TVP Historia Poniedziałek, 21.10.2024 06:35 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1805 - rozegrała się bitwa pod Trafalgarem 1959 - otwarto Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku; 1963 - w walce z bezpieką zginął ostatni partyzant sierż. Józef Franczak ps. "Lalek"; 06:40 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 5 Program historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 07:30 PRZYPADEK POLSKI. POLITYKA I IDEE - ODC. 37 Magazyn historyczny, 15 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jacek Kloczowski Zdjęcia: Wojciech Kursa "Przypadek Polski. Polityka i idee" to cykl programów przedstawiających najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. Autorem scenariuszy poszczególnych odcinków jest dr Jacek Kloczkowski, wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie. Realizacja cyklu będzie łączyć wypowiedzi narratora nagrywane w wybranych miejscach nawiązujących do biografii i idei politycznych przedstawianych postaci z uzupełniającymi je wypowiedziami ekspertów nagrywanymi w studio na odpowiednio graficznie zaaranżowanym tle. Całość uzupełnią ujęcia filmowe oraz ikonografia dotycząca danego tematu /zdjęcia, pisma, dzieła malarskie/ przedstawiona przy użyciu grafiki komputerowej. Towarzyszyć im będzie narracja prowadzona z offu. 08:00 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 21 (S. II, ODC. 8) Serial historyczny, obyczajowy, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Ilona Łepkowska Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Stefan Pawłowski, Aleksandra Pisula, Tomasz Włosok, Piotr Rogucki, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Lidia Sadowa, Mariusz Bonaszewski, Jakub Guszkowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Wiosną 1945 roku Paweł Bartosiewicz pojawia się w Brwinowie z misją do wykonania. W willi Iwaszkiewiczów władza komunistyczna lokuje nowych lokatorów. Jarosław próbuje pracować, ale wrzaski pijanych radzieckich towarzyszy sprawiają, że między enkawudzistami i pisarzem dochodzi do awantury. Z armią wyzwolicieli do Brwinowa dociera również Jasiek. Pod koniec wojny pałac Wieruszów jest pełen rannych. Wśród nich jest Ryszard, kompan Jaśka z wojennej tułaczki. W szpitalu poznaje Manię. W ruinach Warszawy powoli budzi się życie. Warszawiacy wracają do swoich domów, szukają bliskich. Michał dostaje list z Czerwonego Krzyża z informacją, że jego żona przeżyła wojnę. 08:45 PIĘKNO UTRACONE. Reportaż, 29 min, Polska, 2024 Scenariusz: Marcin Bradke Niniejszy reportaż jest opowieścią o uszkodzonych i bezpowrotnie zniszczonych w wyniku powodzi obiektach architektonicznych i dziełach sztuki, zarówno sakralnych, jak i tych o charakterze świeckim. Terenem realizacji obrazu jest ziemia kłodzka. Odwiedzimy Kłodzko, w którym pokażemy zdewastowane stare miasto, zabytkowe kamieniczki oraz kościół i klasztor franciszkanów, dotknięty po raz czwarty w swej historii powodzią. Będziemy w Lądku Zdroju, który bodaj najbardziej ucierpiał - do rangi symbolu urasta tu późnogotycki most z figurą św. Jana Nepomucena dosłownie zniesiony przez wody Białej Lądeckiej. Pokażemy zniszczenia substancji zabytkowej w Bystrzycy Kłodzkiej i Stroniu Śląskim. Wykorzystamy również reporterskie materiały z powodzi, a także archiwalia, ukazujące wspomniane miasta przed zniszczeniem i - na przykład - fragmenty realizowanych tam przed laty dokumentów. W filmie wystąpią historycy, przewodnicy, w niektórych przypadkach włodarze miast, jak choćby Tomasz Nowicki - burmistrz Lądka, który jest z wykształcenia historykiem sztuki. Historykiem sztuki jest także narrator filmu, Juliusz Woźny, nota bene - choć wrocławianin - to pochodzący ze zniszczonego Domaszkowa, nieopodal Kłodzka. 09:20 HISTORIA POLSKI - KLERYCY W KOMUNISTYCZNEJ ARMII Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Stanisław Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska Scenariusz: Stanislaw Królak, Elżbieta Szumiec - Zielińska W 1959 r. władze komunistyczne złamały zawarte dziewięć lat wcześniej porozumienie między Rządem a Episkopatem Polski o niepowoływaniu seminarzystów do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Zanim rozpoczęło się wcielanie alumnów do wojska, zdecydowano, że państwo będzie nadzorować ich kształcenie w seminariach duchownych. Podkreślano, że nowy narybek duchowieństwa rzymsko - katolickiego jest sfanatyzowany, ślepo wykonuje wytyczne swego kierownictwa i nie daje gwarancji lojalnej współpracy z władzami państwowymi. 12 października 1959 roku Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz poinformował Episkopat Polski, że (...) ze względu na wysoce niewłaściwą atmosferę panującą w seminariach duchownych, jak również wywołującą kategoryczny sprzeciw postawę społeczną młodego duchowieństwa, minister oświaty i Urząd do Spraw Wyznań sprawować będą nadzór nad wyższymi i niższymi diecezjalnymi i zakonnymi seminariami duchownymi. Wobec sprzeciwu biskupów rozpoczęto wcielanie kleryków do wojska. 10:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DESANT Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Jerzy Dłużkowski Rola wojsk desantowych podczas walk w II wojnie światowej. Program ilustrowany fragmentami filmów archiwalnych z frontów II wojny światowej. 10:50 NIEPOSKROMIONE WIELKIE JEZIORA - ODC. 2 WIELKI CHŁÓD (GREAT LAKES UNTAMED / DIE GROEN SEEN EP. 2 THE BIG FREEZE) Cykl dokumentalny, 50 min, Kanada/Austria, 2022 Reżyseria: Ted Oakes, Jeff Morales, Nicholas De Pencier Wielki chłód. Na wstrzymanym oddechu pod półmetrową warstwą lodu nurkowie poznają największy słodkowodny zbiornik wodny świata. Tu, gdzie pływają, znajdował się niegdyś ogromny lądolód, wdzierający się w podłoże skalne dzisiejszej Ameryki Północnej. Po jego stopnieniu powstało pięć olbrzymich jezior. Lód powraca tu co roku. Wówczas zwierzęta muszą podjąć wyzwanie, by przetrwać w obliczu potężnych żywiołów zimy w krainie Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Mroźne powietrze gwałtownie uderza o powierzchnię Wielkich Jezior. Sroga zima nadchodzi szybko i nieubłaganie. Miejscowe zwierzęta muszą poradzić sobie z najbardziej ekstremalnymi i nieprzewidywalnymi zmianami temperatury na ziemi. 11:45 SPÓR O HISTORIĘ - PAŹDZIERNIK'56 Debata, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 21 października 1956 roku na VIII Plenum KC PZPR - na fali rozliczeń po rozruchach poznańskich - przywrócono do władzy Gomułkę. Wybór towarzysza "Wiesława" przez wielu został przyjęty z entuzjazmem. Jego deklaracje dawały nadzieję na złagodzenie reżimu. Na zorganizowany 24 października na warszawskim Placu Defilad wiec przybyło około 400 tysięcy osób. Za "Wiesławem" szła legenda człowieka, który potrafi przeciwstawić się Stalinowi. Niejako w zapomnienie miał pójść fakt, że tuż po wojnie "Wiesław" deklarował, że "raz zdobytej władzy nie oddamy". W 1948 roku ten "komunista z krwi i kości" został oskarżony przez towarzyszy partyjnych o odchylenie prawicowo - nacjonalistyczne i pozbawiony stanowiska sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. Trzy lata później Gomułkę aresztowano miedzy innymi pod zarzutem zdrady i współpracy z obcym wywiadem. Więzienie opuścił w 1954 roku. Dwa lata później został zrehabilitowany i przejął ster władzy. 12:20 DALEKO OD SZOSY - ODC. 3/7 - ANIA Serial TVP, 74 min, Polska, 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Henryk Czarnecki, Zbigniew Chmielewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Irena Hrehorowicz, Barbara Burska, Krzysztof Kołbasiuk, Barbara Nowakowska, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Serial cieszący się dużą popularnością i niekłamaną sympatią widzów. Podejmuje temat migracji ze wsi do miasta i awansu społecznego młodego wiejskiego chłopaka, dla którego miłość staje się inspiracją do podejmowania trudnych i niestereotypowych decyzji życiowych. Sławomira Łozińska, Krzysztof Stroiński i Irena Szewczyk otrzymali nagrody za stworzenie popularnych postaci telewizyjnych na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie w 1977 r. Reżyser, scenarzysta i autor zdjęć otrzymali także nagrodę Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji. Odc. 3. Podczas wakacji przyjeżdża na wieś daleka koleżanka Leszka, Wiesia, która studiuje biologię w Łodzi. Towarzyszą jej przyjaciółki Wieśka i Ania, również studentki. Leszek bez pamięci zakochuje się w Ani, co w efekcie doprowadza do zerwania z Bronką. Towarzystwo subtelnej dziewczyny z miasta pociąga chłopaka i jednocześnie peszy, wydaje się, że między nimi istnieje mur. Któregoś dnia Zosia przecina stopę rozbitą butelką. Leszek bez wahania poświęca swą najlepszą koszulę dla zahamowania upływu krwi, po czym zawozi dziewczynę na motorze do szpitala. Od tej chwili Ania zaczyna patrzeć na niego przychylniej, choć ma świadomość, że dzieli ich przepaść kulturowa. Zachęca chłopaka, by podjął naukę w Łodzi, obiecuje swą pomoc. 13:45 KRÓTKI DZIEŃ PRACY Film polityczny, 73 min, Polska, 1981 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Hanna Krall Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Aktorzy: Wacław Ulewicz, Lech Grzmociński, Tadeusz Bartosik, Elżbieta Kijowska, Paweł Nowisz Scenariusz powstał na podstawie reportażu Hanny Krall "Widok z okna na pierwszym piętrze". Film jest oparty na wydarzeniach autentycznych, ale wszystkie występujące w nim postaci są fikcyjne. Dzieło wyreżyserowane przez twórcę "Dekalogu" i cyklu "Trzy kolory" łączy w sobie archiwalne materiały dokumentalne z fabularyzowaną relacją z jednego dnia "radomskich wypadków". W następstwie tych dramatycznych wydarzeń zaczęła się tworzyć "Solidarność". Akcja filmu rozgrywa się w ciągu zaledwie kilku godzin. Obserwujemy rozterki partyjnego dygnitarza, który, próbując uspokoić wzburzonych robotników i zażegnać niebezpieczeństwo, dzwoni po instrukcje do swoich zwierzchników w Warszawie, a także spotyka się ze swoimi podwładnymi i działaczami. Powodem wystąpienia zdeterminowanych robotników było przemówienie premiera, w którym zapowiedział podwyżkę cen mięsa i jego przetworów średnio o 69 procent. 25 czerwca 1976 roku, nazajutrz po ogłoszeniu drastycznych podwyżek, do I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR dzwoni dyżurny, meldując o niepokojach w zakładach metalowych. Pierwsza zmiana nie przystępuje do pracy, trwają gorące dyskusje całej załogi. Najpierw ludzie wychodzą na dziedziniec, potem przed bramę fabryki. Wkrótce ruszają w kierunku gmachu komitetu. W drodze dołączają do nich robotnicy z innych miejscowych zakładów pracy. W komitecie rośnie napięcie, wyczuwa się nerwową atmosferę, którą potęguje meldunek kapitana MO o wystąpieniu 5 tysięcy ludzi. Milicja ściąga posiłki z innych miast. Na razie funkcjonariusze nie interweniują, mają czekać na rozwój wypadków. Nikt jeszcze nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Kiedy tłum demonstrantów z hymnem na ustach i biało - czerwonymi flagami w rękach dociera przed gmach, I sekretarz próbuje przemówić robotnikom do rozsądku i załatwić sprawę polubownie. Agresja tłumu jednak narasta. Nie ma już mowy o prowodyrach i wybrykach chuligańskich, strajkuje cała klasa robotnicza. Wreszcie przyparty do muru I sekretarz KW obiecuje, że skontaktuje się z Warszawą w sprawie cofnięcia decyzji o podwyżkach cen mięsa. Wykonany telefon nie uspokaja jednak rozgniewanego tłumu. Strajkujący, których liczba rośnie, żądają natychmiastowej odpowiedzi. Sytuacja zaczyna powoli wymykać się spod kontroli. Wzburzony tłum podpala samochody, demoluje budynki, niszczy transparenty z propagandowymi hasłami, zewsząd słychać gwizdy i okrzyki: precz z władzą czerwonej burżuazji. Komendant MO wyprowadza pospiesznie I sekretarza z komitetu. Tymczasem do akcji wkracza policja. Dokonuje się pierwszych aresztowań, a co bardziej gorliwi funkcjonariusze przemawiają opornym do rozsądku pałami. "Krótki dzień pracy" I sekretarza został ukazany na tle strajku robotników, którzy żądają godziwych warunków życia. W krótkich sekwencjach twórcy filmu przedstawili również przyszłe losy kilku strajkujących, wyłowionych z anonimowego tłumu. 15:05 PRL DE LUXE Film dokumentalny, 15 min, Polska, 2007 Reżyseria: Edyta Wróblewska Scenariusz: Edyta Wróblewska Muzyka: Dariusz Wancerz Film zrealizowany w ramach programu "Pierwszy dokument" - wspólnej inicjatywy Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i TVP. Crazy Mike z Krakowa organizuje wycieczki dla turystów z Zachodu, podczas których przybliża im uroki życia w PRL - u. Wiezie ich zdezelowanym "ogórkiem" do Nowej Huty, razem odwiedzają relikty przeszłości. Podczas wizyty w kolejnych miejscach opowiada o absurdach realnego socjalizmu. Czy ta wyprawa zostawi w nich jakiś ślad? 15:25 KORONA KRÓLÓW - ODC 96 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Tomasz Sapryk, Piotr Gawron - Jedlikowski, Marcin Rogacewicz, Krzysztof Wrona, Tadeusz Chudecki, Agnieszka Mandat, Wiktoria Wolańska, Paulina Lasota, Joanna Osyda, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Izabela Noszczyk, Grzegorz Woś Odc 96. Kazimierz wraca z Wyszehradu. Niespodziewanie w lesie spotyka Olgierda. Litwin wytyka mu nielojalność, bratanie się z Czechami i występowanie przeciwko jego ojczyźnie. Jak na te zarzuty zareaguje król? Na Wawel dociera wiadomość, że Jolenta nie dotarła do Gołczy. Uprowadzona panienka szybko orientuje się, że wpadła w ręce szaleńca. W akcie desperacji próbuje uciekać. Niestety, bezskutecznie. 15:55 SENSACJE XX WIEKU - BOMBA STALINA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1999 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański W programie kontynuacja problemu niemieckiego "projektu uranowego" i porównanie go z pracami badawczymi prowadzonymi przez naukowców radzieckich. Kiedy Związek Radziecki przystąpił do badań nad bronią atomową? Radzieccy naukowcy zajmowali się pracami nad atomem na początku lat trzydziestych. Wielka czystka zerwała międzynarodowe kontakty radzieckich naukowców i zatrzymała badania naukowe. 22 czerwca 1941 roku agresja Niemiec przekreśliła wszelkie szanse na dalsze prowadzenie badań. W grudniu 1942 roku, Stalin mógł już spokojnie myśleć o wyniku wojny. Niemcom nie udało się zrealizować żadnego ze strategicznych celów: nie doszli do źródeł ropy na Kaukazie i nie zniszczyli radzieckiego przemysłu. W styczniu 1943 roku rozstrzygnęły się losy wojny pod Stalingradem. 11 lutego 1943 roku Stalin podpisał dekret powołujący specjalny komitet organizujący i nadzorujący pracę nad wykorzystaniem uranu do celów militarnych. Szefem tego komitetu mianowano Ławrentija Berię. Szefam naukowców, którzy mieli zbudować bombę, został Igor Kurczatow. 29 sierpnia 1949 roku na radzieckim poligonie nuklearnym w Kazachstanie eksplodowała bomba nuklearna. 16:30 SENSACJE XX WIEKU - CHIŃSKA BOMBA ATOMOWA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1993 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja Bogusława Wołoszańskiego. Kolejne wydanie poświęcone jest historii powstania bomby atomowej w Chińskiej Republice Ludowej. 17:05 HISTORIA POLSKI - KURIERKA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marek Lazur Głównym tematem jest podróż 17 - letniej kurierki. Władysława Krystyna Rzepecka, córka żołnierza AK Andrzeja Harata, była kurierką Okręgu Śląskiego AK. W dramatycznych okolicznościach, jadąc przez 8 godzin w jednym przedziale z oficerem SS z kancelarii Hitlera, przewiozła do Warszawy walizkę wypełnioną dokumentami z Auschwitz, w celu przekazania ich kurierowi Polskiego Państwa Podziemnego, Janowi Karskiemu. W ramach misji powierzonej mu przez rząd w Londynie, Karski zbierał dowody zbrodni hitlerowców w okupowanej Polsce. Gotowy raport przedstawił władzom na uchodźstwie oraz sojusznikom w Londynie i Waszyngtonie. Niestety, misja nie przyniosła rezultatu, a sam raport nie miał wpływu na decyzje aliantów. Po przewiezieniu dokumentów do Warszawy, bohaterska kurierka została aresztowana przez gestapo i na 8 miesięcy osadzona w obozie w Mysłowicach, filii KL Auschwitz. 18:00 PORTRETY WOJENNE - JAN ZUMBACH Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Cezary Iber Scenariusz: Tomasz Olejarczyk Zdjęcia: Jacek Kościuszko Muzyka: Łukasz Mrozik Aktorzy: Krzysztof Czeczot, Piotr Kondrat, Piotr Krajewski, Katarzyna Sarnowska, Reno Lude Kolejny odcinek cyklu dokumentalnego o losach bohaterów okresu II wojny światowej. To pełne emocji i napięcia historie opowiadane z perspektywy postaci. Ilustracją do serii są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami oraz sekwencje fabularyzowane. Jan Zumbach, as polskiego lotnictwa i dowódca legendarnego Dywizjonu 303, a następnie Polskiego Skrzydła Myśliwców w stopniu Squadron Leader (major). Oprócz Virtuti Militari, został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i dwukrotnie brytyjskim Distinguished Flying Cross. Zwany Donaldem, gdyż na swoich myśliwcach malował dla postrachu Kaczora Donalda, trzymającego kij baseballowy. Był niepokornym duchem, buntownikiem i poszukiwaczem przygód. Po wojnie Zumbach był najemnikiem i przemytnikiem, ale stał zwykle po stronie państwa, które chciało się uwolnić od pasożytów. 18:35 FLESZ HISTORII - ODC. 683 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 18:55 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 22 (S. II, ODC. 9) Serial TVP, 46 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Stefan Pawłowski, Mateusz Janicki, Piotr Rogucki, Sandra Drzymalska, Rema Kos, Ekaterina Krakovnaia, Veronika Voytsekhovska Brwinów, 1950. Rozpoczyna się nowy rok szkolny. Ania naraża się dyrektorce, która w rezultacie zarzuca jej, że psuje młodzież i nie wychowuje zgodnie z linią partii. Mania wciąż zwodzi Ryszarda, a ten pomału traci nadzieję, że ukochana przestanie czekać na powrót Pawła. Bronia widzi, że Ryszard bardzo kocha jej wnuczkę. Radzi Mani, żeby się dłużej nie zastanawiała. W Brwinowie pojawia się Łucja, aby odzyskać rodzinny majątek. Jej powrót martwi Winnych. Jak zareaguje na to Jasiek? W Warszawie trwa budowa osiedla MDM, na której Michał Śniegocki jest głównym inżynierem. Kierownik wypomina mu, że nie jest w partii i z tego powodu może stracić pracę. Pewnego dnia na placu budowy pojawia się asystentka architekta. Jej rude włosy uświadamiają Michałowi, że wciąż myśli o Ani. Śniegocki utrzymuje bliski kontakt z Ignacym. Wspomina mu o swojej zagubionej, wojennej miłości. Ksiądz zaprasza go do Brwinowa. 20:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - D’ARTAGNAN, MUSZKIETER KRÓLA - SŁOŃCE (D'ARTAGNAN) Cykl dokumentalny, 98 min, Francja, 2023 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 21:50 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.I - GRA SOJUSZY. 1461 - 1483. ODC. 3/4 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 3/4) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2017 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwym okresie średniowiecznej Europy głodne władzy dynastie walczyły między sobą o dominację na kontynencie. Starli się krwią i żelazem na polach bitew - ale prawdziwa walka o władzę rozgrywała się na osobności. Za kamiennymi murami zamku znajdował się świat strategicznych sojuszy, cudzołóstwa, zdrady i morderstwa. Bezwzględna intryga rozdzieliła wiele legendarnych rodzin i ukształtowała sposób, w jaki rządzili swoimi imperiami. Te epickie wojny trwały przez wiele pokoleń i wstrząsały Europą i nadal rozbrzmiewają w niezliczonych hitach i serialach: "The Accursed Kings", "The Tudors" czy w największym hicie współczesnej telewizji "Game of Thrones". 22:50 WOJNA KOREAŃSKA - NIEKOŃCZĄCA SIĘ WOJNA (THE KOREAN WAR) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Maggio Wielu historyków uznaje wojnę koreańską za najważniejszy konflikt od czasów II wojny światowej. Mimo milionów ofiar i uchodźców o wojnie tej często już się nie pamięta. Tymczasem tak naprawdę nigdy się ona nie zakończyła i wpływa na relacje między państwami do dziś. Po otwarciu archiwów w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Chinach i Korei Południowej dostępne są nowe materiały historyczne, w tym kolorowe filmy i setki zdjęć, pozwalające odkryć na nowo ten mało znany konflikt, który ukształtował nasz świat. 23:50 SENSACJE XX WIEKU - MATA HARI Cykl historyczny, 48 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Dariusz Żebrowski Aktorzy: Danuta Stenka, Adam Ferency, Rafał Królikowski, Henryk Talar, Piotr Grabowski, Zbigniew Kosowski, Mirosław Neinert, Bolesław Abart, Zbigniew Paterak, Adam Kopciuszewski, Jacenty Jędrusik, Andrzej Warcaba, Grzegorz Przybył, Ziemowit Pędziwiatr Margaretha Gertruda Zelle, szerzej znana pod scenicznym pseudonimem Mata Hari, została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa i następnie rozstrzelana 15 października 1917 r. Choć od egzekucji Maty Hari minęło już niemal 100 lat, jej szpiegowska działalność wciąż budzi wiele niejasności. Najsłynniejsza femme fatale XX wieku, kobieta, która za życia stała się egendą, urodziła się w 1876 r. w Holandii. Z Amsterdamu wygnał ją w wieku 18 lat skandal wywołany jej romansem z dyrektorem szkoły. Wyszła wcześnie za mąż za znacznie starszego od siebie oficera wojsk kolonialnych MacLeoda. Małżeństwo szybko się rozpadło. Jego rozpad przyśpieszyła tragiczna i tajemnicza śmierć synka oraz hulaszczy tryb życia kapitana. Margaretha chyba też nie była bez winy, skoro mąż pewnego dnia zabrał córkę i odszedł, zostawiając żonę bez środków do życia. Trzy lata później Margaretha znalazła się w Paryżu, gdzie zamierzała spróbować szczęścia jako modelka. Za pośrednictwem francuskiego dyplomaty trafiła na salony, gdzie zaczęła występować jako tancerka. Z Paryża przeniosła się do Berlina. Szokowała zarówno odwagą artystyczną, jak i obyczajową. Wśród jej kochanków byli: ambasador Francji w Berlinie, prefekt berlińskiej policji oraz szef kontrwywiadu niemieckiego. Te znajomości przyniosły Macie Hari kosztowności, towarzyskie uznanie i wystawne życie, ale równocześnie wciągnęły w niebezpieczną grę, której wygrać nie mogła. Gdy w 1914 r. wybuchła wojna, Matę Hari niewiele to obeszło. Nie interesowała się polityką, ale polityka zainteresowała się nią. Władze niemieckie potraktowały ją jako obywatelkę wrogiego państwa i zagroziły internowaniem. Podobno zarekwirowano jej futra i kosztowności, co miało niemały wpływ na jej późniejsze decyzje. Udało się jej wrócić do Holandii, skąd wyjechała niebawem do Paryża. Wojna, która zapowiadała się na kilkutygodniowy konflikt, przeciągnęła się na miesiące, a później lata. W 1916 r. , najbardziej krwawym, lecz nieprzynoszącym żadnych rozstrzygnięć na frontach, zaczęły nasilać się działania pozamilitarne. Mata Hari, uznana za niemieckiego szpiega, była stale śledzona. Chcąc zdobyć milion franków na wygodne życie u boku młodego rosyjskiego arystokraty, Wadima Masloffa, którego kochała, a którego rodzice nie zgadzali się na ich ślub, Mata Hari przyjęła propozycję pracy szpiegowskiej na rzecz Francji. Jej pierwszą misją miało być uwiedzenie i wydobycie ważnych informacji od niemieckiego następcy tronu. Miała mu być przedstawiona na zamku w Pszczynie. Nie zwróciła uwagi na poważny sygnał ostrzegawczy. W widowisku "Sensacje XX wieku" fascynujące kreacje stworzyli Danuta Stenka i Adam Ferency. 01:00 ZELDOWICZ. TEORIA SPALANIA I DETONACJI (JAKUB ZELDOVICZ. TEORIA SPALANIA I WYBUCHU) Film dokumentalny, 42 min, Białoruś, 2019 Reżyseria: Aleksiej Makarenko Scenariusz: Adżelika Nowikowa Lektor: Maciej Guzowski Kiedy jego prace naukowe były publikowane w zagranicznych czasopismach, amerykańscy fizycy nie mieli wątpliwości, że pod jednym imieniem kryje się cały instytut naukowy. Co jednak w tym dziwnego, biorąc pod uwagę, że w wieku 25 lat obronił pracę doktorską, nie mając nawet wyższego wykształcenia! Jakim był człowiekiem jeden z głównych twórców sowieckiej bomby atomowej? W jakich warunkach musiał pracować? I dlaczego temu okularnikowi pozwalano w czasach Stalina na tak wiele? Film poświęcony trudnej osobowości naukowca i trudnej epoce, która nie mogła go pokonać. Jakow Borisowicz Zeldowicz odegrał wielką rolę w rozwoju sowieckiej broni jądrowej i dokonał znaczącego wkładu w takich dziedzinach nauki, jak fizyka jądrowa, fizyka cząstek elementarnych, astrofizyka, kosmologia i ogólna teoria względności. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - 2S7 PION - PRZEBUDZENIE. Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA PRZEZ PIEKŁO CZ. 2 Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program cykliczny popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony alianckim konwojom morskim dostarczającym zaopatrzenie w sprzęt wojskowy dla ZSRR do portów w Murmańsku i Archangielsku.