TVP Dokument Niedziela, 03.11.2024 05:40 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są Szaleńcy natury ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Artur Tabor będą spotykać tych szaleńców w terenie i ruszać śladem ich fascynacji. Bohaterowie będą ich wciągać w swe działania, a przynajmniej aktywnie je demonstrować. Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 06:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 41 KRÓTKA HISTORIA BRUDU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak nasi pradziadowie radzili sobie z poranną i wieczorną toaletą? Jak bardzo ich zwyczaje różniły się od naszych? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski przemierza Kujawy, Podlasie, Pomorze i Warmię w poszukiwaniu śladów ewolucji higieny na polskich ziemiach. 06:45 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 3 WILDERNESS ISLAND. AUSTRALIA (BEN FOGLE: RETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 3) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza (6 odcinków). Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata, poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. To najbardziej oddalone lokalizacje na świecie. Jak potoczą się wyprawy? Odc. 3. Ben Fogle odwiedza parę żyjącą na swojej własnej wyspie w Australii. 07:40 SUPERSZYBKI SOKÓŁ WĘDROWNY (SUPER FAST FALCON / FALCON FORCE: WORLD'S FASTEST ANIMAL) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Simon Baxter Dokument o najszybszych ptakach na naszej planecie. Szybkość z jaką porusza się sokół w trakcie ataku na zwierzynę, zmierzył Ken Franklin w latach 90. Skoczył z ptakiem na dużej wysokości z samolotu i osiągnął prędkość 400 km/h. Uważa jednak, że mogłaby być ona jeszcze większa. Sokół wędrowny. Najszybsze zwierzę świata. Żyje na granicy fizycznych możliwości, jakby stawiał wyzwanie siłom natury. Potrafi rozwinąć prędkość trzy razy większą niż gepard, wytrzymać przeciążenie nawet do 18 G, dwa razy większe niż znoszą najlepsi piloci myśliwców. Może upolować ofiarę dwa razy większą od niego. Aby zrozumieć, w jaki sposób sokoły potrafią to osiągnąć, skonsultujemy się ze światowej klasy badaczami. Wykorzystując najnowszą technikę, poddamy te niezwykłe ptaki testowi. Prześledzimy losy młodej rodziny sokołów wędrownych w centrum Chicago. Sprawdzimy, czy ptak może stawić czoło olimpijskiemu mistrzowi narciarstwa. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czego potrzeba, by stać się najszybszym zwierzęciem świata. Sokoły wędrowne to ptaki drapieżne. Podobnie jak jastrzębie i sowy, mają ostre szpony i doskonały wzrok. Ale przewyższają je pod każdym względem. Polują na najbardziej nieuchwytne zwierzęta - inne ptaki. By polowanie zakończyło się sukcesem, potrzeba wyjątkowej zwinności i przede wszystkim szybkości. Pikując z prędkością trzystu kilometrów na godzinę, sokół może upolować nawet najszybsze z ptaków. W tym filmie poznamy młodą rodzinę sokołów, która osiedliła się w centrum Chicago. Zobaczymy jak Lloyd Buck - przewodnik ptaków szkoli jednego młodego wędrowca w Alpach. Dzięki przełomowym eksperymentom i technikom filmowania poznamy sekrety tych wspaniałych, drapieżnych ptaków. 08:40 PLANETY - MARS. ODC. 2/5 (THE PLANETS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Stephen Cooter W drugim odcinku Mars. Mars, nasz sąsiad, to jałowy, pustynny świat. Jego powierzchnię pokrywają rdzawe skały i piach. Lecz tuż pod powierzchnią znajdują się ślady minionego życia planety. Cztery miliardy lat temu to był całkiem inny świat. Atmosfera była wystarczająco gęsta, że mogły istnieć morza i rzeki. A są to warunki konieczne do powstania życia. Lecz dzisiaj tamtego świata już nie ma. Rzeki wyschły. Oceany wyparowały. Tymczasem Ziemia, widoczna w zimną marsjańską noc, tętni życiem. Lecz gdy te planety powstały, były identyczne. Ponad cztery i pół miliarda lat temu chmura pyłu i gazów zapada się i tworzy zalążek Słońca. Krążące w przestrzeni resztki pyłu grawitacja zbija w większe formacje. Powstaje osiem nowych światów. Wśród nich nasz sąsiad Mars i nasza planeta Ziemia. Oba bogate w takie substancje jak węgiel, żelazo i co najważniejsze wodę. Lecz mimo podobieństw w trakcie powstawania, losy tych planet będą odmienne. 09:35 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 1. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowy film dokumentalny. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Cumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Kraina Jezior to największy park narodowy w Anglii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Ale jest to również sedno wielu kluczowych problemów, przed którymi stoi świat od rozwoju po zrównoważony rozwój i zmiany klimatyczne. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. 10:45 ZANIM OPADNĄ LIŚCIE... Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1964 Reżyseria: Władysław Ślesicki Scenariusz: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bronisław Baraniecki Reportaż z życia Cyganów w Polsce. 11:10 BRACIA Film dokumentalny, 6 min, Polska, 1971 Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Bohaterami filmu są bracia Kubicowie, słynni polscy gimnastycy sportowi. Film przedstawia intensywny trening sportowców. 11:30 METROPOLITA DIONIZY Reportaż, 22 min, Polska, 2000 Scenariusz: Jerzy Lubach Postać Metropolity Dionizego jest kluczowa dla całych dziejów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, ponieważ to on uzyskał autokefalię dla tego Kościoła w 1924 roku. Jego biografia obejmuje okres kształtowania się polskiego Kościoła Prawosławnego po odrodzeniu się Polski w 1918 roku, okres zmagań się z niechętnymi prawosławiu władzami II Rzeczpospolitej i tragiczny czas wojny. W okresie komunizmu Polską rządził ateistyczny reżim, co miało swe dramatyczne konsekwencje dla Dionizego i Kościoła. Metropolita musiał stawić czoło niezwykłym wprost przeciwnościom losu i burzom historii. 12:00 CZARNA ŚMIERĆ - ODC. 2/2. APOKALIPSA (THE BLACK DEATH WITH DAN SNOW) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Dan Snow Film dokumentalny, który w dwóch częściach opowiada o tym, jak czarna śmierć spustoszyła Wielką Brytanię 700 lat temu. Ta straszna zaraza zabiła około 3 milionów ludzi w całym kraju, czyli 50% populacji. Znany prezenter Dan Snow i archeolog Raksha Dave odwiedzą ogniska epidemii i będą badać dowody z tamtych czasów. Odkryją jej przerażające rozprzestrzenianie się z miesiąca na miesiąc, kiedy sparaliżowało to kraj. Zobaczymy dramatyczne rekonstrukcje wydarzeń. Dowiemy się o przerażających objawach choroby. Poznamy brutalne metody stosowane wtedy w celu wyleczenia ludzi. Dzięki analizom i najnowszym przełomowym badaniom poznamy nowe odpowiedzi na pytanie, dlaczego czarna śmierć była i pozostaje najbardziej śmiercionośną pandemią w historii. 13:00 TACY BYLIŚMY - /7/ JAK SIĘ BAWILIŚMY Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Tym razem zapraszamy wszystkich na parkiet! Nie ma sensu podpierać ścian - dyskoteka się nie zawali. Panowie proszą panie, panie proszą panów - niech żyje zabawa. Oto, jak się bawiliśmy! 13:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 2 SEZON II, ANDRZEJ FURTEK - BACA Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Scenariusz: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. W tym odcinku poznamy podhalańskiego bacę - Andrzeja Furtka, który całe życie wypasa owce pod Tatrami. Ale bacowanie i zajmowanie się owcami na wypasie to praca od świtu do zmierzchu - o czym w tym odcinku na własnej skórze przekona się Sebastian. Od pobudki o 6 rano, włączy się w rytm życia juhasów i bacy Józefa, który bacówkę na Kuźnicach prowadzi od ponad 40 lat. Wspólnie owce wygonią na wypas, Sebastian wysprząta obejście, wydoją owce aby przygotować się do precyzyjnego procesu wyrabiania oscypków. Pomagać im będą juhas Jędrek i syn bacy Józefa, Wojtek, który po ojcu przejął tradycję bacowania. 14:00 NAJGROŹNIEJSZE DRAPIEŻNIKI - ODC. 1 STRASZLIWE BESTIE (TOP TEN DEADLIEST BEASTS. WORLD'S MOST VICIOUS BEASTS. (1)) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Olive King, Andy Webb Mini - seria dokumentalna BBC (2 części). Poznamy dziesięć najbardziej śmiercionośnych bestii z prehistorii naszej planety, które zdominowały tamte, dawne krajobrazy. Odkrycia oparte są na przełomowych badaniach naukowych i niedawno odnalezionych skamielinach. Ilustracją będą oszałamiające CGI i wywiady z ekspertami. Te przerażające bestie pojawią się na ekranie dzięki efektom wizualnym możliwym dzięki zastosowaniu najnowocześniejszej techniki. 14:55 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA II S.II - ODC. 7 CARRIE FISHER (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES II/1 CARRIE FISHER) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Rosalind Eleazar, Joanna Rowlands Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami będą: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. Odc. 7. Carrie Fisher, jej wizerunek jest znany na całym świecie. Jedna z największych gwiazd kina drugiej połowy XX wieku. Fisher urodziła w 1956 roku. Jej rodzicami byli piosenkarz Eddie Fisher i Debbie Reynolds, aktorka, którą rola w "Deszczowej piosence" uczyniła gwiazdą. W wieku 16 - tu lat Carrie wystąpiła u boku matki na Manhattanie. Po roku nauki w szkole teatralnej dostała rolę rebeliantki, księżniczki Lei, w "Gwiezdnych Wojnach". W 1983 wszedł na ekrany trzeci film z gwiezdnego cyklu - "Powrót Jedi". Carrie była już uznaną aktorką i celebrytką. W latach 80 - tvch zaczęło się mówić o jej chorobie afektywnej dwubiegunowej. W 1986 - tym roku zdrowie psychiczne Carrie i jej uzależnienia prawie uniemożliwiły granie. W 2015 wróciła na wielki ekran w nowej trylogii "Gwiezdnych Wojen" jako generał Leia Organa. 23 grudnia 2016, lecąc z Londynu do Los Angeles, po wylądowaniu Carrie doznała zawału serca. Cztery dni później zmarła. Miała 60 lat. 15:55 EKSPERYMENT: ZABÓJCZA LAWINA (AVALANCHE - MAKING A DEADLY SNOWSTORM) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Michael Lachmann Film Dokumentalny BBC Studios z kolekcji Horizon o lawinach w kanadyjskich Górach Skalistych. Grupa badaczy postanowiła się wspiąć na 3000 - metrową górę z najnowocześniejszym sprzętem naukowym. Zdjęcia wykonywano z 12 kamer, dokumentując zachowania się lawiny. Przerażające, fascynujące, zabójcze: lawiny to nieokiełznany naturalny żywioł. Każdego roku zabijają setki ludzi, jednak wciąż zaskakująco mało o nich wiemy. Nie umiemy przewidywać, kiedy i gdzie uderzą, lub też, jak bardzo będą niszczące. Badacze zamierzają wyzwolić wielką lawinę, która zejdzie po tych zboczach. Ich celem jest zbadanie, jak lawiny powstają, gdzie uderzają i dlaczego wiele z nich jest tak brutalnie zabójczych. Badano jak wielka będzie lawina? Jaką drogą zejdzie z góry w dół? Ile i jakie szkody wyrządzi? Jak się zachowywać w obliczu zagrożenia? Filmowcy spotkali się także z ludźmi, którzy przeżyli przysypanie, stracili bliskich lub byli świadkami zejścia lawiny. Nikt dotąd nie prowadził takich eksperymentów. Jeśli ten się uda, nasza zdolność do przewidywania i przeżywania lawin znacząco wzrośnie. W niedzielny marcowy ranek zespół naukowców przybył do odludnej doliny w Canadian Rockies. Dla wielu to pierwsze spotkanie z Fortress - trzytysięcznikiem w pasmie Kananaskis. Zespół czekał na dogodne warunki śniegowe od tygodni. W końcu dostał zielone światło: w następnych dniach zagrożenie lawinowe ma być szczególnie duże. Przez dwa dni zespół obserwował górę. Eksperyment ma 3 główne cele: Po pierwsze, badacze, chcąc przetestować swoją wiedzę o lawinach, próbują przewidzieć rozmiary, siłę i trasę tej, którą wyzwolą. Po drugie, badając zebrane dane, chcą wiedzieć więcej o tym, jak lawiny powstają i schodzą i dlaczego wyrządzają tyle szkód. I po trzecie, chcą lepiej rozumieć, co sprzyja przeżyciu lawiny. Gwiazdą show jest wóz, który odgrywa rolę ruchomego laboratorium. Nafaszerowany czujnikami i ustawiony na drodze pędzącej lawiny. Czy naukowcy zdobędą nowe, cenne informacje, które w przyszłości mogą ocalić wielu ludzi? Na razie zmagają się z przyrodą. Ponad nimi strome zbocza Fortress pokryte świeżym śniegiem. Jeśli jednak lawina zejdzie przed rozmieszczeniem sprzętu, sprawa zakończy się fiaskiem. 17:00 SIMON REEVE W AMERYCE POŁUDNIOWEJ - ODC. 2 BRAZYLIA (SOUTH AMERICA WITH SIMON REEVE EPISODE 2: BRAZIL) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Chris Mitchell Seria BBC (5 odcinków). Znany dobrze publiczności podróżnik Simon Reeve odkrywa najciekawsze miejsca Ameryki Południowej. Podróżuje od dżungli Gujany po zamarznięte pustkowia Ziemi Ognistej, eksplorując jeden z najbardziej tajemniczych i ekstremalnych kontynentów na ziemi. Spotyka rdzennych mieszkańców Boliwii i Brazylii, odwiedzając po drodze zarówno miasta, jak i pustynie. Od Rio de Janeiro, przez La Paz, po epicką dzikość Patagonii, Simon zachwyca się niezwykłymi kontrastami tego kolorowego kontynentu. Odc. 2 - "Brazylia". 18:05 ZAGADKA EGIPSKICH HIEROGLIFÓW I BRACIA CHAMPOLLION (THE EGYPT CODE BREAKERS: CHAMPOLLION BROTHERS / DANS LE SECRET DES HIÉROGLYPHES. LES FRÈRES CHAMPOLLION) Film dokumentalny, 54 min, Francja, 2022 Reżyseria: Jacques Plaisant Film dokumentalny - opowieść o braciach Champollion i ich niezwykłej przygodzie. Historia rozszyfrowania egipskich hieroglifów, jednej z największych zagadek w historii ludzkości. W wieku 38 lat Jean - Francois Champollion spełnił marzenie swojego życia i stanął naprzeciw egipskich świątyń, odkrywając ich tajemnice. W 1822 roku dokonał jednego z największych odkryć swojej epoki. Zaczął odczytywać hieroglify. W drodze, która doprowadziła Jeana - Francoisa Champolliona do odczytania egipskiego pisma, od początku towarzyszył mu ukryty w cieniu starszy brat, Jacques - Joseph. Pisali do siebie listy przez ponad trzydzieści lat. Licząca kilka tysięcy stron korespondencja, przechowywana w ich rodzinnym domu, od kilku lat jest dostępna dla badaczy. To opowieść o ludziach, dzięki którym przemówiły hieroglify. 19:05 BOHDAN SMOLEŃ. W CIENIU SCENY Film dokumentalny, 64 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ksawery Szczepanik Film o Bohdanie Smoleniu jest opowieścią o wyjątkowym człowieku, wielkiej sławie i gorzkiej cenie artystycznego sukcesu. Poznajemy linię rozwoju kariery Bogdana Smolenia od kabaretowego debiutu artysty w krakowskim Kabarecie Pod Budą, poprzez karierę w Kabarecie Tey obok Zenona Laskowika, do kariery niejako solowej, choć de facto we współpracy z najpierw z Krzysztofem Jaślarem, a następnie z Krzysztofem Deszczyńskim. W filmie widzimy w nim to, czego zazwyczaj nie widać od strony widowni. Przedstawione zostaną kluczowe momenty w życiu artysty, co go kształtowało, skąd wynikały jego decyzje? W filmie, w którym sportretowany został przede wszystkim jego talent, autorzy nie unikają wątku słabości bohatera; w ich ocenie często decydujących dla jego kolei życia. W tle sławy i losu Bohdana Smolenia zobaczymy ważne wydarzenia z równolegle toczącej się historii Polski pozostające w jakże bliskim związku z jego życiorysem. 20:20 Z GÓRY WIDAĆ LEPIEJ. WANDA RUTKIEWICZ. OPOWIEŚĆ O KOBIECIE NIEZWYKŁEJ Film dokumentalny, 76 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bartosz Kowalski Scenariusz: Piotr Górski, Paweł Sędziak, Bartosz Kowalski Zdjęcia: Egor Efimow Film dokumentalny o Wandzie Rutkiewicz - polskiej alpinistce, jednej z najwybitniejszych himalaistek świata. 16 października 1978 stanęła na najwyższym szczycie świata Mount Evereście, jako pierwsza Europejka i trzecia kobieta na świecie. Stało się to dokładnie tego samego dnia, w którym Karol Wojtyła został wybrany Papieżem. To magiczna zbieżność dat. 23 czerwca 1986 zdobyła szczyt K2 jako pierwsza kobieta. Film o niezwykłym życiu tej odważnej i ambitnej kobiety, wybitnej i ważnej dla Polski i światowego alpinizmu. Zaginęła 13 maja 1992 na stokach Kanczendzongi w Himalajach. Opowiadają o Niej przyjaciele, rodzina oraz ci, którzy się z Nią wspinali lub trenowali. Usłyszymy wreszcie jej własne wypowiedzi. Obejrzymy wiele ciekawych archiwaliów i zdjęć, fragmenty felietonów Lata z Radiem, opowieści Tadeusza Różewicza o niej. Rok 2022 Uchwałą Sejmu RP został ogłoszony Rokiem Wandy Rutkiewicz. Film pokazuje ją jednak tak, jak do tej pory tego jeszcze nie zrobiono. Pokazuje kobietę niezwykłą, kobietę budząca kontrowersje, ale mimo to walczącą o swoje marzenia i te marzenia realizującą. Budziła w swoim środowisku kontrowersje. Mimo to osiągnęła na tamte czasy to, o czym inni marzyli. 21:50 EVEREST - NASZE WYZWANIE (OUR EVEREST CHALLENGE: WITH BEN FOGLE & VICTORIA PENDLETON) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Neil Curry Film dokumentalny o wyprawie na najwyższą górę świata - Mount Everest, 8848 m. n p m. Uczestnikami ekspedycji są prezenter telewizyjny i globtroter Ben Fogle i była kolarka olimpijska Victoria Pendleton. Śledzimy każdy etap ich wyczerpującej przygody. To bardzo osobista opowieść o tym, co trzeba zrobić, by wspiąć się na Everest w czasach nowożytnych. A niebezpieczeństwa są bardzo realne: choroba wysokościowa, wyczerpanie, hipotermia, szczeliny lodowe i lawiny. Film pokazuje wiele aspektów życia w Base Camp podczas sezonu wspinaczkowego, gdy nepalskie Himalaje zachęcają najtwardszych śmiałków do zdobycia najwyższego szczytu świata. Ta wyprawa rozgrywa się 65 lat po tym, jak Sir Edmond Hillary dokonał pierwszego wejścia. Od tego czasu prawie 300 osób zginęło, próbując pójść w jego ślady. Wyprawa zaczyna się w Stolicy Nepalu, Katmandu, zwanej bramą do Himalajów. Wyprawy z południa często ruszają z miasta Lukla. Stąd 60 km. do bazy wypadowej, która jest jak wioska olimpijska chwilę przed zawodami. Wszyscy są podekscytowani i poddenerwowani tym, co wkrótce zamierzają zrobić. 22:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JAN ENGLERT Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dziś odwiedzimy jednego z najwybitniejszych polskich aktorów, dyrektora artystycznego Teatru Narodowego w Warszawie, Jana Englerta. Poznamy kulisy początków jego kariery aktorskiej, role w filmach: "Kanał" oraz "Kolumbowie". 23:25 EFEKT MOTYLKA Film dokumentalny, 90 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Szmidt Scenariusz: Jarosław Szmidt Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Historia o niezwykłej sile miłości i nadziei. To opowieść o solidarności tysięcy ludzi, których połączyła potrzeba ratowania życia dziewczynki chorej na rzadką, nieuleczalną chorobę genetyczną - E. B. Film jest wielowątkową relacją heroicznej walki 7 - letniej Zuzi Machety i jej rodziny z chorobą powodującą otwarte rany na całym ciele i z wszechobecnym bólem. Wielu nazywa Zuzię małym motylem, bo jej skóra jest wrażliwa jak skrzydła motyla. Po 7 latach walki z diaboliczną chorobą pojawiła się nadzieja. Rodzice Zuzi dowiadują się o nowatorskiej, eksperymentalnej terapii prof. Jakuba Tolara w USA, mogącej uratować życie ich dziecka i wyrwać z koszmaru cierpienia. Aby ocalić tego małego motylka, lekarze muszą przeszczepić jej szpik kostny i komórki macierzyste, które powinny zatrzymać powstawanie ran. Zuzi można pomóc, ale potrzebne jest aż 1, 5 mln. dolarów. Mimo to rodzice dziewczynki, którzy poświęcili cały swój majątek na dotychczasowe leczenie i codzienną walkę z bólem, nie tracą nadziei. Poprzez fundację "Się Pomaga" organizują publiczną zbiórkę pieniędzy. Niezwykle szczere i ujmujące wołanie o pomoc uśmiechniętej mimo bólu dziewczynki połączyło serca. Ludzie uwierzyli, że nawet ich niewielka pomoc ma znaczenie i razem można dokonać czegoś wielkiego i pozornie niemożliwego. Jej historia poruszyła do głębi także autora tego filmu, który po pierwsze ruszył z pomocą, a następnie chwycił za kamerę w poczuciu wartościowego tematu, który może budować mosty nadziei. W ten sposób poznaje Zuzię i jej rodzinę. Towarzyszy im z kamerą. Wiadomości o chorej Zuzi dzięki portalom społecznościowym oraz telewizji obiegają Polskę i świat. Spontaniczny odzew tysięcy ludzi wykracza poza granice. Wsparcie przychodzi nie tylko z Polski, ale także m.in. z Japonii, USA. Społeczna akcja pomocy i zbiórka pieniędzy rozpędza się, przechodząc wszelkie oczekiwania. Jest jak kula śnieżna zabierająca po drodze coraz więcej i więcej ludzi chcących pomóc cierpiącemu dziecku. Nieosiągalną dla rodziców Zuzi kwotę ponad 6 mln złotych, udaje się zebrać zaledwie w 55 dni dzięki zaangażowaniu ponad 100 tysięcy ludzi. Autor filmu wylatuje transportem medycznym do USA wraz z rodziną Zuzi, trzymając w ręku namalowany przez nią bilet. Leczenie dziewczynki może dojść do skutku, ale droga do jej zdrowia jest bardziej złożona. Terapia w USA może przynieść ok. 90% poprawy jej stanu zdrowia, ale ryzyko jest też olbrzymie. Aby doczekać jej 10. urodzin, rodzice Zuzi muszą położyć na szali jej życie. Przeszczep szpiku musi być poprzedzony podaniem chemioterapii. Na pierwszym spotkaniu prof. Tolar nie ukrywa, że będzie to piekielna próba niegwarantująca pełnego sukcesu. Pierwszy zabieg poszerzający zarastający przełyk udaje się i Zuzia zjada swoją pierwszą parówkę w życiu. Minneapolis staje się ich drugim domem, siostra Alicja, która będzie dawcą szpiku, idzie do amerykańskiej szkoły, poznajemy klinikę, ich nowy dom. Po długim oczekiwaniu jest zielone światło dla terapii, długiej, pełnej cierpienia i nadal niepewności. Zuzia składa własnoręczny podpis dający zgodę na przeszczep szpiku od Alicji. Przeszczep Zuzi się udaje, ale autor filmu musi już wracać do kraju. Prowadzona elektroniczna łączność nagle ustaje, zalega cisza, wreszcie przychodzi wiadomość mrożąca krew w żyłach - dziewczynka umiera. Los ponownie wystawia wszystkich na wielką próbę. Ale niemożliwe znowu staje się możliwe, płuca zaczynają pracować i wraca oddech. Widzimy prof. Tolara idącego korytarzem kliniki: uśmiech proszę, organizm Zuzi ma w sobie 100% komórek dawcy. Dziewczynka zaczyna coraz śmielej poruszać się, mimo podłączonych pomp i kroplówek, jeździ po szpitalnym korytarzu specjalnym wózkiem. 01:05 ZAWODOWIEC Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2002 Reżyseria: Krzysztof Kalukin Zdjęcia: Krzysztof Kalukin Muzyka: Wiktor Niemiro Marek Krukowski, filozof i filolog, utrzymuje siebie i swoją czteroosobową rodzinę głównie z pieniędzy wygranych w teleturniejach. Czternaście razy tryumfował w "Wielkiej grze", tyle samo w "Miliardzie w rozumie", dziewięć razy w "Va banku", zwyciężał także w "Magii liter" i "Jednym z dziesięciu". W sumie wygrał czterdzieści razy. Od pewnego czasu wszystko się zmieniło, telewizje nie chcą już Marka w teleturniejach, byt rodziny jest zagrożony. Marek nigdzie nie pracuje, ma czas na czytanie kilku książek tygodniowo. Do startu w teleturniejach starannie się przygotowuje. "Wiedza potrzebna w teleturnieju to nie jest jakaś nadzwyczajna mądrość, to jest prosta znajomość faktów. Trzeba nauczyć się wszystkiego i wszystko pamiętać" - wyjaśnia. Jest stałym bywalcem bibliotek i antykwariatów. W domu również posiada imponujący zbiór książek i płyt, gromadzenie ich to jego pasja. Udział w teleturniejach, jak twierdzi, jest najbardziej praktycznym wykorzystaniem posiadanej wiedzy. Nie wyobraża sobie, by mógł robić coś innego. Ostatnio jednak telewizje odmawiają mu udziału w konkursach. W swoim ulubionym teleturnieju "Miliard w rozumie" nie może już startować, bo zdaniem redaktorów opatrzył się widowni. Stacje komercyjne z zasady nie dopuszczają do gry wielokrotnych zwycięzców, takich jak Marek. Żona, która wcześniej cieszyła się, że zajęcie męża daje rodzinie luksus częstego przebywania ze sobą, teraz coraz bardziej martwi się brakiem środków na utrzymanie. "Tata musi wygrywać, bo inaczej umrzemy z głodu" - tłumaczy młodszy syn. 01:40 ŻYŁOWANIE ŻYCIA Film dokumentalny, 29 min, Polska, 1996 Reżyseria: Aleksandra Czarnecka, Dariusz Pawelec Aktorzy: Piotr Cyrwus Zdjęcia: Dariusz Pawelec Film jest portretem Ryszarda Milczewskiego, poety zaliczanego do formacji "kaskaderów" literatury polskiej. Fascynująca jest zarówno jego poezja, trwale zapisana w najnowszej literaturze, jak i biografia, zakończona tragiczną śmiercią. Literacka i osobista biografia poety jest też fragmentem dziś już egzotycznego życia literackiego lat siedemdziesiątych. 02:15 ...A CHCIAŁAM BYĆ TYLKO AKTORKĄ... Film dokumentalny, 45 min, Polska, 1985 Reżyseria: Marian Kubera Scenariusz: Marian Kubera Film biograficzny. Opowieść o życiu Jadwigi Boryty - Nowakowskiej - aktorki, która swą karierę rozpoczynała jeszcze w epoce filmu niemego. Pierwszym, w którym wystąpiła, był "Huragan" w reżyserii Józefa Lejtesa. Jej opowieść sięga czasów dzieciństwa na Ukrainie w majątku rodziców. Opowiada o wojnie polsko - bolszewickiej, w której brali udział wszyscy trzej bracia aktorki. Jednym z nich był późniejszy znany aktor i reżyser Zbigniew Sawan. Bohaterka opowiada o pracy w filmie, ukończeniu PIST - u pod kierunkiem Zelwerowicza, pierwszych sezonach pracy w teatrze i o wybuchu wojny, który przerwał jej aktorską karierę. W czasie wojny działała w ZWZ, potem w AK. Mówi o dramatycznych przeżyciach, których doznała jako wywiadowca AK, na tyłach wojsk niemieckich na Ukrainie. Po wojnie Jadwiga Boryta pracowała w PCK przy ekshumacji zwłok poległych w Warszawie. Była inicjatorem ekshumacji palmirskich i powstania tam cmentarza. Całe swoje powojenne życie poświęciła pracy społecznej. A chciała być tylko aktorką... Program zrealizowano w sierpniu 1995 roku. Jadwiga Boryta - Nowakowska zmarła 21 września 1995 roku, mając 87 lat.