TVP Kultura Wtorek, 15.10.2024 06:35 TAMTE LATA, TAMTE DNI - EWA BŁASZCZYK Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykamy się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem do swojego wnętrza zaprosi nas Ewa Błaszczyk, która opowie o swojej drodze do aktorstwa. Dowiemy się, co dzięki niemu zyskała i co dzięki grze na scenie udało się jej w sobie przełamać. 07:15 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - GRZEGORZ OJCIEC I GRZEGORZ SYN Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Grzegorz senior to od zawsze organista i nauczyciel muzyki. Człowiek zakochany w muzyce klasycznej, bardzo często w domu ogląda koncerty w TVP Kultura. Jego syn Grzegorz, realizator muzyczny, nagra koncert ojca na organach w kościele, w którym Grzegorz senior grał kilkanaście lat. Potem sam zrealizuje i da do odsłuchania ojcu w jego studio. Równolegle z wątkiem Grzegorza seniora autorzy opowiedzą o życiu Grzegorza juniora. 07:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 42 NA RATUNEK! Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Straż pożarna to służba, w której jeden człowiek ryzykuje swoje życie, aby uratować życie kogoś innego. Jakie zatem są prapoczątki tego szlachetnego zawodu? Jak gaszono pierwsze pożary? Czy używano w historycznych akcjach węży i hełmów, które dzisiaj jednoznacznie kojarzą nam się ze strażakami? Aby odpowiedzieć na te pytania, Radosław Kotarski rusza do Mysłowic i poznaje historię pożarnictwa. Sprawdza również co z historycznego dziedzictwa zostało we współczesnej straży pożarnej. 09:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 1/9 - USZCZELKA Serial TVP, 54 min, Polska, 1974 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kozanecki Aktorzy: Kazimierz Wichniarz, Henryk Bąk, Maria Grabowska, Edmund Fetting, Ryszard Pietruski Bohaterem tego filmu z serii "Najważniejszy dzień życia" jest dyrektor dużego zakładu produkcyjnego. Człowiek energiczny, pełen inicjatywy, żyje pracą i sprawami fabryki, nie oszczędza swych sił i czasu. Wykorzystuje wszelkie sposoby i znajomości, aby osiągnąć sukces produkcyjny. Jednak stosowane przez niego metody działania stoją w sprzeczności z wymogami nowoczesnej organizacji pracy. Dyrektor Aleksander Sochacki zna wszystkich w mieście i resorcie. Wie, jakie są realia gospodarki nakazowo - rozdzielczej i jak się w nich poruszać, by jego zakład mógł w miarę stabilnie funkcjonować. Przekupuje więc kooperantów, dając im mieszkania przeznaczone dla własnych pracowników. Aby jednak za bardzo nie drażnić podwładnych, na otarcie łez załatwia im atrakcyjne wczasy, wyłudzone od innego zakładu. Z kolei za brakujące uszczelki jest gotów oddać premie, które wcześniej już obiecał pracownikom. Takim manipulacjom w przedsiębiorstwie przeciwstawia się młody wiceprzewodniczący Rady Zakładowej. Postanawia bronić praw i przywilejów pracowników. Narasta konflikt między nim a dyrektorem. 10:10 CAFE POD MINOGĄ Komedia, 88 min, Polska, 1959 Reżyseria: Bronisław Brok Scenariusz: Stefan Wiechecki, Bronisław Brok Zdjęcia: Seweryn Kruszyński Muzyka: Jerzy Wasowski Aktorzy: Adolf Dymsza, Włodzimierz Skoczylas, Feliks Chmurkowski, Hanka Bielicka, Jerzy Duszyński, Wacław Jankowski, Sefania Górska, Krystyna Kołodziejczyk, Bolesław Płotnicki, Aleksander Dzwonkowski, Mokpokpo Dravi, Klemens Mielczarek Adaptacja powieści Stefana Wiecheckiego, czyli popularnego Wiecha - wytrawnego felietonisty, niezrównanego kronikarza warszawskiej gwary i folkloru. Akcja filmu rozpoczyna się przed wybuchem II wojny światowej. Państwo Aniołkowie - właściciele "Cafe pod Minogą" urządzaja zaręczyny swej wychowanki Sabci. Gośćmi przyszłych małżonków są m.in. Maniuś Kitajec i bracia Piskorscy - kumple narzeczonego, rekrutujący się z barwnej społeczności stołecznych "szoferaków" oraz - nomen omen - Celestyn Konfiteor - właściciel zakładu pogrzebowego pod krzepiącą nazwą "Wieczny odpoczynek". Prawdziwą sensację wywołuje jednak pojawienie się Jumbo - czarnoskórego znajomego, wożącego egzotycznego dyplomatę akredytowanego w Warszawie. Polityk ów - czując zbliżającą się wojnę - przewidująco wziął nogi za pas, lecz niebacznie zostawił samochód i ukryte pod podłogą swej willi pieniądze. To właśnie one staną się od tej pory obiektem szczególnego pożądania taksówkarskiej ferajny. Snów o bogactwie nie zdoła z nich wykorzenić nawet okupacja. Mimo że była posiadłość dyplomaty jest w rękach hitlerowców, sprytni warszawiacy z pomocą przebranego za kobietę Jumbo, wykradają schowaną gotówkę. Ku ich żalowi okazuje się jednak, że z takim trudem zdobyte pieniądze są już bez wartości. Tymczasem w stolicy wybucha powstanie. 11:55 PORTRETY - RENOIR. PORTRECISTA ODCHODZĄCEJ EPOKI (RENOIR, PORTRAIT OF CHANGING TIMES) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Linn Sackarnd Zdjęcia: Jrme Colin Auguste Renoir uznawany jest za jednego z twórców impresjonizmu zrywającego z wielowiekową tradycją. Ten nowy styl malarstwa, a także nowe motywy wydają się współczesnej publiczności radykalnie odmienne. Jednak sam Renoir postrzega swoje obrazy jako echa dawno minionej epoki. Film jest portretem zmieniających się czasów, jest kroniką tego, jak młody Renoir inspiruje się obrazami z epoki rokoka, pracując jako malarz porcelany w zmieniającym się społeczeństwie. Jak współpracuje z innymi studentami kierunków artystycznych, aby znaleźć nowy sposób malowania na te nowe czasy. I jak jego miłość do starych mistrzów będzie nadal wpływać na jego twórczość. Zarówno sposób malowania Renoira jest wystarczająco szokujący dla ówczesnych artystów, jak i przedmiot jego zainteresowań, nie szlachta społeczna ani bogowie z mitologii, lecz zwykli paryżanie spędzający miłą niedzielę na bulwarach Montmartre lub wzdłuż brzegów Sekwany. Impresjonistyczne obrazy Renoira są pomnikami współczesnego życia w Paryżu lat 70. XIX wieku i przedstawiają czas wkrótce po wojnie domowej oraz rewolucyjną przemianę od Drugiego Cesarstwa do Trzeciej Republiki Francuskiej. W porównaniu z obrazami z okresu francuskiego rokoka z XVIII wieku, wydają się one jednocześnie echem dawno minionej epoki. W filmie poznamy rewolucyjnego malarza, który w obliczu wielkich przewrotów artystycznych i społecznych nawiązuje do starych francuskich tradycji. Obraz przenosi nas w korzenie arcydzieł Renoira, szuka w nim nawiązań do rokoka i zestawia jego twórczość z perspektywą współczesnych fotografii, by w pełni uchwycić impresjonizm. Jak później napisał jego syn, Renoir uwielbiał bajki. Podobnie jak wyimaginowany, baśniowy świat rokoka, malarstwo impresjonistyczne Renoira nie jest przedstawieniem rzeczywistości, lecz fikcją ponadczasowego piękna. 13:05 DOBRY TYTUŁ Magazyn literacki, 25 min, Polska, 2024 Prowadzący: Agata Passent, Szymon Kloska Magazyn literacki w którym punktem wyjścia jest aktualny temat nadający rytm odcinka. Opowiadać o nim będą goście ze świata literackiego. W każdym odcinku pojawią się również stale elementy programu: - segment literatury dziecięcej "Poczytaj mi tato" - segment związany z poezją "Co tydzień jeden wiersz" - segment recenzencki: - segment Bookstagram/BookTok - młodzi czytelnicy opowiadają o tym co jest na czasie wśród młodzieży - segment "Zagadka zakładka" - zabawne pytanie konkursowe dla widzów 13:50 FRANZ KAFKA - PISARZ MIĘDZY ŚWIATAMI (FRANZ KAFKA WRITER BETWEEN THE WORLDS / FRANZ KAFKA. EIN KÜNSTLER ZWISCHEN DEN WELTEN) Film dokumentalny, 48 min, Austria, 2018 Reżyseria: Herbert Kafka Franza Kafkę trudno przedstawić za pomocą prostej biografii. Spisanie jego prac też nie wystarczy. To byłoby zbyt tanie i zbyt łatwe. Trzeba zdefiniować Franza Kafkę. Kim jest Franz Kafka? Jeszcze kilkadziesiąt lat temu to pytanie byłoby całkowicie zrozumiałe. Ponieważ do tej pory ta najbardziej poczytna postać literacka ze wszystkich autorów niemieckojęzycznych była w dużej mierze nieznana. Ten Kafka, który pochodził z niemieckojęzycznej, żydowskiej rodziny, dorastał w Pradze, a następnie w części Imperium Habsburgów. Cierpiał też od najwcześniejszego dzieciństwa z rąk surowego ojca, co wywarło na niego fundamentalny wpływ, gdy pisał swoje opowiadania i powieści. Swoją prośbę Kafka skierował do przyjaciela Maksa Broda: "Drogi Maksie, mam do ciebie ostatnią prośbę. Wszystko, co po mojej śmierci znajdziesz w moim domu czy biurze, w komodach czy na regałach Każdą notatkę, każdy dziennik, rękopis czy list, które wpadną w twoje ręce... Spal je wszystkie. Dotyczy to również dokumentów będących w posiadaniu innych osób. Listy, których nie zechcą ci wydać, niech spalą sami. Na zawsze twój, Franz Kafka." - Ten jednak nigdy jej nie spełnił. Ocalił tym samym ważną część światowej literatury. Franz Kafka był osobą pełną zahamowań. Nie potrafił ułożyć sobie życia. Przypominało ono wieczną, tajemniczą ucieczkę. Kafka często udawał się na wieczorny spacer po mieście. Traktował to jako swego rodzaju trening mentalny. Jego twórczość bez wątpienia uznaje się za ważną część światowej literatury. Kafka widział świat pełen ukrytych demonów. Był zbyt mądry, by żyć, i zbyt słaby, by walczyć. Ale była to słabość tych szlachetnych, pięknych dusz, które od początku są świadome swojej bezsilności. 14:55 DALEKO OD OKNA Dramat, 113 min, Polska, 2000 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Dominika Ostałowska, Dorota Landowska, Bartosz Opania, Krzysztof Pieczyński, Karolina Gruszka, Olgierd Łukaszewicz, Grzegorz Damięcki Obsypana nagrodami ekranizacja opowiadania Hanny Krall "Ta z Hamburga". Bezdzietne małżeństwo - Barbara i Jan ukrywa podczas wojny młodą Żydówkę, Reginę. Pewnego dnia Jan oświadcza żonie, że Regina jest z nim w ciąży. Barbara udaje przed mieszkańcami miasteczka, że jest w odmiennym stanie, a kiedy rodzi się dziecko, przywłaszcza je sobie. Upokorzona i zastraszona Regina cały czas spędza zamknięta w szafie, zredukowana do roli mamki. Scenarzysta wprowadził do tej opowieści postać granatowego policjanta, Jodły, który zna sekret Barbary, ale jej nie denuncjuje, ponieważ skrycie się w niej kocha. Po wojnie Regina bezskutecznie usiłuje odzyskać dziecko. Potem wyjeżdża do Hamburga. Nie chce pamiętać o latach upokorzenia i strachu. Film zdobył nagrody na FPFF za drugoplanową rolę męską (K. Pieczyński), za scenografię, zdjęcia, kostiumy oraz "Orła" - Polską Nagrodę Filmową za główną rolę kobiecą (Dominika Ostałowska) i szereg nominacji do tej nagrody. Za muzykę Michał Lorenc otrzymał "Złotą Kaczkę". A J. J. Kolski "Złotą Taśmę", przyznawaną przez Koło Piśmiennictwa SFP. 17:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 2/9 - GRA Serial TVP, 63 min, Polska, 1974 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kozanecki Aktorzy: Janusz Bukowski, Krzysztof Kowalewski, Ryszarda Hanin, Joanna Jędryka, Marian Kociniak, Wanda Łuczycka, Joanna Rostocka Melania Kicała przeprowadza się do swojej córki i zięcia do Warszawy. Danuta i Stefan Kozłowscy pracują naukowo, uważają, że z matką, która dotychczas mieszkała na wsi, nie ma o czym rozmawiać. Melania czuje się zagubiona i samotna, zaczyna czytać książki historyczne. Wreszcie zgłasza się do teleturnieju "Wielka gra" z dziedziny mitologia Greków i Rzymian i wygrywa główną nagrodę. Odtąd córka i zięć patrzą na nią innymi oczyma. 19:00 PARTIA, PIENIĄDZE, ROCK AND ROLL - KRÓLOWIE ŻYCIA Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 1996 Reżyseria: Wojciech Fułek, Paweł Chmielewski Scenariusz: Wojciech Fułek, Paweł Chmielewski Wykonawcy: Franciszek Walicki, Daniel Passent, Witold Pograniczny, Maciej Szczepański, Józef Tejchma, Piotr Kaczkowski Druga część programu dokumentalnego przedstawia dekadę lat siedemdziesiątych. Otwarcie Polski na zachód sprawiło falę napływających trendów muzycznych, które stawały się dla ludzi bardziej atrakcyjne niż koncerty. Pojawił się zawód disc - jockeja: sposób finansowania nowego zawodu i dyskotek, tantiem muzyków stał się pod koniec lat siedemdziesiątych ruch zwany Muzyką Młodej Generacji. Zespoły Kombi, Exodus, Kasa Chorych stały się podstawą, na które zrodził się boom rockowy lat siedemdziesiątych. W programie liczne wypowiedzi muzyków, dziennikarzy, prezenterów radiowych i innych ludzi z tzw. branży 20:00 FEBLIK Spektakl teatralny, 56 min, Polska, 2024 Reżyseria: Lech Mackiewicz Aktorzy: Klaudia Cygoń - Majchrowska, Karolina Olga Burek - Piasna, Aleksandra Gałczyńska, Aleksandra Maj, Paweł Majchrowski, Maciej Piasny, Karolina Olga Burek - Piasna, Jolanta Olszewska, Alicja Stasiewicz, Mariusz Galilejczyk, Cezary Jabloński, Łukasz Kaczmarek, Lech Mackiewicz, Kornel Sadowski, Jan Jerzy Poloński Teatr Miejski w Gliwicach zrealizował spektakl na podstawie sztuki "Feblik" Małgorzaty Maciejewskiej, zwyciężczyni I edycji Konkursu o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza. "Feblik" to innowacyjny językowo, zaskakujący i oryginalny dramat. Przedstawienie prezentuje obraz tajemniczego, quasi - wiejskiego świata, w którym dorasta główna bohaterka. To opowieść o młodości, dojrzewaniu nastoletniej dziewczyny, ale też o małej społeczności - lękach i mechanizmach, które nią rządzą. 21:15 LEKKIE OBYCZAJE - MARGOT I ALMA (ENTRE LES VAGUES (BRAVES)) Film fabularny, 99 min, Francja, 2021 Reżyseria: Anais Volpe Scenariusz: Anais Volpe Aktorzy: Souheila Yacoub, Dborah Lukumuena, Mathieu Longatte Margot (Souheila Yacoub) ma 27 lat, mieszka w Paryżu i wraz ze swoją przyjaciółką Almą (Dborah Lukumuena), uparcie chodzi na castingi, pracując na co dzień jako kelnerka. Dziewczyny wiedzą, że zawsze mogą na siebie liczyć, nawet jeśli są dla siebie konkurentkami. Przełom następuje, gdy Alma otrzymuje główną rolę w sztuce uznanej reżyserki (Sveva Alviti), a Margot ma być jej zastępczynią. Niedługo po tym na jaw wychodzi tajemnica skrywana przez Almę, która postawi jej udział w spektaklu pod znakiem zapytania Czy przyjaciółkom uda się zachować łączącą ich, wyjątkową i niezwykle silną, więź mimo przeciwności losu? Film otrzymał główną nagrodę (Nagrodę Prezydent Gdańska) na All About Freedom Festival w 2021 roku. 23:05 NOCNY DOKUMENT - GINTROWSKI Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2015 Reżyseria: Arkadiusz Bartosiak Film dokumentalny o Przemysławie Gintrowskim. Opowieść o artyście, którego legenda nie przetrwała dziejowej rewolucji, mimo że on sam przyczynił się do jej zwycięstwa. To historia genialnego muzyka, który śpiewając rewolucyjne pieśni, porywał tłumy. Kiedy wreszcie zwyciężył, przestał być potrzebny i popadł w zapomnienie. 24:00 PANORAMA KINA POLSKIEGO - ZIMNA WOJNA (ZIMNA WOJNA) Dramat, 84 min, Wielka Brytania/Polska/Francja, 2018 Reżyseria: Paweł Pawlikowski Aktorzy: Joanna Kulig, Tomasz Kot, Borys Szyc, Agata Kulesza Film w reżyserii Pawła Pawlikowskiego, twórcy oscarowej „Idy”. „Zimna wojna” również spotkała się z zachwytem widzów i uznaniem recenzentów, a potwierdzeniem artystycznego kunsztu były liczne nagrody w różnych kategoriach, m.in. 3 nominacje do Oscara - dla reżysera, za najlepsze zdjęcia i film nieanglojęzyczny. Ponadto 4 nominacje do nagrody BAFTA oraz Złota Palma w Cannes dla Pawła Pawlikowskiego. Akcja filmu rozpoczyna się w zniszczonej, powojennej Polsce, a potem przenosi do największych europejskich miast. To wpleciona w historyczny kontekst opowieść o trudnej miłości. Trwają przesłuchania do ludowego zespołu „Mazurek”. Jedną z kandydatek jest urocza Zula o mocnym głosie, która swoim wdziękiem i talentem przykuwa uwagę kompozytora Wiktora. Między młodą, prostolinijną dziewczyną z prowincji a znanym artystą nawiązuje się płomienny romans. Za jego namową Zula decyduje się na wyjazd z komunistycznej Polski. Przed nią perspektywa występów na europejskich scenach. Ale życie na obczyźnie też nie jest usłane różami, co w pewnym sensie przyczyni się do komplikacji uczucia, jakie połączyło te dwie artystyczne dusze. 01:40 DOKUMENT.PL - ŻYCIE TO COŚ PIĘKNEGO Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dagmara Drzazga Tematem filmu jest pisarz Jarosław Iwaszkiewicz, jego żona Anna i ich dom w Stawisku, zapamiętany przez przybranego syna Iwaszkiewiczów Wiesława Kępińskiego. Kępiński ma dzisiaj 88 lat. Większość jego rodziny (matka, ojciec, dwóch braci i bratowa) zostali zamordowani przez Niemców w tzw. czarna sobotę - 5 sierpnia 1944 roku podczas rzezi Woli. On też stał razem z nimi i kilkudziesięcioma innymi osobami w rowie na wprost karabinu maszynowego. Szczęśliwie uciekł z miejsca egzekucji. Po wojnie pomieszkiwał trochę u starszej siostry, ale nie uczył się, nie pracował i wszystko wskazywało na to, że zmarnuje sobie życie. Napisał wówczas list do "Ekspressu Wieczornego" z prośbą o pomoc. Pierwszymi osobami, które zainteresowały się sierotą byli Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie. W ten sposób Wiesiek z proletariackiej rodziny na Woli trafił do ich domu na Stawisku. Jak sam mówi, narodził się wówczas po raz drugi. Nowi opiekunowie zapewnili mu zarówno ciepły dom, jak i edukację. Iwaszkiewicz wkrótce zaczął traktować chłopca jak syna. Wiązało się to zapewne z bólem spowodowanym wcześniejszą utratą nienarodzonego dziecka. Między Kępińskim a Iwaszkiewiczem przez lata nagromadziło się mnóstwo listów. Pomieszczenie ich w jednej książce zajęło prawie 700 stron. Pod wpływem swojego przybranego ojca, Wiesław sam zaczął tworzyć krótkie formy literackie, malować. Od pojawienia się w Stawisku, czyli od 1947 roku do dzisiaj prowadzi dziennik! Kępiński jest bezcennym świadkiem wielu lat życia Iwaszkiewicza i to nie tylko jako wybitnego pisarza, ale gospodarza, męża i ojca przytłoczonego codziennymi troskami. 02:50 NAWET NIE WIESZ JAK BARDZO CIĘ KOCHAM Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2016 Reżyseria: Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński Zdjęcia: Kacper Lisowski Film opowiada o dramacie dwóch kobiet, matki i córki, związanych ze sobą trudnym, skomplikowanym uczuciem. Kluczowe dla bohaterek jest spotkanie z kimś trzecim, obcym - doświadczonym terapeutą profesorem Bogdanem de Barbaro. Ekstremalnie bliskie kadry (niezwykłe zdjęcia Kacpra Lisowskiego) wyłapują każdą emocję na twarzach kobiet. Jako widzowie jesteśmy świadkami napięć, łez, żalu i frustracji. Podglądamy sesje w ciągu kilku miesięcy i widzimy, jak ewoluuje relacja matki i córki. Ale przecież to, co dzieje się za drzwiami gabinetu, powinno być owiane tajemnicą zawodową.