TVP Dokument Czwartek, 24.10.2024 05:35 DZIKA POLSKA - DIALOG Z PUSZCZYKIEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. W głuchych, naturalnych lasach Roztoczańskiego Parku Narodowego od przedwiośnia pohukują sowy. Obok pospolitego puszczyka bywa tu, a nawet odbywa gody, rzadki puszczyk uralski. Ornitolodzy, a wśród nich dr Przemysław Stachyra, inwentaryzują je i śledzą ich losy. Szukają stanowisk sów zarówno w dziuplach wiekowych buków, jak i na strychach kościołów. Naśladują głosy samców, by zwabić prawdziwe samce do rzekomych rywali. Nadawanie sowich pohukiwań z magnetofonu nie jest jednak tak skuteczne, jak pohukiwanie naśladowane przez badacza. Dlatego nasz bohater wciela się w sowę i osobiście pohukuje. Wtajemnicza nas przy tym w zagadki z życia sów, a zwłaszcza w niezwykły świat ich zmysłów. I daje nam szanse pogadania z puszczykiem. 06:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 31 WŚRÓD HUCUŁÓW Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak radzą sobie ludzie w wysokich pasmach gór? Żyjący tam Huculi zafascynowali naszych dziadków swoją naturalnością i wytrwałym opieraniu się nowoczesności. Radek Kotarski rusza na połoniny, aby na własne oczy zobaczyć kulturę Hucułów. Podziwia tradycyjny choć wyjątkowo niepraktyczny układ domów i szuka hodowli dzielnych koni huculskich. Opowiada także o luźnym podejściu Hucułów do spraw miłosnych. 06:45 BELIZE NIEZNANE - ODC. 3 (UNKNOWN BELIZE EP. 3) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Ben Summers Mini - seria dokumentalna (4 odcinki), która przybliży nam Belize - mały kraj w Ameryce Środkowej, leżący na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczący z Meksykiem, a na zachodzie z Gwatemalą. Poznamy ten kraj i jego piękny krajobraz, sposób życia i historię sukcesu w zakresie integracji współczesnego życia z ochroną środowiska. To podróż pełna zapierających dech w piersiach scenerii i najwspanialszych zwierząt. W serialu występuje m in Francis Ford Cappola. Rafa koralowa przy Belize ma 320 km długości i rozciąga się wzdłuż wybrzeża w kierunku południowym. Jest drugą co do wielkości rafą koralową na świecie. Około połowy terytorium kraju zajmują strefy ochrony z lasami tropikalnymi i sosnowymi, namorzynami i bogatą przyrodą. Odc. 3. W tym odcinku wyruszymy na tropikalne południe. Głęboko w lesie Gelareh dołączymy do działaczy na rzecz ochrony jaguarów w ogromnej, niedawno odkrytej jaskini, którzy przygotowują się do odkrycia tajemnic tego zwierzęcia przy pomocy leśnych kamer. Sean spotyka miejscowego mężczyznę, który poświęcił swoje życie ochronie manata, a Gelareh nurkuje, aby zobaczyć, jak miejscowi radzą sobie z uciążliwościami. Lokalni producenci kokosów i miodu pokazują, jak przemysł może być zrównoważony i przyjazny dla środowiska, a działacze na rzecz ochrony koralowców pokazują, jak uprawa i sadzenie koralowców może pomóc w odbudowie uszkodzonych raf - lekcja dla całego tropikalnego świata. 07:40 TYTANI ŚWIATA OWADÓW (TITANS) Film dokumentalny, 49 min, Kanada, 2020 Reżyseria: William Kraushaar Lektor: Krystyna Czubówna Film dokumentalny prezentuje wszechświat gigantycznych, ale mało znanych owadów. Owady pojawiły się na świecie ponad 400 milionów lat temu. Należą do nielicznych organizmów lądowych, które wciąż wyglądają jak ich prehistoryczni przodkowie. Jako pierwsze w pełni przystosowały się do życia na lądzie; odniosły wielki sukces ewolucyjny i dziś stanowią ponad połowę wszystkich znanych nam gatunków zwierząt. Z milionów opisanych gatunków owadów w Quebecu występuje ponad 25 tysięcy. Pośród nich prawdziwe olbrzymy! Mimikra, kanibalizm, zacięte walki i urzekające piękno wszystko to odkrywamy w świecie niepozornych zwierząt zamieszkujących nasze ogrody i parki. Zwykliśmy sądzić, że egzotyczne zwierzęta żyją z dala od nas, w głębokich lasach i dzikich krainach, a spotkać je mogą tylko żądni przygód śmiałkowie. Tymczasem naszych tytanów nie tak trudno dostrzec. Wystarczy wiedzieć, gdzie szukać. Wszystkie gatunki zaprezentowane w tym filmie występują na wyspie w Montrealu. Większość z nich można obserwować w łatwo dostępnych miejscach. Nie rzucając się w oczy, potrafią przystosować się do najbardziej nietypowych środowisk. Wykorzystują warunki, jakie stwarzamy im w miejskim otoczeniu, wydawałoby się tak nieprzyjaznym dla dzikich zwierząt. Wsłuchując się w dźwięki dochodzące spośród roślin, spoglądając na liście bądź gałązki, które jakby same się poruszały, mamy niebywałą możliwość poznać lepiej ten fascynujący świat. Owady są wśród nas, ukryte, ale bliskie. Pamiętajmy tylko, by obchodzić się z nimi ostrożnie! 08:40 CHEMICZNY ŚWIAT - ODC. 3 WPŁYW LUDZKOŚCI (THE CHEMICAL WORLD EP. 3 HUMAN IMPACT) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2021 Reżyseria: Marck Radomsky, Alice Tylor Scenariusz: Dr Jordan Nguyen Seria dokumentalna (3 odcinki) o tym, jak chemia ukształtowała naszą planetę, ludzkie życie i całe życie na Ziemi od gigantycznego płetwala błękitnego do najmniejszego organizmu jednokomórkowego. Co zaskakujące, ze wszystkich pierwiastków chemicznych w układzie okresowym tylko sześć: węgiel, wodór, azot, tlen, fosfor i siarka łączy się, tworząc wszystko, co znamy, od planet w naszym Układzie Słonecznym po niewidzialne bakterie i wirusy. Odc. 3 - "Wpływ ludzkości". Tym razem autorzy cyklu ukazują ciemniejszy wpływ antropogenicznej chemii na środowisko, odkrywając zagrożenia dla naszego przetrwania i przyglądają się kilku niedawnym przełomom, które mogą pomóc w odwróceniu szkód uczynionych przez człowieka. Innowacje obejmują węglowe panele słoneczne nowej generacji (nadające się do montażu w oknach samochodów, domów i budynków), wirowe urządzenie przepływowe, które redukuje toksyczne produkty uboczne w produkcji żywności i leków, rewolucyjną technikę usuwania węgla z atmosfery i magazynowania jej w cemencie budynków, odzyskiwanie fosforu niezbędnego do produkcji żywności z własnych odchodów oraz przywracanie do życia wymarłych gatunków. Dokument pozwoli świeżym okiem spojrzeć na świat i nasze w nim miejsce oraz docenić zawiłe, niekończące się reakcje chemiczne, stanowiące serce procesów zachodzących w obrębie materii. 09:45 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - GRUZJA. NAJLEPIEJ STRZEŻONE TAJEMNICE KAUKAZU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W kolejnym odcinku zwiedzimy Gruzję. Według legend, Bóg zostawił dla siebie wyjątkowo piękne miejsce nad Morzem Czarnym, ale oddał je Gruzinom w podzięce za to, że zaprosili go na uroczystości związane z podziałem Ziemi na różne krainy. Od tamtej pory Gruzja strzeże swego artystycznego dziedzictwa i wyjątkowych tradycji. Udało się tu zachować różnorodność biologiczną większą niż na niektórych kontynentach. Każdy, kto odwiedzi ten kraj, chce tutaj wrócić. Motto Gruzji brzmi: "Siła jest w jedności". Zawarta jest w nim mądrość narodu, który przetrwał wiele inwazji i konfliktów zbrojnych. Do ostatniego z nich doszło w 2008 roku. Gruzja jest krajem małym, wielkości Szwajcarii, ale wielkim pod każdym względem. Zamieszkuje ją postępowy naród, o zachodnioeuropejskim duchu, ale na wskroś kaukaski i śródziemnomorski. 10:45 GWIAZDY, GWIAZDKI, GWIAZDECZKI - ŚPIEWA ZDZISŁAWA SOŚNICKA Widowisko rozrywkowe, 20 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jacek Wenzel Scenariusz: Jacek Wenzel Wykonawcy: Zdzisława Sośnicka, Janusz Koman, Zespół Janusza Komana "Gwiazdy, gwiazdki, gwiazdeczki" to cykl audycji muzycznych, realizowanych przez OTV Wrocław w latach 1975 - 1980 i 1984 - 1986. Do telewizji zapraszano polskich i zagranicznych artystów, znajdujących się wówczas u szczytu swej kariery, bądź tych, którzy największe sukcesy mieli dopiero przed sobą. Ich występy przybierały formę fabularyzowaną lub stanowiły zapis koncertów. Bohaterką tego odcinka jest Zdzisława Sośnicka - gwiazda polskiej muzyki rozrywkowej, z wykształcenia dyrygent, obdarzona silnym głosem o skali 2, 5 oktawy. Estradowy występ artystki, przeplatany fragmentami konferencji prasowej, która odbyła się w jej garderobie, tuż przed nagraniem widowiska. Podczas wywiadu piosenkarka wyjaśnia m.in. dlaczego odchodzi od swojego wielkiego głosu, podejmując się "bitowania", jakie będą kolejne zmiany w jej stylu muzycznym, kto odpowiada za układanie ruchów scenicznych, co myśli o obecnych artystach estradowych, kto ją fascynuje, a także czy obawia się konkurencji. Artystka wykonała następujące utwory: "Jesteś moim światem", "Pamiętam wczoraj", "Najzwyczajniej w świecie", "Pucybut boogie blues" oraz "Moja muzyka - to ja". 11:15 WYBUDZENI - SEBASTIAN MACIOROWSKI Serial dokumentalny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Alina Mrowińska Scenariusz: Alina Mrowińska Zdjęcia: Michał Jarosiński Prowadzący: Ewa Błaszczyk Trzynastoletni Sebastian z Ełku dwa lata temu doznał rozległego udaru. Do dziś nieznana jest jego przyczyna. Po wybudzeniu ze śpiączki chłopiec dzielnie walczy o powrót do zdrowia. Utracił wzrok, ale się nie poddaje, głęboko wierzy, że kiedyś go odzyska i będzie mógł spełnić swoje dwa marzenia zostać informatykiem i zwiedzić Stany. Każdego dnia wytrwale ćwiczy z mamą oczy przy pomocy mocnych bodźców świetlnych. 11:55 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 3 VIA POPILIA (VIA ITALIA LA POPILIA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Czteroodcinkowa mini - seria dokumentalna. Podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Italii. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 3. Via Popilia została zbudowana w 132 roku przed naszą erą. Miała połączyć Rzym z Civitas Foederata Regium, czyli obecnym Reggio Calabria. Nazwa Via Popilia pochodzi od nazwiska konsula Gajusza Popiliusza Laenasa, który zlecił budowę drogi. Powstała zaledwie w cztery lata. Rozpoczynała się w Kapui, drugim po Rzymie najważniejszym mieście antycznym. Dziś odkryjemy miejsca, przez które przechodziła Via Popilia i spotkamy ludzi, nadających im życie. Via Popilia odchodziła od Via Appii, kierowała się na południe i biegła wzdłuż wybrzeża Morza Tyrreńskiego. Docierała do obecnych miejscowości Vietri, Salerno i Cilento. Następnie zmierzała w stronę gór Parku Narodowego Pollino. Biegła przez Laino Borgo i dalej na południe przez Cosenzę. Jej trasa przechodziła wzdłuż wybrzeża w kierunku cypla. Przecinała miasta Palmi i Scilla i prowadziła aż do obecnego portu Reggio Calabria. Via Popilia miała pięćset kilometrów długości. Łączyła Rzym z Cieśniną Mesyńską, otwierając szlak do Sycylii i Afryki Północnej. Areny w Kapui były miejscem, gdzie szkolono gladiatorów. Patrząc na amfiteatr, można sobie wyobrazić walki dzikich zwierząt. Wykorzystywano przy nich specjalny system zapadni. Podłoga areny otwierała się powoli, a spod niej wyłaniali się gladiatorzy. Stłumione odgłosy, wydawane przez publiczność, dochodziły nawet do podziemnych cel. Okrzyki widzów wciąż odbijają się echem w ścianach amfiteatru. To tu wypromowano największych zawodników nieistniejącego już świata. Dziś tylko niektóre odcinki Via Popilii znane są geografom. Od kilku lat trwają badania mające na celu poszerzenie wiedzy o drodze. 12:55 JEDEN DZIEŃ DŁUŻEJ Reportaż, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Monika Meleń Scenariusz: Monika Meleń Opowieść o niezwykłej miłości pomiędzy bohaterami, o pogodzeniu się z nieuchronnością śmierci, o inności oraz o rozdźwięku między marzeniami a rzeczywistością. Małgorzata urodziła się z zanikiem mięśni, kilka lat temu przestała już nawet poruszać palcami. Wraz ze swoim życiowym partnerem Krystianem miłośnikiem motocykli, wybiera się w podróż życia, aby powoli oswajać nadchodzącą śmierć. Parę poznajemy tuż przed rozpoczęciem podroży do Rumunii, kiedy Małgosia z marzy, by ktoś mógł zilustrować, to, co dzieje się w jej głowie, to, jak ona sama siebie postrzega. 13:55 BELIZE NIEZNANE - ODC. 4 (UNKNOWN BELIZE EP. 4) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Ben Summers Mini - seria dokumentalna (4 odcinki), która przybliży nam Belize - mały kraj w Ameryce Środkowej, leżący na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczący z Meksykiem, a na zachodzie z Gwatemalą. Poznamy ten kraj i jego piękny krajobraz, sposób życia i historię sukcesu w zakresie integracji współczesnego życia z ochroną środowiska. To podróż pełna zapierających dech w piersiach scenerii i najwspanialszych zwierząt. W serialu występuje m. in. Francis Ford Cappola. Rafa koralowa przy Belize ma 320 km długości i rozciąga się wzdłuż wybrzeża w kierunku południowym. Jest drugą co do wielkości rafą koralową na świecie. Około połowy terytorium kraju zajmują strefy ochrony z lasami tropikalnymi i sosnowymi, namorzynami i bogatą przyrodą. Odc. 4. W ostatnim odcinku wyruszamy na głębokie południe, aby dowiedzieć się więcej o korzyściach płynących z ekoturystyki i zrównoważonej produkcji. Sean próbuje lokalnego rumu, a Gelareh eksploruje bogaty biologicznie las deszczowy, gdzie spotyka grupę zajmującą się ochroną żółwia hicatee. Starożytna tradycja produkcji czekolady daje kolejny posmak zrównoważonego rozwoju, a nowo odkryta rafa na morzu daje działaczom na rzecz ochrony przyrody z Belize i Gwatemali możliwość współpracy i uczenia się od siebie nawzajem. Seria kończy się wywiadem z niezależnym ekologiem, Francisem Fordem Coppolą, w jednym z jego znanych eko - domków. Jednocześnie mamy uprzywilejowany wgląd w świętą, nocną ceremonię Majów, której celem jest ponowne połączenie człowieka z naturą. 14:50 NA GRANICY ZAGŁADY: NAJCIEKAWSZE ZWIERZĘTA CHIN (RARE SURVIVORS - CHINA'S ICONIC WILDLIFE / WILD UND WUNDERBAR - CHINAS UNBEKANNTE NATUR) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Jian Xu, Olivia Chen Przyroda Chin to znacznie więcej niż tylko pandy. To lamparty śnieżne i dzikie konie, aligatory i słonie. Mgła spowija panoramę Szanghaju. Tutejsze tygrysy i małpy wydają się równie nierzeczywiste i odległe, jak smoki i syreny wyłaniające się z mgły. Jednak istnieją w tym niezwykłym i zróżnicowanym krajobrazie. Niektóre są dobrze znane i lubiane, a inne ważne i kultowe zwierzęta sfilmowane po raz pierwszy. Wszystkie są urocze, fascynujące i kruche. Za górami rozpościera się ogromna Wyżyna Tybetańska. Na południu graniczy z Himalajami, na północy - z pustynią Gobi. Gęsi tybetańskie lecą z Indii ponad Himalajami do Tianjun na Wyżynie Tybetańskiej. To najwyżej latające ptaki na świecie. Między Tybetem i Mongolią leży rozległa pustynia, ciągnąca się 2700 kilometrów do Afganistanu. Opady są tu bardzo skąpe - gazele przemierzają spaloną ziemię. Latem temperatura sięga 50 stopni Celsjusza. Wszyscy szukają wody. To kraj dla tych, którzy potrafią przetrwać. Na pustyni Gobi żyją dzikie konie - mijają kałuże solanki niezdatnej do picia. Koń Przewalskiego - ssak z rodziny koniowatych - to współcześnie jedyny dziko żyjący gatunek koni. Mają pręgę grzbietową i pręgowanie na kończynach. 800 km na północny zachód w kierunku Kazachstanu leży pustynia Gurbantünggüt, najdalej oddalony punkt od morza na świecie. Ledwie go dotykając, po gorącym piasku pełznie jadowity lineolatus psamophis, potocznie wąż strzałkowy. Trawiaste tereny Tybetu i Mongolii konkurują z Serengeti i wielkimi preriami amerykańskiego Środkowego Zachodu. 80 lat temu żyło tu półtora miliona gazeli, obecnie zaledwie kilkaset tysięcy. Rokselany złociste żyją także w górach, sięgających Chin Środkowych. Pomarańczowe futerko i niebieskie oblicze sprawiły, że stały się jednymi z najbardziej kultowych chińskich zwierząt. 15:50 WYNALAZKI LEONARDA DA VINCI - ODC. 1 ŚRODKI LOKOMOCJI (DA VINCI’S INVENTIONS EP. 1 LES TRANSPORTS) Serial dokumentalny, 53 min, Francja, 2019 Reżyseria: Cyrielle Adam, Francois Tribolet Cykl dokumentalny o Leonardzie Da Vinci, który był kimś więcej niż niezwykłym artystą. Był także genialnym wynalazcą. Z jego niesamowitego umysłu zrodziły się spadochrony, helikoptery, kombinezony do nurkowania, czołgi terenowe, roboty, a nawet łańcuchy rowerowe. Przeanalizujemy fragmenty 6000 rękopisów, które pozostawił, aby ożywić niektóre z jego cudownych dzieł w 3D. Wynalazki Da Vinci nadal wywierają wpływ na dzisiejszych wynalazców i projektantów, więc dzięki renomowanym inżynierom, naukowcom i innym ekspertom będziemy odkrywać spuściznę i tajemnice najbardziej niesamowitych pomysłów autora "Mony Lizy". 16:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - ARMENIA - KRAINA NOEGO (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Armenia, położona między morzami Czarnym, Kaspijskim i Śródziemnym, jest krajem nieznanym, choć pięknym. Graniczy z Gruzją, Azerbejdżanem, Iranem i Turcją. W ciągu tysiącleci niezwykła siła duchowa Ormian i ich umiejętność przystosowywania się do zmieniających się warunków ukształtowały niezłomną chrześcijańską cywilizację uznawaną dziś za jedną z najstarszych na świecie. W roku 1991 ten mały kraj, o powierzchni około 30 tysięcy kilometrów, uzyskał niepodległość od ZSRR. Szybko stał się krajem nowoczesnym, zaspokajającym potrzeby najbardziej wymagających turystów. W Armenii cofamy się do najczystszych korzeni ludzkiej tradycji i odkrywamy fascynujące europejskie enklawy. 18:00 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 4 SYCYLIA (VIA ITALIA LA SICILIA) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Mini - seria dokumentalna (4 odcinki) - podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Włoch. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 4. Sycylia, zwana przez starożytnych Greków Trinakrią, od drugiego wieku przed naszą erą może poszczycić się siecią dróg oplatających całą wyspę. Położona w sercu Morza Śródziemnego wyspa miała ogromne znaczenie strategiczne. Podczas naszej wycieczki poznamy trzy rzymskie drogi, które ukształtowały tę wyspę. Przez wieki różne cywilizacje, zamieszkujące Sycylię, wykorzystywały je w celach handlowych i kulturalnych. Korzystając ze starożytnych rzymskich dróg, można odkryć niebywałe uroki wyspy. Via Valeria zaczyna się w Mesynie, a kończy w Palermo. Była to droga, którą wjeżdżano i wyjeżdżano z wyspy. Via Aurelia prowadziła na południe, przecinając pasma górskie i tereny rolnicze. Z Agrigento Via Selinuntina wiodła do portu w Syrakuzach. Trzy rzymskie drogi łączyły trzy wybrzeża Sycylii i jej strategiczne porty. Dziś naukowcy i pasjonaci próbują odkryć ich zapomnianą sieć. 19:05 BV DOSHI. OBIETNICA ARCHITEKTA (THE PROMISE. ARCHITECT BV DOSHI / DAS VERSPRECHEN. ARCHITEKT BV DOSHI) 52 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Jan Schmidt - Garre Film dokumentalny o Balkrishna Doshi (1927 - 2023), który był jednym z najbardziej wpływowych indyjskich architektów XX wieku i zdobywcą prestiżowej Nagrody Pritzkera, czyli odpowiednika Nagrody Nobla w dziedzinie architektury. Projektował przez ponad 70 lat. Współpracował z Le Corbusierem i Louisem Kahnem. Wymyślał to, o czym dyskutują dzisiaj młodzi architekci. Od lat 60. XX wieku budował w sposób zrównoważony: z lokalnych materiałów, energooszczędnie, z naturalną klimatyzacją. Od lat 80. XX wieku tworzył tanie osiedla mieszkaniowe, które były dalej rozbudowywane przez mieszkańców slumsów dużych indyjskich miast, co umożliwiało im awans społeczny. Film opowiada o jego życiu i dorobku. Podróżujemy z Doshim od europejskiego modernizmu lat 50. XX wieku do współczesnej architektury. Odwiedzamy indyjskie budowle Le Corbusiera i Louisa Kahna, których projekty realizował z nimi jako młody architekt. Poznajemy też jego innych nauczycieli. Obserwujemy, jak Doshi rozwija nowe projekty w swoim biurze w Ahmedabadzie razem z czterema partnerami i sześćdziesięcioma pracownikami. Odwiedzamy zaprojektowane przez niego inne ważne budynki w Bangalore, Indore i Ahmedabadzie. Doshi nigdy nie był formalistą. W centrum jego uwagi zawsze była jednostka, która jako student, pracownik, gość lub mieszkaniec korzystała z jego budynków w sposób użytkowy. Dla głęboko wierzącego Doshiego źródłem inspiracji były także religijne rytuały. Razem z nim odwiedzamy hinduskie świątynie i islamskie meczety, które ukształtowały jego architektoniczne idee. Jego bystrość umysłu, humor i mądrość tworzą obraz człowieka, od którego możemy nie tylko nauczyć się, jak budować po ludzku, ale przede wszystkim jak być prawdziwym humanistą. BV Doshi zmarł w wieku 95 lat, 24 stycznia 2023 w Ahmedabadzie w Indiach. 20:10 KRET W KOREI CZ. 1 (THE MOLE: UNDERCOVER IN NORTH KOREA) Film dokumentalny, 63 min, Norwegia/Dania/Wielka Brytania/Szwecja, 2020 Reżyseria: Mads Brügger Prawdziwa, choć pozornie daleka od prawdopodobna historia byłego szefa kuchni, który natknął się na spisek międzynarodowego handlu nielegalną bronią, narkotykami oraz inną działalność przestępczą, prowadzoną przez Koreę Północną. Film, kręcony potajemnie przez ponad dekadę, jest najbardziej niepokojącą historią naszych czasów. Pozostawia widza z poczuciem, że świat nigdy nie będzie już wyglądał tak samo. Nawet najlepszy hollywoodzki scenarzysta by tego nie wymyślił. 10 lat temu do Madsa Brüggera ("Ambasador", "Kto zabił sekretarza generalnego ONZ?"), przyszedł niejaki Ulrich Larsen, bezrobotny szef kuchni utrzymujący się z renty. Oznajmił mu, że chce szpiegować wewnątrz struktur powiązanych z Koreą Północną. W ciągu kolejnej dekady Larsen infiltruje The Korean Friendship Association (KFA), organizację sprzyjającą reżimowi Kim Dzong Una. Udaje mu się zdobyć zaufanie jej przywódców, dzięki czemu odkrywa szokujące fakty. Kto by pomyślał, że Korea Północna jest światowym producentem broni i narkotyków? Larsen jedzie w delegację do Pyongyang, a następnie trafia na wyspę w Ugandzie, gdzie Koreańczycy przekonują jego oraz podstawionego przez Brüggera fałszywego inwestora z Danii, że pod wodą można zbudować fabrykę produkującą broń i narkotyki. A wszystko pod przykrywką tworzenia luksusowego kompleksu hotelowego. Przez cały ten czas towarzyszą im jawne i ukryte kamery. 21:35 DEMONY NEAPOLU (CAMORRA, NAPLES' MAFIA / CAMORRA, HISTOIRE DE LA MAFIA NEAPOLITAINE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Anne Veron Film dokumentalny o historii mafii. Chaotyczna i brutalna Camorra fascynuje, rzuca wyzwanie i stawia pytania. Przedmieście Neapolu - Scampia. Budynki w kształcie żagli są znane na całym świecie z serialu Gomorra. Stały się symbolem Camorry - neapolitańskiej mafii. Stopniowo mafia przerobiła budynki na swoje potrzeby. Zamontowała pancerne drzwi, wydrążyła przejścia podziemne. Miała do dyspozycji armię fachowców, elektryków i spawaczy. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Scampia stała się narkotykową fortecą. W owych czasach dzielnica była w Europie ważnym ośrodkiem handlu narkotykami. Na jego czele stał Paolo di Lauro, tajemnicza postać należąca do starej Camorry. Pod przykrywką handlarza ubraniami przemierzał całe Włochy. Przez dziesięć lat w dzielnicy spokojnie handlowano narkotykami i zarabiano krocie. Ale w 2004 - tym roku Scampię zalała fala przemocy. Historia Neapolu jest jak samo miasto: chaotyczna i fascynująca. Pociągająca i przerażająca. Obecnie Neapol rozkwita. Rozwijająca się turystyka nadała mu nowy impuls. Ale w wąskich uliczkach duch Camorry nie zniknął. Trudno powiedzieć, czy niepokorny Neapol uwolni się kiedyś od tego dziedzictwa. 22:40 ODNALEZIONY WALC Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016 Reżyseria: Julita Wołoszańska - Matysek Scenariusz: Julita Wołoszańska - Matysek, Agata Gregorczyk - Janik Zdjęcia: Marcin Peresada Bohaterami filmu są Andrzej Budzyński (90 lat) i Barbara Żugajewicz (87 lat). Film opowiada o odzyskanej po 72 - u letniej przerwie - miłości... Bohaterowie byli w czasie II wojny światowej narzeczonymi. W czasie powstania warszawskiego stracili ze sobą kontakt na długie 72 lata. Basia myślała, że Andrzej nie żyje i odwrotnie. Po wojnie Andrzejowi udało się uciec z kraju do Stanów Zjednoczonych, gdzie zrobił karierę naukową i mieszka tam do dziś. Basia została w Polsce, w swoim rodzinnym domu w Klarysewie pod Warszawą. Oboje w międzyczasie mieli swoje rodziny - Andrzej miał żonę i dzieci a Basia była dwukrotnie zamężna. Już od wielu lat wdowcy, żyli samotnie, każde w swoim końcu świata. Aż do ubiegłego roku. Andrzej odnalazł w internecie wywiad z Basią, dotyczący jej konspiracyjnej działalności w czasie II wojny światowej. Wysłał pierwszy list i tak się wszystko zaczyna... Od nowa. Po kilkumiesięcznej korespondencji przylatuje do Polski, do Basi. Trzy tygodnie razem to czas intensywnych wspomnień i przeżywania na nowo gorącej miłości, jak podkreśla Andrzej - nigdy przez nich niezakończonej. Swe odzyskane uczucie przeżywają jak wtedy, gdy byli nastolatkami. Starość nie jest tu przeszkodą. Mimo siwych włosów i fizycznych oznak starości, nadal są bardzo piękni i duchowo młodzi... Ich bolesne przeżycia z przeszłości nie pozwoliły im zatracić humoru i wesołego podejścia do życia. Swoimi pasją, optymizmem i nadzieją zaskakują i zarażają otoczenie. Andrzej cały czas podkreśla, że odkąd odnalazł Basię, chce wynagrodzić jej wszystkie minione lata, przede wszystkim te, gdy nie było go przy niej. Basia jako psycholog kliniczny - podkreśla, że swojemu pacjentowi taką miłość wybiłaby z głowy - bo jak mówi po co narażać się na takie cierpienie, obawy o drugiego człowieka, czekanie na jego telefon i tęsknotę za nim. Boi się nawet na głos powiedzieć, co będzie z tym drugim, gdy jedno z nich pierwsze odejdzie...ale nie potrafi rozstać się z Andrzejem, znowu przerwać tej znajomość. Są dla siebie nawzajem nagrodą i niespodzianką na stare lata... Pojawiają się również dylematy i wątpliwości. Odmienne temperamenty, przyzwyczajenia spowodowane długoletnią samotnością. Andrzej po śmierci żony kupił w USA ranczo na kompletnym odludziu, gdzie przez lata prowadził samotny tryb życia z wyboru. Natomiast Basia otoczona przyjaciółmi, sąsiadami, młodzieżą, zaangażowana społecznie prowadziła bardzo towarzyskie i intensywne życie W filmie widzimy dwójkę starych i pięknych ludzi, którzy nie wstydzą się czułości, ciepłych i pełnych emocji słów. Jesteśmy świadkami rozmów i pytań również tych trudnych - o przyszłość: czy mają szansę na spędzenie reszty życia razem... czy po wieloletnim samotnym życiu, umieliby wspólnie cieszyć się życiem? Tym rozmowom i byciu razem towarzyszą spacery po Warszawie, wspólny czas w domu Basi, romantyczne chwile w majowym ogrodzie przed werandą. Wyjazdy w miejsca dla nich ważne, które chcą sobie pokazać i o których chcą opowiedzieć. Np do Piskórki (Chojnowski Park Krajobrazowy - Basia bardzo chce pokazać to miejsce Andrzejowi). To film o miłości, która się nie zestarzała mimo upływu lat i nie przeminęła mimo długiego rozstania. Przesłanie filmu jest optymistyczne, dające nadzieję, że mimo okrucieństw przez które bohaterowie musieli przejść w czasach okupacji i po niej warto wierzyć, kochać i walczyć o siebie... Film ma przełamywać stereotypowe myślenie i uczulić widza na sytuację ludzi starszych, którzy często czują się wykluczeni ze społeczeństwa, postrzegani jako osoby nieużyteczne i tym bardziej nie mogące przeżywać już miłości. Film zaprzecza tym powszechnym konwencjom. 23:45 MROCZNE DUSZE - ODC. 4 JOANNE DENNEHY: MORDERCZYNI Z PETERBOROUGH (DEADLY SOULS EP. 4 JOANNE DENNEHY: THE PETERBOROUGH DITCH MURDERER (UK)) Serial dokumentalny, 45 min, Francja, 2018 Reżyseria: Carsten Oblaender, Justin Wolfe Dokumentalna seria kryminalna (6 odcinków). Seryjni mordercy pozbawiają życia bez litości i wyrzutów sumienia. Co ich prowokuje? Co skłania do zabijania? Kapitan policji ze Stanów wraz ze znanym brytyjskim psychologiem sądowym ponownie zbadają akta niektórych z najbardziej wstrząsających seryjnych morderstw na świecie. Psycholog wraz z policjantem przeanalizują patologiczne umysły seryjnych morderców. Razem pozwolą widzowi zrozumieć, co powoduje, że niektóre mroczne dusze zabijają w najokrutniejszy sposób. Odc. 3 - "Joanne Dennehy: morderczyni z Peterborough". Dzisiaj zbadamy postać kobiety, która brutalnie mordowała mężczyzn. A do pomocy nakłaniała innych mężczyzn. Jej przypadek dowodzi, że kobieta potrafi być równie agresywna i hedonistyczna jak mężczyzna. Peterborough cieszyło się popularnością wśród imigrantów. Rejon słynie z prężnego przemysłu rolniczego. Do pracy przybywają tu tysiące ludzi z Polski, Litwy, Słowacji i Rosji. Pierwszą ofiarą Joanne był obcokrajowiec przybyły do pracy. Zainicjowała znajomość, a potem go zabiła. Ugodziła go w serce i to kilkakrotnie. Była agresywna i brutalna. Seryjna zabójczyni z rządzą krwi. Te zabójstwa jeszcze ją nakręcały. Była szalona, rządna rozgłosu i nienasycona. Werbująca mężczyzn posłusznych na każde zawołanie. Ulegała rządzy i kazała im po sobie sprzątać. 00:40 TEATR W TELEWIZJI Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1992 Scenariusz: Ireneusz Dobrowolski, Wojciech Majcherek Wykonawcy: Ireneusz Dobrowolski Zdjęcia: Hubert Waliszewski, Andrzej Wójcik Program przedstawia historię Teatru Telewizji od początku jego istnienia do lat 90. Prezentuje sylwetki wybitnych twórców teatralnych, m. in. Adama Hanuszkiewicza, Jerzego Antczaka i Kazimierza Kutza. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - MALINÓWKA. NIEUCHWYTNA BITWA. ODC. 329 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:25 WIZY ŻYCIA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Scenariusz: Andrzej Miłosz Zdjęcia: Jacek Siwecki Muzyka: Lech Brański Sławny z filmu Spielberga Schindler uratował przed Holocaustem około 1000 Żydów. W 1940 roku japoński konsul na Litwie, w Kownie, Chiune Sugihara, przy współudziale oficerów polskiego wywiadu ocalił o wiele większą liczbę Żydów, wystawiając im wizy japońskie - wbrew zaleceniom japońskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 03:25 NIEZNANY ŻOŁNIERZ Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1992 Autor: Zbigniew Szaniawski Reżyseria: Edmund Zbigniew Szaniawski Scenariusz: Edmund Zbigniew Szaniawski, Witold Lisowski Zdjęcia: Krzysztof Langda, Dariusz Kopciński Program poświęcony powstaniu Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie.