TVP Kultura Sobota, 26.10.2024 05:55 MARYSIA I NAPOLEON Komedia, 110 min, Polska, 1966 Reżyseria: Leonard Buczkowski Scenariusz: Andrzej Jarecki, Leonard Buczkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Beata Tyszkiewicz, Gustaw Holoubek, Juliusz Łuszczewski, Halina Kossobudzka, Ignacy Machowski, Kazimierz Rudzki, Anna Ciepielewska, Bogumił Kobiela, Wieńczysław Gliński, Andrzej Zaorski Komedia kostiumowa. Akcja rozgrywa się w dwóch planach: współczesnym i historycznym. Polska, druga połowa XX wieku. Francuski historyk Napoleon Beranger wybiera się na zjazd do Warszawy. Po drodze przez przypadek zatrzymuje się w Walewicach. W tamtejszym pałacyku poznaje uroczą Polkę Marysię. Jest ona łudząco podobna do dawnej pani Walewic - szambelanowej Marii Walewskiej. Beranger poddaje się grze wyobraźni - w marzeniach on sam jest Napoleonem Bonaparte, a Marysia - jego piekną kochanką. Ta wycieczka w przeszłość zbliża naukowca i młodą polską studentkę. W ich romansie role zostają odwrócone. Polska dziewczyna z roku 1966 jest równie piękna jak ta z roku 1806, lecz niezależna i świadomie tworząca własny los. Prawdziwy romans Marii Walewskiej i Napoleona trwał niespełna trzy lata, poznali się na przełomie lat 1806/07, a już w roku 1810 Napoleon poślubił Marię Ludwikę. W tym samym roku Maria Walewska urodziła cesarzowi syna Aleksandra. 08:25 LEGENDY ROCKA - ROCKABILLY ((S. 10) ROCKABILLY) Cykl dokumentalny, 24 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Rockabilly to najwcześniejsza forma rock and rolla, powstała z połączenia bluesa, boogie, bluegrassu i country. Za pierwsze nagrania tego gatunku uznaje się utwory powstałe w 1954 roku w czasie sesji Elvisa Presleya w wytwórni Sun Sama Phillipsa. Również wczesne nagrania Jerry'ego Lee Lewisa, Johnny'ego Casha czy Roya Orbisona określane są jako rockabilly. 09:05 LEGENDY ROCKA - CHICAGOWSKI BLUES ((S. 10) CHICAGO BLUES) Cykl dokumentalny, 24 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Chicago Blues to gatunek muzyki bluesowej powstały w Stanach Zjednoczonych w Chicago. Jego zaistnienie było wynikiem wielkiej migracji biednych robotników z południa do bardziej uprzemysłowionych miast północnych Stanów Zjednoczonych w pierwszej połowie XX wieku. Blues chicagowski rodził się z prostego bluesa Delty, wzbogacanego brzmieniami gitary elektrycznej, perkusji, instrumentów klawiszowych, gitary basowej, harmonijki ustnej i czasami saksofonu. 09:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZESIMIR DĘBSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem spotkamy się z wybitnym kompozytorem muzyki filmowej, Krzesimirem Dębskim, który opowie nam o trudnych i zawiłych losach swojej rodziny. Dowiemy się, na ile jako artysta został ukształtowany przez kulturę kresową i trudne doświadczenie rodzinne ludobójstwa na Wołyniu. 10:20 SERIALOWA NOSTALGIA - ZMIENNICY - ODC. 13/15 - SPOTKANIA Z TEMIDĄ Serial TVP, 56 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Katarzyna Skawina, Krystyna Tkacz, Mieczysław Czechowicz, Ceazry Harasimowicz, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski Przed sądem stają oskarżeni o porwanie taksówki strażak Kuśmider i Krashan. Sprawa narkotyków jest niejasna, oskarżeni łżą jak z nut, a świadkowie plączą się w zeznaniach. W efekcie Kuśmider i Krashan otrzymują wyrok w zawieszeniu. Krashan melduje się u Kłuska, a ten każe mu odzyskać pieniądze. Przed sądem staje także Marian Koniuszko, czyli Kasia, od której prostytutka Mariola domaga się alimentów. Kasia udowadnia, że jest kobietą i sprawa zostaje zamknięta. Ale opiekun Marioli nie rezygnuje ze znalezienia ojca i w końcu wybiera prezesa Kłuska. 11:30 IL TEATRO. ANTONIO VIVALDI - ARIE I KONCERTY SKRZYPCOWE (IL TEATRO. AIRS ET CONCERTOS POUR VIOLON D'ANTONIO VIVALDI) 61 min, Francja, 2021 Reżyseria: Olivier Simonnet Wykonawcy: Emöke Barath, Julien Chauvin, Le Concert De La Loge Arie i koncerty skrzypcowe Antonio Vivaldiego w wykonaniu orkiestry historycznej Le Concert de la Loge pod dyrekcja Juliena Chauvina oraz węgierskiej sopranistki Emoke Barath. Koncert zarejestrowany w Sali Balowej Pałacu w Fontainebleau w 2021 roku. 12:50 DOKUMENT TYGODNIA - AFRYKA NA TROPIE ZAGRABIONYCH ARCYDZIEŁ (RESTITUTION? AFRICA'S FIGHT FOR ITS ART) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Nora Philippe Ta wyjątkowa saga o sztuce i historii opowiada historię afrykańskich dzieł sztuki, które wypełniają europejskie muzea i których zwrotu domagają się kraje, z których pochodzą. Zgarniane jak trofea przez kolonizatorów dzieła zapładniały sztukę europejską, zanim zyskały uznanie jako uniwersalne arcydzieła same w sobie. Ale w Afryce ich nieobecność jest wciąż traumatyczna. Poprzez palącą kwestię ich możliwej restytucji film zachęca nas do ponownego rozważenia zarówno naszego dziedzictwa kulturowego, jak i roli muzeów w odkrywaniu na nowo naszych relacji z Afryką. 13:55 ZAWODOWCY Film obyczajowy, 43 min, Polska, 1975 Reżyseria: Feridun Erol Scenariusz: Feridun Erol, Jonasz Kofta Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Bolesław Płotnicki, Witold Dębicki, Maria Kowalik, Józef Łodyński, Wirgiliusz Gryń, Barbara Rachwalska, Czesław Przybyła, Stafan Paska, Jerzy Hutek, Andrzej Jurczak Brygada budowlana zaprzyjaźnia się z młodym artystą malarzem. Majster Drabik, który ceni przede wszystkim fachowość, zawodowstwo, przekonuje się, że można być dobrym fachowcem również w sztuce. 14:55 W POSZUKIWANIU DOBREGO FILMU Magazyn, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Każdy odcinek programu jest podróżą a jej ostatecznym celem - premiera filmowa, plan filmowy, ważny wywiad lub finał festiwalu. W trakcie tej filmowej wędrówki prowadzący "uruchomiają" kolejne segmenty programu. I tak z twórcami porozmawiają o filmie, który w danym tygodniu wchodzi do kin. Udadzą się na plan filmowy, żeby podpatrzeć jak powstają kolejne produkcje filmowe. W każdym odcinku para prowadzących zaprezentuje widzom rozmowę z obiecującym debiutantem sztuki aktorskiej bądź reżyserskiej. Przywołają oni również postać mistrz - wybitnej postaci polskiej kinematografii. Stałym elementem cyklu będzie również - Videoteka. Zaproszony do programu twórca wybierze trzy filmy, które są dla niego najcenniejsze. 15:35 ZEZOWATE SZCZĘŚCIE Komediodramat, 107 min, Polska, 1959 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Lipman, Krzysztof Winiewicz Muzyka: Jan Krenz Aktorzy: Bogumił Kobiela, Maria Ciesielska, Helena Dąbrowska, Barbara Kwiatkowska, Krystyna Karkowska, Barbara Połomska, Irena Stalończyk, Tadeusz Bartosik, Henryk Bąk, Mariusz Dmochowski, Aleksander Dzwonkowski, Tadeusz Janczar, Stanisław Jaworski, Andrzej Krasicki, Wojciech Lityński "...powoli zaczynam rozumieć impulsy, które kierowały moim postępowaniem. Otóż chyba zawsze usiłowałem, całkiem nieświadomie, przystroić się w szaty uznanego przez opinię bohatera danego historycznego okresu. W życiu dziecka był nim harcerz, później podchorąży, wreszcie konspirator... Wszystkie te etapy przebiegłem w bezowocnej pogoni za życiowym powodzeniem. Czy mogłem przypuszczać, że wszędzie czeka mnie nieuchronna klęska?..." - tak podsumował swoje pechowe życie główny bohater opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego "Sześć wcieleń Jana Piszczyka". Nowela stała się kanwą scenariusza do "Zezowatego szczęścia" - filmu, który ugruntował wysoką pozycję Andrzeja Munka wśród polskich reżyserów debiutujących po wojnie. O klasie tego twórcy wiele mówiła już "Eroica" (1958) - do dziś uznawana za arcydzieło szkoły polskiej. "Zezowate szczęście" dowiodło jednak, że Munk to nie tylko mistrz w obnażaniu fałszu narodowych stereotypów i symboli. Pokazało biegłość twórcy w operowaniu zarówno językiem tragedii, jak i komedii. Stało się też świadectwem wyczulenia reżysera na problemy współczesności, takie jak choćby przerost biurokracji i jego konsekwencje. Wartość "Zezowatego szczęścia" ujawnia się jeszcze w czym innym. Film ów jest mianowicie zdumiewająco udanym połączeniem różnych stylów i poetyk. Krytycy znaleźli w dziele Munka zjadliwą ironię, groteskę, elementy czysto komediowe i dramatyczne oraz cechy powiastki filozoficznej w duchu wolteriańskim. Przy tak dużej różnorodności i "rozrzucie" stylistycznym próżno szukać w "Zezowatym szczęściu" zgrzytów, zbędnych scen, chybionego aktorstwa. W warstwie fabularnej film Munka stanowi studium postawy obecnej w każdej epoce i w każdym społeczeństwie. "Zezowate szczęście" opowiada bowiem o - by użyć określenia krytyka - "żywocie oportunisty poczciwego". Jest nim Jan Piszczyk, rewelacyjnie grany przez Bogumiła Kobielę. Już od wczesnej młodości jego głównym celem było płynąć na fali koniunktury, być zawsze "kimś", jak najlepiej dopasować się do aktualnej tendencji społecznej i politycznej. Zaczął już przed wojną, kiedy jako chłopiec zapisał się do harcerstwa. Niestety, mimo usilnych starań, skompromitował się na defiladzie. Niezrażony niepowodzeniem zapragnął zostać korporantem, lecz podczas antysemickich zajść na uniwersytecie wzięto go za Żyda. Podczas wojny założył upragniony mundur podchorążego, ale trafił do oflagu. Tu na domiar złego uznano go za szpiega. Nie lepiej powiodło mu się w konspiracyjnej organizacji podziemnej. Wreszcie wraz z nastaniem socjalistycznego państwa wydawało się, że los wreszcie się do Piszczyka uśmiechnął. Nie na długo. 18:10 RETRO KINO - ZEMSTA RÓŻOWEJ PANTERY (REVENGE OF THE PINK PANTHER) Komedia, 94 min, USA, 1978 Reżyseria: Blake Edwards Scenariusz: Blake Edwards Aktorzy: Peter Sellers, Herbert Lom, Danny Cannon Inspektor Clouseau (Peter Sellers) po raz kolejny walczy z przestępczością, wywołując przy okazji niewyobrażalne serie katastrof i wszelkiego rodzaju nieporozumień. Tym razem Clouseau staje się celem zbrodniczych knowań szefa międzynarodowej mafii narkotykowej, Philippea Douviera. Inspektorowi pomagają wierny służący Cato oraz była kochanka Douviera, ponętna Simone. 20:00 BILET DO KINA - NA NOŻE (KNIVES OUT) Komedia kryminalna, 124 min, USA, 2019 Reżyseria: Rian Johnson Aktorzy: Daniel Craig, Jamie Lee Curtis, Chris Evans, Ana de Armas, Don Johnson, Michael Shannon Dobrze przyjęta przez krytykę czarna komedia kryminalna, nominowana do nagrody Złotego Globu w trzech kategoriach: Najlepszy film komediowy lub musical, najlepszy aktor Daniel Craig, najlepsza aktorka Ana de Armas. Główny wątek filmu koncentruje się na śledztwie w sprawie tajemniczego zgonu głowy pewnej ekscentrycznej rodziny. Okoliczności śmierci denata są bardzo podejrzane. Pisarz Harlan Thrombey, bo o nim mowa, wzięty autor powieści kryminalnych, został znaleziony martwy w swej luksusowej posiadłości, nazajutrz po 85. urodzinach. Cała rodzina uczestniczyła w tej wyjątkowo hucznej uroczystości. Dochodzenie prowadzi detektyw Benoit Blanc, słynący z niezwykłej skrupulatności i niekonwencjonalnych metod działania. Według niego to właśnie rodzina jest w kręgu najbardziej podejrzanych osób, łącznie z oddaną służącą pisarza. Dociekliwy detektyw przepytuje więc wszystkich gości, nikogo nie oszczędzając. Okazuje się, że każdy z nich ma coś na sumieniu, każdy miał również motyw, który mógł popchnąć do morderstwa. Benoit Blanc musi przebrnąć przez zawiłe rodzinne zależności, przez całą masę wzajemnych oskarżeń, zawistnych pomówień i kłamstw, by wreszcie odkryć prawdę. Kim okaże się morderca? Zręcznie skonstruowany scenariusz trzyma widza w niepewności do samego końca filmu. 23:40 WIECZÓR KINOMANA - TO WSPANIAŁE ŻYCIE (IT'S A WONDERFUL LIFE (DAWNIEJ ŻYCIE JEST CUDOWNE)) Film obyczajowy, 125 min, USA, 1946 Reżyseria: Frank Capra Aktorzy: Donna Reed, Lonel Barrymore, James Stewart Młody mężczyzna George Bailey zniechęcony kolejnymi niepowodzeniami, stracił wiarę w sens życia. Gdy postanowił popełnić samobójstwo, niespodziewanie otrzymał pomoc. Pojawił się jego Anioł Stróż, który musiał dokonać rozmaitych czynów, by zdesperowanemu młodzieńcowi na nowo ukazać uroki życia... 02:00 HALA ODLOTÓW - /19/ Talk-show, 45 min, Polska, 2024 Hala Odlotów jest widowiskiem artystyczno - publicystycznym, w ramach którego znani artyści komentują aktualne wydarzenia, prezentując przy tym swoje najnowsze dokonania. 03:00 NOCNY DOKUMENT - PICASSO, METAMORFOZY OD BŁĘKITU PO RÓŻOWY (PICASSO, METAMORPHOSES IN BLUE AND ROSE (PICASSO, METAMORPHOSES EN BLEU ET ROSE)) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Gaelle Royer Scenariusz: Gaelle Royer Opowieść o ewolucjach w malarstwie Picassa, które od stylu akademickiego we wczesnej młodości doprowadziły go do geometryzacji i uproszczonych form kubizmu. Po samobójczej śmierci przyjaciela przygnębiony Picasso w latach 1901 - 1904 wchodzi w tzw. błękitny okres twórczości - maluje nędzę ówczesnych czasów, smutne i melancholijne twarze znajomych. Po zmianie otoczenia i zamieszkaniu w Paryżu w Bateau Lavoir na Montmartrze, mateczniku ówczesnej bohemy, zmienia się nastrój artysty. Zaczyna się wtedy tzw. okres różowy, w którym powstają wizerunki akrobatów, tancerek, arlekinów w łagodnych odcieniach różu. Od 1907 roku Picasso znowu zmienia styl - pracuje nad uproszczeniem formy i dekonstrukcją, z których wkrótce rodzi się kubizm i jako pierwsze - Panny z Awinionu. 04:05 BELLISSIMA Film TVP, 61 min, Polska, 2000 Reżyseria: Artur Urbański Scenariusz: Artur Urbański Zdjęcia: Marian Prokop Aktorzy: Ewa Kasprzyk, Maria Góralczyk, Paweł Wilczak, Maria Morin - Kielar, Andrzej Czułowski, Bernard Hanaoka Mieszkają we dwie, w Warszawie. Matka - kobieta egzaltowana i niezrównoważona, niespełniona gwiazda zafascynowana postacią Violetty Villas, i córka - niespełna piętnastoletnia uczennica szkoły baletowej. Maja chętnie tańczy, lecz matka marzy o "lepszej" karierze dla córki. Prowadza ją na przeróżne konkursy piękności i za wszelką cenę usiłuje wprowadzić do świata mody i reklamy. Dziewczyna buntuje się przeciw temu, ale ostatecznie ulega. Na jednym z konkursów jurorzy odrzucają Maję ze względu na zbyt młody wiek, który matka próbowała ukryć. Właśnie na tej imprezie obie poznają Księcia, chłopaka niewiele starszego od Mai, lecz mocno tkwiącego w środowisku, do którego dojście pragnie znaleźć matka. Ta dostrzega w nim szansę na sukces. Zostaje jego kochanką. Chłopak wprowadza się do jej domu. Tego już Maja zaakceptować nie może. Ucieka z domu, a właściwie tylko przenosi się do sąsiedniego mieszkania, gdzie właśnie wprowadzili się nowi lokatorzy. Matka zgłasza zaginięcie córki na policji. U sąsiadów Maja czuje się dobrze, zwłaszcza że jej współczują i traktują jak skrzywdzoną dziewczynkę. Pewnego wieczora jednak poją ją alkoholem i wciągają do erotycznej zabawy. Wstrząśnięta tym Maja wraca do domu. Dowiaduje się, że matka jest w ciąży z Księciem. Chłopak nie chce słyszeć o dziecku. Córka odprowadza matkę do gabinetu ginekologicznego, ale kobieta w ostatniej chwili zmienia decyzję. Postanawia urodzić dziecko. By utrzymać ją i siebie, Maja korzysta z możliwości, jakie stworzyły zabiegi matki. Zostaje modelką. Robi wspaniałą karierę. Wkrótce przedwcześnie dojrzała dziewczyna będzie musiała poradzić sobie z jeszcze trudniejszą sytuacją: matka umiera w czasie porodu. Artur Urbański ukończył łódzką Filmówkę. Pisze scenariusze filmowe i sztuki. Wcześniej realizował spektakle teatralne, "Bellissima" była jego debiutem fabularnym, zrealizowanym w ramach telewizyjnego projektu "Pokolenie 2000", który dał młodym, zdolnym reżyserom szansę nakręcenia pierwszego filmu, by za ich pośrednictwem pokazać naszą współczesność.