TVP Historia Niedziela, 20.10.2024 07:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1947 - Mikołajczyk uciekł do Londynu w obawie przed komunistami; 1952 - Alain Bombard samotnie z minimalnymi zapasami wody i żywności przepłynął Atlantyk w pontonie; 1956 - polskiego Października dzień kolejny - wystąpienie Gomułki (potępienie stalinizmu), wiec na Politechnice Warszawskiej; 1973 - otwarcie Opery w Sydney; 07:35 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 195 (SEZON 2 ODC. 70) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Beata Deskur, Ewa Ratusińska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Przemysław Stippa, Dariusz Toczek, Wiktor Korzeniewski, Mateusz Weber, Agnieszka Wagner, Michał Chorosiński, Emma Giegżno, Weronika Malik, Kamil Szklany, Tomasz Sobczak, Michał Kłodnicki, Weronika Jaskółka, Anna Oberc, Arkadiusz Smoleński Pożegnanie. Listopad 1430. Zmarł Wielki Książę Litewski Witold (Michał Chorosiński) i w Wilnie trwa jego pogrzeb. Wdowa - księżna Julianna (Emma Giegżno) - wkłada do trumny wisiorek z wyrytym litewskim wężem. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) oferuje Świdrygielle (Michał Chruściel) namiestnictwo Litwy. Świdrygiełło oczekiwał wielkoksiążęcego tronu - nie przyjmuje oferty na stanowisko urzędnika. Zaczyna pertraktować z Wielkim Mistrzem Krzyżackim Russdorfem (Tomasz Sobczak). Zakon poprze litewskiego księcia. Tymczasem na Wawelu sensacja, bo na odnowionym obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej pojawiają się z powrotem szramy po mieczu. Zofia (Maria Pawłowska) podejmuje decyzję, aby zostawić szramy. Jakub (Marcin Urbanke) targany wyrzutami sumienia i strachem przed karą boską chce zwrócić zrabowane klejnoty, ale Wierzynek (Michał Kłodnicki) nasyła na niego straże. 08:10 MOZAIKA ŻYDOWSKA. MAGAZYN KULTURALNO - RELIGIJNO - SPOŁECZNY Magazyn, 20 min, Polska, 2024 Magazyn prezentujący ważne i bieżące wydarzenia z życia środowisk żydowskich w Polsce. Tym razem o wielkich świętach żydowskich, Wrocławiu jako mieście, gdzie ta społeczność żyje od wielu lat, o Muzeum Polin z okazji jego 10 - lecia oraz o wybranych twórcach piszących w języku jidysz. 08:30 Z HISTORII PRAWOSŁAWIA W POLSCE. W DOBIE SEJMU WIELKIEGO 20 min, Polska, 2024 Autor: Katarzyna Popławska O epoce, która jest szczególnym okresem w dziejach Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej, w czasie którego na forum sejmu podjęto próbę odrodzenia struktur tego Kościoła, ale także o duchu nowego, innego myślenia o Rzeczypospolitej i jej dobrostanie towarzyszącym tym obradom. 09:00 WIEDŹMIN - ODC. 1/13 DZIECIŃSTWO Serial fantastyczno - przygodowy, 52 min, Polska, 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbic Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Aktorzy: Michał Żebrowski, Anna Dymna, Ewa Wiśniewska, Grażyna Wolszczak, Andrzej Chyra, Maciej Kozłowski, Zbigniew Zamachowski, Michał Milowicz, Dorota Kamińska, Henryk Talar, Karolina Gruszka, Agnieszka Sitek, Maja Ostaszewska, Agata Buzek, Daniel Olbrychski "Później mówiono, że człowiek ten nadszedł od północy od bramy Powroźniczej. Szedł pieszo, a objuczonego konia prowadził za uzdę. Było późne popołudnie i kramy powroźników i rymarzy były już zamknięte, a uliczka pusta. Było ciepło, a człowiek ten miał na sobie czarny płaszcz narzucony na ramiona. Zwracał uwagę" - tak rozpoczyna się opowiadanie "Wiedźmin" Andrzeja Sapkowskiego, które dało początek siedmiotomowemu cyklowi przygód tytułowego bohatera. Przygód, które zyskały sobie ogromną, międzynarodową popularność, a wśród licznych zwolenników literatury SF wręcz kultowy status. Książki Sapkowskiego zaczęto nawet porównywać do prozy Tolkiena, absolutnego mistrza i niekwestionowanego prawodawcy gatunku fantasy. Znaleźli się tacy (i nie jest ich wcale tak mało), którzy sagę o Wiedźminie cenią wyżej niż "Władcę Pierścieni". Geralt z Rivii, bohater z krwi i kości, pełen bardzo ludzkich wahań i sprzeczności, jest im dużo bliższy od baśniowych hobbitów, w których świecie zawsze wiadomo, gdzie jest dobro, a gdzie zło. Geralt to mentalnie typ na wskroś współczesny, rozdarty wewnętrznie outsider, duchowy wyrzutek o zachwianym poczuciu tożsamości. Zbyt ludzki jak na wiedźmina, zbyt groźny i tajemniczy jak na człowieka. To ktoś, kto zawsze i wszędzie wzbudza nieufność. "Zwraca uwagę", ale raczej w tym pejoratywnym znaczeniu, chociaż stara się kierować zasadami honoru i chronić ludzi przed zagrożeniami, którym sami nie mogą podołać. Geralt czuje, cierpi i rozumie często więcej niż pogardzający nim ludzie. Dlatego dochodzi do wniosku, że są oni gorsi od niejednego monstrum, z którym musiał walczyć. Okrutni, bezwzględni, podli, zakłamani, chciwi - jakże trudno im służyć zgodnie z kodeksem Wiedźmina. Fenomen popularności cyklu Sapkowskiego sprawił, że było tylko kwestią czasu, kiedy po sagę o Wiedźminie sięgnie kino. Przymiarek i "wstępnych rozmów" nie brakowało, lecz na poważnie ekranizacją Sapkowskiego zajęli się dopiero Michał Szczerbic i Marek Brodzki. Ich wyobrażenia o kształcie przyszłego filmu nie odbiegały zbytnio od wizji pisarza. Pomimo to scenariusz powstawał w ogniu licznych dyskusji i kontrowersji. W rezultacie postanowiono zaadaptować dwa pierwsze tomy opowiadań o przygodach Geralta. Odpowiedzialność za scenariusz wziął Michał Szczerbic, reżyserii podjął się debiutujący w tej roli w kinie Marek Brodzki. Pieniądze na produkcję wyłożył sam Lew Rywin, zaangażowano aktorską śmietankę z Michałem Żebrowskim na czele, znakomitą muzykę napisał Grzegorz Ciechowski, przeprowadzono profesjonalną oraz efektowną kampanię promocyjną i... film zrobił klapę. Krytyka nie zostawiła na nim suchej nitki, widzowie wychodzili z kin rozczarowani. "Wiedźminowi" zarzucano zwłaszcza niespójność fabuły i nieudane efekty specjalne, które dla utworu w tej konwencji mają przecież fundamentalne znaczenie. To, co nie do końca sprawdziło się w kinie, zupełnie inaczej zdaje egzamin w postaci serialu. Dzięki podziałowi na 13 części, a także wprowadzeniu nowych wątków i postaci, fabuła zdecydowanie zyskuje na klarowności. Sylwetki kluczowych bohaterów przestają szeleścić papierem, a zyskują na psychologicznej głębi, podobnie jak i relacje między nimi. Skromność efektów specjalnych (mimo sporego jak na polskie warunki budżetu) twórcy rekompensują pięknymi plenerami i nieco mrocznym, niepokojącym klimatem całości. Więcej pola do popisu mają też aktorzy, wszak 13 godzin serialu to nie to samo, co 130 minut filmu.Akcja pierwszego odcinka rozpoczyna się w chwili, gdy Geralt jest jeszcze małym chłopcem. Pewnego dnia do domu jego rodziców przyjeżdża stary wiedźmin. Chce zabrać dziecko, obiecane mu dawno temu na mocy tzw. prawa niespodzianki. Rodzice jednak nie zamierzają oddać jedynaka. Ojciec próbuje walki, lecz zostaje szybko obezwładniony. Matka w rozpaczy rzuca za odjeżdżającym synem zaklęcie, że nigdy nie będzie wiedźminem. Mały Geralt trafia do górskiej twierdzy Kaer Morhen. Tu od dawien dawna mali chłopcy są poddawani mutacjom, magicznym próbom i szkoleniu, by przekształcić się w wiedźminów - niezawodne maszyny do zabijania. Statystycznie tylko jeden na pięciu malców wychodzi ze wszystkich prób cało. Czy Geralt będzie jednym z nich? To pytanie niezwykle zyskuje na aktualności, gdy kapłan Vesemir postanawia poddać chłopca niepraktykowanym wcześniej eksperymentom. 09:55 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - WROCŁAW: HALA STULECIA Reportaż, 6 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Katarzyna Sanocka Wizjonerski projekt Marksa Berga uznawany jest za jedno z pierwszych w pełni dojrzałych dzieł architektury ekspresjonistycznej. Wrocławska Hala Stulecia to manifest nowoczesności, w którym znajdziemy też antyczne inspiracje i nawiązania do architektury historycznej, tyle że w monumentalnej, wręcz gigantycznej skali. W najnowszym odcinku "Pomników Historii" o budynku - wizytówce Wrocławia opowie dyrektor Muzeum Architektury Jerzy Ilkosz oraz prezes Hali Stulecia, Andrzej Baworowski. 10:05 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - LUCYNA ĆWIERCZAKIEWICZOWA Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork Scenariusz: Jarosław Dumanowski, Mirosław Bork Trudno uwierzyć, że do tej pory nie powstał serial na temat polskiej kuchni pokazujący, w sposób systematyczny i zgodny z najnowszymi badaniami, dziedzictwo kulinarne otrzymane od naszych przodków. "Historia kuchni polskiej" w 26 czterdziestominutowych odcinkach wypełnia tę lukę zabierając widzów w podróż przez niezwykłe smaki, tradycje i obyczaje. Scenariusz serialu powstał w oparciu o prace naukowe prof. Jarosława Dumanowskiego - głównego eksperta i prowadzącego narrację. Odtworzenia potraw obecnych na polskich stołach od czasów Chrztu Polski do współczesności, dokonał Maciej Nowicki, twórca nowego trendu w polskiej kuchni - historycznej rekonstrukcji kulinarnej. Wnikliwe przedstawienie tła historycznego pozwala na zrozumienie okoliczności, w których kształtowała się polska kuchnia. Rozmowy ze specjalistami z Polski i ze świata uzupełniają narrację ukazując przenikanie idei i potraw ponad europejskimi granicami. Przywołanie konkretnych przepisów i ich odtworzenie w profesjonalnym studiu kulinarnym, ułatwia widzom zrozumienie smaków i technik przygotowywania potraw z przeszłości, a chronologia odcinków odpowiada najważniejszym zmianom zachodzącym w polskiej kuchni w kolejnych okresach historycznych. "Historia kuchni polskiej" to historia polskiej kultury materialnej w wersji dla każdego. Choć powstania listopadowe i styczniowe zakończyły się klęską, a Polska jeszcze długo musiała czekać na odzyskanie niepodległości, Warszawa umiała wykorzystać swą pozycję rosyjskiego okna na świat. W drugiej połowie XIX wieku rozwijał się przemysł i niezbędna infrastruktura. Powstawały hotele, linie kolejowe i dworce, transport miejski, sieci gazowe, wodociągowe, elektryczne i telefoniczne. Gdy mężczyźni byli wywożeni na Sybir i tracili majątki ziemskie, rosła rola kobiet, które musiały ratować byt rodziny. Udało się to Lucynie Ćwierczakiewiczowej, która promowała kuchnię oszczędną, prostą i tanią. Zalecała by panie domu nie ograniczyły się tylko do zarządzania, ale same brały udział w pracy w kuchni. Kim była autorka wielkiego bestsellera kulinarnego "365 obiadów"? Jak to się stało, że ta wydana ponad 160 lat temu książka jest do dzisiaj aktualna, wznawiana i ciągle gotujemy według zawartych w niej receptur? Historyk Jarosław Dumanowski oraz zaproszeni do programu eksperci szukają odpowiedzi na to pytanie. Dawne potrawy rekonstruuje historyk i kucharz Maciej Nowicki. 10:50 NIEDZIELNY PORANEK Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1955 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Muzyka: Jan Krenz Film z 1955 roku, ukazujący nową, odbudowaną Warszawę. 11:15 ZAPOMNIANE SZLAKI PIELGRZYMKOWE EUROPY - ODC. 1. SZLAK DO CANTERBURY (ODC. 1. ENGLAND: THE PILGRIM'S WAY TO CANTERBURY) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Mareike Mueller Scenariusz: Mareike Mueller Seria przybliża trasy trzech dawnych zapomnianych szlaków pielgrzymkowych prowadzących przez cztery kraje europejskie. Podąża śladami zwycięzców, trasami, które Napoleon i Rzymianie przemierzali przez imponujące Alpy Szwajcarskie, przez tereny wiejskie Włoch w kierunku Watykanu na Via Francigena. Wędrujemy romantycznymi ogrodami, podziwiając krajobrazy południowej Anglii szlakiem pielgrzymim i odkrywając Boski szlak Mont - Saint - Michel w Normandii. Odcinki: 1. England: The Pilgrim's Way to Canterbury, 2. France: The Mont - Saint - Michel Way. 3. Switzerland, Italy: The VIa Francigena to Rome 12:15 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - NIL CZ. 2 (EARTH’S GREAT RIVERS NILE) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Wykonawcy: Krystyna Czubówna Cykl dokumentalny BBC Studios o największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu, Missisipi. Będzie to niezwykła podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Przy użyciu nowoczesnych technologii filmowania zobaczymy te rzeki z lotu ptaka i ze szczegółami, których nigdy dotąd nie widziano. Prześledzimy te wodne arterie od ich źródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańskich mieszkańców Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Nil, najdłuższa rzeka świata. Płynie od równika przez Afrykę Północą do Morza Śródziemnego, mijając zadziwiające, ukryte krainy. Zmienia swe oblicze na każdym z licznych zakrętów w czasie wędrówki liczącej 6650 kilometrów. Dała początek wielkim cywilizacjom. Jej wody sprowadzają życie na obszary, które inaczej byłyby pustkowiem. Źródła Nilu przez tysiące lat spowijała tajemnica. Starożytni Grecy dopatrywali się początków rzeki w mitycznych Górach Księżycowych, dziś utożsamianych z potężnym masywem górskim Ruwenzori. Górujące nad Demokratyczną Republiką Konga i Ugandą to najwyżej położone i najbardziej widowiskowe źródło Nilu. Nazywano Nil matką wszystkich ludzi i wychwalano cudowne zdolności rzeki do tworzenia życia wszędzie tam, gdzie bez wody nie mogłoby ono zaistnieć. Dziś Nil jest wychwalany wszędzie wzdłuż swojego całego biegu. Od górskich źródeł po egipskie pustynie. Ci, którzy żyją nad Nilem, wykorzystują wody rzeki na najrozmaitsze, często zaskakujące sposoby. Po przepłynięciu ponad sześciu i pół tysiąca kilometrów przez Afrykę potężna rzeka kończy swój bieg w Morzu Śródziemnym. Po drodze ożywia wszystko, z czym się zetknie. 13:20 WOJOWNICY CZASU - MY Z NAPOLEONEM, CZYLI DRUGA WOJNA POLSKA 1812 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan "O roku ów!" Tą pełną entuzjazmu frazą Adam Mickiewicz skomentował w "Panu Tadeuszu" moment podjęcia przez Cesarza Francuzów w 1812 roku przygotowań do rozprawy z Rosją. Bonaparte nadał jej miano "drugiej polskiej wojny". Trudno się dziwić, że do udziału w niej Polacy natychmiast poczuli się zobowiązani!. Zobaczmy więc, co z tego dla nich wynikło... 14:00 JAMES BOND - ŻYJ I POZWÓL UMRZEĆ (LIVE AND LET DIE) Film sensacyjny, 116 min, Wielka Brytania, 1973 Reżyseria: Guy Hamilton Scenariusz:Tom Mankiewicz Aktorzy: Roger Moore, Yaphet Kotto, Jane Seymour, Clifton James, Julius W. Harris, Geoffrey Holder, David Hedison, Gloria Hendrey Ósmy film z serii o przygodach superagenta 007 Jamesa Bonda i pierwszy, w którym tę rolę zagrał Roger Moore, gdy zmęczony już bondowskim wizerunkiem Sean Connery kategorycznie odmówił dalszych występów. Roger Moore, popularny już wówczas dzięki roli Simona Templara w telewizyjnym serialu "Święty", zyskał swym nowym wcieleniem międzynarodową sławę. W sumie zagrał brytyjskiego superagenta siedmiokrotnie, nadając swej postaci nie tylko nonszalancki wdzięk, z jakiego Bond, w wydaniu Connery'ego, słynął już wcześniej, ale też dystans i spore poczucie humoru. Niezmienna pozostała słabość Bonda do pięknych kobiet. Reżyserii "Żyj i pozwól umrzeć" podjął się Guy Hamilton, zręczny twórca dwóch wcześniejszych filmów z tego cyklu - "Goldfingera" z 1964 r. i "Diamenty są wieczne" z 1971 r. Dziewczynę superagenta zagrała tu Jane Seymour, późniejsza doktor Quinn z popularnego serialu telewizyjnego. Tytułową piosenkę, nominowaną do Oscara, napisali Linda (słowa) i Paul (muzyka) McCartneyowie, a śpiewa ją Paul ze swym zespołem Wings. "Żyj i pozwól umrzeć", podobnie jak poprzednie "bondy", bił rekordy kasowe w Wielkiej Brytanii, gdzie zyskał miano najpopularniejszego filmu 1973 roku. Dziś, gdy przeciętny widz obejrzał już setki filmów sensacyjnych, w których roi się od komputerowych efektów specjalnych, tempo akcji utrzymuje się na granicy ludzkiej percepcji, a obrońca prawa jest równie brutalny jak przestępcy, z którymi walczy, wytworny dżentelmen z londyńskiego West Endu, o nieskazitelnych manierach i w nienagannie wyprasowanym garniturze, jawi się jako postać nieco anachroniczna, nawet jeśli posługuje się nowoczesnymi gadżetami w rodzaju zegarka wytwarzającego pole magnetyczne i będącego jednocześnie piłą tarczową. Mimo to miłośnicy gatunku i postaci najsłynniejszego agenta wszech czasów na pewno się nie zawiodą. Gdy jednego dnia zostają zabici aż trzej agenci tajnych służb Jej Królewskiej Mości, James Bond musi opuścić czułe ramiona swej najnowszej "zdobyczy" i wyruszyć do akcji. Zgodnie z otrzymanymi instrukcjami udaje się do nowego Jorku na spotkanie z niejakim Mister Bigiem, czarnoskórym bossem tamtejszego podziemia przestępczego, który opanował rynek handlu heroiną. Big bywa w jednym z nocnych klubów w Harlemie, ale nie ma ochoty na rozmowy z Bondem, co daje mu boleśnie odczuć. Znacznie przystępniejsza okazuje się piękna wróżka, która przepowiada przyszłość z kart tarota. Nie bacząc na dwóch drabów, którzy mają za zadanie go zabić, Bond udaje się na karaibską wyspę San Monique. Tamtejsza agentka CIA, Rosie Carver, oferuje mu pomoc w dostaniu się do pilnie strzeżonej rezydencji doktora Kanagi, o którym wiadomo, że utrzymuje bliskie kontakty z Mr. Bigiem. Okazuje się jednak, że dziewczyna jest podwójnym szpiegiem i lepiej nie polegać na jej wskazówkach. Bond własnymi sposobami dociera do posiadłości Kanagi. Ku swemu zaskoczeniu, zastaje tam poznaną w Harlemie wróżkę. 16:05 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 5 Program historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 16:50 KOLEBKA SOLIDARNOŚCI - STOCZNIOWA KUŹNIA Felieton, 4 min, Polska, 2020 Reżyseria: Wojciech Roman Krasucki Scenariusz: Jarosław Żurawiński 800 - tonowy młot kuźniczy z XIX w. 17:00 ZŁOTO, WALUTA ZACHŁANNOŚCI - ODC. 1. SKARB NAD SKARBY (ODC. 1. DANGEROUS HUNT) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Tanja Dammertz, Almut Faass Kronika fascynującej i przerażającej historii złota - powszechnie pożądanego lśniącego metalu, za którym ludzie rzucili się w krwawą pogoń. Kruszec ten napędza ludzkość od zarania dziejów. Tak jak urzekające jest jego piękno, pościg za tym cennym metalem jest bezwzględna. Żądza złota prowadzi ludzi do zabijania bez litości, niszczenia całych kultur i podejmowania samobójczych misji. Globalny popyt na złoto trwa do dziś; jest to waluta kryzysowa, pożądana w jubilerstwie, światowy skarb i gorący towar. Jego cena wciąż rośnie, eksplodując w ciągu ostatnich 40 lat. Co jest katalizatorem tego przyciągania, które trzyma świat w napięciu? Autorzy serii zgłębiają tajemnicę tego wyjątkowego metalu i badają geologiczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne znaczenie złota. 18:05 POLSKIE DROGI - ODC. 7/11 - LEKCJA POLONEZA Serial TVP, 95 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Jan Englert, Stanisław Zaczyk, Beata Tyszkiewicz, Zdzisław Maklakiewicz, Marek Walczewski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Seweryn, Arkadiusz Bazak, Henryk Talar, Jerzy Michotek, Jolanta Lothe Wielokrotnie nagradzany, jeden z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Epicka, wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. Wojnę pokazano z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego i Leona Kurasia - drobnego cwaniaka, nie pozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Wiosna 1941 roku. Władysław Niwiński wraca z Krakowa do Warszawy. Równocześnie przybywa tam Heimann, aby pod postacią Nowaczyka - inkasenta elektrowni penetrować środowisko polskich komunistów. Niwiński bierze udział w bojowej akcji grupy Mundka, ale nie podejmuje się szerszej współpracy z nimi, szuka kontaktów z dawnymi kolegami szkolnymi. Jako "czerwony" zostaje jednak odsunięty od pracy w podziemiu. Zamieszkuje i pracuje u Kurasia, który prowadzi pralnię chemiczną. Odkrywa ślad Miszczykowej, którą chce zawiadomić o śmierci męża, ale również wywiad niemiecki i gestapo wpadają na jej ślad. Niwiński spotyka byłego kierowcę Miszczyka - Bugajczyka, dzięki któremu rozszyfrowany zostaje Gorączko - współpracownik majora Heinckesa. W czasie próby konfrontacji agent Abwehry popełnia samobójstwo. 19:50 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /6/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Architektura wielkich świątyń wznoszonych w czasach starożytnych niejednokrotnie stanowiła kamień milowy w rozwoju technik budowlanych i przesuwała granice inżynierii sztuki budowlanej. Na świątynie nie szczędzono wydatków, często budowane były przez dziesięciolecia, a nawet stulecia. Jedną z takich niezwykłych świątyń jest Angkor Wat w głębi dżungli kambodżańskiej. 900-letni kompleks zajmujący ponad 400 akrów na bagnach nękanych plagą monsunów. Największy zabytek religijny na świecie pod względem powierzchni lądowej. Niekończące się korytarze i kolosalne konstrukcje tej świątyni ukazują niezwykle precyzyjne rzemiosło kamieniarskie oraz arcydzieła dekoracji rzeźbiarskiej. Szósty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej "Sekrety starożytnych inżynierów" ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 20:50 WOJNA KOREAŃSKA - NIEKOŃCZĄCA SIĘ WOJNA (THE KOREAN WAR) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Maggio Wielu historyków uznaje wojnę koreańską za najważniejszy konflikt od czasów II wojny światowej. Mimo milionów ofiar i uchodźców o wojnie tej często już się nie pamięta. Tymczasem tak naprawdę nigdy się ona nie zakończyła i wpływa na relacje między państwami do dziś. Po otwarciu archiwów w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Chinach i Korei Południowej dostępne są nowe materiały historyczne, w tym kolorowe filmy i setki zdjęć, pozwalające odkryć na nowo ten mało znany konflikt, który ukształtował nasz świat. 21:50 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 16/18 - AKCJA "LIŚĆ DĘBU" Serial TVP, 53 min, Polska, 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Janusz Paluszkiewicz, August Kowalczyk, Stanisław Jasiukiewicz, Andrzej Krasicki, Teresa Kamińska, Leszek Piskorz Awansowany do stopnia kapitana Hans Kloss zostaje adiutantem generała Fistera. To już ostatnie akordy wojny, Niemcy wycofują się w popłochu. Kloss ma dopilnować wysadzenia mostu po przejściu wojsk niemieckich. Oczywiście, nie zamierza tego zadania wykonać. Nawiązuje kontakt z miejscowym ruchem oporu, którym kieruje stary Tomala. W akcji "Liść dębu" polscy spadochroniarze mają zdobyć most. 22:50 STRACHY - ODC. 3/4 - GDZIE OCZY PONIOSĄ Serial TVP, 76 min, Polska, 1979 Autor: Maria Ukniewska Reżyseria: Stanisław Lenartowicz Scenariusz: Stanisław Lenartowicz Zdjęcia: Jerzy Stawicki Aktorzy: Izabella Schuetz, Mieczysław Hryniewicz, Krzysztof Chamiec, Emil Karewicz, Paweł Nowisz Plajta kolejnego teatrzyku, w którym występuje Teresa, popycha ją do desperackiego kroku. Głodna i bez pieniędzy, decyduje się pójść z nieznajomym mężczyzną do hotelu. Dubenko gromadzi niedobitki zespołu objazdowego i proponuje Teresie pracę. Po jego śmierci dziewczyna wraca do Warszawy. Tu dowiaduje się, że Linka popełniła samobójstwo. Umiera także ukochany braciszek Teresy. Sikorzanka popada w stan depresji: nie cieszą jej nawet występy w teatrzyku "Złota Kurtyna". Przypadkiem spotyka swego dawnego ukochanego, niemłodego już aktora Modeckego. 00:20 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MOLIER BEZ MASKI (MOLIERE ET SES MYSTERES) Cykl dokumentalny, 59 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 01:30 HISTORIA JEDNEJ FOTOGRAFII Film dokumentalny, 32 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Królikowski Film opowiada o polskiej bohaterce narodowej, Marii Kwaśniewskiej, oszczepniczce, brązowej medalistce olimpijskiej w rzucie oszczepem na XI Igrzyskach Olimpijskich, w 1936 roku w Berlinie. W filmie należne miejsce znajdzie zarówno wątek dotyczący osiągnięć sportowych jak i opowieść o dramatycznych losy i przeżyciach wojennych bohaterki. Dzięki swojej postawie, odwadze i zaangażowaniu oraz osiągnięciom sportowym Maria Kwaśniewska uratowała życie wielu osób. Pomogła ponad stu więźniom niemieckiego, nazistowskiego obozu przejściowego Dulag 121 Pruszków. Stąd, więźniowie: powstańcy warszawscy i wysiedleni mieszkańcy Warszawy, trafiali na roboty przymusowe w głąb Rzeszy lub do obozów koncentracyjnych. Skuteczną pomocą w ratowaniu więźniów okazały się zarówno osiągnięcia sportowe, w tym przede wszystkim zdobyty brązowy medal olimpijski, jak i posiadana przez Marię Kwaśniewską okolicznościowa fotografia, na której uwieczniono ją przyjmującą gratulacje od Adolfa Hitlera. Bohaterka filmu została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w 2005, dwukrotnie otrzymała Order Olimpijski Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a ponadto medal Kalos Kagathos, przyznawany wybitnym sportowcom za działalność pozasportową. 02:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA ROSJANINA NA ŁOTWIE Reportaż, 18 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu reportaż, który przedstawia jeden dzień z życia aktora i prezentera telewizyjnego Igora Pronina - Rosjanina mieszkającego w Rydze, który wraz z żoną prowadzi talk show z udziałem gwiazd świata kultury, filmu i polityki.