TVP Nauka Środa, 09.10.2024 06:15 ASTRONARIUM - (68) - MIĘDZYNARODOWA UNIA ASTRONOMICZNA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Największe na świecie spotkanie poświęcone tajemnicom wszechświata. Miejsce, gdzie najwybitniejsi naukowcy dyskutują o najważniejszych odkryciach ostatnich lat. Właśnie tak wyglądają kongresy Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W tym programie pokażemy, czym jest i jak działa ta największa astronomiczna organizacja na świecie. 06:55 RYTMY ZDROWIA - CHORE ZĘBY CZY TO TYLKO PROBLEM ESTETYCZNY? Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Chore, nieleczone zęby to nie tylko problem estetyczny. Próchnica i choroby jamy ustnej są źródłem niezliczonej ilości bakterii, które mogą przedostać się do krwioobiegu i doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby zatok, a nawet serca. Próchnica niszczy nie tylko zęby. Dentyści alarmują: prawie 100% czterdziestolatków cierpi na to schorzenie. Próchnicę ma już ponad 90% siedmiolatków, dlatego profilaktyka przeciwpróchnicza jest istotna już od najmłodszych lat. Nie odwlekajmy więc wizyty u dentysty, bo dbając o zęby, dbamy o cały organizm. 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 258 KOPALNIA SOLI "WIELICZKA" Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kopalnia Soli "Wieliczka" to obiekt wpisany na I Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Odwiedziło ją miliony turystów, w tym tak wybitni Polacy jak Mikołaj Kopernik, marszałek Józef Piłsudski, Fryderyk Chopin czy Karol Wojtyła. Kopalnia w Wieliczce to 2391 podziemnych komór i 245 km korytarzy wydrążonych na 9 poziomach. W najgłębszym miejscu ma 327 m. Sól w tym miejscu eksploatowało się nieprzerwanie od połowy XIII wieku do 1996 roku. Zanim dotarto do złóż soli, otrzymywało się ją z warzenia solanki ze źródeł występujących na powierzchni. Kopalnię można zwiedzać m.in. na trasie turystycznej, pełnej niezapomnianych widoków oraz trasie górniczej przybliżającej nam procesy związane z wydobywaniem soli. Chociaż zarówno trasa turystyczna, jak i górnicza dostarczają ogromu wrażeń, stanowią one zaledwie 2% podziemnego miasta. Piękne rzeźby, zabytkowe kaplice, cuda natury i dziedzictwo pracy górniczej - znajdziemy tu wszystko. To miejsce, które przynajmniej raz w życiu trzeba zobaczyć na własne oczy. 07:55 STACJA ARKTYKA - ARKTYCZNA ATMOSFERA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 08:25 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - BURZLIWE MORZA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Nowa Zelandia/Niemcy, 2017 Seria "Modern Dinosaurs" ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca wysp Nowej Zelandii. Odkrywamy także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. "Modern Dinosaurs" ukazuje ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szuka odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 09:25 GIGANCI NAUKI - GINĄCE GATUNKI W POLSCE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. Zaktualizowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody czerwona lista dobitnie pokazuje, że świat zwierząt i roślin kurczy się w zastraszającym tempie. Według najnowszych danych przez działalność człowieka zagrożonych obecnie jest ponad 41 tysięcy gatunków, czyli statystycznie co trzeci z występujących na Ziemi. Z polskich lasów już wkrótce może zniknąć ryś, wilk, niedźwiedź, cietrzew, z Bałtyku - foka szara, a z Tatr - kozice. Jak do tego nie dopuścić, jak chronić te gatunki, by za kilka lat móc podziwiać je na żywo, a nie wyłącznie na archiwalnych zdjęciach? Podstawą jest jak zawsze wiedza i świadomość. Dlatego ten odcinek teleturnieju poświęcony jest ginącym i zagrożonym gatunkom roślin i zwierząt. 10:25 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - NOCKA NOCKÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska O zmierzchu nietoperze wzdłuż leśnego potoku podążają w góry. Po drodze wpadają w delikatną sieć badaczy i dostają obrączki lub nadajniki telemetryczne. Dzięki nim wiemy, że część tych lotników podąża do nocnego klubu na wspólną imprezę. W filmie przewodnikiem po świecie nietoperzy jest dr Robert Mysłajek. Celem jego badań jest poznanie składu gatunkowego nietoperzy zamieszkujących lasy Beskidu Śląskiego, wyznaczenie szlaku ich wędrówek, wykrycie miejsc rozrodu, wypoczynku i zimowania. Tajemnice życia nietoperzy odsłaniane są powoli. Jednak są one na tyle fascynujące, że wielu badaczy jest gotowych do podejmowania kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest właśnie dr Robert Mysłajek. Towarzyszymy mu z kamerą podczas odłowu nietoperzy w delikatne siatki chiropterologiczne i zakładania nadajników telemetrycznych, które pozwalają poznać ich wędrówki. Podsłuchujemy nietoperze za pomocą detektorów ultrasonicznych, które przetwarzają wydawane przez nie ultradźwięki na dźwięki słyszalne dla ludzi i umożliwiające identyfikację gatunków. Późnym latem i jesienią obserwuje się wzmożoną aktywność nietoperzy w pobliżu otworów jaskiń. Rola rojenia nietoperzy w takich miejscach nie jest do końca jasna. Sugeruje się jego związek z zachowaniami godowymi, przekazywaniem przez dorosłe osobniki młodym informacji o rozmieszczeniu kryjówek zimowych, wykorzystaniem jaskiń jako schronień tymczasowych itd. Bez względu jednak na pełnioną funkcję, rojenie stwarza doskonałą okazję do lepszego poznania fauny nietoperzy danego regionu i zdefiniowania miejsc ważnych dla ich ochrony. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /229/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:25 RYTMY ZDROWIA - CHORE ZĘBY CZY TO TYLKO PROBLEM ESTETYCZNY? Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Chore, nieleczone zęby to nie tylko problem estetyczny. Próchnica i choroby jamy ustnej są źródłem niezliczonej ilości bakterii, które mogą przedostać się do krwioobiegu i doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby zatok, a nawet serca. Próchnica niszczy nie tylko zęby. Dentyści alarmują: prawie 100% czterdziestolatków cierpi na to schorzenie. Próchnicę ma już ponad 90% siedmiolatków, dlatego profilaktyka przeciwpróchnicza jest istotna już od najmłodszych lat. Nie odwlekajmy więc wizyty u dentysty, bo dbając o zęby, dbamy o cały organizm. 11:55 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 258 KOPALNIA SOLI "WIELICZKA" Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kopalnia Soli "Wieliczka" to obiekt wpisany na I Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Odwiedziło ją miliony turystów, w tym tak wybitni Polacy jak Mikołaj Kopernik, marszałek Józef Piłsudski, Fryderyk Chopin czy Karol Wojtyła. Kopalnia w Wieliczce to 2391 podziemnych komór i 245 km korytarzy wydrążonych na 9 poziomach. W najgłębszym miejscu ma 327 m. Sól w tym miejscu eksploatowało się nieprzerwanie od połowy XIII wieku do 1996 roku. Zanim dotarto do złóż soli, otrzymywało się ją z warzenia solanki ze źródeł występujących na powierzchni. Kopalnię można zwiedzać m.in. na trasie turystycznej, pełnej niezapomnianych widoków oraz trasie górniczej przybliżającej nam procesy związane z wydobywaniem soli. Chociaż zarówno trasa turystyczna, jak i górnicza dostarczają ogromu wrażeń, stanowią one zaledwie 2% podziemnego miasta. Piękne rzeźby, zabytkowe kaplice, cuda natury i dziedzictwo pracy górniczej - znajdziemy tu wszystko. To miejsce, które przynajmniej raz w życiu trzeba zobaczyć na własne oczy. 12:30 STACJA ARKTYKA - ARKTYCZNA ATMOSFERA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /230/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:35 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - BURZLIWE MORZA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Nowa Zelandia/Niemcy, 2017 Seria "Modern Dinosaurs" ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca wysp Nowej Zelandii. Odkrywamy także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. "Modern Dinosaurs" ukazuje ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szuka odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 15:05 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 6 AMERYKA PÓŁNOCNA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 16:05 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - NOCKA NOCKÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska O zmierzchu nietoperze wzdłuż leśnego potoku podążają w góry. Po drodze wpadają w delikatną sieć badaczy i dostają obrączki lub nadajniki telemetryczne. Dzięki nim wiemy, że część tych lotników podąża do nocnego klubu na wspólną imprezę. W filmie przewodnikiem po świecie nietoperzy jest dr Robert Mysłajek. Celem jego badań jest poznanie składu gatunkowego nietoperzy zamieszkujących lasy Beskidu Śląskiego, wyznaczenie szlaku ich wędrówek, wykrycie miejsc rozrodu, wypoczynku i zimowania. Tajemnice życia nietoperzy odsłaniane są powoli. Jednak są one na tyle fascynujące, że wielu badaczy jest gotowych do podejmowania kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest właśnie dr Robert Mysłajek. Towarzyszymy mu z kamerą podczas odłowu nietoperzy w delikatne siatki chiropterologiczne i zakładania nadajników telemetrycznych, które pozwalają poznać ich wędrówki. Podsłuchujemy nietoperze za pomocą detektorów ultrasonicznych, które przetwarzają wydawane przez nie ultradźwięki na dźwięki słyszalne dla ludzi i umożliwiające identyfikację gatunków. Późnym latem i jesienią obserwuje się wzmożoną aktywność nietoperzy w pobliżu otworów jaskiń. Rola rojenia nietoperzy w takich miejscach nie jest do końca jasna. Sugeruje się jego związek z zachowaniami godowymi, przekazywaniem przez dorosłe osobniki młodym informacji o rozmieszczeniu kryjówek zimowych, wykorzystaniem jaskiń jako schronień tymczasowych itd. Bez względu jednak na pełnioną funkcję, rojenie stwarza doskonałą okazję do lepszego poznania fauny nietoperzy danego regionu i zdefiniowania miejsc ważnych dla ich ochrony. 16:40 CZY WIESZ, ŻE? - /231/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 258 KOPALNIA SOLI "WIELICZKA" Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kopalnia Soli "Wieliczka" to obiekt wpisany na I Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Odwiedziło ją miliony turystów, w tym tak wybitni Polacy jak Mikołaj Kopernik, marszałek Józef Piłsudski, Fryderyk Chopin czy Karol Wojtyła. Kopalnia w Wieliczce to 2391 podziemnych komór i 245 km korytarzy wydrążonych na 9 poziomach. W najgłębszym miejscu ma 327 m. Sól w tym miejscu eksploatowało się nieprzerwanie od połowy XIII wieku do 1996 roku. Zanim dotarto do złóż soli, otrzymywało się ją z warzenia solanki ze źródeł występujących na powierzchni. Kopalnię można zwiedzać m.in. na trasie turystycznej, pełnej niezapomnianych widoków oraz trasie górniczej przybliżającej nam procesy związane z wydobywaniem soli. Chociaż zarówno trasa turystyczna, jak i górnicza dostarczają ogromu wrażeń, stanowią one zaledwie 2% podziemnego miasta. Piękne rzeźby, zabytkowe kaplice, cuda natury i dziedzictwo pracy górniczej - znajdziemy tu wszystko. To miejsce, które przynajmniej raz w życiu trzeba zobaczyć na własne oczy. 17:45 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 3 UBÓSTWO CENA I ZAGROŻENIA (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 18:10 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 4 - W FIRMIE MILENIALSÓW (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 18:40 RYTMY ZDROWIA - CHORE ZĘBY CZY TO TYLKO PROBLEM ESTETYCZNY? Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Chore, nieleczone zęby to nie tylko problem estetyczny. Próchnica i choroby jamy ustnej są źródłem niezliczonej ilości bakterii, które mogą przedostać się do krwioobiegu i doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby zatok, a nawet serca. Próchnica niszczy nie tylko zęby. Dentyści alarmują: prawie 100% czterdziestolatków cierpi na to schorzenie. Próchnicę ma już ponad 90% siedmiolatków, dlatego profilaktyka przeciwpróchnicza jest istotna już od najmłodszych lat. Nie odwlekajmy więc wizyty u dentysty, bo dbając o zęby, dbamy o cały organizm. 19:05 CZY WIESZ, ŻE? - /232/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 STACJA ARKTYKA - ARKTYCZNA ATMOSFERA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 20:00 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA FAL I PŁYWÓW (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 56 min, USA, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Siła pływów oceanicznych jest ostatnim wielkim niewykorzystanym źródłem energii na Ziemi i - jak się okazuje - bardziej niezawodnym niż energia wiatru czy Słońca. Od podmorskich latawców po pływające platformy - zespoły inżynierów prześcigają się w udoskonalaniu technologii pozwalającej na wykorzystanie silnych prądów wody płynących w obydwu kierunkach między wyspami i wokół przylądków. 21:05 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGINIONA PIRAMIDA /6/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 22:10 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - NOCKA NOCKÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska O zmierzchu nietoperze wzdłuż leśnego potoku podążają w góry. Po drodze wpadają w delikatną sieć badaczy i dostają obrączki lub nadajniki telemetryczne. Dzięki nim wiemy, że część tych lotników podąża do nocnego klubu na wspólną imprezę. W filmie przewodnikiem po świecie nietoperzy jest dr Robert Mysłajek. Celem jego badań jest poznanie składu gatunkowego nietoperzy zamieszkujących lasy Beskidu Śląskiego, wyznaczenie szlaku ich wędrówek, wykrycie miejsc rozrodu, wypoczynku i zimowania. Tajemnice życia nietoperzy odsłaniane są powoli. Jednak są one na tyle fascynujące, że wielu badaczy jest gotowych do podejmowania kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest właśnie dr Robert Mysłajek. Towarzyszymy mu z kamerą podczas odłowu nietoperzy w delikatne siatki chiropterologiczne i zakładania nadajników telemetrycznych, które pozwalają poznać ich wędrówki. Podsłuchujemy nietoperze za pomocą detektorów ultrasonicznych, które przetwarzają wydawane przez nie ultradźwięki na dźwięki słyszalne dla ludzi i umożliwiające identyfikację gatunków. Późnym latem i jesienią obserwuje się wzmożoną aktywność nietoperzy w pobliżu otworów jaskiń. Rola rojenia nietoperzy w takich miejscach nie jest do końca jasna. Sugeruje się jego związek z zachowaniami godowymi, przekazywaniem przez dorosłe osobniki młodym informacji o rozmieszczeniu kryjówek zimowych, wykorzystaniem jaskiń jako schronień tymczasowych itd. Bez względu jednak na pełnioną funkcję, rojenie stwarza doskonałą okazję do lepszego poznania fauny nietoperzy danego regionu i zdefiniowania miejsc ważnych dla ich ochrony. 22:45 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 3 UBÓSTWO CENA I ZAGROŻENIA (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 23:15 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 4 - W FIRMIE MILENIALSÓW (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 23:45 ASTRONARIUM - (68) - MIĘDZYNARODOWA UNIA ASTRONOMICZNA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Największe na świecie spotkanie poświęcone tajemnicom wszechświata. Miejsce, gdzie najwybitniejsi naukowcy dyskutują o najważniejszych odkryciach ostatnich lat. Właśnie tak wyglądają kongresy Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W tym programie pokażemy, czym jest i jak działa ta największa astronomiczna organizacja na świecie. 00:20 STACJA ARKTYKA - ARKTYCZNA ATMOSFERA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 00:55 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA FAL I PŁYWÓW (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 56 min, USA, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Siła pływów oceanicznych jest ostatnim wielkim niewykorzystanym źródłem energii na Ziemi i - jak się okazuje - bardziej niezawodnym niż energia wiatru czy Słońca. Od podmorskich latawców po pływające platformy - zespoły inżynierów prześcigają się w udoskonalaniu technologii pozwalającej na wykorzystanie silnych prądów wody płynących w obydwu kierunkach między wyspami i wokół przylądków. 02:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 258 KOPALNIA SOLI "WIELICZKA" Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kopalnia Soli "Wieliczka" to obiekt wpisany na I Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Odwiedziło ją miliony turystów, w tym tak wybitni Polacy jak Mikołaj Kopernik, marszałek Józef Piłsudski, Fryderyk Chopin czy Karol Wojtyła. Kopalnia w Wieliczce to 2391 podziemnych komór i 245 km korytarzy wydrążonych na 9 poziomach. W najgłębszym miejscu ma 327 m. Sól w tym miejscu eksploatowało się nieprzerwanie od połowy XIII wieku do 1996 roku. Zanim dotarto do złóż soli, otrzymywało się ją z warzenia solanki ze źródeł występujących na powierzchni. Kopalnię można zwiedzać m.in. na trasie turystycznej, pełnej niezapomnianych widoków oraz trasie górniczej przybliżającej nam procesy związane z wydobywaniem soli. Chociaż zarówno trasa turystyczna, jak i górnicza dostarczają ogromu wrażeń, stanowią one zaledwie 2% podziemnego miasta. Piękne rzeźby, zabytkowe kaplice, cuda natury i dziedzictwo pracy górniczej - znajdziemy tu wszystko. To miejsce, które przynajmniej raz w życiu trzeba zobaczyć na własne oczy.