TVP Kultura Sobota, 28.09.2024 06:05 FANFAN TULIPAN (FANFAN LA TULIPE) Film przygodowy, 96 min, Francja/Włochy, 1951 Reżyseria: Christian-Jaque Scenariusz: Rene Wheeler Wheeler, Christian-Jaque Zdjęcia: Christian Matras Muzyka: Maurice Thiriet Aktorzy: Gerard Philipe, Gina Lollobrigida, Marcel Herrand, Genevieve Page Fanfan Tulipan"w latach 50 był przebojem światowych kin. Akcja rozgrywała się w XVIII - wiecznej Francji, za czasów panowania Ludwika XV. Opowiada historię młodego, biednego i bardzo przystojnego chłopaka o imieniu Fanfan, który uciekając przed małżeństwem zaciąga się do armii. Co więcej napotkana na drodze cyganka przepowiada mu, że jeśli zaciągnie się do wojska to pewnego dnia poślubi córkę króla... 07:45 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 9 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 08:05 LEGENDY ROCKA - FOLK NA CAŁYM ŚWIECIE ((S. 10) FOLK AROUND THE WORLD) Cykl dokumentalny, 21 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. 08:35 LEGENDY ROCKA - NOWOJORSKI HIP - HOP ((S. 10) NEW YORK HIP HOP) Cykl dokumentalny, 21 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Hip - Hop miejska kultura, powstała w afroamerykańskich społecznościach w Nowym Jorku w latach siedemdziesiątych XX wieku. Zapoczątkowana została w południowej części Bronxu. Początkowo miała służyć terapii młodzieży i przyczyniała się do zapobiegania wojnom gangów. Gatunek jest oparty na rapowaniu oraz muzyce disco, soul i funk. Na gatunek muzyczny hip - hopu składają się: rytmizowany styl muzyki o stałym BPM oraz rapowaniu, czyli rytmicznym wypowiadaniu tekstu. 09:10 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 10 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 09:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KAZIMIERZ KACZOR Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na jej życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Dziś posłuchamy opowieści Kazimierza Kaczora. Zabierze nas w podróż po Krakowie lat 40. i przybliży obraz swojego ciepłego dzieciństwa mimo tego, że przypadło ono na trudne czasy. Dowiemy się o nieoczywistych początkach jego kariery aktorskiej i współpracy z Zygmuntem Hubnerem. Wspomnimy kultowe role, w które wcielił się Kazimierz Kaczor w serialach "Jan Serce" oraz "Polskie drogi". 10:10 SERIALOWA NOSTALGIA - ZMIENNICY - ODC. 9/15 - PODRÓŻ SENTYMENTALNA Serial TVP, 64 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Marcel Szytenchelm, Krystian Tomczak, Józef Pieracki, Mieczysław Czechowicz, Krzysztof Zaleski, Anna Gronostaj, Jerzy Przybylski, Tomasz Dedek, Bronisław Pawlik Do Warszawy przyjeżdża z Berlina Gonschorek, by osobiście dopilnować Kluska i słabych ostatnio interesów narkotykowych. Tymczasem Kasia, która niedawno poznała Jacka i pragnie go odwiedzić w Zatorach, na swoje miejsce w taxi 1313 wprowadza na chwilowe zastępstwo prawdziwego Mariana Koniuszkę, syna swojego poprzedniego chlebodawcy, Jacek nie wie oczywiście, że dziewczyna i jego zmiennik w taxi, to ta sama osoba. Przedstawia Kasi swojego gospodarza Mastalerza oraz poprzedniego właściciela Zator. Na drugi dzień dowiaduje się, że jego zmiennik Marian popełnił podczas swoich kursów szereg wykroczeń drogowych. Tymczasem ze szpitala powraca pierwszy zmiennik Jacka - Stanisław. Awansowany w WTP nie wraca jednak do pracy. Taksówkę w dalszym ciągu prowadzą na zmianę Jacek i Kasia w męskim przebraniu. 11:50 KONCERT Z OKAZJI OTWARCIA MUZEUM HISTORII POLSKI Koncert, 120 min, Polska, 2023 Prowadzący: Katarzyna Sanocka Wykonawcy: Tomasz Ritter, Janusz Olejniczak Koncert z okazji otwarcia Muzeum Historii Polski w warszawskiej Cytadeli. W części pierwszej usłyszymy Preludia, Mazurki, Ballady, Scherza, Nokturny Fryderyka Chopina w wykonaniu pianistów Janusza Olejniczaka i Tomasza Rittera. W części drugiej odbędzie się nadzwyczajne wykonanie Polskiego Requiem Krzysztofa Pendereckiego przez Chór Filharmonii Krakowskiej oraz Polską Orkiestrę Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa pod dyrekcją Kirilla Karabitsa. 12:50 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI - STUDIO FESTIWALOWE 11 Relacja, 10 min, Polska, 2024 Studio festiwalowe to codzienne relacje z 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Gościem Agnieszki Szydłowskiej i Katarzyny Janowskiej będą twórcy, których filmy znalazły się w tegorocznej edycji konkursu głównego Festiwali. 13:15 DOKUMENT TYGODNIA - KSIĄŻĘ I DYBUK (KSIĄŻĘ I DYBUK) Film dokumentalny, 81 min, Niemcy/Polska, 2017 Reżyseria: Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski Scenariusz: Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski Zdjęcia: Piotr Rosołowski Dokumentalna podróż śladami jednego z najbardziej fascynujących polskich filmowców. Michał Waszyński rozchwytywany w przedwojennej Warszawie reżyser oraz wpływowa postać europejskiej i amerykańskiej kinematografii. Człowiek, który własne życie zamienił w nieprawdopodobny filmowy scenariusz. Kim naprawdę był Mosze Waks? Cudownym dzieckiem kina, przebiegłym oszustem, czy może człowiekiem, który nieustannie mylił filmową iluzję z rzeczywistością? To on odpowiadał za realizację ponad kilkudziesięciu kinowych produkcji, w tym wielu hitów z Sophią Loren i Claudią Cardinale. Jednak tylko jeden film stał się jego prawdziwą obsesją "Dybuk", wyreżyserowany przez niego mistyczny dramat oparty na starej żydowskiej legendzie. Odkrywając po latach niebywałą i spektakularną karierę Waszyńskiego, wydawać by się mogło, że osiągnął w życiu wszystko, czego pragnął. Jednak jedna rzecz do końca nie dawała mu spokoju. Waszyński przez lata szukał utraconej kopii filmu, w którym ukrył swoje największe tajemnice. Film stara się rozwikłać tajemnicę Waszyńskiego, który w życiu często zmieniał swoją tożsamość i pisał od nowa własną biografię. Ludzie, którzy mieli okazję się z nim zetknąć, zapamiętali go jako: dystyngowanego arystokratę, notorycznego kłamcę, Żyda - wiecznego tułacza oraz męża włoskiej hrabiny w jednej osobie. 14:50 AUSTERIA Dramat, 101 min, Polska, 1982 Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Aktorzy: Franciszek Pieczka, Wojciech Pszoniak, Jan Szurmiej, Ewa Domańska, Wojciech Standełło O filmowej wersji "Austerii" głośno było jeszcze w trakcie produkcji. Ekranizacja jednej z najwybitniejszych powieści Juliana Stryjkowskiego wzbudzała zrozumiałe zainteresowanie. Potem przyszła premiera w Chicago, polska premiera w czasie "Konfrontacji", wreszcie: Złote Lwy '84 - główna nagroda na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni. Już pierwsze sekwencje dzieła Kawalerowicza wprowadzają widza w świat dla wielu nieznany lub zapomniany, świat, który odszedł bezpowrotnie. Jest nim kultura Żydów polskich - oryginalnej i hermetycznej społeczności o własnej filozofii, obyczajowości, religijności i niepowtarzalnym humorze. "Zawsze wydawało mi się, że tylko w Polsce można nakręcić odpowiednio reprezentacyjny film, poświęcony tej tematyce. Żyją tu jeszcze ludzie, którzy pamiętają ten zaginiony świat, pracują artyści, którzy mają jeszcze w oczach kształt wizualny zamordowanej cywilizacji, którzy słyszą jeszcze dźwięki i melodie tamtych czasów" - mówił w jednym z wywiadów Jerzy Kawalerowicz. "Austerię" okrzyknięto jednym z najważniejszych filmów polskich i najważniejszym, obok "Matki Joanny od Aniołów", w dorobku Kawalerowicza. Znakomite recenzje zebrał Franciszek Pieczka jako odtwórca głównej roli Taga. Bardzo podobały się również sugestywne zdjęcia przedwcześnie zmarłego operatora Zygmunta Samosiuka. Dzięki niemu "Austeria jest najlepiej sfotografowanym - oprócz "Doliny Issy"- filmem polskim ostatnich lat - pisał branżowy magazyn Film. Pojawiły się nawet głosy, że dzieło Kawalerowicza przewyższa swój literacki pierwowzór. Rok 1914. Pierwszy dzień i pierwsza noc I wojny światowej. Przy drodze do małego galicyjskiego miasteczka stoi karczma, tytułowa austeria, prowadzona przez starego, mądrego Żyda Taga. Znajdują w niej schronienie pierwsi uciekinierzy zagrożeni kozackim pogromem. Są wśród nich bogaci, wyemancypowani Żydzi z miasteczka, są i chasydzi - mistycy i fanatycy religii, niezdający sobie sprawy z tego, co się wokół dzieje. Na tle tej barwnej zbiorowości rysuje się wyrazista postać Taga, filozofa i wolnomyśliciela, mającego świadomość nadciągającej katastrofy. Pełen trzeźwego sceptycyzmu otacza wszakże ciepłem i serdecznością wszystkich, których jego austeria przygarnęła na tę noc. Przeczuwa, że z nadejściem dnia nadejdzie także zagłada. 16:50 RETRO KINO - SHALAKO (SHALAKO) Film fabularny, 108 min, Wielka Brytania, 1968 Reżyseria: Edward Dmytryk Aktorzy: Sean Connery, Brigitte Bardot, Stephen Boyd, Jack Hawkins, Peter Van Eyck Szeroko reklamowany swego czasu brytyjski western, nakręcony w Hiszpanii przez amerykańskiego reżysera (twórcę m.in. "Młodych lwów", "Dwóch złotych koltów", "Krzyżowego ognia", "Za cenę życia", "Żegnaj, kochanie" czy "Mirażu") i z udziałem międzynarodowej obsady aktorskiej, to dzieło dość nietypowe w westernowym nurcie nie tylko ze względu na swoją "wielonarodowość". W przeciwieństwie do innych, amerykańskich czy nawet włoskich westernów, jego bohaterami nie są ani sprawiedliwi "ludzie znikąd", ani waleczni obrońcy prawa z gwiazdami szeryfów, ani spragnieni zysku hodowcy bydła, lecz europejscy arystokraci, którzy urządzają sobie polowanie na amerykańskich preriach. Jak podaje Louis L'Amour, autor powieści, ktora stała się podstawą scenariusza, zwyczaj ten był dość częsty wśród arystokratów w połowie XIX w. Możni Europejczycy jeździli wówczas na łowy do Ameryki, jak wcześniej czynili to w Afryce. Niektórzy z nich zabierali ze sobą kilkanaście wozów i podwodów, stada bydła, kilkadziesiąt koni, sfory psów i tabuny służących. Większość z nich tylko podróżowała i polowała, ale byli i tacy, którzy po drodze zakładali rancza, a nawet miasta. Jest rok 1882. Pruski arystokrata, baron Frederick von Hallstatt, organizuje dla swych przyjaciół safari na amerykańskiej pustyni. W gronie zaproszonych gości są: hrabina Irina Lazaar, Hans Kruger, towarzysz barona z wojska, sir Charles Daggett, angielski dyplomata z żoną, amerykański senator Henry Clarke i jego żona Elena. Wyprawę prowadzi grupa przewodników pod kierunkiem Bosky'ego Fultona, bandyty, którego rzeczywistym celem jest zagrabienie biżuterii bogatych turystów. W trakcie podróży hrabina Irina zostaje napadnięta przez Indian. Z pomocą przybywa jej Shalako, federalny agent - pełnomocnik czuwający nad przestrzeganiem warunków układu z Indianami. Ratując piękną brankę od okrutnej śmierci, przyrzeka wodzowi Indian Chato, że cudzoziemcy opuszczą tereny należące do czerwonoskórych braci. Niestety, myśliwi, nie zważając na niebezpieczeństwo, odmawiają przerwania polowania. Shalako, przekonany, że nazajutrz Indianie zaatakują, wyrusza, by sprowadzić pomoc wojska. Przeczucie go nie myli, o wschodzie słońca Indianie rzeczywiście napadają na obóz. Już pierwsze kadry filmu Dmytryka zapowiadają coś więcej niż film przygodowy. Sceny ukazujące wykwintnych arystokratów, wystrojonych w aksamity i diamenty, jedzących wyszukane potrawy na srebrnych półmiskach, sączących zimne wino z kryształowych kieliszków w sercu jałowej pustyni i nie zwracających uwagi na spitą eskortę ani zagrażających im indiańskich łowców skalpów, należą do najlepszych w filmie. Znakomicie wypada też Sean Connery jako tytułowy Shalako. Była to jego najlepsza rola od czasu serii filmów o przygodach Jamesa Bonda. Znacznie chłodniej krytycy oceniali kreację Brigitte Bardot, zaangażowaną - ich zdaniem - głównie "ku ozdobie". 19:00 GALA WRĘCZENIA NAGRÓD 49. FESTIWALU POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH W GDYNI Widowisko, 120 min, Polska, 2024 Transmisja gali wręczenia nagród 49. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni - najważniejszego festiwalu dla polskiej kinematografii. W tym roku o Złote i Srebrne Lwy będzie rywalizowało 16 filmów. 21:15 BILET DO KINA - UCIECZKA Z PRETORII (ESCAPE FROM PRETORIA) Film fabularny, 101 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Francis Annan Scenariusz: Francis Annan, L. H. Adams Aktorzy: Daniel Radcliffe, Daniel Webber, Ian Hart, Mark Leonard Winter Akcja rozgrywa się w RPA, pod koniec lat 70. ubiegłego wieku. Fabularny wątek został oparty na autentycznej ucieczce w 1979 roku z zakładu karnego w Pretorii trzech więźniów politycznych. Scenariusz filmu powstał na podstawie wydanej w 2003 roku książki "Inside Out: Escape from Pretoria Prison", napisanej przez Tima Jenkina, jednego z uciekinierów. W 1979 roku Tim Jenkin i Stephen Lee, dwaj biali członkowie organizacji walczącej z dyskryminacją rasową zostają osadzeni w więzieniu o zaostrzonym rygorze za działalność przeciwko apartheidowi, która sprowadzała się do produkcji i kolportażu ulotek. Uznani za wyjątkowo niebezpiecznych terrorystów otrzymali wieloletnie kary. Jenkina skazano na dwanaście lat, a Stephena Lee na osiem lat więzienia. Byli przetrzymywani w ciężkich warunkach, gdzie o ich losie decydowali sadystyczni strażnicy. Aby przeżyć, Tim Jenkin i Stephen Lee muszą za wszelką cenę wyrwać się z tego piekła na ziemi. Opracowują plan ucieczki, a swoją tajemnicą dzielą się z innymi więźniami politycznymi. 23:10 WIECZÓR KINOMANA - JAK PTAKI BEZ GNIAZD (THE FUGITIVE KIND) Dramat, 119 min, USA, 1960 Reżyseria: Sidney Lumet Scenariusz: Tennessee Williams, Meade Roberts Zdjęcia: Boris Kaufman Muzyka: Kenyon Hopkins Aktorzy: Victor Jory, Maureen Stapleton, Joanne Woodward, Anna Magnani, Marlon Brando, John Baragrey, Lucille Benson 30 - letni Val Xavier, niespokojny duch, który od 15 - tego roku życia zarabiał jako gitarzysta w nocnych klubach, przyjeżdża do małego miasteczka w stanie Missisipi. Miła żona szeryfa, Vee Talbot, oferuje mu nocleg w akurat wolnej celi miejscowego aresztu a także załatwia pracę w miejscowym sklepie. Val ma pomagać właścicielce, Lady Torrance, w zastępstwie jej złożonego ciężką chorobą męża. Stopniowo między obojgiem rodzi się uczucie, zazdrośnie obserwowane przez Carol, nimfomankę, dziewczynę z najlepszej rodziny w miasteczku. Kiedy o romansie dowiaduje się Jabe, mąż Lady Torrance, tragedia jest nieunikniona. 01:25 HALA ODLOTÓW - /15/ Talk-show, 45 min, Polska, 2024 Hala Odlotów jest widowiskiem artystyczno - publicystycznym, w ramach którego znani artyści komentują aktualne wydarzenia, prezentując przy tym swoje najnowsze dokonania. 02:25 NOCNY DOKUMENT - KOBRO/STRZEMIŃSKI. OPOWIEŚĆ FANTASTYCZNA. Dokument fabularyzowany, 42 min, Polska, 2018 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Małgorzata Sikorska-Miszczuk Aktorzy: Agata Buzek, Łukasz Simlat Film "Kobro / Strzemiński. Opowieść fantastyczna" jest eksperymentem technologicznym, formalnym i narracyjnym: łączy zdjęcia fabularne z udziałem aktorów kręcone w hali zdjęciowej, w scenografii wirtualnej i animacji, balansuje na granicy videoartu i teatru telewizji. Jego strategie to impresja, sięganie do podświadomości, dialog współczesnego reżysera z awangardą pierwszej połowy XX wieku. Tytułowi bohaterowie znajdują się w onirycznej przestrzeni Pomiędzy, gdzie współistnieją: podwodny świat, w którym rozmawia się o sztuce, i sala sądowa, na której Kobro ze Strzemińskim walczą o opiekę nad dzieckiem. Film wchodzi w dyskusję z biografizmem jako metodą odczytania sztuki, ale też pokazuje, że od biografizmu nie sposób uciec. Jego twórcy zadają pytanie: co dzisiaj ze strategii awangardowych wynika? Przyglądają się projektowi awangardowemu, który nie wytrzymał konfrontacji z realnym życiem. Ale też dostrzegają walor postawy awangardowych artystów, która polegała na przezwyciężaniu życiowych przeciwności i wykraczaniu wyobraźnią poza to, co inni uznają za nieprzekraczalny horyzont. 03:25 WOJACZEK Dramat, 89 min, Polska, 1999 Reżyseria: Lech J. Majewski Scenariusz: Lech J. Majewski, Maciej Melecki Zdjęcia: Adam Sikora Aktorzy: Krzysztof Siwczyk, Dominika Ostałowska, Andrzej Mastalerz, Elżbieta Okupska, Mirosława Lombardo, Jan Bogdół Nagroda za reżyserię na FPFF w Gdyni w 1999 r, Brązowe Grono w Łagowie, oraz szereg nagród na festiwalach w Barcelonie, Coroto, Tarnowie i Wrześni. Film opowiada o "kaskaderze polskiej literatury" - Rafale Wojaczku / 06.12.1945 - 11.05.1972/ Nie jest to jednak typowa biografia artysty. Reżyser ukazuje epizody z ostatniego okresu krótkiego, tragicznego życia poety, aż do jego samobójczej śmierci w wieku 26 lat. Wojaczek stał się legendą, granica między jego życiem a twórczością dawno się zatarła. W pamięci potomnych pozostał portret poety, który "żył tak, jak pisał i pisał, tak, jak żył". Debiutował w 1965 r. w "Poezji". Wydał zbiory wierszy, które wywołały prawdziwą burzę - "Sezon", 1969, "Inna bajka" 1972, pośmiertnie ukazały się m. in. "Którego nie było" 1972, "Nie skończona krucjata" 1972, "List do nieznanego poety" 1985, "Wiersze" 1996. Wojaczek wszedł do polskiej legendy literackiej jako jeden z poetów wyklętych obok Bursy, Stuchury i Hłaski. Lech J. Majewski pisze o Wojaczku "bezustannie kontrolował śmierć, usiłował ją oswoić. Kochały go kobiety, lecz on nie kochał nikogo, żył jak straceniec świadomy potrzeby mitu, sycił swoją legendę nijaką rzeczywistością socjalistycznej Polski".