TVP Historia Środa, 30.10.2024 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 30 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1938 - na antenie radiowej zaprezentowano słynne słuchowisko Orsona Wellesa zrealizowane na podstawie "Wojny światów" H. G. Wellsa; 1944 - PKWN ogłosił w Lublinie dekret o ochronie państwa szafujący drakońskimi karami; 1956 - premier Węgier Imre Nagy otrzymał od Sowietów przyrzeczenie wycofania sowieckich czołgów z Budapesztu; 1959 - w Teatrze "Wybrzeże" w Gdańsku odbyła się premiera sztuki "Smak miodu" Shelagh Delaney; 06:55 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - BŁĘKITNA ARMIA - RENAULT FT Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Prowadzący: Przemysław Predygier Lektor: Jacek Sobieszczański Błękitna Armia - Renault FT. Wiosną 1919 roku sformowany został Pierwszy Pułk Czołgów. Pierwsza w dziejach Polski jednostka pancerna, wyposażona we francuskie czołgi FT wchodziła w skład tzw. Błękitnej Armii. Gdy w 1919 roku armia gen. Hallera przybyła do odradzającego się państwa polskiego, z dnia na dzień staliśmy się czwartą potęgą pancerną świata, a polskie czołgi odegrały ważną rolę w wojnie polsko - bolszewickiej. W programie poznamy historię pułku i możliwości wiernej repliki czołgu FT. 07:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 340 SIŁA LOKALNEJ PAMIĘCI Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. 17 kwietnia 1794 roku to Wielki Czwartek. Dla rozdartej przez zaborców Polski podwójnie wielki. Insurekcja rozpoczęta słynną przysięgą złożoną narodowi przez Tadeusza Kościuszkę pędzi przez kraj. Powstają coraz to nowe grupy spiskowe. Najpierw wybucha Warszawa, chwilę potem w Kobyłce pod Warszawą dochodzi do starcia polskich rzemieślników z Kozakami. Bitwa pod Kobyłką to wydarzenie mało znane. Dziś w prawdopodobnym miejscu tej bitwy autorzy cyklu poszukają miejsca spoczynku bohaterów tych wydarzeń. 08:00 STULECIE WINNYCH S.III - ODC. 28 (S. III, ODC. 2) Serial historyczny, obyczajowy TVP 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz, Ilona Łepkowska, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Weronika Humaj, Lesław Żurek, Patryk Szwichtenberg, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Mateusz Janicki, Kamila Bujalska, Sonia Mietielica, Bartłomiej Kotschedoff Rodzinny dom Winnych zostaje strawiony przez pożar. Michał junior nie może się pogodzić z tym, że musi zaczynać grę na skrzypcach od nowa. Nieoczekiwanie do Brwinowa powraca Jasiek i obejmuje ważne stanowisko w PGR - ze, stworzonym w pałacu Wieruszów. Poznaje Lottę, Niemkę, która została po wojnie na terenach Polski. Nawiązuje się między nimi ciche porozumienie. Władek, mimo starszego wieku, jako zagorzały przeciwnik komunistycznej rzeczywistości odmawia jakiejkolwiek pomocy ze strony swojego syna przy uprawie pól. Kazia znowu jest rozdarta między miłością do syna i męża. Z więzienia wychodzi Kazimierz i po raz kolejny staje rodzinie Winnych na drodze do szczęścia i spokoju. Córki Ani i Mani szykują się do egzaminów na studia. Ku uciesze rodziny Ewa i Basia zdają na medycynę. Kasia oświadcza, że postanowiła zostać aktorką. 08:50 HISTORIA POLSKI - POLSKIE LATO, WĘGIERSKA JESIEŃ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2006 Reżyseria: Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert Jesień 1956 roku to okres, w którym pragnienie wolności znalazło swój zewnętrzny wyraz jednocześnie w Polsce i na Węgrzech, czyli w krajach, gdzie już wcześniej rozwijał się najsilniej opór przeciw komunistycznej dyktaturze. 23 października 1956 roku w Budapeszcie, pod pomnikiem Józefa Bema, odbyła się ogromna manifestacja, której uczestnicy poparli zmiany zachodzące po Czerwcu '56 w Polsce i zaczęli żądać "węgierskiej drogi do socjalizmu". Był to początek rewolucji węgierskiej. Film Zofii Kunert przypomina dramatyczne losy powstania na Węgrzech w 1956 roku, krwawo stłumionego przez wojska radzieckie. Prezentuje także postawę polskiego społeczeństwa, które spontanicznie udzielało Węgrom wszechstronnej pomocy. 27 października 1956 roku poleciał do Budapesztu pierwszy samolot z darami, przede wszystkim z krwią dla rannych. Transportowi temu towarzyszyła grupa literatów i dziennikarzy. Autorka dotarła do jednego z nich, Zygmunta Rzeżuchowskiego, którego barwne wspomnienia są niewątpliwie dużym walorem filmu. O swym udziale w walkach na ulicach Budapesztu opowiadają m.in. Maria Wittner, Tibor Pakh, Akos Engelmayer, Peter Palloi, zaś stosunek Polaków do powstania węgierskiego omawiają m.in.: Maksymilian Respondek z PCK, Franciszek Starowieyski, Urszula Kozioł, Anna Retmaniak, Jerzy Bajszczak, Jerzy Jaworski i inni. 09:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - WROCŁAW: HALA STULECIA Reportaż, 6 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Katarzyna Sanocka Wizjonerski projekt Marksa Berga uznawany jest za jedno z pierwszych w pełni dojrzałych dzieł architektury ekspresjonistycznej. Wrocławska Hala Stulecia to manifest nowoczesności, w którym znajdziemy też antyczne inspiracje i nawiązania do architektury historycznej, tyle że w monumentalnej, wręcz gigantycznej skali. W najnowszym odcinku "Pomników Historii" o budynku - wizytówce Wrocławia opowie dyrektor Muzeum Architektury Jerzy Ilkosz oraz prezes Hali Stulecia, Andrzej Baworowski. 09:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - INWAZJA, KTÓREJ NIE BYŁO CZ. 1 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Program cykliczny popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckim przygotowaniom do odparcia inwazji aliantów w rejonie Calais, m.in. montażu działa Todt. 10:30 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KIUSIU - PRADAWNA JAPONIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kiusiu. 11:25 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - KUCHNIA ŻYDOWSKA Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork Scenariusz: Jarosław Dumanowski, Mirosław Bork Trudno uwierzyć, że do tej pory nie powstał serial na temat polskiej kuchni pokazujący, w sposób systematyczny i zgodny z najnowszymi badaniami, dziedzictwo kulinarne otrzymane od naszych przodków. "Historia kuchni polskiej" w 26 czterdziestominutowych odcinkach wypełnia tę lukę zabierając widzów w podróż przez niezwykłe smaki, tradycje i obyczaje. Scenariusz serialu powstał w oparciu o prace naukowe prof. Jarosława Dumanowskiego - głównego eksperta i prowadzącego narrację. Odtworzenia potraw obecnych na polskich stołach od czasów Chrztu Polski do współczesności, dokonał Maciej Nowicki, twórca nowego trendu w polskiej kuchni - historycznej rekonstrukcji kulinarnej. Wnikliwe przedstawienie tła historycznego pozwala na zrozumienie okoliczności, w których kształtowała się polska kuchnia. Rozmowy ze specjalistami z Polski i ze świata uzupełniają narrację ukazując przenikanie idei i potraw ponad europejskimi granicami. Przywołanie konkretnych przepisów i ich odtworzenie w profesjonalnym studiu kulinarnym, ułatwia widzom zrozumienie smaków i technik przygotowywania potraw z przeszłości, a chronologia odcinków odpowiada najważniejszym zmianom zachodzącym w polskiej kuchni w kolejnych okresach historycznych. "Historia kuchni polskiej" to historia polskiej kultury materialnej w wersji dla każdego. 12:15 WOJNA DOMOWA - ODC. 5/15 - DWÓJKA Z AZYMUTU Serial komediowy TVP, 29 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stepowski, Mieczysław Czechowicz Anula dostaje dwóję z terenoznawstwa. Zniechęcona do życia i świata, udaje się do Pawła na "jam session". Pani Jankowska, nie chcąc przeszkadzać młodym, wybiera się z wizytą do wujostwa Anuli, do towarzystwa przyłącza się także ojciec Pawła. "Starzy" bawią się wesoło w rytmie modnego tańca let's kiss, podczas gdy młodzi, piętro wyżej, smętnie słuchają muzyki improwizowanej. 12:45 WOJNA DOMOWA - ODC. 6/15 - TRÓJKA KLASOWA Serial komediowy TVP, 24 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stępowski, Józef Nowak Władze szkolne wydają zarządzenie, że młodzieży nie wolno wieczorem przebywać na ulicy bez opieki dorosłych. W związku z tym rodzice tworzą trzyosobowe zespoły, które odprowadzają pociechy ze spotkań czy wspólnych lekcji do domu. Do trójek klasowych dołącza również wujostwo Anuli. 13:15 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /7/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Woda to sprawa życia lub śmierci. To jedyna rzecz, bez której nikt z nas nie może się obejść. Bez wody nie przetrwamy dłużej niż trzy dni. Ponad dwa miliardy ludzi na świecie nadal nie ma wystarczającej ilości słodkiej wody do picia. Tysiące lat temu dla mniejszej globalnej populacji znalezienie źródeł wody zwykle nie stanowiło problemu. Ale znalezienie sposobów na kontrolowanie i transport wody wymagało pomysłowości ówczesnych inżynierów. Rozwiązaniem okazało się budowanie ogromnych podziemnych tuneli, zmienianie kierunku rzek, stawianie potężnych tam. Dzięki temu mogło narodzić się rolnictwo, a to pozwoliło na rozwój starożytnych cywilizacji. Siódmy z 10-odcinkowej serii dokumentalnej "Sekrety starożytnych inżynierów" ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 14:15 HISTORIA BRONI - BROŃ MIOTAJĄCA. ODC. 1/10 (HISTORY OF WEAPONS) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 "Historia broni" to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny, przybliżający historię różnych rodzajów broni, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu oręża a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. 15:15 KORONA KRÓLÓW - ODC 103 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Wojciech Pacyna, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka OIejnik, Anna Krasuska, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Marta Wiśniewska, Martyna Dudek, Tomasz Sapryk, Sławomir Orzechowski, Piotr Ligienza, Piotr Gawron - Jedlikowski, Karina Seweryn, Wiktoria Wolańska, Hanna Wojak, Karolina Kominek, Izabela Noszczyk, Mateusz Lisiecki, Grzegorz Woś Odc 103 Przybysław za zgodą króla przywozi Helenę na Wawel. Elżbieta i Kunegunda szybko dostrzegają obecność dziewczyny, a jej widok wprawia je w osłupienie. Na dworze pojawia się także Bella z wizytą u Adelajdy. Kazimierz dostrzega jej niezwykłą urodę. Złotniczka z dumą prezentuje swoje wyroby. We włosach Egle dostrzega grzebień, który zgubiła jakiś czas temu. Niemierzę i jego rycerzy niespodziewanie atakuje Arnost. 15:50 SENSACJE XX WIEKU - NO PASARAN Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański W Hiszpanii - od 1936 i w czasie II wojny domowej - radzieckie tajne służby NKWD podjęły energiczną akcję mającą na celu kontrolowanie lewicowych ochotników z różnych państw świata podejmujących służbę w wojskach republikańskich. 16:25 SENSACJE XX WIEKU - NA WŁASNE RYZYKO Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: BARBARA GAJOS Scenariusz: Bogusław Wołoszański Muzyka: DARIUSZ ŻEBROWSKI Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kulisy wydarzeń związanych z próbą obalenia sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa, podjętą przez grupę jego najbliższych współpracowników. 17:00 HISTORIA POLSKI - TAKA BYŁA TELEWIZJA 1952 - 1970 Cykl dokumentalny, 54 min, Polska, 2002 Reżyseria: Ireneusz Engler Scenariusz: Ireneusz Engler W programie wykorzystano fragmenty archiwaliów telewizyjnych z lat 1952 - 1970. 18:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - KRAKÓW Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Katarzyna Sanocka Zamek królewski na Wawelu, zabudowa średniowiecznego miasta, przedmieście Stradom i dawna żydowska dzielnica Kazimierz to miejsca, które prezentujemy w kolejnym odcinku programu. Kraków to miasto pełne obiektów o wysokich walorach artystycznych. Miasto jest siedzibą jednego z najstarszych uniwersytetów Europy. Spuścizną minionych stuleci jest jedyny w swoim rodzaju zespół zabytków zachowanych w oryginalnej postaci, w którym w harmonijny sposób nawarstwiły się kolejne epoki w swym doskonałym kształcie. W odcinku naszymi przewodnikami po mieście są prof. Jacek Purchla, dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie i Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. 18:10 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 7 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 12 maja 1926 r. marszałek Józef Piłsudski na czele zgromadzonych w Rembertowie oddziałów wojskowych wyruszył na Warszawę. Rozpoczął się "przewrót majowy". Planowana przez Józefa Piłsudskiego demonstracja zbrojna, przybrała postać kilkudniowych, krwawych walk w stolicy. Po stronie marszałka walczyło 12 tys. żołnierzy. Rząd Wincentego Witosa wspierało 8 tys. W czasie kilkudniowych walk zginęło 379 osób, w tym 215 żołnierzy. Rannych było około 900 osób - przede wszystkim gapiów. W programie prowadzonym przez Wojciecha Szeląga uczestniczą dr hab. Marek Sioma i prof. dr hab. Arkadiusz Adamczyk. 19:10 STULECIE WINNYCH S.III - ODC. 29 (S. III, ODC. 3) Serial historyczny, obyczajowy, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Klara Kochańska Scenariusz: Piotr Rzepka, Ilona Łepkowska, Małgorzata Retei Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz, Mariusz Cygan Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Weronika Humaj, Lesław Żurek, Patryk Szwichtenberg, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Mateusz Janicki, Kamila Bujalska, Sonia Mietielica, Bartłomiej Kotschedoff Zjawiskowa Kasia gra w szkolnych etiudach i zdobywa na studiach coraz większą popularność. Andzia, zaniepokojona zalotami Benka do Soni, prosi Stanisława o interwencję. Jasiek znajduje się w potrzasku, ukrywa przed wszystkimi związek z ciężarną Lottą i liczy na przenosiny w Bieszczady. Ewa coraz częściej zastanawia się nad własną tożsamością. Czuje się obca wśród Winnych, dręczy ją niepokój związany z przeszłością. Kazimierz staje się coraz większym zagrożeniem dla rodziny Winnych. Szantażuje przerażoną Anię. Czy Ewa dowie się prawdy o swoim pochodzeniu? 20:05 KRONIKI HITLERA - ODC. 10. DOWÓDCA. LATA 1941 - 1943 (KRONIKI HITLERA) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Hermann Pölking Kroniki pokazują codzienność zwykłych ludzi w Europie w latach 1889 - 1945. Stanowi to tło dla szczegółowej relacji z życia Adolfa Hitlera - od jego dojścia do władzy po samobójstwo w berlińskim bunkrze. To najobszerniejsza do tej pory kompilacja materiałów archiwalnych, z których prawie połowa nie była wcześniej publikowana. 21:05 PO LATACH NIEWOLI WSTAJE POLSKA 1914 - 1918 Dokument fabularyzowany, 51 min, Polska, 2008 Reżyseria: Lucyna Smolińska - Sroka, Mieczysław Sroka Scenariusz: Lucyna Smolińska - Sroka, Mieczysław Sroka Zdjęcia: Józef Romasz Aktorzy: Grzegorz Miśtal, Grzegorz Małecki, Jacek Rozenek, Mariusz Bonaszewski, Dorota Segda Myśmy się porwali z motyką na słońce, dmuchali przeciwko wichurze nieufności i pogardy dla tych, co się ważą na takie szalone czyny. Ale jeden nas strach ogarniał: abyśmy nie stali się śmiesznymi w historii. Aby nie przysporzyć narodowi polskiemu jeszcze jednego upokorzenia - tak mógłby odpowiedzieć marszałek Józef Piłsudski, pytany o ocenę z perspektywy czasu wysiłku Polaków w walce o odzyskanie niepodległości. - Żyła w nas ta wściekła ambicja, by własnymi siłami wytworzyć nowe wartości Polski - kontynuowałby ten mąż stanu, przywołując z pamięci wydarzenia ważne i groźne. Piłsudski nie miałby wątpliwości co do oddania sprawie wszystkich zaangażowanych w proces przywrócenia Polsce państwowości po 123 latach niebytu. Zginąć możemy, ale hańby imieniu naszemu nie przyniesiemy. Józef Piłsudski był jedną z najważniejszych postaci biorących udział w marszu do wolności. Przed wojną stał on na czele związanego z Polską Partią Socjalistyczną stronnictwa proaustriackiego, widząc przyszłość Polski u boku Austro - Węgier, w opozycji do carskiej Rosji. Odmienną koncepcję mieli członkowie Narodowej Demokracji pod przywództwem Romana Dmowskiego. Za głównego wroga wyśnionej polskiej państwowości uważali prowadzące akcję germanizacji Prusy. Wybuch I wojny światowej oznaczał dla wielu patriotów realną szansę na urzeczywistnienie marzeń o wolnej ojczyźnie. Do odzyskania niepodległości oraz kształtowania się nowo powstałego państwa przyczynili się także między innymi Ignacy Paderewski, Ignacy Daszyński, Wincenty Witos oraz generał Józef Haller. Autorzy dokumentu "Po latach niewoli wstaje Polska" z wielką starannością zainscenizowali wywiad z Józefem Piłsudskim. Choć taka rozmowa nigdy nie miała miejsca, tekst odpowiedzi oparto na autentycznych wypowiedziach marszałka. W filmie wykorzystano też wiele archiwalnych materiałów, nagrań i fotografii, dokumentów oraz wspomnień. Tematem przewodnim był długi i skomplikowany proces odzyskania przez Polskę niepodległości. Rozpoczął się on długo przed 11 listopada 1918 roku, która to data jest obchodzona jako Święto Narodowe. Dokumentaliści prześledzili także losy polskich formacji, I Kompanii Kadrowej i Legionów, których żołnierze przelewali krew wierząc, że ta najwyższa ofiara nie pójdzie na marne. 22:10 W CIENIU TERRORU - CZĘŚĆ 1 (IN THE FACE OF TERROR / IN THE SHADOW OF TERROR) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Colin Barr, Ruth Kelly Trzyczęściowy film dokumentalny BBC o terroryzmie. Powrót do wydarzeń z nocy 2017 r. Pięć ataków terrorystycznych, 36 zabitych, dziesiątki rannych. Ale Wielka Brytania nie jest sama. W ciągu 10 lat liczba ofiar terroru drastycznie wzrosła na całym świecie. W obliczu tych wydarzeń pytamy dlaczego tak się dzieje, że w Manchesterze, Syrii, Paryżu i całych Stanach Zjednoczonych dochodzi do rozprzestrzeniania się terroryzmu. Jak możemy przetrwać? 23:15 SENSACJE XX WIEKU - SKARBY TRZECIEJ RZESZY Widowisko kameralne, 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bogusław Wołoszański, Adek Drabiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Jedna z najbardziej tajemniczych spraw II wojny - zaginięcie części skarbu III Rzeszy, rezerw walutowych i złota Reichsbanku. Miliardy dolarów zostały wykradzione w celu finansowania ucieczek esesmanów i tworzeniu organizacji neonazistowskich po wojnie. Widowisko przedstawia, jak przebiegał rabunek i ukrywanie skarbów Rzeszy w końcu wojny. 00:30 ANIOŁY KAROLA MALCZYKA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2008 Reżyseria: Grzegorz Łubczyk Scenariusz: Grzegorz Łubczyk, Maciej Józefowicz "Anioły Karola Malczyka" to film dokumentalny ukazujący twórczość bardzo ciekawego malarza, absolwenta krakowskiej ASP. Karol Malczyk jako jeden ze 150 tysięcy uchodźców z Polski, we wrześniu 1939 roku znalazł się na Węgrzech. Spędził w tym kraju całą okupację, a Węgry opuścił gdy zaczął się w tym kraju komunizm. Namalował podczas pobytu polichromię w sześciu węgierskich kościołach katolickich. Był mistrzem w malowaniu aniołów. Film jest opowieścią o malarzu - tułaczu i jego dziele. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - EPITAFIUM DLA KARASIA ODC. 271 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 2 Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Lektor: Bogusław Wołoszański Część druga audycji, w której Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okręty podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. W tym odcinku autorzy skupiają się na początkowym okresie II wojny światowej, kiedy to obie strony konfliktu doskonaliły swój sprzęt i techniki działań.