TVP Dokument Wtorek, 15.10.2024 05:45 DZIKA POLSKA - NA PTASIEJ WARCIE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Krystian Matysek, Tomasz Michałowski Tym razem ekipa filmowa wyrusza z kamerą w okolice ujścia Warty do Odry w zachodniej Polsce. To wielkie mokradła, błota i zarośla. Ostoja dzikich gęsi, wędrowców z dalekiej północy (z północnej Eurazji.) Gęsi spędzają dni na okolicznych polach, żerując, a na noc kryją się w labiryncie zalewisk. Nocują na wodzie, bezpieczne, z daleka od lądowych drapieżników i myśliwych. To ptaki, dla których domem jest szlak ich odwiecznej wędrówki. 06:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 22 HISTORIA WŚRÓD FAL Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak wygląda życie na morzu, na statku z prawdziwego zdarzenia? Radosław Kotarski sprawdza to na własnej skórze! Opowiada o codziennym życiu, przesądach i trudach pracy marynarzy pokonujących setki mil morskich. Porównuje historyczne polskie statki szkoleniowe do tych współczesnych i odkrywa zaskakującą prawdę. Zapraszamy na pokład polskiej legendy - Daru Młodzieży! 06:55 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 4 MEKONG (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 4 THE MEKONG RIVER) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 4 - "Mekong". Należy do najpiękniejszych krajobrazów świata. Ma 4500 kilometrów długości. Wypływa z Tybetu, by ujść do Morza Południowochińskiego. Pokonuje wielkie łańcuchy górskie, spływa wodospadami i tworzy niezwykle jeziora. Zasila jedne z najbardziej zróżnicowanych regionów naszej planety. W wodach rzeki Mekong żyją miliardy ryb. Nad jej brzegami żyje ponad 60 milionów ludzi. Odwiedzamy pływający targ. Tu jest wspaniale. Potężna rzeka stoi przed wieloma wyzwaniami. Pora docenić jej wartość i poznać niezwykłe cuda Mekongu. Mekong rozpoczyna swoją wędrówkę do morza na obszarze zwanym "dachem świata". 07:50 POŁUDNIOWA AFRYKA - CZĘŚĆ 1. ZDERZENIE PRĄDÓW (SOUTH AFRICA 1. CLASH OF CURRENTS) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Thomas Behrend Scenariusz: Steven Zorn Czteroczęściowa opowieść dokumentalna o Południowej Afryce. To region świata, gdzie bogactwa dzikiej przyrody nie trzeba nikomu specjalnie zachwalać. Tylko tu są krainy gorące jak pustynie, bujne jak dżungle i zimne jak Antarktyka. Republika Południowej Afryki to kraj tak zróżnicowany jak żaden inny. Dlaczego tutaj pingwiny kochające zimno żyją obok pustyni ze strusiami. Jak doszło do powstania żyworodnych kameleonów i morskich ślimaków. To kraj charakterystycznych cech geograficznych i skrajności klimatycznych, które zapewniają egzotyczną przyrodę zawsze pełną niespodzianek. Odcinek 1. Opowiemy o zderzeniu prądów. Na Przylądku Dobrej Nadziei na południowo - zachodnim cyplu Afryki zderzają się i łączą ze sobą dwa potężne oceany o zupełnie odmiennych charakterach. Od wschodu Prąd Południowoafrykański - Agulhas niesie ciepłe masy wody z Oceanu Indyjskiego, a z głębokiego Atlantyku płynie zimny Prąd Benguelski. Ich zderzenie powoduje niezwykłe warunki pogodowe i sprzyja pingwinom przylądkowym. Ich przodkowie przebyli długą drogę z Antarktyki. Nie są dobrze wyposażone na taką pogodę. Dysząc w upale szukają ochłody w wodach zimnego prądu. U stóp Góry Stołowej leży Kapsztad. Założony w XVII wieku jako stacja zaopatrzenia dla statków handlowych Kompanii Wschodnioindyjskiej dziś jest doskonałym przykładem globalizacji. 08:50 NEUROPLASTYCZNOŚĆ. REWOLUCJA (THE BRAIN REVOLUTION) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2022 Reżyseria: Eli Brown Film dokumentalny o mózgu. Dzięki nowym badaniom przeprowadzonym przez wybitnych ekspertów w dziedzinie medycyny i neurologii, zbadamy fundamentalne zasady neuroplastyczności mózgu i jak może się on zmieniać przez całe życie. Mózg to nasze centrum dowodzenia. Posiada niebywałe zdolności. Może zmieniać swoją strukturę i funkcję w procesie zwanym neuroplastycznością. Mózg potrafi kontrolować własne zmiany. Dzięki temu możemy wykorzystywać jego moc. Kontrola plastyczności pozwala nam na nowo zdefiniować nasz potencjał. Czym jest ta niesamowita i niewykorzystana potęga, która może odmienić nasze życie? Nawet, gdy jesteśmy już starzy. Dowiemy się jak wykonać plan poprawy sprawności mózgu. Naukowcy i badacze wyjaśniają, jak wykorzystać zasady uczenia się i zapewnić optymalne warunki dobrego zdrowia mózgu. Dzięki postępowi naukowemu przeciętny, współczesny 50 - latek dożyje 80 lat. Starzejący się mózg ma większe trudności z zapamiętywaniem, koncentracją, szybkim reagowaniem, refleksem i wykonywaniem złożonych zadań. Przełomowe badania naukowe pokazują, że mózg, bardzo plastyczny w dzieciństwie, może nie tracić na elastyczności wraz z wiekiem. Mamy coraz więcej narzędzi do odzyskania kontroli nad najwspanialszą częścią naszego ciała, aby poprawić i cieszyć się resztą naszego życia. Stworzenie optymalnego środowiska dla mózgu pozwala nam na lepsze jego wykorzystanie i zwiększa szanse na zdrowsze życie. Stoimy na progu rewolucji neuroplastycznej. 09:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SYCYLIA. WULKANICZNA PIĘKNOŚĆ (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Sycylia to włoska wyspa wulkaniczna, położona na Morzu Śródziemnym, zaledwie 150 kilometrów od Tunezji. Spotykają się tu europejskie i afrykańskie wpływy. Sycylia wyróżnia się niezwykłym bogactwem kulturowym, przyrodniczym i kulinarnym. Ciekawa historia, serdeczni mieszkańcy i zmysłowe barwy. 10:50 JAK SIĘ UPRĘ 19 min, Polska, 1983 Reżyseria: Marek Kański Kapitan Henryk Jaskuła, polskie żeglarz jachtowy, który jako pierwszy Polak i trzeci żeglarz w historii samotnie, bez zawijania do portów, okrążył Ziemię na jachcie Dar Przemyśla. Kapitan mówi o swojej pasji do żeglowania. Planuje kolejny, drugi rejs dookoła świata. Poszukuje sponsorów, kontaktuje się z ministerstwem i organizacjami sportowymi. Miasto Przemyśl wspiera żeglarza, rozumiejąc znaczenie tego rejsu dla promocji dla miasta. Organizowane są koncerty na ten cel, włączają się w akcję osoby prywatne. W 1984 roku żeglarz otrzymuje zgodę na rejs od Polskiego Związku Żeglarstwa w Warszawie. 11:20 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 3. DUNAJ Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Lena na Bałkanach to seria podróżnicza, nie mająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Dunaj - to druga najdłuższa rzeka w Europie oraz północna granica Bałkanów. Razem z Leną wybierzemy się w podróż wzdłuż tej granicy, gdzie odwiedzimy rozlewisko Dunaju w Rumunii, Nowy Sad w Serbii czy miejsce gdzie Dunaj spotyka się z Drawą w Chorwacji. W każdym miejscu poznamy lokalnych bohaterów, którzy pokażą nam trzy różne perspektywy życia przy tej niesamowitej rzece. Będzie to odcinek o silnym związku człowieka z naturą. 11:55 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 1 TAJEMNICE ODYSEI (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EP. 1 ENIGMAS OF THE ODYSSEY) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. Odc. 1 - "Tajemnice Odysei". Błękitne wody Morza Śródziemnego są kolebką liczącej trzy tysiące lat opowieści przygodowej, która dała podstawy cywilizacji zachodniej. Opowieści, którą przekazywano w ciągu tysiącleci i która zawiera wiedzę, a także skrywa tajemnice. Autorstwo "Odysei" przypisuje się starożytnemu Grekowi, Homerowi. Opowiada on o fantastycznej podróży Ulissesa, który znany jest także pod greckim imieniem Odyseusz. Jego podróż zawiodła go w odległe zakątki basenu Morza Śródziemnego w miejsca, które wydawały się wtedy równie tajemnicze jak obecnie kosmos. Powstała ponad 2700 lat temu "Odyseja" to epickie arcydzieło składające się z 24 części. To jedno z najważniejszych dzieł literackich ludzkości. Wspólnie z drugim poematem Homera "Iliadą" zawiera skondensowaną wiedzę o ówczesnych czasach. Pod pewnymi względami jest jednak nieczytelna. Kim był Homer? Kim był Odyseusz? Kiedy i gdzie działa się opowieść? Co było jej inspiracją? 12:55 DUSZA ZAKLĘTA W FORTEPIANIE Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2022 Reżyseria: Judyta Fibiger Scenariusz: Judyta Fibiger Zdjęcia: Wojciech Suleżycki, Janusz Szymański Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Pod koniec XIX wieku Gustaw Arnold Fibiger zakłada w Kaliszu niezwykle prężnie rozwijającą się fabrykę fortepianów. Z sukcesu nie cieszy się długo. Spuściznę po niespodziewanie zmarłym mężu przejmuje wdowa, a później ich syn, któremu udaje się z sukcesami kontynuować dzieło ojca. Instrumenty wytwarzane w fabryce było słychać niemalże na całym świecie. Choć dziś fabryka już nie funkcjonuje tak jak dawniej, to jej wspomnienie jest wciąż żywe u współczesnych muzyków, rzemieślników czy dawnych pracowników, a Kalisz pozostaje największym na świecie ośrodkiem renowacji fortepianów i pianin. 14:00 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 5 LAKE DISTRICT. KRAINA JEZIOR (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 5 THE LAKE DISTRICT) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 5 - "Lake District". Kraina jezior. Region zadziwiających kontrastów. Niesamowite miejsce. Kształtuje charakter i onieśmiela pięknem. Obszary nietknięte przez człowieka. Borrowdale jest najbardziej deszczowym miejscem Anglii. To brytyjskie lasy deszczowe. Największe z angielskich jezior. Jakbyśmy istnieli tylko my i woda. Magia. W wędrówce przez Krainę Jezior podziwiamy cuda i odkrywamy tajemnice niezwykłego regionu. Nasza podróż zaczyna się 450 milionów lat temu, kiedy na powierzchni Ziemi wybuchł potężny wulkan, uwalniając ogromne ilości lawy i popiołu. Zastygnięta lawa utworzyła solidne, odporne na siły natury skały, które do dziś wznoszą się w centrum Krainy Jezior. 14:55 POŁUDNIOWA AFRYKA - CZĘŚĆ 2. KRAINA OLBRZYMÓW (SOUTH AFRICA 2. LAND OF THE GIANTS) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Thomas Behrend Scenariusz: Steven Zorn Czteroczęściowa opowieść dokumentalna o Południowej Afryce. To region świata, gdzie bogactwa dzikiej przyrody nie trzeba nikomu specjalnie zachwalać. Tylko tu są krainy gorące - jak pustynie, bujne - 0 jak dżungle i zimne - jak Antarktyka. Republika Południowej Afryki to kraj tak zróżnicowany jak żaden inny. Dlaczego tutaj pingwiny kochające zimno żyją obok pustyni ze strusiami. Jak doszło do powstania żyworodnych kameleonów i morskich ślimaków. To kraj charakterystycznych cech geograficznych i skrajności klimatycznych, które zapewniają egzotyczną przyrodę zawsze pełną niespodzianek. Odcinek 2 to opowieść o olbrzymach, żyjących w tym zakątku świata. Sekretne życie południowej Afryki zaczyna się na wybrzeżu, na najbardziej wysuniętym na południe zdradliwym cyplu, gdzie z furią zderzają się ze sobą i mieszają wody oceanów. W wodach oceanu, poniżej ogłuszającego huku fal rozpętuje się prawdziwe piekło. Dla ławic sardynek to Armagedon. Delfiny polujące w grupach, kierując się echolokacją, mkną za zdobyczą z prędkością 50 kilometrów na godzinę. Czego nie pożrą delfiny, zapewne przypadnie w udziale głuptakom przylądkowym i żarłaczom. Ale nawet ci drapieżnicy wycofują się przed potężnym myśliwym osiągającym ponad 12 metrów długości. Płetwal Bryde’a - wielki i głodny. Zmienia się też linia brzegowa. Północno - wschodnie wybrzeże przechodzi od stromych skał w łagodne piaszczyste plaże. W głębi lądu za piaszczystymi wydmami rozciąga się obszar lasów subtropikalnych. Ciepły Ocean Indyjski przez cały rok zapewnia gorący wilgotny klimat. Rzeki i jeziora nigdy nie wysychają tu doszczętnie. To idealne warunki dla jednego z największych drapieżników na ziemi - dla krokodyla nilowego. 15:55 PRZEŻYĆ KATASTROFĘ - STRATEGIE PRZYRODY (NATURE'S SURVIVORS / SURVIVRE AUX CATASTROPHES - LES STRATGIES DE LA NATURE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Keebe Kennedy Cyklony, pożary, trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów. Jak na katastrofy naturalne reagują rośliny i zwierzęta? Niektóre przewidują kataklizmy i uciekają w porę, inne muszą je przeżyć. Walczą z nimi. Opowieści autochtonów świadczą o zmyślności przyrody w takich sytuacjach. Naukowcy zastanawiają się, jak fauna i flora radzi sobie z porywami gniewu naszej planety. Odkrywają zadziwiające strategie przeżycia i usiłują rozwiązać wiele zagadek. Czy naturalna selekcja pomogła roślinom i zwierzętom uodpornić się na najgorsze katastrofy? Czy mogą na nich skorzystać? Czy będą w stanie stawić czoło nowym wyzwaniom stworzonym przez człowieka? Planeta się ociepla. Pożary, powodzie i cyklony są coraz częstsze. Czy przyroda może dalej żonglować z katastrofami? Już w starożytności wspominało się o zwierzętach - strażnikach zapowiadających katastrofy naturalne. Gady, gęsi czy psy ratowały przed katastrofami. Ale zjawisko to nie zostało poważnie zbadane. 17:00 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PERU: INKASKI KLEJNOT (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Peru jest ziemią kontrastów: dynamicznych miast i starożytnych ruin. To Ameryka Południowa w pigułce. Zapomniane świątynie, ukryte skarby, grobowce, a także niezwykła przyroda - od wieków kuszą podróżników i poszukiwaczy przygód. Bogactwa Świętej Doliny, gigantyczna Lima, pływające wyspy na jeziorze Titicaca czy tajemnicze Machu Picchu pobudzają wyobraźnię i obiecują niezwykłą podróż śladami dawnego imperium Inków. 18:05 ODYSEJA - RZECZYWISTOŚĆ, CZY FIKCJA - ODC. 2 W REALNYM ŚWIECIE (ODYSSEY: BEHIND THE MYTH EPISODE 2 - IN THE REAL WORLD) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Massimo Brega Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) odsłaniająca tajemnice eposu greckiego. Kim był Homer i jakie jest znaczenie "Odysei?" W tym dokumencie podążamy śladami Ulissesa, znanego również pod greckim imieniem Odyseusz, bohatera równie aktualnego dzisiaj, jak prawie trzy tysiące lat temu, w podróży przez jedne z najbardziej fascynujących krajobrazów i pejzaży morskich regionu śródziemnomorskiego. Z pomocą wybitnych międzynarodowych uczonych staramy się rozwiązać zagadki, które wciąż dotyczą jednego z największych dzieł literackich ludzkości i jego enigmatycznego autora. 19:05 SZRAJBERKA Z AUSCHWITZ Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Jan Gajewski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Dokument o historii życia Zofii Posmysz, więźniarki Auschwitz i Ravensbruck, pisarki i poetki, autorki m.in. opowiadania "Pasażerka" będącego kanwą scenariusza filmu Andrzeja Munka. Zofia Posmysz (rocznik 1923), pomimo swoich lat aktywnie działa na rzecz ofiar obozów zagłady, uczestnicząc w warsztatach dla młodzieży niemieckiej i polskiej, podczas których opowiada o horrorze obozowego życia oraz o przebaczeniu i pojednaniu. 20:15 CZARNA WOŁGA - ŚMIERĆ JANA GERHARDA Cykl dokumentalny, 39 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Zdjęcia: Andrzej Misaczek, Michał Bożek Wykonawcy: Przemysław Semczuk 20 sierpnia 1971 roku Dziennik Telewizyjny informuje o morderstwie Jana Gerharda - posła na Sejm, redaktora naczelnego Forum i autora książki "Łuny w Bieszczadach". Zakrojone na dużą skalę śledztwo prowadzone jest w kierunku politycznym, choć milicja odkrywa mnóstwo wątków obyczajowych. Śledczy i prokuratura skupiają się na wojennej i powojennej przeszłości ofiary. Po kilku miesiącach mordercy zostają ujęci, a motywy zbrodni okazują się banalne: miłość do kobiety i chciwość. 21:15 KOKAINOWY RAJ (COCAINE NATION) Film dokumentalny, 44 min, Australia, 2023 Reżyseria: Mahmood Fazal Film dokumentalny, w którym handlarze narkotyków ujawniają kulisy australijskiego półświatka kokainowego. Kokaina przeżywa największy boom w historii Australii. Australijczycy są największą na świecie społecznością zażywającą kokainę w przeliczeniu na mieszkańca i płacą za nią jedne z najwyższych cen na świecie. Podczas, gdy policja świętuje przechwycenie wielkich transportów narkotykowych, rzeki białego proszku wciąż napływają i wypełniają rynek. Dziennikarze badają australijski łańcuch dostaw kokainy, rozmawiają z handlarzami, importerami, ulicznymi dealerami i wysokimi rangą członkami karteli na temat dynamicznie rozwijającej się tu branży. Australia, wyspiarski kraj ze strzeżonymi granicami, to trudny rynek dla importerów kokainy. Jak kokaina dostaje się do Australii? Ukrywa się ją w żywności, sprzęcie rolniczym. Na Bali czy Fidżi, kartele opłacają urzędników, dzięki czemu wwożą walizki pełne kokainy. Popyt na kokę ciągle rośnie. Biorą wszyscy: piłkarze, sportowcy, prawnicy, celebryci, ludzie mediów, lekarze, pielęgniarki. Nawet sędziowie. Mają stresującą pracę i czasem chcą się odprężyć. 22:15 POLKA PO INDYJSKU Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2019 Reżyseria: Katarzyna Marcysiak Scenariusz: Katarzyna Marcysiak Zdjęcia: Katarzyna Marcysiak, Gautam Shapiro, Vipin Bhardvaj, Vikas Garg Słodko - gorzka opowieść o wnikaniu w obcą kulturę i oswajaniu jej, o rozpoznawaniu nieznanych światów, a przez to siebie samej. To historia pięciu Polek mieszkających w Indiach, które połączyły swoje życie z tym krajem poprzez pracę i małżeństwo z Hindusem. Reprezentują różne pokolenia, inny sposób myślenia, temperament i pomysł na życie. Najstarsza z nich mieszka w Delhi od ponad pół wieku, najmłodsza przyjechała tu sześć lat temu. Każda z bohaterek znalazła własny sposób na życie, ale wszystkie są aktywne zawodowo oraz zaangażowane w życie mieszkającej tu społeczności polskiej. Co lubią w Indiach, a czego nie chcą tu zaakceptować? Czy udało się im zachować własną tożsamość w obcym świecie? Bohaterkami filmu są: Alicja Shrivastava, Maria Puri, Bogusia Dhingra, Anna Kumar, Joanna Mazumdar. Jakie są konsekwencje odważnego, a nawet szalonego kroku jakim jest międzykulturowe małżeństwo? Czy może być udane, dać szczęście i spełnienie? Czy raczej taki międzynarodowy romans to ułuda? Najstarsze z bohaterek wyjechały jeszcze z Polski komunistycznej, niekiedy ze względów politycznych, najmłodsze chcą się tu dorobić i odważnie wkraczają na salony bogatej i wpływowej klasy średniej. Jak te różne pokolenia postrzegają Indie? Jak zmieniły się przez ostatnie dekady Polki i ich sposób myślenia o karierze i małżeństwie? Spotykają się, odwiedzają nawzajem, goszczą w spotkaniach organizowanych przez Ambasadę RP. Zobaczymy bohaterki w sytuacjach codziennych, osobistych, od kuchni i na salonach, w gronie rodziny i przyjaciół, a także w okolicznościach zawodowych i społecznych. Ich portrety zarysowane zostaną na barwnym tle Indii, świata który fascynuje swoją różnorodnością, a czasem przeraża. Dowiemy się, co zadecydowało o tym, że wybrały życie w Indiach, jak pokonywały początkowe trudności, jak uczyły się rozumieć obcą kulturę, i to począwszy od nowych ostrych smaków indyjskiej kuchni, po odmienność obyczajową i społeczną. Co lubią w Indiach, a czego nie chcą zaakceptować? Każda z nich reprezentuje inny zawód: bizneswoman, prawniczka, działaczka społeczna, pisarka, naukowiec, nauczycielka. Wszystkie łączy jedno: są odważne i pewne własnej wartości. Są pasjonatkami, które potrafiły zachować swoją wyjątkowość i tożsamość w obcym świecie. Seniorka w tym gronie, pani Alicja Shrivastava, kiedy przybyła do Indii w 1963 roku była jedyną Polką mieszkającą stale w Delhi. Pracowała naukowo i w organizacjach charytatywnych, dzisiaj aktywnie działa na rzecz Polonii. Podobnie jak Maria Puri, tłumaczka literatury, w której gościnnym domu zawsze znajdzie miejsce każdy potrzebujący wsparcia Polak. Zaangażowane w życie społeczności polskiej jest też średnie i młodsze pokolenie, które reprezentują: Bogusia Dhingra, która wraz z mężem prowadzi w Delhi sieć polskich piekarni i z sukcesem rozwija dalej biznes, czy Anna Kumar, mama trójki dzieci. Najmłodsza ambitna i przebojowa, szybko pnie się po szczeblach kariery w Indiach. Ten kraj jest dla niej i jej rówieśników często szansą na zawodowy rozwój, świetne zarobki i zdobycie wysokiej pozycji w międzynarodowych korporacjach. Mimo to też aktywizuje życie tutejszej Polonii i chcą promować Polskę. Joanna Mazumdar wymyśliła Polka Party, cykliczne spotkanie indyjskiej Polonii, na które zaprasza także międzynarodowych dyplomatów i znanych Hindusów. 23:15 MIASTO GNIEWU S.II - /11/ KOSTNICA Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Druga seria. W tym odcinku widzowie dowiedzą się z punktu widzenia technicznego, od biegłego z zakresu balistyki, jak działa pocisk wystrzelony w ciało, i z punktu widzenia naukowego - medycznego, jakie spustoszenie robi pocisk w ciele człowieka. Z lekarzem medycyny sądowej porozmawiamy o tym, jak można ustalić przyczynę śmierci, kiedy w ciele denata znajduje się ponad 70 kul. Poszukamy odpowiedzi na pytanie, kto jest winny zabójstwa, jeśli jest dwóch sprawców. Jak stwierdzić, który z nich oddał śmiertelny strzał. Pokażemy, jak wygląda sala sekcyjna w Zakładzie Medycyny Sądowej i dlaczego tak ważne w sprawach o zabójstwo jest przeprowadzenie sekcji zwłok. Jakich informacji dostarcza policji, prokuraturze i sądowi ciało zamordowanej osoby. 23:50 MIASTO GNIEWU S.II - /12/ PO DRUGIEJ STRONIE Serial fabularyzowany TVP, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dawid Sawicki Scenariusz: Dawid Sawicki Muzyka: Tomasz Kamiński W tym odcinku widzowie poznają historie o policjantach, którzy przeszli na ciemną stronę. Opowiemy o problemach, z jakimi borykała się polska policja na początku XXI wieku, o warunkach finansowych, w jakich żyli wtedy policjanci. Przypomnimy historię policjanta, któremu proponowano łapówkę, ale nie zgodził się jej przyjąć. Opowiemy o policjantach pomawianych o współpracę z gangsterami. Przypomnimy historię Sławomira Opali, policjanta który popełnił samobójstwo po wyjściu z więzienia. Wspomnimy o Piotrze Wróblu, który zwerbował Jarosława Sokołowskiego ps. Masa, a później został oskarżony przed gangsterów o przyjmowanie łapówek. Pokażemy, jak cienka jest linia pomiędzy policjantem a przestępcą i jak łatwo czasami przejść na drugą stronę barykady. Naganne zachowania policjantów będzie omawiał również profiler kryminalny Jan Gołębiowski, który wyjaśni motywacje funkcjonariuszy, którzy przeszli na ciemną stronę. 00:30 DZIENNIK POKŁADOWY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2007 Reżyseria: Ewa Borzęcka Zdjęcia: Przemysław Kamiński Muzyka: Joanna Fidos Film znanej dokumentalistki Ewy Borzęckiej ("Trzynastka", "Arizona", "U nas na Pekinie", "Damsko - męskie sprawy") to piękna, pełna poezji i melancholii opowieść o życiu nieszablonowym, nieśpiesznym, zgodnym z naturą. O człowieku, który chociaż w dojrzałym wieku musiał zaczynać wszystko od nowa, potrafił się odnaleźć, dostrzec znowu sens, radość i smak istnienia. Pan Stefan jest mężczyzną po sześćdziesiątce. W ogorzałej, szlachetnej, twarzy jaśnieją wciąż młode oczy, którymi pogodnie patrzy na świat, chociaż wiek i liczne choroby (zaawansowana cukrzyca, reumatyzm, nadciśnienie) raczej nie nastrajają go optymistycznie. W zgiełku wielkiego miasta stworzył sobie oazę spokoju, swoje maleńkie królestwo: od 16 lat mieszka bowiem na barce zacumowanej w Warszawie, nad brzegiem Wisły. Panują tam spartańskie warunki, nie ma bieżącej wody ani kanalizacji, ogrzewać barkę trzeba samemu, miejsca w środku też nie za wiele. Pan Stefan jednak nie narzeka ani na złe warunki, ani na ciasnotę, choć swoje nietypowe lokum dzieli z kilkoma psami i sporym stadkiem kotów. Zwierzęta, wpatrzone w swego pana jak w obraz, odwzajemniają jego miłość i oddanie. Formalnie Stefan jest nadal żonaty, ale od dawna nie widział żony. Kiedyś prowadził galerię rzeźby na Starym Mieście, wystawiał tam również swoje prace. Później los sprawił, że zamieszkał na barce. Utrzymuje się z rybołówstwa, ma kartę rybacką, płaci za nią 1200 zł rocznie. To dla niego duży wydatek, ale chce, żeby wszystko odbywało się legalnie. Zawsze lubił łowienie ryb - pierwszą złowił jako trzylatek, pod okiem ojca. Teraz znów robi to, co sprawia mu największą przyjemność - łowi ryby, a w wolnych chwilach rzeźbi. Na połowy wypływa ze swoim pomocnikiem, 77 - letnim panem Jurkiem, wciąż krzepko dzierżącym w dłoniach wiosła i sprawnie wybierającym sieci. Sam Stefan na łodzi by sobie nie poradził. Pomoc jest szczególnie potrzebna podczas nocnych wypraw na rzekę. Częstymi gośćmi na barce są przyjaciele pana Stefana: 77 - letni Bronek, domorosły bioenergoterapeuta, który marzy o podróży do Afryki Południowej, Zbyszek, który chociaż rozstał się z żoną przed laty, to nadal ją kocha i nienawidzi jednocześnie, a także najmłodszy Piotrek - wielbiciel Niemena, żonaty od kilkunastu lat i wciąż tak samo zakochany w swojej żonie. Panowie rozmawiają o życiu, uczuciach, skomplikowanych relacjach z kobietami, o szczęściu i przemijaniu. Robi się refleksyjnie. Regularnie odwiedza Stefana również pani Ania z ośrodka pomocy społecznej, zawsze służąca pomocą i radą. Stefan nie może się nachwalić jej życzliwości i serdeczności. Życie w bezpośrednim kontakcie z przyrodą sprawia, że stary rybak wie o niej wszystko: o roślinach, zwierzętach, pogodzie. Widział czarnego bociana i białą wronę, co wieczór słucha żabich i ptasich koncertów, obserwuje kocie i psie zwyczaje, ale podpatruje też bobry, żółwie, sowy, czaple. Swoje spostrzeżenia i refleksje zapisuje w "dzienniku pokładowym". Narzeka, że z każdym rokiem woda w Wiśle brudniejsza, a ryb ubywa. Przybywa za to kormoranów, które kiedyś odlatywały na zimę, a teraz zostają w Polsce przez cały rok: żarłoczne ptaki objadają się rybami i dla łowiących zostaje coraz mniej. Ale i tak życie na barce ma swój urok. Stefan nie wyobraża już sobie, by mógł mieszkać gdzie indziej. Oby tylko zdrowia mu starczyło. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "NADZIEJA UMIERA OSTATNIA" ODC. 320 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska 1/ Poszukiwanie sztandaru 29. Pułku Artyleriii Lekkiej, który w rejonie Świerży Górnej został zakopany podczas wycofywania się wojsk polskich na prawy brzeg Wisły przed napierającymi dywizjami niemieckimi w dniach 12 - 14 września 1939 roku. Polskie jednostki porzuciły w tym rejonie cały ciężki sprzęt. Zaledwie kilka armat przewieziono na znalezionej barce. W latach 90. do Muzeum Wojska Polskiego trafiły orzeł i głowica sztandaru 29. PAL - u. Niestety, sztandaru nadal nie odnaleziono. 2/ Wizyta w Ustroniu k. Opatowa w powiecie Kepińskim, w dawnym sanatorium dziecięcym. W 1929 roku odsłonięto tu popiersie Józefa Piłsudskiego, które w czasie wojny zagadkowo zaginęło i nikt nie wie. co się z nim stało. 02:10 CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ... ORMO CZUWA Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2001 Reżyseria: Jerzy Morawski Scenariusz: Jerzy Morawski Zdjęcia: Jerzy Siwecki Film przedstawia historię powstania i działalność Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej ORMO. Była to organizacja paramilitarna. Została utworzona w 1946 roku po to, aby umacniać władzę ludową, a w rzeczywistości była bojówką PZPR. ORMO - wcy wyjaśniali pałką i pięścią, że władza ma zawsze rację. Należeli do nich nie tylko ci, którzy chcieli, ale także ci, których zmuszano. Byli to ci, u których znaleziono "coś" w życiorysie i ci, których szantażowano. 02:50 TAKA HISTORIA Film dokumentalny, 58 min, Polska, 1999 Reżyseria: Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński Zdjęcia: Paweł Łoziński Pan Wiesio mieszka w jednym z ocalałych sprzed wojny domów na warszawskim Powiślu. Były dozorca gnieździ się w ciasnym pomieszczeniu koło bramy, w czym towarzyszy mu Żabcia, suczka, którą przygarnął, i gdzie często zagląda jego przyjaciółka, a właściwie prawie żona, Ania, wdowa po przedwcześnie zmarłym koledze. Pan Wiesio ma też zaprzyjaźnionego sąsiada, pana Zdzisia. Schludny staruszek, przedwojenny fryzjer, który czesał wiele sław, między innymi samą Mieczysławę Ćwiklińską, chętnie gawędzi z panem Wiesiem. Wspomina przy tym swoją ukochaną, zmarłą żonę, spędzone z nią szczęśliwe chwile i dawne dobre czasy, a wywody krasi często powiedzonkiem "taka historia". Obaj panowie marzą o wspólnej wyprawie na ryby lub grzyby. Mimo nienajlepszego samopoczucia pan Wiesio nierozsądnie nie stroni od kielicha, żyje zaś z tego, co znajdzie w śmietnikach, które nazywa "peweksami". W codziennych poszukiwaniach przydatnych jeszcze rzeczy, nadających się do spieniężenia na bazarze lub do własnego użytku, asystuje mu nieodmiennie spodziewająca się potomstwa Żabcia. Podczas tych wypraw spotykają trudniącego się takim samym zajęciem pana Miecia, byłego kierowcę, co bywa okazją do pogawędek i wymiany uwag o niewesołej rzeczywistości. Panowie Wiesio i Zdzisław to sąsiedzi Pawła Łozińskiego, z tego samego podwórka. Autor filmu towarzyszył im z kamerą od bardzo wczesnej wiosny do sylwestra. Zapisał na taśmie krótką historię z ich życia, budzącą chwilami nieodparty śmiech, lecz również wzruszającą i skłaniającą do refleksji nad samotnością, upływem czasu i śmiercią. Los bowiem sprawił, że ciężko chory pan Wiesio, a rozwój jego choroby widać nieomal z każdym kadrem, trafił na długo do szpitala. Kiedy wreszcie powrócił, dramatycznie odmieniony, nie zastał już pana Zdzisia. Fryzjer, jak tego gorąco pragnął, połączył się już z ukochaną żoną. Nie pojadą więc już nigdy ani na grzyby, ani na ryby. Zresztą były dozorca chyba przestał o tym marzyć. Na 32. Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Krakowie film Pawła Łozińskiego został uhonorowany nagrodą główną - Złotym Lajkonikiem.