TVP Historia Piątek, 25.10.2024 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1936 - Niemcy i Włochy zawarły sojusz zwany później "Osią"; 1952 - pierwszy po wojnie eksperymentalny program telewizyjny w Polsce; 1955 - pierwsza seria kuchenek mikrofalowych w sprzedaży; 1962 - Nobel dla Johna Steinbecka; 06:45 FLESZ HISTORII - ODC. 684 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 07:00 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 8 NIE TYLKO 303 - NOCE NAD EUROPĄ 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Marek Szczepanek Prowadzący: Krzysztof Mroczkowski Cykl programów, przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II wojny światowej. Cykl opowiada o lotnikach, którzy walczyli w szeregach Polish Air Force w latach 1939 - 1941, czyli od chwili ewakuacji, po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku, po koniec Bitwy o Anglię. 07:20 SPÓR O HISTORIĘ - SANACJA Debata, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller 2 sierpnia 1926 roku, blisko trzy miesiące po przeprowadzonym przez Józefa Piłsudskiego przewrocie majowym, przyjęto tzw. nowelę sierpniową. Jej zapisy zmniejszały uprawnienia parlamentu. Wzmocniona została pozycja prezydenta. W Polsce rozpoczęły się rządy sanacji. 08:00 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 25 (S. II, ODC. 12) Serial historyczny, obyczajowy, 46 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Ekaterina Krakovnaia, Veronika Voytsekhovska, Miłosz Kwiecień, Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Tomasz Włosok, Mateusz Janicki, Patryk Szwichtenberg, Sandra Drzymalska, Mirosław Haniszewski, Lesław Żurek Ryszard traci nadzieję na wspólne życie z Manią. Postanawia zamknąć brwinowski rozdział i wyjechać na Ziemie Zachodnie. Ania po raz kolejny odwiedza swojego męża. Zarzuca Kazimierzowi, że nie wywiązał się z obietnicy uratowania Pawła. Tymczasem Michał walczy o przestrzeganie prawa pracy. Śniegocki wstrzymuje budowę na podległym sobie odcinku z powodu braku zabezpieczeń dla robotników. Dochodzi do ostrej wymiany zdań z kierownikiem, który każe natychmiast wznowić prace i nadrobić przestój. Łucja wciąż zabiega o względy Walczaka, z nadzieją na upragnioną wolność. Komuniści świętują, w Warszawie pojawia się Wanda Wasilewska. Bronia prosi Stanisława, by w końcu zadbał o siebie i znalazł dobrą kobietę, która zaopiekuje się nim i domem, gdy jej zabraknie. Nestorka Winnych każe wezwać Ignacego - na swoją ostatnią spowiedź. 08:55 HISTORIA POLSKI - TOWARZYSZ WIESŁAW: OD AGITATORA DO DYKTATORA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2014 Reżyseria: Piotr Boruszkowski Scenariusz: Piotr Boruszkowski Sylwetka Władysława Gomułki, towarzysza Wiesława - pierwszego sekretarza KC PZPR w latach 1956 - 1970. Oczywiście życiorys polityka nie może być oderwany od czasów i wydarzeń, w których brał on udział, czy też które sam kształtował swoimi decyzjami, stając się za nie odpowiedzialnym. Dlatego biografia Gomułki została ukazana na tle najważniejszych wydarzeń jego epoki: rok 1956 (objęcie władzy, wielkie nadzieje wiązane przez społeczeństwo z Władysławem Gomułką); rok 1968 (zamieszki na uczelniach, wkroczenie wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji; prowadzona od 1967 r. pod hasłem walki z syjonizmem nagonka na Żydów; samospalenie się Ryszarda Siwca podczas uroczystości dożynkowych); rok 1970 (uznanie przez RFN zachodniej granicy PRL; wydarzenia na Wybrzeżu - użycie broni wobec robotników; odwołanie Gomułki z piastowanych przez niego stanowisk. 10:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - BRYTANIA DWÓCH PREMIERÓW Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony polityce Wielkiej Brytanii w przededniu wybuchu wojny. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. 10:25 METRYKA GOŹDZIKA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2001 Reżyseria: Joanna Tryniszewska Obłoj, Joanna Pieciukiewicz Scenariusz: Joanna Tryniszewska Obłoj, Joanna Pieciukiewicz Wykonawcy: Jerzy Kałwa, Bożena Puchalska Hibner, Leszek Wielgosiński, Marek Edelman, Jerzy Porębski, Genowefa Goździk, Hanna Krall, Jan Wesołowski, Barbara Jackowska, Lechosław Goździk, Adam Michnik, Stanisław Kuziński, Jacek Kuroń, Zuzanna Pikuła, Alina Goździk Film dokumentalny o Lechosławie Goździku - legendarnym przywódcy Polskiego Października 1956. Zapanował nad gotowym do wybuchu tłumem studentów w auli Politechniki Warszawskiej. Nie dopuścił do wyjścia na ulicę robotników z FSO. Pod Warszawą czekały już gotowe do walki pancerne oddziały Armii Czerwonej. Przez 3 dni faktycznie rządząc Polską, zapobiegł krwawej tragedii narodowej, która stała się miesiąc później udziałem Węgrów. Po dojściu Gomułki do władzy, brutalnie odsunięto go od życia politycznego i społecznego. 11:20 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 6 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 29 lutego 1768 roku miasteczku Bar na Podolu zawiązana została konfederacja. Jej celem była walka przeciw Rosji o przywrócenie suwerenności Polski, ale też detronizacja Stanisława Augusta Poniatowskiego i obalenie reform ustrojowych wprowadzonych w poprzednich latach przez jego stronnictwo. Po klęsce konfederacji tysiące konfederatów zostało zesłanych przez carycę Katarzynę II na Syberię. Konfederacja uważana jest przez wielu za pierwsze polskie powstanie narodowe przeciwko zniewoleniu przez sąsiednie mocarstwa. W programie prowadzonym przez Wojciecha Szeląga uczestniczą dr Jacek Kordel i dr Jakub Bajer. 12:05 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - KATOWICE GMACH SEJMU Reportaż, 7 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Katarzyna Sanocka Gdy w 1922 roku Górny Śląsk przyłączono do Polski, region ten zyskał dużą autonomię. Miał własny sejm niezależny od sejmu polskiego. W 1923 roku ogłoszono konkurs na budowę gmachu sejmu - pierwszej budowli o charakterze parlamentarnym w odrodzonym państwie polskim. Okazały budynek na listę Pomników Historii został wpisany w 2012 roku. 12:20 DALEKO OD SZOSY - ODC. 7/7 - WE DWOJE Serial TVP, 85 min, Polska, 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Henryk Czarnecki, Zbigniew Chmielewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Antoni Jurasz, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kownas, Jan Himilsbach, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Bogusław Semotiuk, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Młodzi wynajmują mały pokoik i urządzają w nim swoje pierwsze mieszkanie. Pracują i uczą się. Kiedy rodzi im się dziecko, matka Ani zabiera ją wraz z malcem do siebie. Leszek jest tam źle widziany. Oddają synka do żłobka - niestety, mały często choruje, co powoduje duże trudności w organizowaniu ich własnego życia. Małżeństwo Ani i Leszka przechodzi pierwszy poważny kryzys. Wówczas z pomocą przychodzą rodzice Leszka. Zabierają wnuka na wieś. Dzięki temu Leszek może spokojnie skończyć technikum. Podbudowany sukcesem postanawia zdawać na studia. 13:55 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 3 (EARTH FROM SPACE. 3. COLOURFUL PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 3. Colourful Planet. Zorza polarna. Największe naturalne widowisko na naszej planecie. Energia ze Słońca oddziałuje na naszą atmosferę i tworzy barwne światło. Na arktycznym niebie powiewają zielone, świetliste wstęgi. Ale widok zorzy polarnej z kosmosu jest jeszcze bardziej niezwykły. Jedynie z góry można było dostrzec, że tworzy ona okręgi okalające bieguny Ziemi. Z delikatnych wstęg wyrastają pionowe snopy światła wysokie na setki kilometrów. Naukowcy zaobserwowali, że 300 kilometrów nad Ziemią barwa światła zmienia się z zielonej na czerwoną. Wyraźnie widać to z orbity. Jest to efekt oddziaływania słonecznych cząstek na tlen. Widok z kosmosu pokazuje skalę i potęgę tego niezwykłego zjawiska. Dzięki zdjęciom satelitarnym możemy oglądać ziemskie zjawiska przyrodnicze z zupełnie nowej perspektywy. Wiosną ocean u wybrzeży Alaski przechodzi niezwykłe przeobrażenie. Zielono - turkusowe zawirowania to zakwity planktonu. Rozciągają się na długości setek kilometrów. Kształt nadają im prądy morskie. Te gigantyczne zakwity powstają z jednych z najmniejszych form życia, jakie spotykamy na naszej planecie. Obecnie satelity pozwalają nam skutecznie monitorować stan naszej planety. Sprawdzać, gdzie życie kwitnie i - co kluczowe - gdzie jest zagrożone. Jako ludzie mamy olbrzymi wpływ na nasz kolorowy dom, dlatego za wszelką cenę musimy go chronić. 14:55 PRAWDZIWE "POLOWANIE NA CZERWONY PAŹDZIERNIK" - ODC. 2/2 (THE REAL HUNT FOR RED OCTOBER) Serial dokumentalny, 50 min, Kanada, 2020 Ten dwuczęściowy film po raz pierwszy ujawnia odtajnioną historię rosyjskiego okrętu podwodnego Czerwony Październik. O jednostce opowiadał film fabularny z 1984 roku "Polowanie na Czerwony Październik", w którym sowiecki atomowy okręt podwodny próbował uciec do USA i jednocześnie był ścigany przez amerykańską i sowiecką marynarkę wojenną. Oparty na bestsellerowej powieści Toma Clancy'ego, ukazywał aspekty techniczne, dramat i charakter podwodnej bitwy. Niewielu zdaje sobie sprawę, że książka i film zostały zainspirowane tajną konfrontacją nuklearną, która według niektórych zmieniła bieg historii świata. 15:45 KORONA KRÓLÓW - ODC 100 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Martyna Dudek, Hubert Wróblewski, Paulina Lasota, Joanna Osyda, Hanna Wojak, Monika Radziwon, Dominik Łoś, Katarzyna Radochońska, Wojciech Czerwiński, Zbigniew Waleryś, Filip Milczarski, Daniel Mosior Odc. 100 Olgierd szykuje się do wyjazdu. Wcześniej dochodzi do kolejnej ostrej wymiany zdań z królem. Księżniczki z bólem żegnają wuja. Błąkająca się Jolenta walczy o przetrwanie. Oddaje swoje cenne rzeczy, aby zdobyć choć trochę jedzenia. Wójt prowadzi śledztwo w sprawie porwania Jolenty. Podejrzenie pada na grupę wesołków. Zostają zatrzymani przez straże i wtrąceni do lochów. 16:20 SENSACJE XX WIEKU - KUTRZEBA CZ. 1 Widowisko kameralne, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Czy Polska mogła odwrócić kataklizm, jaki spadł na nią 1 września 1939 roku, uniknąć zagłady 6 milionów obywateli, zniszczenia stolicy, wielu miast, miasteczek i wsi, ogromnych strat w gospodarce? Wydawałoby się, że wobec przygniatającej przewagi wroga - nie. Bogusław Wołoszański, analizując to, co działo się wówczas w naszym kraju - ruchy wojsk i działania dyplomatyczne - próbuje znaleźć odpowiedź na to pytanie. Szuka we wrześniu 1939 roku punktu zwrotnego, w którym był czas, by wydarzenia pobiegły innym torem, a bohaterem swojego kolejnego widowiska historycznego czyni generała Tadeusza Kutrzebę, dowódcę Armii "Poznań". Dla Tadeusza Kutrzeby była to trzecia wojna. W roku 1914 szedł do walki jako 28 - letni porucznik pełen przesadnego optymizmu, w roku 1920 - pełen wiary w jasną przyszłość Polski, w 1939 - z uczuciem przykrego niepokoju. Bardzo dobrze znał stan uzbrojenia i terenowego przygotowania polskiego wojska, zbyt dobrze znał jego braki, głównie w uzbrojeniu przeciwpancernym i przeciwlotniczym, aby sobie nie zdawać sprawy z trudnych warunków prowadzenia tej wojny. Broniąca Wielkopolski armia "Poznań" znalazła się pośrodku wielkich niemieckich kleszczy, które z północy i południa posuwały się w stronę Warszawy. Kutrzebę najbardziej interesował kierunek południowy, gdzie w stronę Łodzi posuwała się niemiecka 8. Armia. Była blisko obszaru jego oddziałów. Gdyby więc armia Kutrzeby, która stała bezczynnie, uderzyła z północy na 8. Armię, przyniosłoby to ogromną ulgę ponoszącej ciężkie straty Armii "Łódź". Polskie uderzenie byłoby tym potężniejsze, że Kutrzeba planował zespolenie sił swojej armii i armii "Pomorze" generała Bortnowskiego, razem 150 tysięcy żołnierzy. Ale na ten manewr Kutrzeba musiał uzyskać zgodę Naczelnego Dowództwa. Szef Sztabu Głównego, generał Stachiewicz, nie wyraził jednak zgody na realizację tego planu i w imieniu naczelnego wodza polecił Kutrzebie zarządzenie odejścia armii na ostateczną linię obrony Żnin - Gopło - Warta, przedmościa Koło - Konin. Sytuacja Armii "Łódź", której tak chciał pomóc generał Kutrzeba, stawała się coraz trudniejsza. Uderzenia niemieckich oddziałów pancernych zmusiły żołnierzy do odwrotu. Odchodzili w stronę Łodzi, ścigani przez oddziały niemieckiej 8. Armii, atakowani z powietrza, co uniemożliwiło sprawne przegrupowanie i obronę. Armia "Łódź" nie miała sił, aby zatrzymać wroga. Marszałek Rydz - Śmigły popełnił błąd. Nie pozwalając Kutrzebie na wsparcie Armii "Łódź", uniemożliwiał stworzenie silnego frontu i zatrzymanie wroga. Działał bardzo schematycznie. Ściągał armię na linię Wisły, gdzie miały okopać się i bronić, czekając na pomoc sojuszników. Co więcej, niemieckie oddziały odsłaniały swoje boki i niespodziewane uderzenie, które proponował Kutrzeba, mogło zdecydowanie zmienić sytuację. Mijał bezcenny czas, a marszałek nie dostrzegał, że brak zgody na propozycję Kutrzeby może mieć zgubny wpływ na przebieg kampanii wrześniowej. Zgodnie z rozkazem Rydza - Śmigłego Armia "Poznań" rozpoczęła odwrót z Wielkopolski w stronę Warszawy, choć generał Kutrzeba ani na chwilę nie porzucił planu uderzenia na niemieckie wojska toczące krwawe boje z Armią "Łódź". Musiał jednak wykonać rozkaz. Generał Kutrzeba zatrzymał się w dworze Mchówek koło Izbicy, gdzie miał przygotowaną bojową kwaterę. Wracał z Torunia, po rozmowie z dowódcą walczącej na północy Armii "Pomorze", generałem Władysławem Bortnowskim. Naczelne Dowództwo zmieniało decyzje. Marszałek Rydz - Śmigły zgodził się, aby armia Kutrzeby wspomogła Armię "Łódź", której sytuacja była już tragiczna. Szybko jednak ten rozkaz odwołał, nakazując odwrót Armii "Poznań" do linii Wisły. 17:15 HISTORIA POLSKI - WILEŃSKI WYBAWICIEL Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogusława Stanowska - Cichoń Scenariusz: Bogusława Stanowska - Cichoń Zdjęcia: Maciej Mroziewski Lektor: Krzysztof Gadacz, Jacek Romanowski Filmu o nieznanym bohaterze Polski Podziemnej, słynnym fałszerzu dokumentów - Romualdzie Warakomskim. Wraz ze swoim bratem, Michałem, i profesorem Jerzym Hoppenem, przy współpracy całej Komórki Legalizacji Wileńskiej AK, przygotował ponad 85 tys. dokumentów tożsamości, ratujących życie ludności cywilnej, Polakom i Żydom (fałszywe metryki urodzenia), oddziałom partyzanckim, dowódcom i duchowieństwu. Dzięki Kuźni, bo tak nazywała się grupa tych niezwykle skutecznych partyzantów bez karabinów, uzyskał fałszywe dokumenty ks. Sopoćko, a także gen. Krzyżanowski Wilk. Romuald Warakomski - Hilary, był ostatnim szefem Komórki Legalizacyjnej AK, działał od początku jej powstania, od 1939 roku. Uratował wraz ze swoimi kolegami tysiące ludzi przed śmiercią, zsyłką na Sybir. To dzięki jego fałszywym dokumentom mógł przemieszczać się ze swoim wojskiem major Zygmunt Szendzielarz - Łupaszka. Po II wojnie światowej, kiedy znalazł się w Warszawie, jeszcze do 1947 roku pracował dla Podziemia, a w czerwcu tegoż roku otrzymał habit zakonny, chroniąc się w ten sposób przed UB. W 1953 roku przyjął święcenia kapłańskie. Gdy w 1957 roku został przeorem klasztoru w Krakowie, rozpoczęła się inwigilacja UB przeciwko Warakomskiemu vel Wojniczowi, ponieważ pod takim nazwiskiem wstąpił do zakonu. W jej wyniku Ojciec Romuald sam poprosił o degradację z funkcji Ojca i zmianę jego statusu w zakonie na brata zakonnego. Romuald Warakomski zapisał się na kartach historii jako legendarna postać Polskiego Państwa Podziemnego. 18:25 WOJOWNICY CZASU - MY Z NAPOLEONEM, CZYLI DRUGA WOJNA POLSKA 1812 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan "O roku ów!" Tą pełną entuzjazmu frazą Adam Mickiewicz skomentował w "Panu Tadeuszu" moment podjęcia przez Cesarza Francuzów w 1812 roku przygotowań do rozprawy z Rosją. Bonaparte nadał jej miano "drugiej polskiej wojny". Trudno się dziwić, że do udziału w niej Polacy natychmiast poczuli się zobowiązani!. Zobaczmy więc, co z tego dla nich wynikło... 19:05 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 26 (S. II, ODC. 13) Serial historyczny, obyczajowy, 46 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Ilona Łepkowska Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Rafał Fudalej, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Arkadiusz Janiczek, Stefan Pawłowski, Lesław Żurek, Mateusz Janicki, Sandra Drzymalska, Patryk Szwichtenberg, Mirosław Haniszewski, Barbara Wypych, Michał Rogalski, Piotr Rogulski, Rema Kos Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Rodzina Winnych bardzo cierpi po śmierci nestorki rodu. Załamany Stanisław nie wie, jak dalej żyć. Zastanawia się, jak sobie poradzą bez zaradności i mądrości Broni. Ignacy zaskakuje rodzinę wiadomością, że zwątpił w Boga i porzucił stan kapłański. Niespodziewanie dla wszystkich z Włoch przybywa Andzia z synami. Uciekając przed sycylijską mafią, szuka schronienia w Brwinowie. Temperamentna Andzia wprowadza radość i nadzieję w smutny, opuszczony dom Stanisława. Łucja szybko przekonuje się, że zamieniła więzienną celę na sutenerską klatkę. Próbuje się buntować, ale Walczak ma nad nią władzę. Gdy Mania po raz kolejny szykuje się do wyczekanego ślubu z Ryszardem, w rozmowie Ani z Michałem powraca temat małżeństwa. Śniegocki nie może zrozumieć niechęci ukochanej do stanu małżeńskiego. Czuje, że Ania nie jest z nim szczera. Czy ich miłość przetrwa kolejną kłótnię? 20:00 ZŁOTO, WALUTA ZACHŁANNOŚCI - ODC. 2. NIEBEZPIECZNE ZWIĄZKI (ODC. 2. FABULOUS TREASURE) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Almut Faass, Tanja Dammertz Kronika fascynującej i przerażającej historii złota - powszechnie pożądanego lśniącego metalu, za którym ludzie rzucili się w krwawą pogoń. Kruszec ten napędza ludzkość od zarania dziejów. Tak jak urzekające jest jego piękno, pościg za tym cennym metalem jest bezwzględna. Żądza złota prowadzi ludzi do zabijania bez litości, niszczenia całych kultur i podejmowania samobójczych misji. Globalny popyt na złoto trwa do dziś; jest to waluta kryzysowa, pożądana w jubilerstwie, światowy skarb i gorący towar. Jego cena wciąż rośnie, eksplodując w ciągu ostatnich 40 lat. Co jest katalizatorem tego przyciągania, które trzyma świat w napięciu? Autorzy serii zgłębiają tajemnicę tego wyjątkowego metalu i badają geologiczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne znaczenie złota. 21:00 RZYM. OSIEM PRZEŁOMOWYCH DNI - ODC. 7. OTWARCIE KOLOSEUM (8 DAYS THAT MADE ROME) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Jim Greayer Lektor: Marek Ciunel Wielokrotnie nagradzana historyczka, Bettany Hughes, przemierza rzymski świat w tej ośmioczęściowej historii starożytnego Rzymu. W serii widzowie poznają osiem przełomowych dni, które definiują niezwykły sukces Imperium Rzymskiego oraz serię wydarzeń, które ostatecznie zakończyły się upadkiem rzymskiej republiki. Odc. 7 - Koloseum: Arena śmierci i Rzymu. Cesarz Tytus przewodniczy otwarciu Koloseum, 80 n.e. 22:00 JAMES BOND - CZŁOWIEK ZE ZŁOTYM PISTOLETEM (MAN WITH THE GOLDEN GUN) Film sensacyjny, 120 min, Wielka Brytania, 1974 Reżyseria: Guy Hamilton Scenariusz: Richard Maibaum, Tom Mankiewicz Aktorzy: Roger Moore, Christopher Lee, Britt Ekland, Maud Adams, Herve Villechaize, Clifton James, Soon Taik, Richard Loo Drugi film z "bondowskiego" cyklu z udziałem Rogera Moore'a, następcy Seana Connery. Tym razem partneruje mu pochodząca ze Szwecji blond piękność Britt Ekland, swego czasu jedna z czterech żon Petera Sellersa, znana m. in. z filmów "Pogoń za lisem", "Weekend w Palm Springs" czy "Klub upiorów". Kolejną ofiarą słynnego płatnego mordercy Scaramangi, zwanego też "Człowiekiem ze złotym pistoletem", ma być brytyjski agent James Bond. Złota kula bo takich tylko używa Scaramanga, przesłana na jego nazwisko do londyńskiej siedziby tajnych służb Jej Królewskiej Mości, nie pozostawia co do tego żadnych wątpliwości. Zamiast uciekać przed swym prześladowcą, Bond postanawia wyjść naprzeciw niebezpieczeństwu. Udaje się śladem Scaramangi najpierw do Bejrutu, potem do Macao i Hongkongu. W Hongkongu spotyka się ze swoją asystentką Mary Goodnight i poznaje piękną kochankę Scaramangi, Andreę. W nocnym klubie, gdzie miał nadzieję spotkać tajemniczego mordercę, którego twarzy nigdy dotąd nie widział, Bond jest świadkiem kolejnego morderstwa Scaramangi. Jego ofiarą pada brytyjski uczony Gibson, specjalista w dziedzinie wykorzystywania energii słonecznej, twórca rewolucyjnego urządzenia o nazwie solex, którego zastosowanie położyłoby ostatecznie kres światowemu kryzysowi energetycznemu. Kłopot jednak w tym, że solex przepadł bez śladu. 00:10 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIERNIEJSZY ŻOŁNIERZ HITLERA Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Prowadzący: Bogusław Wołoszański Rommel zdawał sobie sprawę, że nie wygra z aliantami, jeżeli nie otrzyma posiłków. Wprowadzony w błąd przez brytyjski wywiad uznał, że nic złego się nie stanie jeżeli na kilka tygodni uda się do Europy. 23 września wyjechał do Rzymu, a następnie do Winnicy na Ukrainie, aby tam w polowej kwaterze Hitlera przedstawić mu sytuację w Afryce Północnej i uzyskać niezbędne dostawy broni i amunicji. 01:10 NIE TYLKO ENIGMA. OPOWIEŚĆ O SŁUŻBACH WYWIADOWCZYCH POLSKIEGO PODZIEMIA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2019 Reżyseria: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kołodziejczyk Scenariusz: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kolodziejczyk Zdjęcia: Paweł Iwaniuk, Dawid Cierpikowski Muzyka: Rafał Rozmus Wywiad Armii Krajowej podczas II wojny światowej oceniany był przez sojuszników jako najsprawniej funkcjonujący na świecie. Ocenia się, że gdyby nie jego działalność, wojna potrwałaby o kilka lat dłużej i nie wiadomo, z jakim skutkiem by się zakończyła. Pod koniec 1944 roku Niemcy mieli już rozwiniętą produkcję samolotów odrzutowych, którym w walce nie mogły dorównać alianckie myśliwce. Rozwijała się produkcja pocisków dalekosiężnych V2, a także trwały zaawansowane prace nad produkcją broni jądrowej. Dzięki działaniom wywiadowczym prowadzonym przez agentów Armii Krajowej udało się pokrzyżować plany produkcji tej broni. Przez cały okres trwania II wojny światowej wywiad AK dostarczył sprzymierzeńcom ponad 25 tysięcy raportów. Film ma na celu przypomnienie zasług tej struktury Armii Krajowej w osiemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Oprócz przybliżenia struktury wywiadu w Polsce w okresie II wojny, przypomnimy najważniejsze akcje wywiadowcze, przybliżymy ich znaczenie oraz wpływ na teatr działań wojennych w Europie. Zasadnicza opowieść przedstawiona zostanie za pomocą tekstu lektorskiego oraz wypowiedzi fachowców. Tłem dla opowieści narratora będą symboliczne ilustracje fabularne, które płynnie przechodzić będą w animowane rysunki ilustrujące najciekawsze fragmenty opowiadanych historii. Dopełnieniem będzie skomponowana na potrzeby filmu muzyka. 02:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "LATAJĄCE MUZEUM" ODC. 275 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Latające muzeum" W Gliwicach powstało pierwsze w Polsce Muzeum Szybowców, którego zasadą jest przywracanie sprawności historycznym konstrukcjom. A tych polski przemysł lotniczy - zwłaszcza szybowcowe Zakłady Doświadczalne w Bielsku - budował wiele. Jastrząb, Jaskółka, Bocian powoli odchodzą w niepamięć i oczywiście trzeba zrobić wszystko, by ten proces zatrzymać. Po remoncie powraca do lotów tym razem jako eksponat muzealny legendarny Zefir - szybowiec, na którym Edward Makula i Jerzy Popiel zdobyli podwójne mistrzostwo świata, a Makula za przelot ponad 700 kilometrów Medal Lilienthala. Pokażemy naszym widzom testowe loty. "Jeszcze jedno zwycięstwo" Następnie przeniesiemy się do miejscowości Lichnowy na Pomorzu, by opowiedzieć pewną lotniczą historię z pamiętnego dnia 1 września 1939 roku. 02:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TRAGICZNE MIASTO Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony oblężeniu Leningradu.