYNAMITE) Western, 150 min, Włochy, 1972 Reżyseria: Sergio Leone Aktorzy: Rod Steiger, James Coburn, Romolo Valli, Rick Battaglia Meksyk, rok 1913. W całym kraju trwa rewolucja. Bandyta Juan Miranda (Steiger) spotyka irlandzkiego najemnika, specjalistę od materiałów wybuchowych (Coburn) i zmusza go do pomocy w dokonaniu zuchwałego napadu na bank. Nie wie jednak, że tymczasem wojska rządowe zamieniły bank na więzienie. Gdy po eksplozji przez wyrwę w murze wychodzą dziesiątki uwolnionych rewolucjonistów, bandyci muszą się obejść smakiem. Ale za to stają się bohaterami... dystr. MGM 00:15 SERIALOWA NOSTALGIA - MATYLDA - ODC. 2 Serial kostiumowy, 45 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Paweł Jurek, Anna Gutowska, Marcin Grabowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Maria Kowalska, Kamil Szeptycki, Mirosław Haniszewski, Grażyna Sobocińska, Małgorzata Buczkowska, Karol Franciszek Nowiński, Jędrzej Hycnar, Dariusz Chojnacki, Magdalena Smalara, Klaudia Koścista, Iza Dąbrowska, Mateusz Mosiewicz, Anita Szepelska, Jan Dravnel, Emma Giegżno Gienia, kucharka Różańskich, bagatelizuje informacje Matyldy o wieczornym gościu, uważa, że dziewczynie coś się przyśniło. Okazuje się, że żona Rubina myśli o rozwodzie i śle w tej sprawie listy do adwokatów. Rubin przechwytuje korespondencję Izabelli i oznajmia, że nigdy nie zgodzi się na to, by od niego odeszła. Helena Różańska przygotowuje Matyldę do debiutu towarzyskiego podczas zaręczyn Aleksandry. Rubin oznajmia Michałowi, że już znalazł dla niego żonę. Doktor Boden okazuje się lekarzem Urszulki, Izabella postanawia go wykorzystać jako posłańca. Do dworu Różańskich na zaręczyny siostry zjeżdża prosto z Paryża Adam, przystojny utracjusz. On i Matylda świetnie się dogadują. Witold ma złe wiadomości dla syna Heleny - nie jest w stanie dalej opłacać jego studiów. Służąca Heleny, Ada, ma chorą matkę i chce ją przenieść do dworu. Helena się na to nie zgadza. Zawiedziona Ada postanawia zmienić pracę i szuka zatrudnienia u Rubina. Ten postanawia wykorzystać dziewczynę nie tylko do pracy w pałacu. Odtąd Ada ma swoją tajemnicę, z której nie zwierza się zakochanemu w niej Jeremiemu. Miejsce Ady we dworze zajmuje Maryna, która jest otwarta na zaloty lokalnego Casanovy - Łukasika. Z kolei Aleksandra bardzo przeżywa dzień zaręczyn, na który zjeżdżają goście z okolic. Jest oczywiście i narzeczony Sokołow z rodzicami. Zjawia się też ekscentryczna i bogata arystokratka Wilhelmina. Ważkowa i Matylda przypadają sobie do gustu. Zjawia się też wyjątkowy gość - doktor Boden. Po zaręczynach następują tańce, a Matylda daje popis wokalny. Boden słucha Matyldy zachwycony. Wkrótce i on ma okazję popisać się swoimi umiejętnościami, kiedy ranny zostaje jeden z chłopców ze wsi. Boden i Matylda coraz bardziej mają się ku sobie, co nie podoba się Helenie. Ona nie wie, że zakochani umówili się na wieczorną schadzkę na przystani, gdzie spotkali się pierwszy raz. Ich plany przejrzał za to Rubin. Jego ludzie robią zasadzkę na Bodena, zaś na schadzce pojawia się Rubin. Matylda wdaje się w z nim w krótką rozmowę i wraca do dworu, gdzie czeka na nią zbulwersowana Helena, która uważa, że Matylda naraża swoją reputację i już nie ukrywa przed nią, że chce ją wydać za syna Rubina. 01:15 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - GAGARINE (GAGARINE) Dramat, 93 min, Francja, 2020 Reżyseria: Fanny Liatard, Jeremy Trouilh Scenariusz: Jeremy Trouilh Aktorzy: Alseni Bathily, Lyna Khoudri, Jamil Mccraven Akcja "Gagarine" ma miejsce na ogromnym osiedlu Cite Gagarine, stojącym na przedmieściach Paryża. Wybudowano je na początku lat 60. na cześć kosmonauty Jurija Gagarina, a rok temu zaczęto burzyć. Akcja filmu zaczyna się tuż przed demolką, gdy mieszkańcy jeszcze wierzą, że ich domy uda się uratować. 03:05 KINO NOCNE - ŚMIERTELNIE PROSTE (BLOOD SIMPLE) Dramat, 92 min, USA, 1984 Reżyseria: Joel Coen Aktorzy: Dan Hedaya, John Getz, Frances McDormand, M. Emmet Walsh Marty (Dan Hedaya), właściciel baru w Teksasie, podejrzewa, że żona go zdradza i wynajmuje prywatnego detektywa (M. Emmet Walsh), aby ją śledził. Gdy detektyw dostarcza mu dowody zdrady, Marty postanawia zamordować niewierną żonę i jej kochanka. Plan zbrodni idealnej kompletnie zawodzi. Jej inicjator sam staje się ofiarą, zaś nieświadomi niczego kochankowie - celem wyrafinowanego i gotowego na wszystko mordercy.