TVP Nauka Czwartek, 26.09.2024 06:15 ASTRONARIUM - (77) - CZARNE DZIURY Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czarne dziury, jedne z największych zagadek Wszechświata. Obiekty o tak silnej grawitacji, że nie jest z nich w stanie uciec nawet światło. W tym programie sprawdzimy, co wiadomo na temat czarnych dziur. I jakie są wyniki najnowszych badań tych niezwykłych obiektów. 06:45 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MIESZKANIE DUSZY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Mieszkanie duszy. Tak nazwał ludzki mózg William Szekspir. Uczestniczymy w skomplikowanej operacji usunięcia glejaka, złośliwego guza mózgu. Pacjentem jest 14-letni chłopiec. Operatorami są doktorzy: Łukasz Grabarczyk i Witold Libionka. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 249 DUKLA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dukla to malownicze miasteczko w południowo - wschodniej Polsce. Jest głównym miejscem kultu św. Jana z Dukli. W osiemnastym wieku szczyciło się jedną z najpiękniejszych rezydencji magnackich. Dwa wieki późnej stoczono tu jedno z najkrwawszych starć zbrojnych II wojny światowej na terenie Polski. Dukla słynie z zabytków, historii oraz przepięknej przyrody. Zwiedzanie warto rozpocząć od pałacu - niegdyś najokazalszej, magnackiej budowli w Dukli. Jej najwspanialsze czasy to XVIII wiek. Pałac pierwotnie był renesansowym zamkiem wybudowanym w XVI wieku. Dukla swój rozkwit zawdzięcza Józefowi Wandalinowi Mniszech, który był fundatorem miasta oraz tutejszych zabytków. Jego syn przemienił budowlę obronną w okazały pałac z rozległym ogrodem - takim, jaki widzimy dziś. W Dukli można też poznać kulturę łemkowską. Między 1945 i 1946 rokiem z terenu Podkarpacia wysiedlono na tereny byłego ZSRR część ludności łemkowskiej. Pozostałych, w 1947 roku, w ramach akcji Wisła wywieziono na ziemie zachodnie. 07:50 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska KORONA POLSKICH GÓR to cykliczny program mikroturystyczny poswiecony polskim gorom, szczytom, ktorych zdobycie razem z nami gwarantuje wejscie do elitarnego klubu zdobywcow Korony Polskich Gor. Chcemy zachecac do aktywnego wypoczynku, w miejscach, ktore naszym zdaniem, nie zostały dotychczas nalezycie wypromowane. Celem programu jest namowienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakatkow w polskich gorach, ktore pozostaja w cieniu obleganych przez turystow Kasprowego Wierchu czy Gubałowki. Pokazemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale takze historie i kulture tych miejsc, oraz ludzi, ktorzy sa symbolami regionu. W dobie załamania sie ruchu turystycznego zwiazanego z pandemia koronawirusa, mikroturystyka staje sie jednym z popandemicznych kierunkow rozwoju, ktory wydaje sie, przez co najmniej kilka lat bedzie preferowanym przez Polakow spedzaniem wolnego czasu. Chcemy wyjsc tym zjawisko na przeciw. 08:25 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - RUCH MORSKI (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 09:25 GIGANCI NAUKI - WIELKIE EPIDEMIE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Na zwycięzcę czeka tytuł giganta nauki i nagroda 20 tysięcy zł. Teleturniej składa się z 3 rund i finału. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty rund sumują się. Jak z epidemiami radziły sobie poprzednie pokolenia? W tym odcinku zawodnicy zmierzą się z pytaniami o największe epidemie chorób zakaźnych w dziejach ludzkości, o ich przyczyny i skutki. A także z pytaniami o szczepionki i sposoby walki z epidemiami w przeszłości i dziś. Udział bierze pięciu zawodników, a ekspertami są: Mikołaj Fedorowicz, popularyzator nauki, biochemik, oraz neurochirurg Łukasz Grabarczyk. Prowadzi: Łukasz Nowicki. 10:25 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGETYCZNE BŁOTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Wielkie bagna nad Biebrzą okazały się niespodziewanym źródłem energii. Nie chodzi tu o metan wydobywający się czasem z bagien i łatwo ulegający zapłonowi, ani o spalanie torfu (dziś już uważane za barbarzyństwo energetyczne i ekologiczne, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu snuto plany budowy elektrowni opalanej torfem). Źródłem energii, którą można stąd pozyskiwać z korzyścią dla przyrody, jest biomasa roślinna. Niegdyś powierzchnię torfowisk wykaszano, zbierając stąd liche siano, głównie na ściółkę. Nad Biebrzą stały setki stogów, czekających na mróz, gdy będzie można do nich dojechać po lodzie skuwającym błota. Wykaszane ręcznie torfowiska były siedliskiem lęgowym unikalnej fauny, zwłaszcza ptasiej, podobnej do tej, jaka zamieszkuje tundrę. Wraz ze zmianą charakteru gospodarki rolnej zaniechano wykaszania, a błota zaczęły szybko zarastać krzewami i lasem, skazując unikalną faunę na zagładę. Dla jej ochrony zaczęto te obszary wykaszać na nowo za pomocą nowocześniejszych technik niż kosa, ale pozostaje mnóstwo bezużytecznej biomasy. Powstają jednak programy jej wykorzystania do ogrzewania budynków. W odcinku ukazujemy entuzjastów i propagatorów tego rozwiązania. Pozwala to nam zarazem uchwycić jedyny w swoim rodzaju, historyczny zwrot w traktowaniu przyrody bagien, do niedawna uważanych za wstydliwe nieużytki. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /173/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MIESZKANIE DUSZY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Mieszkanie duszy. Tak nazwał ludzki mózg William Szekspir. Uczestniczymy w skomplikowanej operacji usunięcia glejaka, złośliwego guza mózgu. Pacjentem jest 14-letni chłopiec. Operatorami są doktorzy: Łukasz Grabarczyk i Witold Libionka. 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 249 DUKLA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dukla to malownicze miasteczko w południowo - wschodniej Polsce. Jest głównym miejscem kultu św. Jana z Dukli. W osiemnastym wieku szczyciło się jedną z najpiękniejszych rezydencji magnackich. Dwa wieki późnej stoczono tu jedno z najkrwawszych starć zbrojnych II wojny światowej na terenie Polski. Dukla słynie z zabytków, historii oraz przepięknej przyrody. Zwiedzanie warto rozpocząć od pałacu - niegdyś najokazalszej, magnackiej budowli w Dukli. Jej najwspanialsze czasy to XVIII wiek. Pałac pierwotnie był renesansowym zamkiem wybudowanym w XVI wieku. Dukla swój rozkwit zawdzięcza Józefowi Wandalinowi Mniszech, który był fundatorem miasta oraz tutejszych zabytków. Jego syn przemienił budowlę obronną w okazały pałac z rozległym ogrodem - takim, jaki widzimy dziś. W Dukli można też poznać kulturę łemkowską. Między 1945 i 1946 rokiem z terenu Podkarpacia wysiedlono na tereny byłego ZSRR część ludności łemkowskiej. Pozostałych, w 1947 roku, w ramach akcji Wisła wywieziono na ziemie zachodnie. 12:40 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska KORONA POLSKICH GÓR to cykliczny program mikroturystyczny poswiecony polskim gorom, szczytom, ktorych zdobycie razem z nami gwarantuje wejscie do elitarnego klubu zdobywcow Korony Polskich Gor. Chcemy zachecac do aktywnego wypoczynku, w miejscach, ktore naszym zdaniem, nie zostały dotychczas nalezycie wypromowane. Celem programu jest namowienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakatkow w polskich gorach, ktore pozostaja w cieniu obleganych przez turystow Kasprowego Wierchu czy Gubałowki. Pokazemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale takze historie i kulture tych miejsc, oraz ludzi, ktorzy sa symbolami regionu. W dobie załamania sie ruchu turystycznego zwiazanego z pandemia koronawirusa, mikroturystyka staje sie jednym z popandemicznych kierunkow rozwoju, ktory wydaje sie, przez co najmniej kilka lat bedzie preferowanym przez Polakow spedzaniem wolnego czasu. Chcemy wyjsc tym zjawisko na przeciw. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /174/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - RUCH MORSKI (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 14:50 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 15:50 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGETYCZNE BŁOTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Wielkie bagna nad Biebrzą okazały się niespodziewanym źródłem energii. Nie chodzi tu o metan wydobywający się czasem z bagien i łatwo ulegający zapłonowi, ani o spalanie torfu (dziś już uważane za barbarzyństwo energetyczne i ekologiczne, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu snuto plany budowy elektrowni opalanej torfem). Źródłem energii, którą można stąd pozyskiwać z korzyścią dla przyrody, jest biomasa roślinna. Niegdyś powierzchnię torfowisk wykaszano, zbierając stąd liche siano, głównie na ściółkę. Nad Biebrzą stały setki stogów, czekających na mróz, gdy będzie można do nich dojechać po lodzie skuwającym błota. Wykaszane ręcznie torfowiska były siedliskiem lęgowym unikalnej fauny, zwłaszcza ptasiej, podobnej do tej, jaka zamieszkuje tundrę. Wraz ze zmianą charakteru gospodarki rolnej zaniechano wykaszania, a błota zaczęły szybko zarastać krzewami i lasem, skazując unikalną faunę na zagładę. Dla jej ochrony zaczęto te obszary wykaszać na nowo za pomocą nowocześniejszych technik niż kosa, ale pozostaje mnóstwo bezużytecznej biomasy. Powstają jednak programy jej wykorzystania do ogrzewania budynków. W odcinku ukazujemy entuzjastów i propagatorów tego rozwiązania. Pozwala to nam zarazem uchwycić jedyny w swoim rodzaju, historyczny zwrot w traktowaniu przyrody bagien, do niedawna uważanych za wstydliwe nieużytki. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /175/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 249 DUKLA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dukla to malownicze miasteczko w południowo - wschodniej Polsce. Jest głównym miejscem kultu św. Jana z Dukli. W osiemnastym wieku szczyciło się jedną z najpiękniejszych rezydencji magnackich. Dwa wieki późnej stoczono tu jedno z najkrwawszych starć zbrojnych II wojny światowej na terenie Polski. Dukla słynie z zabytków, historii oraz przepięknej przyrody. Zwiedzanie warto rozpocząć od pałacu - niegdyś najokazalszej, magnackiej budowli w Dukli. Jej najwspanialsze czasy to XVIII wiek. Pałac pierwotnie był renesansowym zamkiem wybudowanym w XVI wieku. Dukla swój rozkwit zawdzięcza Józefowi Wandalinowi Mniszech, który był fundatorem miasta oraz tutejszych zabytków. Jego syn przemienił budowlę obronną w okazały pałac z rozległym ogrodem - takim, jaki widzimy dziś. W Dukli można też poznać kulturę łemkowską. Między 1945 i 1946 rokiem z terenu Podkarpacia wysiedlono na tereny byłego ZSRR część ludności łemkowskiej. Pozostałych, w 1947 roku, w ramach akcji Wisła wywieziono na ziemie zachodnie. 17:30 DIGITS - DIGITS: HISTORIA INTERNETU. POŁĄCZENI Z PRZYSZŁOŚCIĄ. (DIGITS) Serial dokumentalny, 52 min, USA, 2016 Ta trzyczęściowa seria dokumentalna opowiada historię i wpływ Internetu: jak działa, jak ewoluował, jakie technologie zrodził i dokąd może nas zaprowadzić w następnej dekadzie. 18:30 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MIESZKANIE DUSZY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Mieszkanie duszy. Tak nazwał ludzki mózg William Szekspir. Uczestniczymy w skomplikowanej operacji usunięcia glejaka, złośliwego guza mózgu. Pacjentem jest 14-letni chłopiec. Operatorami są doktorzy: Łukasz Grabarczyk i Witold Libionka. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /176/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:25 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska KORONA POLSKICH GÓR to cykliczny program mikroturystyczny poswiecony polskim gorom, szczytom, ktorych zdobycie razem z nami gwarantuje wejscie do elitarnego klubu zdobywcow Korony Polskich Gor. Chcemy zachecac do aktywnego wypoczynku, w miejscach, ktore naszym zdaniem, nie zostały dotychczas nalezycie wypromowane. Celem programu jest namowienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakatkow w polskich gorach, ktore pozostaja w cieniu obleganych przez turystow Kasprowego Wierchu czy Gubałowki. Pokazemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale takze historie i kulture tych miejsc, oraz ludzi, ktorzy sa symbolami regionu. W dobie załamania sie ruchu turystycznego zwiazanego z pandemia koronawirusa, mikroturystyka staje sie jednym z popandemicznych kierunkow rozwoju, ktory wydaje sie, przez co najmniej kilka lat bedzie preferowanym przez Polakow spedzaniem wolnego czasu. Chcemy wyjsc tym zjawisko na przeciw. 20:00 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - CZARNE DZIURY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnym dziurom, meteorytom i egzoplanetom. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentalnych warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę, co sprawia, że może istnieć życie. Science Film Festival 2021; nominacja: Official Selection odc. 1 21:05 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 21:35 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 25 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 22:10 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGETYCZNE BŁOTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Wielkie bagna nad Biebrzą okazały się niespodziewanym źródłem energii. Nie chodzi tu o metan wydobywający się czasem z bagien i łatwo ulegający zapłonowi, ani o spalanie torfu (dziś już uważane za barbarzyństwo energetyczne i ekologiczne, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu snuto plany budowy elektrowni opalanej torfem). Źródłem energii, którą można stąd pozyskiwać z korzyścią dla przyrody, jest biomasa roślinna. Niegdyś powierzchnię torfowisk wykaszano, zbierając stąd liche siano, głównie na ściółkę. Nad Biebrzą stały setki stogów, czekających na mróz, gdy będzie można do nich dojechać po lodzie skuwającym błota. Wykaszane ręcznie torfowiska były siedliskiem lęgowym unikalnej fauny, zwłaszcza ptasiej, podobnej do tej, jaka zamieszkuje tundrę. Wraz ze zmianą charakteru gospodarki rolnej zaniechano wykaszania, a błota zaczęły szybko zarastać krzewami i lasem, skazując unikalną faunę na zagładę. Dla jej ochrony zaczęto te obszary wykaszać na nowo za pomocą nowocześniejszych technik niż kosa, ale pozostaje mnóstwo bezużytecznej biomasy. Powstają jednak programy jej wykorzystania do ogrzewania budynków. W odcinku ukazujemy entuzjastów i propagatorów tego rozwiązania. Pozwala to nam zarazem uchwycić jedyny w swoim rodzaju, historyczny zwrot w traktowaniu przyrody bagien, do niedawna uważanych za wstydliwe nieużytki. 22:50 DIGITS - DIGITS: HISTORIA INTERNETU. POŁĄCZENI Z PRZYSZŁOŚCIĄ. (DIGITS) Serial dokumentalny, 52 min, USA, 2016 Ta trzyczęściowa seria dokumentalna opowiada historię i wpływ Internetu: jak działa, jak ewoluował, jakie technologie zrodził i dokąd może nas zaprowadzić w następnej dekadzie. 23:55 ASTRONARIUM - (77) - CZARNE DZIURY Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czarne dziury, jedne z największych zagadek Wszechświata. Obiekty o tak silnej grawitacji, że nie jest z nich w stanie uciec nawet światło. W tym programie sprawdzimy, co wiadomo na temat czarnych dziur. I jakie są wyniki najnowszych badań tych niezwykłych obiektów. 00:30 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska KORONA POLSKICH GÓR to cykliczny program mikroturystyczny poswiecony polskim gorom, szczytom, ktorych zdobycie razem z nami gwarantuje wejscie do elitarnego klubu zdobywcow Korony Polskich Gor. Chcemy zachecac do aktywnego wypoczynku, w miejscach, ktore naszym zdaniem, nie zostały dotychczas nalezycie wypromowane. Celem programu jest namowienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakatkow w polskich gorach, ktore pozostaja w cieniu obleganych przez turystow Kasprowego Wierchu czy Gubałowki. Pokazemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale takze historie i kulture tych miejsc, oraz ludzi, ktorzy sa symbolami regionu. W dobie załamania sie ruchu turystycznego zwiazanego z pandemia koronawirusa, mikroturystyka staje sie jednym z popandemicznych kierunkow rozwoju, ktory wydaje sie, przez co najmniej kilka lat bedzie preferowanym przez Polakow spedzaniem wolnego czasu. Chcemy wyjsc tym zjawisko na przeciw. 01:10 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - CZARNE DZIURY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnym dziurom, meteorytom i egzoplanetom. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentalnych warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę, co sprawia, że może istnieć życie. Science Film Festival 2021; nominacja: Official Selection odc. 1 02:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 249 DUKLA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dukla to malownicze miasteczko w południowo - wschodniej Polsce. Jest głównym miejscem kultu św. Jana z Dukli. W osiemnastym wieku szczyciło się jedną z najpiękniejszych rezydencji magnackich. Dwa wieki późnej stoczono tu jedno z najkrwawszych starć zbrojnych II wojny światowej na terenie Polski. Dukla słynie z zabytków, historii oraz przepięknej przyrody. Zwiedzanie warto rozpocząć od pałacu - niegdyś najokazalszej, magnackiej budowli w Dukli. Jej najwspanialsze czasy to XVIII wiek. Pałac pierwotnie był renesansowym zamkiem wybudowanym w XVI wieku. Dukla swój rozkwit zawdzięcza Józefowi Wandalinowi Mniszech, który był fundatorem miasta oraz tutejszych zabytków. Jego syn przemienił budowlę obronną w okazały pałac z rozległym ogrodem - takim, jaki widzimy dziś. W Dukli można też poznać kulturę łemkowską. Między 1945 i 1946 rokiem z terenu Podkarpacia wysiedlono na tereny byłego ZSRR część ludności łemkowskiej. Pozostałych, w 1947 roku, w ramach akcji Wisła wywieziono na ziemie zachodnie.