TVP Historia Poniedziałek, 14.10.2024 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 14 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1773 - powstała Komisja Edukacji Narodowej; 1926 - pierwsze wydanie książki "Kubuś Puchatek"; 1944 - samobójcza śmierć feldmarszałka Rommla; 1964 - usunięcie Chruszczowa z zajmowanych stanowisk; 06:39 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 4 Program historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. Polska pierwsza stawiła opór Hitlerowi. Co przyniósł jej koniec II wojny światowej - zwycięstwo czy porażkę? Profesorowie Henryk Stańczyk i Tadeusz Panecki toczą spór o to, czy wygraliśmy, czy też przegraliśmy tę wojnę. 07:25 PRZECZYTAJ MI TĘ HISTORIĘ - ODC. 95 Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Prowadzący: Emilia Kowalska Cykl rekomendujący książki dla dzieci o tematyce historycznej, co należy rozumieć dość szeroko. To np. historia Polski i świata, ale też historia naturalna, historia wynalazków, ważne postaci etc. Każdy odcinek zawiera propozycje dwóch książek, dla najmłodszych i nieco starszych, przedzielone sondą z przedszkolakami i uczniami początkowych klas szkół podstawowych. 07:30 PRZYPADEK POLSKI. POLITYKA I IDEE - WOJCIECH TURSKI ODC. 36 Magazyn historyczny, 15 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jacek Kloczowski Zdjęcia: Wojciech Kursa "Przypadek Polski. Polityka i idee" to cykl programów przedstawiających najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. Autorem scenariuszy poszczególnych odcinków jest dr Jacek Kloczkowski, wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie. Realizacja cyklu będzie łączyć wypowiedzi narratora nagrywane w wybranych miejscach nawiązujących do biografii i idei politycznych przedstawianych postaci z uzupełniającymi je wypowiedziami ekspertów nagrywanymi w studio na odpowiednio graficznie zaaranżowanym tle. Całość uzupełnią ujęcia filmowe oraz ikonografia dotycząca danego tematu /zdjęcia, pisma, dzieła malarskie/ przedstawiona przy użyciu grafiki komputerowej. Towarzyszyć im będzie narracja prowadzona z offu. 08:00 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 16 (S. II, ODC. 3) Serial historyczny, obyczajowy TVP, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Monika Franczak Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Wernika Humaj, Karolina Bacia, Lidia Sadowa, Mariusz Bonaszewski, Mateusz Janicki, Maria Dębska, Lesław Żurek, Jakub Guszkowski, Patryk Szwichtenberg, Diana Zamojska, Magdalena Czerwińska, Michał Rogalski, Katarzyna Kwiatkowska Ania z Kazimierzem wprowadzają się do kamienicy w Warszawie. Jasiek dociera do Lwowa, gdzie trafia do redakcji Czerwonego Sztandaru, w której rządzi Wanda Wasilewska. W Warszawie Ignacy angażuje się w pomoc żydowskim dzieciom. Pomaga mu młoda, pełna życia Krysia Żelazkiewicz. Ania intensywnie szuka pracy. Między nią a mężem coraz częściej dochodzi do nieporozumień. W Brwinowie Mania prowadzi podziemną bibliotekę. Iwaszkiewiczowa proponuje przechowywanie książek w Stawisku. Ania w drodze do Brwinowa spotyka Helę, swoją pierwszą mamkę, która teraz zajmuje się szmuglowaniem towarów do stolicy. Hela nie ukrywa zainteresowania Stanisławem. Ania jest świadkiem torturowania przez Niemców starego Żyda. Gdy w jego obronie staje młoda kobieta, Ania błyskawicznie odciąga ją na bok. To Róża Frejlich, koleżanka Ani żydowskiego pochodzenia. Okazuje się, że Róża z rodziną są sąsiadami Tarasiewiczów. Kazimierz nie życzy sobie, by Ania utrzymywała kontakty z Żydami. Nadchodzą informacje o budowie getta, zamkniętej dzielnicy żydowskiej. 08:45 ZAPOMNIANY BOHATER Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marcin Tomaszewski Scenariusz: Marcin Tomaszewski Film dokumentalny "Zapomniany bohater" to historia kapitana Pawła Cymsa, który walczył w powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko - bolszewickiej oraz III powstaniu śląskim. Poprzez jego losy film ma opowiadać o trudach pierwszych tygodni i miesięcy niepodległej Rzeczpospolitej, która odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli. Początek II RP to walka o granicę, tę zachodnią i wschodnią. Cyms był głównym autorem działań powstańczych, dzięki którym zdobyto tereny zachodnich Kujaw w tym Gniezno i Inowrocław. Potem kapitan Cyms uczestniczył w wojnie polsko - bolszewickiej. Za swoje męstwo odznaczony został krzyżem Virtuti Militari. W 1921 roku brał udział w III powstaniu śląskim. Jego żołnierze zdobyli m.in. Bierawę, uczestniczył też w zdobyciu Kędzierzyna. Gdy ustały walki, nastał czas odbudowy i scalania ziem polskich, które znajdowały się pod obcym panowaniem. Dalsze losy naszego bohatera to studia prawniczo - ekonomiczne i praca nad rozwojem gospodarki kraju. W 1928 wraca w szeregi wojska. W 1939 walczy w kampanii wrześniowej, zostaje wzięty do niewoli w ostatniej bitwie polskiego Września - 5 października. W czasie okupacji działał w strukturach państwa podziemnego w Armii Krajowej. 09:15 HISTORIA POLSKI - KAZIMIERZ PUŁASKI - BOHATER DWÓCH NARODÓW Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jolanta Kessler - Chojecka Scenariusz: Jolanta Kessler - Chojecka Zdjęcia: Jacek Knopp, Łukasz Starek, Marko Stojanovic, Richard Adams Muzyka: Christoph Voise Kazimierz Pułaski lepiej jest znany w Stanach Zjednoczonych aniżeli w Polsce. W dziesiątkach amerykańskich miast są ulice imienia Pułaskiego, ma on w Stanach kilkadziesiąt pomników, z których najważniejszy stoi w centrum Waszyngtonu. Nasz rodak znany jest Amerykanom jako twórca kawalerii. Kazimierz Pułaski jest także polskim bohaterem, jednym z najważniejszych dowódców konfederacji barskiej. 10:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 3 Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzującą wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony jednej z trzech niemieckich broni odwetowych V3. Bogusław Wołoszański prezentuje pozostałości po podziemnym kompleksie w Mimoyecques, niedaleko Calais we Francji, w którym zlokalizowano docelową baterię. 10:45 NIEPOSKROMIONE WIELKIE JEZIORA - ODC. 1 OD ŹRÓDEŁ PO OCEAN (GREAT LAKES UNTAMED / DIE GROEN SEEN EP. 1. SOURCE TO SEA) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada/Niemcy, 2022 Reżyseria: Ted Oakes, Jeff Morales, Nicholas De Pencier Dokumentalna seria, ukazująca po raz pierwszy historię naturalną największego ekosystemu słodkowodnego na ziemi: pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Od brzegów jeziora Superior po wodospad Niagara życie milionów ludzi jest kształtowane przez Wielkie Jeziora. W świecie, w którym brakuje słodkiej wody, są jednym z najważniejszych ekosystemów naszej planety, dostarczając jedną piątą światowych zasobów słodkiej wody powierzchniowej. Ta seria bada kluczową rolę działu wodnego Wielkich Jezior, piękno i historię tego stale ewoluującego środowiska oraz dziwne i wyjątkowe zachowanie zwierząt, które przystosowały się do brutalnych zim i niezwykle nieprzewidywalnych zmian temperatury wiosną. Odc. 1 - "Od źródeł po ocean". By dobrze poznać krainę, trzeba przeniknąć do jej świata, odkryć rządzące nim prawa i przygotować się na wszystko. Bowiem za tym, co widzimy, zwykle kryje się coś więcej. Wielkie Jeziora Ameryki Północnej zawierają jedną piątą światowych zasobów wody słodkiej. Dziś, gdy tej wody jest coraz mniej, są ważniejsze niż kiedykolwiek. Wciąż jednak niewiele o nich wiemy. Potrafią być gwałtowne jak wzburzone morze, a jednocześnie zasilają bogatą sieć życia ponad powierzchnią i pod wodą. Tworzą wokół siebie świat lasów i obszarów podmokłych. Zapewniają istnienie wielkim miastom dwóch krajów. By je poznać, nie wystarczy posłużyć się mapą. Musimy pokonać 3 tysiące kilometrów wodnym szlakiem przez kontynent: od źródeł po ocean. 11:40 SPÓR O HISTORIĘ - POLACY DEPORTOWANI Z III RZESZY Debata, 30 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 6 października 1939 roku Hitler proklamował politykę przesiedleń. Miała ona - jak oświadczył w Reichstagu - stworzyć "nowy ład stosunków etnograficznych" w Europie Środkowo - Wschodniej. Obok działań eksterminacyjnych wymierzonych w Polaków, mieszkających na ziemiach wcielonych do III Rzeszy, rozpoczęły się deportacje obywateli polskich z Pomorza i Wielkopolski. Wysiedlanym konfiskowano majątek. W ciągu kilkudziesięciu minut musieli opuścić domostwa. Dorośli mogli zabrać od 25 do 30 kilogramów bagażu, dzieci - 10 kilogramów. Domy Polaków natychmiast zajmowali niemieccy osadnicy. Kiedy wysiedlenia rozpoczęły się? Jaki był cel tej akcji? Kiedy powstał plan akcji? Kogo obejmował? Jak odbywały się przesiedlenia? Transport do GG. Jaka była skala wysiedleń? Kto zajmował opuszczone przez Polaków domy? [Niemcy z głębi Rzeszy, ale też z krajów bałtyckich, które znalazły się w ZSRS]. Co możemy powiedzieć o ekonomicznej stronie deportacji? [M.in. Sowieci w zamian za opuszczone przez Niemców gospodarstwa płacili Niemcom m.in. ropą]. Podobieństwo deportacji z ziem wcielonych do Rzeszy i ziem wcielonych do Związku Sowieckiego? [Wiele wskazuje na to, że były to działania koordynowane, przynajmniej na poziomie zakładanych celów]. 12:15 ALTERNATYWY 4 - ODC. 7/9 - SPISEK Serial komediowy TVP, 55 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski, Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz Stanisław Anioł dba o to, by zająć lokatorom każdą minutę. Przykładnie sprzątają klatkę schodową i teren wokół bloku, a wieczory spędzają w suszarni, biorąc udział w próbach chóru. Dozorca przechodzi sam siebie, mieszkańcy domu mają już dość jego tyranii. Majewski, Balcerek, Kołek, Kotek i prof. Dąb - Rozwadowski organizują spisek, w który wciągają prawie wszystkich. Pod pismem do prezesa spółdzielni o odwołanie Anioła podpisuje się mnóstwo osób, lecz prezes wita delegację kpinami. Nauczycielce Bożence udaje się wreszcie spędzić całą noc z docentem Furmanem. Konstruktor Manc kończy prace nad uzdatnianiem robota. Śpiewaczka Kubiak-Kolińska ma dziwny wypadek samochodowy. 13:25 DUŻE ZWIERZĘ Film obyczajowy, 70 min, Polska, 2000 Autor: Kazimierz Orłoś Reżyseria: Jerzy Stuhr Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Paweł Edelman Aktorzy: Jerzy Stuhr, Anna Dymna, Dominika Bednarczyk, Błażej Wójcik, Andrzej Franczyk, Feliks Szajnert, Zbigniew Kaleta, Andrzej Kozak, Radosław Krzyżowski, Stanisław Banaś, Piotr Dąbrowski "Duże zwierzę" - czwarty film w reżyserskim dorobku Jerzego Stuhra - był już głośny na długo przed premierą. Stało się tak za sprawą scenariusza. Pierwszą jego wersję(na podstawie opowiadania Kazimierza Orłosia pt. "Wielbłąd") napisał bowiem w roku 1973 sam Krzysztof Kieślowski, noszący się wówczas z zamiarem debiutu fabularnego. Niestety, tekst nie spodobał się peerelowskim decydentom od kultury i musiał powędrować do szuflady. Przed kilkoma laty odnalazł go w Wiesbaden Janusz Morgenstern. Takiej okazji nie można było zmarnować. Morgenstern, zarezerwowawszy sobie rolę producenta, zaprosił do współpracy Jerzego Stuhra, jednego z ulubionych aktorów Kieślowskiego. Twórca "Tygodnia z życia mężczyzny" nie tylko wziął na swoje barki reżyserię i opracowanie scenariusza (w pierwotnej wersji były tylko dwie sceny z rozpisanym dialogiem), lecz także zagrał głównego bohatera. Realizacja "Dużego zwierzęcia" stała się dla aktora szczególnym doświadczeniem. "Po pierwsze dlatego, że w sensie symbolicznym znów byłem współpracownikiem Krzysztofa, mojego przyjaciela. Dane mi było nadać kształt czemuś, co było jego ideą, jego dążeniem. Po drugie, to był mój pierwszy film poetycki. Zawsze miałem skłonność do realistycznego oglądania świata. Odważyłem się na metaforę, spróbowałem znaleźć w sobie inną wrażliwość" - mówił w jednym z wywiadów. To jednak nie wszystko. Już w swych poprzednich filmach Stuhr - reżyser dowiódł, jak bliski jest mu temat tolerancji, zrozumienia dla inności i niedoskonałości bliźniego. Typ jego talentu kazał mu wszakże ukazywać ludzkie losy w konkretnym kontekście czasowo - przestrzennym, co z kolei zmuszało do balansowania na granicy doraźnej publicystyki. Dopiero scenariusz Kieślowskiego pozwolił autorowi "Historii miłosnych" na zmianę perspektywy i bardziej uniwersalne potraktowanie problemu. "Stuhr niemodny temat ujął w formę przypowieści, dotykającej za pośrednictwem mikrozdarzeń ponadczasowych prawideł" - pisała po premierze "Dużego zwierzęcia" recenzentka. Nie wszyscy podzielali jej zdanie. Film wywołał dyskusje. Jedni chwalili i nagradzali (Nagroda Specjalna na MFF w Karlovych Varach, nagroda publiczności na Lecie Filmowym w Kazimierzu Dolnym, Syrenka Warszawska w kategorii filmu fabularnego), inni zarzucali reżyserowi jałowe powielanie wzorców kina moralnego niepokoju. "Duże zwierzę" to kolejne niebanalne dokonanie Jerzego Stuhra, jednego z niewielu polskich artystów filmowych, którzy bez oglądania się na mody, konsekwentnie budują na ekranie własną, oryginalną wizję świata. (Jerzy Stuhr zmarł 9 VII 2024, w wieku 77 lat). Mała, górska miejscowość, gdzieś w Polsce. Pan Sawicki, szanowany obywatel, tak samo zwyczajny jak jego otoczenie, pewnego dnia zaczyna spacerować ulicami w towarzystwie wielbłąda. Zdziwieni mieszkańcy nie wiedzą, co o tym myśleć. Mijają kolejne dni, a zwierzę ciągle jest u Sawickich. Mało tego, zajmuje w ich życiu coraz ważniejsze miejsce. Dlaczego? - to pytanie coraz bardziej nurtuje całe miasteczko. Sawiccy nie potrafią odpowiedzieć. Po prostu polubili dwugarbnego czworonoga i tyle. Mieszkańcom wszakże to nie wystarcza. Nie wiedzieć czemu nie potrafią przystosować się do nowej sytuacji i reagują agresywnie. Odpowiednie urzędy nagle zaczynają domagać się rejestracji i opodatkowania wielbłąda. Pojawiają się donosy, że wielbłąd przeszkadza dzieciom w nauce, zanieczyszcza ulice, a także - czy są granice absurdu? - może roznosić groźną afrykańską odmianę choroby wenerycznej. W stosunku do Sawickich mnożą się szykany. Ona traci pracę w przedszkolu, jego nie chcą już w lokalnej orkiestrze. Przed ich domem hałasują protestacyjne pikiety. Mimo że odrzuceni i osamotnieni, Sawiccy nie zamierzają pozbyć się wielbłąda. Przeciwnie, są do niego coraz mocniej przywiązani. 14:45 CZARNA SUKNIA Film TVP, 44 min, Polska, 1967 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Andrzej Salamon Aktorzy: Ida Kamińska, Aleksandra Śląska, Maria Broniewska, Ewa Milde, Andrzej May, Andrzej Jędrzejewski, Tadeusz Osiński, Bohdan Sobiesiak, Henryk Szletyński Nagroda za reżyserię i rolę kobiecą / dla Aleksandry Śląskiej / na MFTv "Złota Praga" w 1967 roku. Film ukazuje cierpienia matek i żon, których najbliżsi zginęli z rąk oprawców hitlerowskich. Akcja filmu rozgrywa się po wojnie. Synowa nie ma odwagi powiedzieć teściowej, że jej syn nie żyje. Kłamstwa rodzą kłamstwa. Teściowa jednak zaczyna się domyślać i wkłada czarną suknię, aby potwierdzić swoje przypuszczenia. 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 91 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik, Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Martyna Dudek, Piotr Ligienza, Krzysztof Wrona, Agnieszka Mandat, Violetta Arlak, Paulina Lasota, Karolina Kominek, Sebastian Perdek, Kamil Drężek, Wojciech Droszczyński, Katarzyna Czapla, Jan Hrynkiewicz Odc. 91 Kazimierz na prośbę swojej siostry Elżbiety stara się załagodzić konflikt z Ludwikiem. Na krakowskim dworze dochodzi do szczerej rozmowy Cudki z Adelajdą, która opowiada władczyni historię Jolenty. Starsza córka królewskiej pary - Elżbieta - uświadamia sobie, że źle traktuje innych. Zaczyna rozumieć, jak bardzo była okrutna wobec Jolenty i Adelajdy. Dziewczyna cierpi i nie potrafi zapanować nad emocjami, które towarzyszą jej po śmierci matki królowej Anny. Ligęza nie ustaje w poszukiwaniach Belli. 16:00 SENSACJE XX WIEKU - POLOWANIE NA MÓZGI Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odtworzenie nieznanej historii ostatnich miesięcy II wojny światowej, gdy specjalne jednostki amerykańskie i radzieckie usiłowały schwytać niemieckich konstruktorów rakiet. 17:00 HISTORIA POLSKI - TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu, podróżując w czasie do starożytnej Aleksandrii, Bagdadu, Wenecji, Rzymu i Watykanu, a także odwiedzając Frombork, Lubawę i Olsztyn, próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium - pavimentum Kopernika? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów? Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech? Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika? 17:50 PORTRETY WOJENNE - ZDZISŁAW PACAK - KUŹMIRSKI 4 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Rafał Skalski Scenariusz: Tomasz Olejarczyk Zdjęcia: Jacek Kościuszko Muzyka: Łukasz Mrozik Aktorzy: Maciej Makowski, Arkadiusz Detmer, Michał Kępiński, Krzysztof Giziński, Kamil Matusiak, Tomasz Prus, Grzegorz Sala, Agnieszka Żulewska, Dawid Janicki Jak głosi oficerski kodeks, oficer nie opuszcza swoich żołnierzy i wraz z nimi oddaje się do niewoli. Pacaka uwięziono w obozie jenieckim dla oficerów i szeregowych polskich, Oflag II C Woldenberg. Zorganizował trzy ucieczki, z których każda była niezmiernie pracochłonna. Skuteczna okazała się jednak ta ostatnia. Mając ze sobą zrobione z drewna karabiny i tekturowe ładownice pomalowane pastą do butów, wyszedł z obozu przez główną bramę. Po przedarciu się do Warszawy został zastępcą dowódcy i szefa operacyjnego Komendy Głównej AK "Osa - Kosa". 18:20 FLESZ HISTORII - ODC. 682 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Autor: Piotr Mielech Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 18:50 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 17 (S. II, ODC. 4) Serial historyczny, obyczajowy, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski Scenariusz: Michał Buszewicz Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Maria Ciunelis, Wiesław Cichy, Stefan Pawłowski, Jakub Guszkowski, Lesław Żurek, Krzysztof Wach, Lidia Sadowa, Mariusz Bonaszewski, Aleksandra Pisula Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Na ulicach Warszawy wzmaga się niemiecki terror. Ania dostaje propozycję pracy w kawiarni Stokrotka, z kolei Kazimierz wpada na pomysł nieuczciwego interesu, który utrzymuje w tajemnicy przed żoną. Między Tarasiewiczami coraz częściej dochodzi do kłótni. Zgodnie z obietnicą Hela pomaga Winnym w zaopatrzeniu, a przy okazji próbuje zbliżyć się do Stanisława. W Stawisku trwa narada Iwaszkiewiczów, jak pomóc rodzinie Karwasserów, którzy są w warszawskim getcie. Tymczasem Manię odwiedzają rodzice Pawła z wieściami na temat syna. 19:40 NA TROPACH HISTORII - (31.10.2021) NA WZGÓRZU ŚWIĘTOPAWELSKIM Program historyczny, 12 min, Polska, 2021 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MOLIER BEZ MASKI (MOLIERE ET SES MYSTERES) Cykl dokumentalny, 59 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 21:05 HISTORIA JEDNEJ FOTOGRAFII Film dokumentalny, 32 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Królikowski Film opowiada o polskiej bohaterce narodowej, Marii Kwaśniewskiej, oszczepniczce, brązowej medalistce olimpijskiej w rzucie oszczepem na XI Igrzyskach Olimpijskich, w 1936 roku w Berlinie. W filmie należne miejsce znajdzie zarówno wątek dotyczący osiągnięć sportowych jak i opowieść o dramatycznych losy i przeżyciach wojennych bohaterki. Dzięki swojej postawie, odwadze i zaangażowaniu oraz osiągnięciom sportowym Maria Kwaśniewska uratowała życie wielu osób. Pomogła ponad stu więźniom niemieckiego, nazistowskiego obozu przejściowego Dulag 121 Pruszków. Stąd, więźniowie: powstańcy warszawscy i wysiedleni mieszkańcy Warszawy, trafiali na roboty przymusowe w głąb Rzeszy lub do obozów koncentracyjnych. Skuteczną pomocą w ratowaniu więźniów okazały się zarówno osiągnięcia sportowe, w tym przede wszystkim zdobyty brązowy medal olimpijski, jak i posiadana przez Marię Kwaśniewską okolicznościowa fotografia, na której uwieczniono ją przyjmującą gratulacje od Adolfa Hitlera. Bohaterka filmu została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w 2005, dwukrotnie otrzymała Order Olimpijski Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a ponadto medal Kalos Kagathos, przyznawany wybitnym sportowcom za działalność pozasportową. 21:45 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.I - SZALONY KRÓL I DZIEWICA ORLEAŃSKA. 1392 - 1453. ODC. 2/4 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 2/4) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwym okresie średniowiecznej Europy głodne władzy dynastie walczyły między sobą o dominację na kontynencie. Starli się krwią i żelazem na polach bitew, ale prawdziwa walka o władzę rozgrywała się na osobności. Za kamiennymi murami zamku znajdował się świat strategicznuych sojuszy, cudzołóstwa, zdrady i morderstwa. Bezwzględna intryga rozdzieliła wiele legendarnych rodzin i ukształtowała sposób, w jaki rządzili swoimi imperiami. Te epickie wojny trwały przez wiele pokoleń i wstrząsały Europą i nadal rozbrzmiewają w niezliczonych hitach i serialach. 22:45 WOJNA KOREAŃSKA - ZAPOMNIANA WOJNA (THE KOREAN WAR) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Maggio Wielu historyków uznaje wojnę koreańską za najważniejszy konflikt od czasów II wojny światowej. Mimo milionów ofiar i uchodźców o wojnie tej często już się nie pamięta. Tymczasem tak naprawdę nigdy się ona nie zakończyła i wpływa na relacje między państwami do dziś. Po otwarciu archiwów w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Chinach i Korei Południowej dostępne są nowe materiały historyczne, w tym kolorowe filmy i setki zdjęć, pozwalające odkryć na nowo ten mało znany konflikt, który ukształtował nasz świat. 23:45 SENSACJE XX WIEKU - WOJNA CESARZY Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Decyzja o rozpoczęciu nieograniczonej wojny podwodnej, podjęta w styczniu 1917 roku na zamku w Pszczynie, gdzie mieściła się kwatera główna cesarza Wilhelma II, zmieniła bieg I wojny światowej. Ataki niemieckich okrętów podwodnych paraliżowały amerykański handel, działając destrukcyjnie na gospodarkę kraju. Niechęć Amerykanów do ingerencji w sprawy "starego kontynentu", malała w miarę, jak coraz mocniej dotykały ich utrudnienia w funkcjonowaniu poszczególnych gałęzi gospodarki. Po pewnym czasie rząd Stanów Zjednoczonych zdecydował się włączyć do wojny w Europie. Bogusław Wołoszański stara się wyjaśnić, dlaczego Wilhelm II uległ swoim doradcom i wykonał krok, który odmienił bieg wojny, a w konsekwencji doprowadził do klęski Niemiec. 00:15 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA TELEGRAMU ZIMMERMANA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański W sierpniu 1914 roku marynarze z brytyjskiego statku Telconia przecięli kabel transatlantycki łączący Niemcy z Ameryką Południową. Od tego wydarzenia wszystkie telegramy wysyłane z Berlina do ambasad niemieckich w krajach Ameryki Południowej, przesyłane były przez Londyn. Depesze trafiały w ręce brytyjskich kryptologów do tzw. "Pokoju 40". W 1917 roku przechwycono telegram ministra spraw zagranicznych Zimmermana. Jak się później okazało odszyfrowanie tego telegramu na zawsze zmieniło świat i zdecydowało o przystąpieniu USA do wojny w Europie. 01:00 ZYGMUNT WRÓBLEWSKI. GORĄCY TLEN Film dokumentalny, 52 min, Białoruś, 2018 Reżyseria: Aleksiej Makarenko Scenariusz: Władimir Bokun, Andżelika Nowikowa Film opowiada o postaci wybitnego naukowca, który łączy Białoruś i Polskę. To on po raz pierwszy w historii skroplił tlen. Nawet "król eksperymentatorów" Faraday tego nie dokonał. Używając ciekłego tlenu, Wróblewski zamienił w ciecz także azot i dwutlenek węgla. Odkrycia Zygmunta Wróblewskiego stały się punktem zwrotnym w rozwoju światowej nauki. Dzięki niemu w XX wieku wystrzelono rakiety kosmiczne. Ciekły tlen, azot, hel są obecnie szeroko stosowane w przemyśle i medycynie. Film został częściowo nakręcony na Uniwersytecie Krakowskim, gdzie naukowiec pracował przez długi czas. 02:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - IŚĆ ZA SWOIM MARZENIEM. ODC. 252 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - GOERING Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckiemu zbrodniarzowi wojennemu Hermannowi Goeringowi.