TVP Nauka Niedziela, 29.09.2024 05:50 CZY WIESZ, ŻE? - /186/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /187/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:00 W RAFIE KORALOWEJ - FANTASTYCZNE STWORY (REEF STORIES) Serial dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Rafy koralowe stanowią 25 procent życia morskiego na naszej planecie. Seria ukazuje rafy w wodach całego świata, od Recife w Brazylii, przez Zatokę Acqba tuż przy Morzu Czerwonym, po Morze Batangas na Filipinach, i opowiada o niezwykłych i różnorodnych stworzeniach zamieszkujących te podwodne królestwa. Ale rafom grozi wyginięcie z powodu globalnego ocieplenia i wynikającego z tego większego zakwaszenia wód na Ziemi. Jak zwierzęta morskie przystosowują się do tych zmian i co może zrobić człowiek, aby odwrócić proces niszczenia raf? 08:00 RAPORT NAUKOWY - 92 23 min, Polska, 2024 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski 08:35 RYTMY ZDROWIA - NOWOCZESNE METODY USUWANIA ŻYLAKÓW Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Żylaki stały się chorobą cywilizacyjną, dotyczą niemal 60% populacji. Zachorowalność na żylaki zwiększa się z wiekiem. U osób, które ukończyły 60 lat, pojawiają się sześciokrotnie częściej niż u osób 30 - letnich. W Polsce z problemem żylaków boryka się 10 milionów osób, w tym aż 7 i pół miliona kobiet. Ludzie najczęściej żylaki ignorują, uważając, że to przede wszystkim problem estetyczny, a przecież żylaki to choroba. 09:00 PRZYRODNIK NA TROPIE - /30/ - CZERNICA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Jaka jest czernica? I jak wygląda zjadana przez nią racicznica? Nie macie pojęcia? To dobrze, bo o tym właśnie w dzisiejszym odcinku opowie Łukasz Bożycki. Poznamy kacze zwyczaje (bo czernica to kaczka) i powody jej bliskiej znajomości z mewą śmieszką. 09:35 ASTRONARIUM - (79) - CYWILIZACJE POZAZIEMSKIE Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy jesteśmy sami we Wszechświecie? To pytanie od lat zaprząta umysły i wyobraźnię ludzi na całym świecie. W tym programie pokażemy, w jaki sposób naukowcy poszukują śladów pozaziemskiej inteligencji. 10:10 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - CZARNE DZIURY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnym dziurom, meteorytom i egzoplanetom. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentalnych warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę, co sprawia, że może istnieć życie. Science Film Festival 2021; nominacja: Official Selection odc. 1 11:15 GENIUSZE I MARZYCIELE. TADEUSZ TAŃSKI Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marek Pawłowski Tadeusz Tański był jednym z pierwszych polskich inżynierów, którzy podjęli próbę produkcji polskich samochodów. Na skutek tajemniczych wpływów ówcześni decydenci wybrali lojalność wobec włoskiego Fiata. Ten wybitny umysł spotykał się z wielkim rozczarowaniem. Pasję tworzenia odziedziczył po ojcu, Czesławie Tańskim, malarzu, konstruktorze i budowniczym samolotu, śmigłowca i szybowca Lotnia, który porzucił rodzinę zaraz po narodzinach syna. A gdy po latach spotkali się w Paryżu, rozumieli się od tego momentu jak nikt na świecie. Tadeusz studiował w Paryżu od 1909 r. Po uzyskaniu dyplomu w kategorii motoryzacji i lotnictwa pracował w fabryce Renault, opracował wiele projektów i patentów. Dał się poznać jako bardzo zdolny i obdarzony niezwykłą wyobraźnią przestrzenną twórca, a jego pomysły wybiegające ponad epokę budziły zachwyt. Jako 24-letni inżynier skonstruował największy na świecie, 12-cylindrowy lotniczy silnik spalinowy w układzie H o mocy 520 KM. 12:25 DORWAĆ WIRUSA - SARS - COV - 2. WALKA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku pokażemy, jaką drogę przebył wirus SARS-CoV-2 zanim dotarł do Polski. Zastanowimy się, dlaczego jedni przechodzą chorobę COVID-19 bezobjawowo, a inni ciężko chorują. I jak sekwencjonowanie genów prowadzi do poznania SARS-CoV-2. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 13:00 RAPORT NAUKOWY - 92 23 min, Polska, 2024 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski 13:30 RYTMY ZDROWIA - NOWOCZESNE METODY USUWANIA ŻYLAKÓW Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Żylaki stały się chorobą cywilizacyjną, dotyczą niemal 60% populacji. Zachorowalność na żylaki zwiększa się z wiekiem. U osób, które ukończyły 60 lat, pojawiają się sześciokrotnie częściej niż u osób 30 - letnich. W Polsce z problemem żylaków boryka się 10 milionów osób, w tym aż 7 i pół miliona kobiet. Ludzie najczęściej żylaki ignorują, uważając, że to przede wszystkim problem estetyczny, a przecież żylaki to choroba. 14:00 GIGANCI NAUKI - WIELKIE EPIDEMIE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Na zwycięzcę czeka tytuł giganta nauki i nagroda 20 tysięcy zł. Teleturniej składa się z 3 rund i finału. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty rund sumują się. Jak z epidemiami radziły sobie poprzednie pokolenia? W tym odcinku zawodnicy zmierzą się z pytaniami o największe epidemie chorób zakaźnych w dziejach ludzkości, o ich przyczyny i skutki. A także z pytaniami o szczepionki i sposoby walki z epidemiami w przeszłości i dziś. Udział bierze pięciu zawodników, a ekspertami są: Mikołaj Fedorowicz, popularyzator nauki, biochemik, oraz neurochirurg Łukasz Grabarczyk. Prowadzi: Łukasz Nowicki. 15:30 DAVID ATTENBOROUGH I ŚWIECĄCE ORGANIZMY (DAVID ATTENBOROUGH'S LIGHT ON EARTH) 51 min, Wielka Brytania/Austria, 2016 Sir David Attenborough wyrusza w ekscytującą przygodę na poszukiwanie świateł natury. Podróż zaprowadzi widzów w głąb oceanu, do klaustrofobicznych jaskiń i lasów nocą. Na lądzie migoczą i świecą świetliki, grzyby, a nawet dżdżownice. Ale to w oceanach, bardziej niż gdziekolwiek indziej na Ziemi, bioluminescencja rzuca swoje niezwykłe światła. Niektóre ryby głębinowe i kałamarnice mogą zapalić się tylko dlatego, że w ich ciałach żyją bakterie luminescencyjne. Jak i dlaczego organizmy wytwarzają żywe światła? Przez wieki mogliśmy oglądać ich piękno tylko gołym okiem. Teraz po raz pierwszy możemy uchwycić najsłabszy blask świetlistego życia, używając kamer ponad 4000 razy czulszych niż dziesięć lat temu. A nowa generacja łodzi podwodnych i robotów umożliwiła naukowcom penetrację głębin morskich. Dzięki nim możemy zrozumieć dziwne relacje symbiotyczne, procesy chemiczne i anomalie genetyczne. Możemy oglądać tysiące świetlików, które zapalają i gaszą swoje lampki, aby przyciągnąć partnerki, a w niektórych ekstremalnych miejscach obserwujemy, jak zwierzęta wykorzystują swój magiczny blask do polowania, ostrzegania i łączenia się w pary. Bioluminescencja jest wszędzie w glebie, na lądzie, w oceanach. Niech stanie się światłość z Sir Davidem Attenborough! NAGRODY: Jackson Hole Wildlife Film Festival 2017 (Wyoming, USA): Best Host/ Presenter Led Program; Green Screen Film Festival 2017 (Eckernförde, Germany): Praising Mention for Advancement in Camera Technology; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): NHK Science Award; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): Technical Innovation Award; Jackson Hole Wildlife Film Festival, Science Media Awards 2016 (Jackson, USA): Grand Helix Award; Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Golden Dolphin (Category: Nature, Environment & Ecology); Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Black Dolphin (Category: Best Camera); Wildlife Film Festival Rotterdam 2016 (Rotterdam, Netherlands): Jury Award in Best Film Professional. 16:30 JAK ŻYJE LAS... - DREWNO WOKÓŁ NAS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik Jest obecne w naszej przestrzeni, przez wielu pożądane jako materiał. Potrafi zmienić naszą przestrzeń i nadać jej wyjątkowy charakter. Jest w wielu przypadkach niezastąpione. Drewno. Często nie zauważamy go wokół nas jako końcowej formy produktu, z którym mamy do czynienia. W tym odcinku programu zastanowimy się, jak wyglądałaby nasza codzienność, gdybyśmy nie mieli dostępu do tego jednego z najdoskonalszych naturalnych surowców, opowiemy o tym, jak pozyskuje się drewno i do czego poszczególne rodzaje tego surowca nam służą. Dokumentalny cykl "Jak żyje las...", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łączy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 17:00 DZIKA POLSKA - JAK BÓBR PRZYKAZAŁ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Krystian Matysek Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Uratowane pół wieku temu bobry pokazują dziś ząb, a ściślej swe niezwykle ostre siekacze. Nade wszystko zaś swą ekspansywność, zmyślność i witalność, które sprawiły, że podbiły znaczną część Polski. Tu i ówdzie jest ich zbyt wiele. Stąd akcje przesiedlania tych zwierząt do innych ostoi. Te akcje to okazja, by przekonać się, jak silnym zwierzęciem jest ten wodny gryzoń, a także odkryć, jak wielki wpływ na otaczającą przyrodę mają ci naturalni inżynierowie znad nizinnych rzek. 17:35 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - OGRZEWANIE NA PUSZCZY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Na skraju Puszczy Białowieskiej mieszka ekolog i architekt Janusz Korbel. Puszcza jest dla niego świątynią i spędza tu każdą wolną chwilę. Ale jest też zagorzałym zwolennikiem zachowania tradycyjnego kształtu architektonicznego wsi puszczańskich. Sam mieszka w typowej, drewnianej chacie podlaskiej. Co jednak robić, by dla oszczędzania lasu, jak i leśnego powietrza, nie ogrzewać takich chat drewnem. Janusz zaczął od oszczędzania energii, oklejając okna specjalną przezroczystą folią, która wpuszcza energię promienistą do wewnątrz, a mało jej wypuszcza na zewnątrz. Ale przede wszystkim propaguje stosowanie źródeł czystej, odnawialnej energii, przede wszystkim domowe pompy cieplne, działające na zasadzie "odwrotności lodówki". Nasz bohater prezentuje przykłady już działających urządzeń, omawia własne do nich przymiarki i wskazuje na korzyści dla wsi w przyszłości. Ponieważ łączy w sobie naturę puszczańskiego romantyka z racjonalnym, inżynierskim spojrzeniem, jest w stanie naświetlić też kwestie ekonomiczne i zarysować perspektywy na przyszłość. 18:00 ROZMIAR MA ZNACZENIE - ODC. 2 MAŁE JEST PIĘKNE (SIZE MATTERS 2. SMALL IS BEAUTIFUL / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Willem Villjoen, Willem Villjoen Film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to wszystko zmienili? Ale rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko, dlaczego rzeczy są takie, jakie są, ale także dlaczego nigdy nie mogłyby być inne. W odcinku drugim: poprzedni eksperyment, w którym wszystko powiększyliśmy, nie był udany. Teraz zrobimy coś przeciwnego i sprawdzimy, czy małe może być piękne. To Ziemia, jaką znamy. Jej średnica wynosi 12756 kilometrów, a obwód 40000. Na jej okrążenie samolot pasażerski potrzebowałby dwóch dni. Sęk w tym, że zmiana rozmiaru Ziemi pociągnie za sobą również zmianę grawitacji. Na o połowę mniejszej planecie grawitacja jest o połowę słabsza. To by dodało sprężystości waszym krokom. Przy o połowę słabszej grawitacji skacze się wyżej. Rozmiar nie jest jak kolor czy ubranie. Nie może być dowolny. Ma ścisły związek z grawitacją, inteligencją, z ewolucją samego życia. Nasz rozmiar określa, kim jesteśmy. I kim zawsze będziemy. 18:55 CZY WIESZ, ŻE? - /188/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 CZY WIESZ, ŻE? - /189/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 DAVID ATTENBOROUGH I ŚWIECĄCE ORGANIZMY (DAVID ATTENBOROUGH'S LIGHT ON EARTH) 51 min, Wielka Brytania/Austria, 2016 Sir David Attenborough wyrusza w ekscytującą przygodę na poszukiwanie świateł natury. Podróż zaprowadzi widzów w głąb oceanu, do klaustrofobicznych jaskiń i lasów nocą. Na lądzie migoczą i świecą świetliki, grzyby, a nawet dżdżownice. Ale to w oceanach, bardziej niż gdziekolwiek indziej na Ziemi, bioluminescencja rzuca swoje niezwykłe światła. Niektóre ryby głębinowe i kałamarnice mogą zapalić się tylko dlatego, że w ich ciałach żyją bakterie luminescencyjne. Jak i dlaczego organizmy wytwarzają żywe światła? Przez wieki mogliśmy oglądać ich piękno tylko gołym okiem. Teraz po raz pierwszy możemy uchwycić najsłabszy blask świetlistego życia, używając kamer ponad 4000 razy czulszych niż dziesięć lat temu. A nowa generacja łodzi podwodnych i robotów umożliwiła naukowcom penetrację głębin morskich. Dzięki nim możemy zrozumieć dziwne relacje symbiotyczne, procesy chemiczne i anomalie genetyczne. Możemy oglądać tysiące świetlików, które zapalają i gaszą swoje lampki, aby przyciągnąć partnerki, a w niektórych ekstremalnych miejscach obserwujemy, jak zwierzęta wykorzystują swój magiczny blask do polowania, ostrzegania i łączenia się w pary. Bioluminescencja jest wszędzie w glebie, na lądzie, w oceanach. Niech stanie się światłość z Sir Davidem Attenborough! NAGRODY: Jackson Hole Wildlife Film Festival 2017 (Wyoming, USA): Best Host/ Presenter Led Program; Green Screen Film Festival 2017 (Eckernförde, Germany): Praising Mention for Advancement in Camera Technology; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): NHK Science Award; Wildscreen Panda Awards 2016 (Bristol, United Kingdom): Technical Innovation Award; Jackson Hole Wildlife Film Festival, Science Media Awards 2016 (Jackson, USA): Grand Helix Award; Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Golden Dolphin (Category: Nature, Environment & Ecology); Cannes Corporate Media & TV Awards 2016 (Cannes, France): Winner Black Dolphin (Category: Best Camera); Wildlife Film Festival Rotterdam 2016 (Rotterdam, Netherlands): Jury Award in Best Film Professional. 21:05 DZIKA POLSKA - JAK BÓBR PRZYKAZAŁ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Krystian Matysek Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Uratowane pół wieku temu bobry pokazują dziś ząb, a ściślej swe niezwykle ostre siekacze. Nade wszystko zaś swą ekspansywność, zmyślność i witalność, które sprawiły, że podbiły znaczną część Polski. Tu i ówdzie jest ich zbyt wiele. Stąd akcje przesiedlania tych zwierząt do innych ostoi. Te akcje to okazja, by przekonać się, jak silnym zwierzęciem jest ten wodny gryzoń, a także odkryć, jak wielki wpływ na otaczającą przyrodę mają ci naturalni inżynierowie znad nizinnych rzek. 21:40 W RAFIE KORALOWEJ - FANTASTYCZNE STWORY (REEF STORIES) Serial dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Rafy koralowe stanowią 25 procent życia morskiego na naszej planecie. Seria ukazuje rafy w wodach całego świata, od Recife w Brazylii, przez Zatokę Acqba tuż przy Morzu Czerwonym, po Morze Batangas na Filipinach, i opowiada o niezwykłych i różnorodnych stworzeniach zamieszkujących te podwodne królestwa. Ale rafom grozi wyginięcie z powodu globalnego ocieplenia i wynikającego z tego większego zakwaszenia wód na Ziemi. Jak zwierzęta morskie przystosowują się do tych zmian i co może zrobić człowiek, aby odwrócić proces niszczenia raf? 22:45 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - OGRZEWANIE NA PUSZCZY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Na skraju Puszczy Białowieskiej mieszka ekolog i architekt Janusz Korbel. Puszcza jest dla niego świątynią i spędza tu każdą wolną chwilę. Ale jest też zagorzałym zwolennikiem zachowania tradycyjnego kształtu architektonicznego wsi puszczańskich. Sam mieszka w typowej, drewnianej chacie podlaskiej. Co jednak robić, by dla oszczędzania lasu, jak i leśnego powietrza, nie ogrzewać takich chat drewnem. Janusz zaczął od oszczędzania energii, oklejając okna specjalną przezroczystą folią, która wpuszcza energię promienistą do wewnątrz, a mało jej wypuszcza na zewnątrz. Ale przede wszystkim propaguje stosowanie źródeł czystej, odnawialnej energii, przede wszystkim domowe pompy cieplne, działające na zasadzie "odwrotności lodówki". Nasz bohater prezentuje przykłady już działających urządzeń, omawia własne do nich przymiarki i wskazuje na korzyści dla wsi w przyszłości. Ponieważ łączy w sobie naturę puszczańskiego romantyka z racjonalnym, inżynierskim spojrzeniem, jest w stanie naświetlić też kwestie ekonomiczne i zarysować perspektywy na przyszłość. 23:20 RAPORT NAUKOWY - 92 23 min, Polska, 2024 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski 23:55 KOSMOS, ŹRÓDŁO ŻYCIA - CZARNE DZIURY (LIFE FROM SPACE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Nowe spojrzenie na wszechświat i pochodzenie życia, które umieściło nas w samym środku rewolucji kopernikańskiej. W tej trzyczęściowej serii przyjrzymy się największym odkryciom w kosmosie: czarnym dziurom, meteorytom i egzoplanetom. Czarne dziury zostały uznane za jeden z fundamentalnych warunków istnienia życia. Dzięki nim życie jest możliwe w nieskończonej liczbie miejsc w kosmosie. Dowiemy się, jak meteoryty przyniosły na naszą planetę podstawowe substancje niezbędne do życia, umożliwiając powstanie Ziemi, a także popatrzymy na egzoplanety jako na miejsca możliwe do zamieszkania przez człowieka. Filmy omawiają najnowsze odkrycia w sferze wydarzeń kosmicznych w odniesieniu do pochodzenia życia, ukazując niezwykłą perspektywę, co sprawia, że może istnieć życie. Science Film Festival 2021; nominacja: Official Selection odc. 1 01:00 CZY WIESZ, ŻE? - /190/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:40 POLSKIE PARKI NARODOWE - DRAWIEŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 02:20 GENIUSZE I MARZYCIELE. TADEUSZ TAŃSKI Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marek Pawłowski Tadeusz Tański był jednym z pierwszych polskich inżynierów, którzy podjęli próbę produkcji polskich samochodów. Na skutek tajemniczych wpływów ówcześni decydenci wybrali lojalność wobec włoskiego Fiata. Ten wybitny umysł spotykał się z wielkim rozczarowaniem. Pasję tworzenia odziedziczył po ojcu, Czesławie Tańskim, malarzu, konstruktorze i budowniczym samolotu, śmigłowca i szybowca Lotnia, który porzucił rodzinę zaraz po narodzinach syna. A gdy po latach spotkali się w Paryżu, rozumieli się od tego momentu jak nikt na świecie. Tadeusz studiował w Paryżu od 1909 r. Po uzyskaniu dyplomu w kategorii motoryzacji i lotnictwa pracował w fabryce Renault, opracował wiele projektów i patentów. Dał się poznać jako bardzo zdolny i obdarzony niezwykłą wyobraźnią przestrzenną twórca, a jego pomysły wybiegające ponad epokę budziły zachwyt. Jako 24-letni inżynier skonstruował największy na świecie, 12-cylindrowy lotniczy silnik spalinowy w układzie H o mocy 520 KM.