TVP Dokument Niedziela, 27.10.2024 05:45 DZIKA POLSKA - POGADAĆ Z SÓWECZKĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są Szaleńcy natury ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Artur Tabor będą spotykać tych szaleńców w terenie i ruszać śladem ich fascynacji. Bohaterowie będą ich wciągać w swe działania, a przynajmniej aktywnie je demonstrować. Jako chłopiec rzucił kamieniem do dziupli. Wyleciała sowa. Tak to być może zaczęła się przygoda z sowami Romualda Mikuska. Dziś oddaje pracę doktorską na temat sóweczki - maleńkiej, mało znanej i niezmiernie rzadkiej sowy naszych puszcz. By badać jej życie - sypia w puszczańskich ostępach Gór Stołowych na hamakach, wabi ptaki typowymi dla nich gwizdami, wspina się na drzewa i skały, zaczaja koło dziupli. Gromadzi niezliczone, unikalne obserwacje. Jedne sowy go lubią i tolerują, ale od niektórych obrywa po głowie. 06:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 34 BIAŁE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dlaczego ceny słone to ceny wysokie? Jak ciężka była beczka soli, którą musieliśmy z kimś zjeść, aby dobrze go poznać? Czym jest tajemniczy kłapeć? Radosław Kotarski wyrusza do Bochni, aby odpowiedzieć na te pytania i przekonać się, jak trudna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o wydobywanie soli. Poza tym, przejeżdża podziemną kolejką przez sam środek bocheńskiej kaplicy. Eksploruje również podziemne korytarze i wczołguje się w nieczynne komory górnicze. Będzie to słone spotkanie pełne kurzu i brudu. 06:55 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 2 GEORGIA. USA (BEN FOGLE: RETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 2) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza (6 odcinków). Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata, poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. To najbardziej oddalone lokalizacje na świecie. Jak potoczą się wyprawy? Odc. 2. Poznamy wyjątkowego człowieka, który wiódł wygodne życie w mieście, ale postanowi zamienić się w Tarzana żyjącego w dżungli na bagnach na wschód od Missisipi w stanie Greorgia w USA. 07:50 ŁUSKOWCE. NIEZWYKŁE I POŻĄDANE (PANGOLINS THE WORLD’S MOST WANTED ANIMAL) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Victoria Bromley Zdjęcia: Sue Gibson, Graham Macfarlanc Lektor: Krystyna Czubówna Film dokumentalny BBC Studios o łuskowcach, które charakteryzują się dachówkowato ułożonymi łuskami pokrywającymi ich ciało oraz bardzo długim językiem do zdobywania pożywienia, którym są owady. To najbardziej zagrożone zwierzęta, o których mało wiemy. Są jedynymi na świecie łuskowatymi ssakami, których sprzedaż staje się większa niż nosorożców, słoni i tygrysów łącznie. W efekcie tego są na krawędzi wymarcia. Poznamy ratującą je Marię Diekmann oraz jej przyjaciółkę, osieroconą samiczkę łuskowca o imieniu Honey Bun. Wiele gatunków łuskowców jest zagrożonych, szczególnie w wyniku odławiania ich w celu zdobycia jadalnego mięsa oraz łusek, mających zastosowanie w medycynie ludowej. Łuskowce mają niewiele naturalnych wrogów: jedynie potężny drapieżnik, jak tygrys czy lampart może zabić zwierzę, kiedy to w obliczu zagrożenia zwinie się w kulę, chowając pod łuskami odsłonięte części ciała. Zwierzęta te potrafią być towarzyskie. 08:50 PLANETY - WEWNĘTRZNE ŚWIATY. ODC. 1/5 (THE PLANETS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Martin Johanson Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. W pierwszym odcinku historia planet najbliższych Słońcu. Przez pierwsze miliony lat po narodzinach Słońca nie ma światów, które byłyby świadkami jego formowania. Tylko potężna chmura pyłu i gazu, pozostałości procesu powstawania Słońca. Przez dziesiątki milionów lat grawitacja przyciąga je wzajemnie do siebie i tak powstają zalążki planet. Najbliżej Słońca tworzą się cztery skaliste światy. Wpływają na nie dramatyczne zmiany głównej gwiazdy. Stają się bardziej lub mniej przyjazne. Obecnie wypalony Merkury znajduje się zbyt blisko bezlitosnego Słońca. Dalej zaś mamy przegrzaną Wenus spowitą gęstą duszącą atmosferą. Najdalszy jest Mars zamarznięty, pustynny świat. Tylko jedna z tych planet nadaje się do zamieszkania - Ziemia. Jej powierzchnię w znacznej części pokrywa woda. Ale gdy rozpoczęliśmy eksplorację Układu Słonecznego, odkryliśmy coś zaskakującego. Nasze siostrzane światy nie zawsze były tak surowe. Kiedyś być może również na nich panowały warunki sprzyjające życiu. 09:50 KOREA POŁUDNIOWA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 3 (SOUTH KOREA WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 42 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Ed Venner Seria podróżnicza BBC (3 odcinki). Alexander Armstrong bada Koreę Południową i odkrywa, co napędza jeden z najbardziej dynamicznych narodów na ziemi, analizując takie fenomeny jak K - Pop, kelnerzy - roboty i oszałamiające pałace. Gangnam Style, Squid Games i K - Pop pomogły zwiększyć światową popularność Korei Południowej, jednak większość ludzi niewiele wie o tym niezwykłym kraju. Alexander Armstrong wyrusza w podróż do państwa, które zachowało swoją odrębność, mimo że leży między dwoma potężnymi sąsiadami Chinami i Japonią. Podczas swoich podróży Alexander odkrywa wiele z tego, co kraj ma do zaoferowania, w tym metamorfozę K - Pop, spektakularny pałac Gyeongbokgung i ultranowoczesne miasta, w których roboty serwują kurczaka w restauracjach. Odwiedza także poo cafe, gdzie wszystko jest inspirowane toaletą. Odc. 3. Korea Południowa - efekt katastrof, pełen tradycji i nowoczesnej techniki. Tutaj wschód łączy się z zachodem, przeszłość z przyszłością, a kreatywność aż bije po oczach. Aleksander Armstrong powoli odkrywa, czemu Korea jest taka dynamiczna i popularna. Poznaje K - pop. Bierze udział w turnieju Ośmiornicy, daje się pogrzebać żywcem. W sumie nie ma tego złego. Odwiedza Busan, drugie co do wielkości miasto Korei Południowej. Podobnie jak wiele rzeczy w Korei tutejszy targ ma 70 lat, ale wydaje się, jakby stał tu od wieków. Armstrong opuszcza Koreę zachwycony. Historia zniszczyła ten kraj niemal do szczętu, jednak pozostała w nim ludzka kreatywność potrafi czynić cuda. 10:40 RODZINA CZŁOWIECZA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 1966 Reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bronisław Baraniecki Inspirowany ideą słynnej wystawy fotografii ''Family of Man'', surowy zapis jednego dnia z życia chłopskiej rodziny na Pojezierzu Augustowskim. Rytm filmu wyznacza praca ludzi. Obrazowi towarzyszą tylko dźwięki naturalne. 11:05 NOTACJE - JADWIGA BARAŃSKA. NOCE I DNIE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2010 Autor: Krzysztof Tadej Aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, ur. w 1935 r. , absolwentka PWST w Łodzi. W 2013 r. obchodziła 55 - lecie pracy artystycznej. Karierę rozpoczynała na deskach Teatru Klasycznego. Na ekranie zasłynęła głównie z filmów męża, Jerzego Antczaka. Rozgłos przyniosła jej rola Barbary Niechcic w adaptacji powieści "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej, a także kreacja tytułowej bohaterki w filmie "Hrabina Cosel". Widzowie pamiętają Jadwigę Barańską również z ról w Teatrze Telewizji. 11:25 GDYBY ZACZĄĆ JESZCZE RAZ Reportaż, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz: Anna Nowakowska Zdjęcia: Jarosław Radwański Historia mężczyzny, który wiele lat temu wraz z grupą znajomych postanowił wyjść do ludzi i podać pomocną dłoń osobom pogubionym, uzależnionym, samotnym. Pracy było dużo, bo i potrzebujących było wielu. Po dwóch latach, w pokoiku dwa na dwa powstało w Bielawie na Dolnym Śląsku chrześcijańskie Stowarzyszenie Nowa Nadzieja. Po prawie dwudziestu latach funkcjonowania, stowarzyszenie pomogło odnaleźć na nowo sens życia setkom osób. Wielu z nich się nawróciło i uwierzyło w Boga. 11:55 GUGGENHEIM OD KUCHNI (INSIDE GUGGENHEIM) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Jaime Silva Kameralna wycieczka po legendarnym Muzeum Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii. W 1992 roku nowojorska Fundacja Guggenheima wybrała to przemysłowe miasto w południowej Europie na budowę ryzykownego projektu sztuki nowoczesnej zaprojektowanego przez kanadyjsko - amerykańskiego architekta Franka Gehry'ego. Film ujawnia sekrety tego tytanowego, architektonicznego arcydzieła. Stało się jednym z najczęściej odwiedzanych muzeów w Hiszpanii i jest ikoną sztuki nowoczesnej. Muzeum Guggenheima w Bilbao samo w sobie jest dziełem sztuki. Dostajemy rzadki wgląd w wyjątkowe sytuacje, które doprowadziły do montażu jego prac i słyszymy anegdoty z życia jego pracowników. To muzeum daje możliwość obcowania ze sztuką w niepowtarzalnym środowisku. Nie tu ma ani jednej prostej ściany. Dzięki prezentowanym wystawom przestrzenie muzeum przekształcają się w wyjątkowe miejsca, pośredniczące między sztuką a jej odbiorcami. 13:00 TACY BYLIŚMY - /6/ JAK BUDOWALIŚMY... Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Pokażemy, jak krok po kroku i cegła po cegle powstawały największe miejskie osiedla i najpiękniejsze wiejskie gospodarstwa. Przejrzymy się w oknach nowych, upragnionych mieszkań, aby wspólnie przekonać się, jacy byliśmy... gdy budowaliśmy Polskę. 13:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 1, SEZON II, STANISŁAW GĄSIENICA BYRCYN - KOWALSTWO ARTYSTYCZNE Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. W tym odcinku - Stanisław Gąsienica Byrcyn - kowalstwo artystyczne. Rozgrzane do czerwoności pręty przeobraża w artystyczne cacka (swojej żonie wykonał tulipany i inne prezenty z żelaza w swojej pracowni). Z żywicy robi maść według receptury francuskiego medyka z dworu Uznańskich, która słynie z leczniczych właściwości. Z domu wychodzi niechętnie, chyba że do lasu. Lista pasji Stanisława Gąsienicy Byrcyna, kowala z Gładkiego w Zakopanem, jest długa. Są na niej kowalstwo artystyczne, las i zwierzęta. Są narty - jazda na nich, ale i zbieranie starego sprzętu. Oczywiście jest też góralszczyzna i wszystko, co z nią związane. Podhale, to jedno z miejsc w którym tradycyjne rzemiosło i charkterystyczna zawody mają się dobrze i są przekazywane w rodzinie na kolejne pokolenia. To także rzemiosło, które podtrzymują ludzie wyjątkowi - ze swoim talentem, kreatywnością i pasją. Wizyta Sebastiana będzie przyczynkiem do opowieści przy pracy, w którą włączy się także Sebastian, aktywnie pomagając przy kowadle. Sebastian wybierze się z nim takżę do lasu na zbiór żywicy, a potem pomoże w całym procesie wyrabiania maści. 14:00 NAJMŁODSI WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 3 W GÓRACH (ANIMAL BABIES MOUNTAIN BABIES) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Gavin Boyland Miniserial dokumentalny BBC Worldwide przedstawia życie potomstwa zwierząt w trzech bardzo różnych środowiskach naturalnych. Góry pokrywają niemal jedną czwartą powierzchni lądowej ziemi. W tym środowisku przetrwanie to wyjątkowo trudna sztuka. Wśród stromych urwisk i skalnych przepaści nawet dorosłe, doświadczone osobniki nie mają łatwego życia. Dorastające tu młode zwierzęta stają przed wielkim wyzwaniem. W takim otoczeniu trudno o posiłek. Warunki pogodowe są ekstremalne i mogą zmieniać się z minuty na minutę. Pokryte grubą warstwą śniegu i lodu górskie zbocza bywają zdradliwe. To wielki test dla najmłodszych. Pierwszym wyzwaniem, z jakim muszą się zmierzyć młodzi mieszkańcy gór, jest poruszanie się w tym niebezpiecznym środowisku. Rzadko które miejsca są bezpieczne dla nowo narodzonych zwierząt. Dlatego podczas krótkich cieplejszych miesięcy matki gromadzą się w tych samych miejscach. W niesprzyjających warunkach młodzi mieszkańcy gór muszą jak najszybciej oswoić się z otoczeniem. Nie wszystkie jednak potrafią poradzić sobie ze wspinaczką. Młodzi mieszkańcy gór muszą przywyknąć do trudnego środowiska już od pierwszych chwil życia. Tylko wówczas mają szanse w konfrontacji z silniejszymi, bardziej doświadczonymi przeciwnikami. Nie dla wszystkich jednak góry stanowią przeszkodę. Niektórym mogą zapewniać przetrwanie. Młodzi mieszkańcy gór muszą przetrwać najtrudniejszy okres życia. Pewnego dnia również ich potomstwo będzie dorastać, podejmując wyzwania górskich krain. 15:00 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA I S.I - ODC. 6 AMY WINEHOUSE (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES I/6 AMY WINEHOUSE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Julia Harrington, Matt Hill Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami będą: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. 16:00 ANOMALIA. KOSMICZNY TRÓJKĄT BERMUDZKI (ANOMALY. THE BERMUDA TRIANGLE OD SPACE) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Ross Kirby Dokument, którego twórcy ukazują ekscytującą tajemnicę, przyglądając się złożonemu, mało rozpoznanemu zjawisku, jakim jest ziemskie pole magnetyczne. Źródło tej fascynującej tajemnicy znajduje się 200 kilometrów nad Ziemią i rozciąga się od południowej Brazylii po zachodnie wybrzeże Afryki. A kiedy Międzynarodowa Stacja Kosmiczna wchodzi w tę sferę, zaczynają się dziać na niej dziwne rzeczy: pokładowe komputery ulegają awarii, astronauci widzą przed oczami błyskające światła, satelity wymykają się spod kontroli. Ten obszar się powiększa i intensyfikuje, co może mieć katastrofalne skutki nie tylko dla naszych działań w kosmosie, ale także dla życia na Ziemi. Opowieść o kosmicznej tajemnicy, której coraz bliżej do wyjaśnienia. 17:05 SIMON REEVE W AMERYCE POŁUDNIOWEJ - ODC. 1 TARCZA GUJAŃSKA (SOUTH AMERICA WITH SIMON REEVE EPISODE 1: THE GUIANA SHIELD) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Chris Mitchell Seria BBC (5 odcinków). Znany dobrze publiczności podróżnik Simon Reeve odkrywa najciekawsze miejsca Ameryki Południowej. Podróżuje od dżungli Gujany po zamarznięte pustkowia Ziemi Ognistej, eksplorując jeden z najbardziej tajemniczych i ekstremalnych kontynentów na ziemi. Spotyka rdzennych mieszkańców Boliwii i Brazylii, odwiedzając po drodze zarówno miasta, jak i pustynie. Od Rio de Janeiro, przez La Paz, po epicką dzikość Patagonii, Simon zachwyca się niezwykłymi kontrastami tego kolorowego kontynentu. 18:10 COVIDOWY REJS (THE COVID CRUISE) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2020 Reżyseria: Mike Downie Dokumentalna opowieść o rejsie statku Diamond Princess w lutym 2020 r. Wszystko, czego doświadcza teraz świat, zmagając się z pandemią koronawirusa, wydarzyło się najpierw na statkach wycieczkowych: szybka infekcja, transmisja asymptotyczna, dystans społeczny, tragiczne i ciężkie konsekwencje dla osób starszych i chorych, pytania dotyczące testowania oraz dylematy dotyczące kwarantanny i izolacji. Podczas gdy wielu naukowców protestowało przeciwko pokładowej kwarantannie ze względu na zagrożenia dla pasażerów, te epidemie zapewniły naukowcom kluczowe wczesne spojrzenie na zachowanie i naturę COVID - 19. Opowiedziane przez pasażerów rejsu. 19:05 FENOMEN FOGGA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Cieślik Jest to film biograficzny pokazujący sylwetkę Mieczysława Fogga, największej gwiazdy piosenki okresu międzywojennego, ale też jednej z najważniejszych postaci kultury popularnej czasów PRL - u. Artysty, który przez dekady komunizmu był żywym symbolem II Rzeczpospolitej. Imponował elegancją, ale też poziomem wykonawczym, muzycznym i literackim swoich utworów. Fogg był za to kochany przez publiczność przez ponad 60 lat, które spędził na scenie. Wydaje się dobrze znany, przynajmniej zainteresowanym, a jednak wiele kluczowych faktów z jego życiorysu przez dekady nie przebiło się do świadomości odbiorców (także dlatego że był człowiekiem bardzo skromnym). A przecież przed wojną podbił Amerykę i koncertował w najlepszych salach świata, a jego wojennymi zasługami (ratowanie przyjaciół - Żydów, udział w Powstaniu Warszawskim i konspiracji AK - owskiej) obdzielić można kilka osób. 20:10 GERARD PHILIPE - OSTATNIA ZIMA CYDA (GERARD PHILIPE: THE LAST WINTER / GERARD PHILIPE, LE DERNIER HIVER DU CID) Film dokumentalny, 66 min, Francja, 2022 Reżyseria: Patrick Jeudy Film dokumentalny. Gerard Philipe w latach 1944 - 1959 wystąpił w 34 filmach fabularnych. Urodził się 04.12.1922 r. na południu Francji, tuż przy granicy z Włochami. Uczył się w szkole średniej u księży marianów w Cannes. Był nie tylko największym aktorem swojego pokolenia, ale także brał udział we wszystkich bitwach swoich czasów: jako członek ruchu oporu FFI, jako bojownik przeciwko bombie atomowej i na rzecz pokoju podczas zimnej wojny, jako obrońca kultury w ramach TNP oraz jako działacz na rzecz oświaty ludowej. Film zbudowany na podstawie serii retrospekcji z archiwalnymi materiałami dokumentalny jest jednym z najważniejszych wydarzeń obchodów 100. urodzin Gerarda Philipe'a w 2022 roku. 25 listopada 1959 r. w wieku 37 lat Gerard Philipe zmarł właśnie u szczytu kariery, zarażony chorobą, o której nie wiedział. 21:30 WIADOMOŚĆ OD SASZY (MESSAGE FROM SASHA) Film dokumentalny, 54 min, Niderlandy (Holandia), 2024 Reżyseria: Anna Rudikova Gdy tylko wybuchła wojna, petersburska artystka Sasza Skoczilenko próbowała ją powstrzymać. Ale 11.04.2022 roku Sasza została aresztowana. Organy ścigania oskarżają ją o celowe i publiczne rozpowszechnianie fałszywych informacji na temat sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej. W ten sposób rząd rosyjski aresztował wszystkich, którzy nie zgadzali się z jego polityką. Dlatego właśnie reżyserka filmu znalazła się w sali sądowej i zaczęła kręcić ten film z pomocą przyjaciół Saszy, Soni i Loszy. Zobaczymy pierwsze posiedzenie. Sasza brała w nim udział online. Sasza pierwsza wypowiedziała się przeciwko "specjalnej operacji wojskowej" na Ukrainie: zmieniała metki z cenami w supermarkecie i umieszczała na nich informacje o wojnie. Ta dziewczyna potępiła wojnę. Została aresztowana. Jesteśmy świadkami toczącego się z bliska procesu, obnażającego absurdy i nieludzkość rosyjskiego systemu prawnego oraz zagrożenia, na jakie na co dzień napotyka wspierająca Saszę grupa przyjaciół. Ponad 18 miesięcy czeka ona na ostateczny werdykt. W listopadzie 2023 roku Sasza została skazana na kolejne 7 lat więzienia za swój artystyczny bunt. Ten film to intymny wgląd w rosyjskie represje prawne wobec dysydentów. W więzieniu, gdzie osadzono Saszę było okropnie. W celi po osiemnaście osób. Sasza bez pozwolenia nie mogła usiąść na łóżku. W ciągu dnia nie wolno jej było z niego korzystać. Tylko w nocy. W celi było bardzo zimo z powpodu ciągle otwartego okna. Ludzie bali się, że będzie śmierdzieć toaletą. Toaletą na osiemnaście osób. Jedyne, co Saszy pomagało, to papier, długopis i kredki. Wojna wytworzyła w Rosji dwie rzeczywistości. Opozycja mówiła o walkach i represjach, podczas gdy w przestrzeni publicznej coraz głośniej rozbrzmiewała oficjalna propaganda. 22:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZESIMIR DĘBSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem spotkamy się z wybitnym kompozytorem muzyki filmowej, Krzesimirem Dębskim, który opowie nam o trudnych i zawiłych losach swojej rodziny. Dowiemy się, na ile jako artysta został ukształtowany przez kulturę kresową i trudne doświadczenie rodzinne ludobójstwa na Wołyniu. 23:15 ZA DRZWIAMI GALERII UFFIZI (INSIDE THE UFFIZI) Film dokumentalny, 96 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Corinna Belz, Enrique Sanchez Lansch Film dokumentalny, który przeniesie widzów do Galerii Uffizi we Florencji. 500 sal i tysiące odwiedzających dziennie. Galeria Uffizi skarbiec Medyceuszy i jedno z najstarszych muzeów na świecie. Ta florencka instytucja przyciąga cały świat, ale żeby tak dalej było, musi znaleźć dla siebie nowe formy prezentacji sztuki. Poznajemy współpracowników dyrektora Eike Schmidta: architektów, kustoszy i obsługę gości. Spotykają się tu różne mentalności i punkty widzenia. Obserwujemy współpracę europejskiego świata sztuki w miniaturze. Jednocześnie film zaprasza nas do zanurzenia się w dziełach Botticellego i konfrontuje nas z ulotnością życia. Sceny wojny i ataki bombowe mafii w przeszłości uświadamiają nam z kolei wyzwania, jakie stoją przed tymi, którzy dbają o to, żeby arcydzieła sztuki przetrwały dla następnych pokoleń. Florencja stawała się coraz ważniejszym ośrodkiem, centrum ówczesnego świata, czyli wówczas przede wszystkim Europy, już w połowie trzynastego wieku. Zaczęto tu bić pierwszą monetę z czystego złota, która zawsze miała tę samą wagę: floren. W ten sposób Florencja stała się swego rodzaju centrum gospodarczym Europy, a floren powszechnie używanym środkiem płatniczym. Ludzie zaczęli mówić o Florencji, o florenckich kupcach i bankierach, którzy szybko się bogacili. Co robili z pieniędzmi? Kupowali ziemię? Nie. Szukali artystów, bo dzieła sztuki byli wówczas we Florencji wyznacznikiem wysokiego statusu społecznego. 01:00 PRZEPIS NA SUKCES Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Geremek Scenariusz: Tomasz Muller, Marek Stremecki, Rafał Geremek Zdjęcia: Michał Jarosiński Sylwetka Mariana Dąbrowskiego, założyciela i redaktora naczelnego "Ilustrowanego Kuriera Codziennego", najpopularniejszego dziennika w II Rzeczpospolitej; IKC ukazywał się w Krakowie w latach 1910 - 1939. 01:45 WSZYSCY JESTEŚMY Z WĘGLA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2004 Reżyseria: Tomasz Wiszniewski Scenariusz: Tomasz Wiszniewski, Roman Janiszek Wykonawcy: Trzeci Wymiar O sobie i swoich kolegach Roman mówi: "Wszyscy jesteśmy z węgla". Minął rok, odkąd zajmujący się dotychczas kręceniem filmów z wesel i uroczystości były górnik postanowił skierować obiektyw swojej kamery na jego bliskie otoczenie. W podartych dżinsach i w czapce z daszkiem Roman maszeruje przez położone pod Wałbrzychem pagórki, aby dotrzeć do jednego z licznych na Śląsku biedaszybów. Gdy przeszło dekadę temu Polska przeżyła przemianę ustrojową, utrzymującym się w przeważającej mierze z górnictwa mieszkańcom Wałbrzycha głód zajrzał w oczy. Nie wszyscy po masowych zwolnieniach potrafili się przystosować do nowych warunków. Całe życie utrzymując się z pracy pod ziemią, wielu postanowiło powrócić do górnictwa. Coraz dotkliwsza bieda zmuszała do prób wykorzystania naturalnego bogactwa Śląska - węgla, którego płytko położone pokłady kusiły wałbrzyszan. Jeden po drugim pojawiały się nowe szyby, do których ściągały tysiące osób. Wśród doświadczonych górników, byłych pracowników kopalń, byli także górnicy amatorzy, dla których praca w biedaszybie była pierwszą tego rodzaju. Brak doświadczenia czasem prowadził do tragedii, dla uwięzionych w zasypanej jamie nie było ratunku. Interweniowały władze. Górników niepokoiła policja i straż miejska konfiskująca nielegalnie zdobyty urobek. Nieustępliwość i represje służb porządkowych zwiększały determinację i desperację pracowników biedaszybów, dla których niebezpieczne zajęcie nadal jest jedynym źródłem utrzymania. Roman filmuje swoich kolegów, wchodzi wraz z nimi w czeluście ziemi, zdradza tajemnice fachu. Jego kamera śledzi górników podczas wyjazdu do Warszawy, gdzie chcieli wykorzystać szansę pokazania swojego dramatu podczas manifestacji antyglobalistów. Opowiadają o swoich marzeniach, z których najważniejsze dotyczy po prostu godnego życia i możliwości wychowania dzieci bez troski o środki na ten cel. Dokument jest opowieścią o ludziach, którzy nie poddają się skrajnej biedzie i uparcie walczą o przetrwanie. 02:40 ORZEŁ I CHRYZANTEMA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jacek Wan Scenariusz: Jacek Wan Zdjęcia: Artur Żurawski, Sławomir Goździk, Marcin Buczkowski Lektor: Jarosław Łukomski Film dokumentalny zrealizowany głównie w Japonii. Jego bohaterem jest Bronisław Piłsudski, starszy brat marszałka Józefa Piłsudskiego, i jego wnuk Kazuyoshi Kimura, który dopiero w 1984 roku dowiedział się, że jego dziadkiem był słynny polski naukowiec. Twórca filmu towarzyszy Kazuoshiemu Kimurze w podroży do Matsuyamy i Nagasaki, jaką odbywa on w poszukiwaniu śladów działalności swojego dziadka. Przy okazji odkrywa również inne ślady działalności Polaków w Japonii.