TVP Dokument                         Piątek, 11.10.2024


Zmiany z dnia 08.10.2024
w stosunku do raportu z dnia 24.09.2024

(usunięto pozycję programową)
02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZAWSZE JEST JAKAŚ NADZIEJA



(dodano pozycję programową)
02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "PATENT NR 532" ODC. 316

Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023
Autor: Bartek Wieczorek
Reżyseria: Adam Sikorski
Scenariusz: Izabela Fatalska

Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 
W odcinku 316 pod tytułem "Patent 532" autorzy programu wybierają się na Mazowsze do Młyna Przedpełce. 1870 roku praprapradziad obecnego właściciela postawił drewniany wiatrak. Do 1900 roku był to jedyny drewniany wiatrak w okolicy. Prowadzono tu przemiał zboża na mąkę i śrutę dla okolicznych rolników. Przemiał prowadzony był na kamieniach młyńskich. Dopiero w 1930 roku zamontowano silnik spalinowy parowy, który dostarczał energii w tym czasie, gdy nie było wiatru. W czasie trwania II wojny światowej wiatrak był nieczynny. Niemcy w czasie okupacji zakazali pracy w wiatraku, a oprócz tego skonfiskowali maszyny i urządzenia, łącznie z silnikiem. Dziś spróbujemy dopisać do końca historię tego zabytkowego silnika. Grzegorz Smela z Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej dostał sygnał o stojącym w piwnicy czterosuwowym silniku systemu OTTO, znajdującym się tam prawdopodobnie od roku 1880. Jest to więc najstarszy silnik spalinowy w Polsce. W 1876 roku, w fabryce Doitz w Niemczech, inżynier i konstruktor Nikolas Otto zbudował prototypowy silnik spalinowy. Już 4 lata później silnik tego typu trafił do Polski. Fachowcy z Muzeum wydobywają silnik z piwnicy i niebawem będzie on oczyszczony i przygotowany do prezentacji na muzealnej wystawie.