TVP Historia Sobota, 02.11.2024 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 2 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 998 - św. Odilon, opat benedyktyńskiego klasztoru w Cluny, wprowadził do mszy św. zwyczaj wspominania zmarłych; 1947 - pierwszy i jedyny lot największej w historii łodzi latającej znanej jako "Świerkowa gęś"; 2000 - zmarła lady Sue Ryder of Warsaw; 06:55 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 198 (SEZON 2 ODC. 73) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak Scenariusz: Ewa Bulanda, Anna Krasuska, Katarzyna Sikorska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Wiktor Korzeniewski, Krzysztof Cybulski, Adam Rosa, Lech Dyblik, Michał Kłodnicki, Mariusz Daszczyński, Maria Pawłowska, Przemysław Stippa, Jacek Kopczyński, Dariusz Toczek, Mateusz Weber, Bartosz Obuchowicz, Daniel Mosior, Michał Chruściel Wolność dla króla. Grudzień 1430. Władysław Jagiełło (Sebastian Skoczeń) jest nadal więziony przez księcia Świdrygiełłę (Michał Chruściel) w wileńskim zamku. Królowa Zofia (Maria Pawłowska) bezskutecznie przekonuje panów, by zbrojnie odbili króla. Biskup Zbigniew Oleśnicki (Przemysław Stippa) i Głowacz (Mateusz Weber) wolą działać dyplomatycznie, czyli tak naprawdę nie robić nic, aby uwolnić władcę. Danił (Pavel Kryksunou) namawia także litewskiego księcia do wizyty u Guślarza Krywe (Lech Dyblik), który mówi Świdrygielle, że przelanie braterskiej krwi rozgniewa bogów i ześlą na niego karę. Litewski książę uwalnia polskiego króla. Niemira (Renia Gosławska), obnosząc się zbyt strojnie, zostaje oskarżona o łamanie prawa. Staje przez sądem grodzkim. Musi zapłacić wysoką karę. 07:30 OJCIEC I PASTERZ Film dokumentalny, 82 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Górski Scenariusz: Anna Rastawicka, Piotr Górski Zdjęcia: Grzegorz Liwiński Muzyka: Marzena Majcher, Piotr Remiszewski Lektor: Maciej Gudowski Wykonawcy: Aleksandra Smerchańska, Bolesław Chrabota Film dokumentalny poświęcony osobie oraz nauczaniu Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego. Przez dwa lata twórcy odwiedzili niemal wszystkie miejsca związane z życiem i pracą księdza kardynała, co zaowocowało zgromadzeniem ogromnego materiału: kilkudziesięciu godzin nagrań z dziesiątkami osób, które znały prymasa osobiście bądź z nim pracowały. To unikalne świadectwo czasów oraz ukazanie relacji z niezwykłą osobą. Poza tym w filmie zobaczymy także wiele niepublikowanych do tej pory zdjęć archiwalnych oraz fragmentów homilii. Celem produkcji jest przede wszystkim przybliżenie nauczania prymasa i jego uniwersalności. Swoimi wspomnieniami podzielili się m.in. Anna Rastawicka, kard. Kazimierz Nycz, abp Józef Michalik, o. Leon Knabit, aktor Olgierd Łukasiewicz, historycy Paweł Skibiński, Jan Żaryn i Peter Raina. Oprócz przybliżenia nauczania prymasa i przełomowych chwil w jego życiu, w tym lat uwięzienia, gdzie tworzył wielkie programy duszpasterskie, a także obchodów milenijnych, wyboru kard. Wojtyły na papieża, w filmie pokazano także codzienność kard. Wyszyńskiego. Widz dowie się więc m.in. , co lubił jeść, jak wypoczywał i jaki był na co dzień. Autorzy współpracowali m.in. z Archiwum na Jasnej Górze, Instytutem Prymasowskim oraz Archiwum Watykańskim. Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem. Film pokazuje aktualność nauczania Prymasa Wyszyńskiego, ale przede wszystkim "normalnego i świętego człowieka". Planowana na 7 czerwca 2020 roku beatyfikacja kard. Wyszyńskiego została przełożona z powodu pandemii koronawirusa. 09:00 HRABINA COSEL - WŁADZA, ODC. 2 Serial TVP, 48 min, Polska, 1968 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Jan Janczewski, Bogusław Lambach Aktorzy: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Ignacy Gogolewski Filmowa adaptacja powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wyniesiona do rangi faworyty krolewskiej hrabina Cosel rządzi, wydaje miliony na bale i maskarady zyskując coraz większy wpływ na króla Saksonii Augusta II Mocnego. Tymczasem w wyniku przegranej wojny północnej Polska i Saksonia zostają zajęte przez Karola XII. Hrabina planuje zamach na króla Szwecji, czemu jednak nieprzychylny jest August II Mocny. Przeciwni rosnącym wpływom Anny zausznicy królewscy podsuwają mu nową kochankę - włoską tancerkę Du Parc. Gdy August postanawia wrócić do Polski i pozostawia Annę w Dreźnie pojmuje ona, że jej wpływy zaczynają maleć. 10:00 KSIĄŻ. KLUCZ DO ŚLĄSKA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kieres Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Daniel Jakubczyk, Jerzy Szota, Piotr Marcjasz Opowieść o historii zamku Książ. Przez stulecia zamek wywierał wpływ na otaczającą rzeczywistość. Sprawowano stąd władzę militarną, sądowniczą, gospodarczą i kulturową. Książ jest obecnie jedną z największych atrakcji turystycznych w Polsce. W roku 2017 przyjechało tutaj 500 tysięcy turystów. W zamku odbywają się cykliczne imprezy kulturalne, takie jak Festiwal Kwiatów, Festiwal Tajemnic czy Festiwal Kameralistyki Ensamble im. Księżnej Daisy, a także okazjonalne konferencje, spotkania i wystawy. W zamku działa także odział galerii sztuki współczesnej BWA. Zamek o trudnej historii. Zamek Bolka I, zamek Hochbergów. Najważniejszy zabytek ziemi wałbrzyskiej. 11:00 NA TROPACH HISTORII - (12.06.2022) PODZIEMNY OPATÓW Program historyczny, 11 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne, twórcy podążają śladami, które pozostawiła historia, ale nie tylko ta oczywista, zapisana ruinami zamków, kościołami, dziełami sztuki. 11:15 WISŁA OD ŹRÓDŁA DO UJŚCIA - ODC. 1. OD ŹRÓDEŁ WISŁY DO UJŚCIA DUNAJCA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2013 Reżyseria: Paolo Volponi Obraz Wisły - od źródła do ujścia. Autorzy pokazują jej wyjątkowe wartości jako strategicznego zasobu naturalnego Polski i Europy. Film składa się z trzech odcinków podzielonych zgodnie z charakterystyką geograficzną rzeki: 1) Wisła Górna, 2) Wisła Środkowa, 3) Wisła Dolna. W trakcie filmu przemierzamy blisko 1000 km wzdłuż biegu Wisły w towarzystwie dwóch przewodników duchowych. Poprzez pryzmat ich widzenia odkrywamy rzekę, jej piękno i jej problemy. Jednym z nich jest hydrolog naukowiec, który przemierza całą Wisłę i pobiera próbki wody do przeprowadzenia analiz jej jakości; drugim zaś jest ryba łosoś. Ryba ta wyginęła z wód Wisły w 1985 r. , a obecnie jest przedmiotem wieloletniego projektu reintrodukcji prowadzonego w dopływach Górnej Wisły. W pierwszym odcinku widzimy, jak narybek łososia zostaje wypuszczany przez członków WWF (World Wild Fund for Nature) do krystalicznych wód dopływu Górnej Wisły, następnie śledzimy rozwój aż do momentu, kiedy zacznie spływać do morza. 12:20 WOJOWNICY CZASU - BURZA NAD BUGIEM, CZYLI LUBELSZCZYZNA 1944 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Latem 1944 roku wynik II wojny światowej wydawał się przesądzony. Siły niemieckiego Wehrmachtu cofały się na zachód przed Rosjanami, którzy wkroczyli na ziemie polskie. Rozpoczęta w czerwcu operacja "Bagration" Niemcom miała przynieść sromotną klęskę. Częścią tej ofensywy była operacja brzesko - lubelska, w której niepoślednią, choć tragiczną rolę odegrali Polacy... 13:00 WIELKA UCIECZKA (GREAT ESCAPE) Film wojenny, historyczny, przygodowy, 165 min, USA, 1963 Reżyseria: John Sturges Scenariusz: W. R. Burnett, James Clavell Aktorzy: Donald Pleasence, Nigel Stock, Steve McQueen, Richard Attenborough, James Donald Zdjęcia: Daniel L. Fapp Muzyka: Elmer Bernstein Widowiskowy film wojenny z wątkami komediowymi i znakomitą obsadą. Za podstawę scenariusza posłużyła powieść australijskiego pisarza, Paula Brickhilla (1916 - 1991), autora historycznych książek o wydarzeniach z II wojny światowej. Brickhill sam był pilotem w czasie wojny, trafił do niemieckiej niewoli. Był świadkiem przygotowań do najsłynniejszej w historii masowej ucieczki z niemieckiego obozu jenieckiego. Stalag Luft III powstał na słabo zaludnionym terenie w Sagan, dzisiejszy Żagań należący do Polski. Do wyjątkowo dobrze strzeżonego obozu, podlegającego dowództwu niemieckich wojsk lotniczych, trafiali jeńcy, którzy wielokrotnie podejmowali próby ucieczki. Stąd miało nie być już odwrotu. Zdjęcia były kręcone pod Monachium. Właśnie tam pod kierownictwem konsultanta filmu, C. Wallace'a Floody, zbudowano wierną kopię stalagu spod Żagania. Spędził on w obozie trzy lata, był jednym z organizatorów wielkiej ucieczki. Przygotowania przebiegały w ścisłej tajemnicy, tylko garstka osób znała szczegóły tajnej operacji. Wszystko szło zgodnie z planem, choć przedsięwzięcie wymagało dużego nakładu pracy: kopano trzy tunele, przygotowywano fałszywe dokumenty, szyto cywilne ubrania, sporządzano mapy. Stalag Luft III, rok 1942. W niemieckim obozie zostają osadzeni specjalni jeńcy. Po kilku nieudanych ucieczkach z innych obozów trafia tu także Bartlett, który kontaktuje się z brytyjskim oficerem Ramsayem. Wspólnie z innymi jeńcami organizują największy w historii wojny plan ucieczki z obozu. Rozpoczynają prace nad wydrążeniem trzech tuneli, którym nadają imiona: Tom, Dick i Harry. Ich celem jest zorganizowanie ucieczki dla co najmniej 250 jeńców. Tymczasem Amerykanin Hilts i Szkot Ives próbują na własną rękę opuścić obóz. Niestety, w czasie uroczystości związanych ze świętem 4 lipca Niemcy odkrywają tunel Tom. Ives zostaje zastrzelony. Nadchodzi ustalony termin ucieczki. 15:50 ŚLADAMI SIOSTRY HELENY MAJEWSKIEJ Reportaż, 20 min, Polska, 2022 Reportaż przedstawia historię siostry Heleny Majewskiej ze Zgromadzenia Sióstr od Aniołów na tle wojennych i powojennych losów Zgromadzenia w Wilnie. Siostra Helena była więźniarką sowieckich łagrów, a po wyjściu na wolność nie wyjechała do Polski, lecz w Wilnie w ukryciu pełniła swoją posługę. 16:20 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - KUCHNIA ŻYDOWSKA Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork Scenariusz: Jarosław Dumanowski, Mirosław Bork Trudno uwierzyć, że do tej pory nie powstał serial na temat polskiej kuchni pokazujący, w sposób systematyczny i zgodny z najnowszymi badaniami, dziedzictwo kulinarne otrzymane od naszych przodków. "Historia kuchni polskiej" w 26 czterdziestominutowych odcinkach wypełnia tę lukę zabierając widzów w podróż przez niezwykłe smaki, tradycje i obyczaje. Scenariusz serialu powstał w oparciu o prace naukowe prof. Jarosława Dumanowskiego - głównego eksperta i prowadzącego narrację. Odtworzenia potraw obecnych na polskich stołach od czasów Chrztu Polski do współczesności, dokonał Maciej Nowicki, twórca nowego trendu w polskiej kuchni - historycznej rekonstrukcji kulinarnej. Wnikliwe przedstawienie tła historycznego pozwala na zrozumienie okoliczności, w których kształtowała się polska kuchnia. Rozmowy ze specjalistami z Polski i ze świata uzupełniają narrację ukazując przenikanie idei i potraw ponad europejskimi granicami. Przywołanie konkretnych przepisów i ich odtworzenie w profesjonalnym studiu kulinarnym, ułatwia widzom zrozumienie smaków i technik przygotowywania potraw z przeszłości, a chronologia odcinków odpowiada najważniejszym zmianom zachodzącym w polskiej kuchni w kolejnych okresach historycznych. "Historia kuchni polskiej" to historia polskiej kultury materialnej w wersji dla każdego. 17:10 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 4 (EARTH FROM SPACE. 4. CHANGING PLANET) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 4. Changing Planet. Ludzie zamieszkują każdy większy ląd na ziemi. Zakres naszej kolonizacji jest najbardziej widoczny nocą. Naukowcy połączyli wiele zdjęć i stworzyli szczegółowy nocny obraz całego globu. Nasze miasta rozciągają się na powierzchni ziemi. Dzięki zdjęciom robionym przez lata możemy zobaczyć, jak szybko te miasta się rozrastają. W ciągu ostatnich czterdziestu lat powierzchnia Las Vegas wzrosła trzykrotnie. Jego przedmieścia sięgają się na pustynię Nevada. W Tokio mieszka dziś 38 milionów ludzi. Więcej niż w jakimkolwiek innym mieście na świecie. W ciągu zaledwie trzydziestu pięciu lat mała wioska rybacka Shenzen w Chinach stała się nowoczesną, dziesięciomilionową metropolią. Po połączeniu z dziewięcioma sąsiednimi miastami powstało gigantyczne skupisko aglomeracji miejskich zamieszkane przez ponad 60 milionów ludzi. Jego powierzchnia ma ponad 50 tysięcy kilometrów kwadratowych. Każdego dnia człowiek zajmuje nowe obszary i wypiera z nich przyrodę. Z dużej wysokości ulice w Indiach wyglądają jak ciasny, szary, betonowy labirynt. To zmienia nasze pojęcie o funkcjonowaniu ziemi i o tym, jakie miejsce na niej zajmujemy. 18:05 POPIEŁUSZKO. WOLNOŚĆ JEST W NAS. - ODC. 3/4 Serial biograficzny, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Rafał Wieczyński Aktorzy: Karolina Demianiuk, Marek Frąckowiak, Zbigniew Zamachowski, Joanna Szczepkowska, Halina Łabonarska, Adam Woronowicz Odc. 3 Popiełuszko staje się duchowym przywódcą dla Solidarności. Po jego mszach tysiące ludzi czują się silniejsi i są coraz lepiej zorganizowani. Nie dają się sprowokować. Ks. Jerzy dostaje listy z wyrazami wdzięczności, pod którymi jednak niektórzy boją się podpisywać. Od młodzieży dostaje psa, którego nazywa Tajny. Kiedy w maju 1983 milicjanci w okrutny sposób zabijają syna opozycyjnej działaczki, Grzegorza Przemyka, na Warszawę pada strach. Ks. Popiełuszko na przekór innym doradcom przekonuje hierarchów, że trzeba odważnie domagać się sprawiedliwości. Organizuje i kieruje przebiegiem pogrzebu, w którym 60 tys. ludzi demonstruje swój sprzeciw, ale nie ulega prowokacjom władzy. Ks. Jerzy zaczyna rozumieć swoją rolę i siłę oddziaływania. Przyjmuje zaproszenia z Polski, a wszędzie gdzie jest, nazywa zło po imieniu i domaga się prawdy. Władze wymuszają jego wizytę w prokuraturze. Podczas przeszukania w domu okazuje się, że podrzucono mu broń i inne kompromitujące materiały. Ks. Jerzy zostaje aresztowany, a w mediach rozpoczyna się nagonka na jego dobre imię. W więzieniu zawiera znajomość z przestępcami, którym posługuje jako ksiądz. Wypuszczony po interwencji biskupów dostaje reprymendę od prymasa. Nawet przyjaciele nie rozumieją, że Popiełuszce nie chodzi o cele polityczne. Ks. Jerzy czuje się słaby i osamotniony. Wyjeżdża w Tatry. 19:00 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 7 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 12 maja 1926 r. marszałek Józef Piłsudski na czele zgromadzonych w Rembertowie oddziałów wojskowych wyruszył na Warszawę. Rozpoczął się "przewrót majowy". Planowana przez Józefa Piłsudskiego demonstracja zbrojna, przybrała postać kilkudniowych, krwawych walk w stolicy. Po stronie marszałka walczyło 12 tys. żołnierzy. Rząd Wincentego Witosa wspierało 8 tys. W czasie kilkudniowych walk zginęło 379 osób, w tym 215 żołnierzy. Rannych było około 900 osób - przede wszystkim gapiów. W programie prowadzonym przez Wojciecha Szeląga uczestniczą dr hab. Marek Sioma i prof. dr hab. Arkadiusz Adamczyk. 19:45 MYŚLICIELE - SYLWETKI POLSKIE - ODC. 7 PAWEŁ POPIEL Cykl reportaży, 4 min, Polska, 2023 Scenariusz: Jacek Kloczkowski Zdjęcia: Wojciech Kursa, Kacper Solan Prowadzący: Lidia Olszak Cykl programów przedstawiających najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. 20:00 KRÓL - ODC. 5 Serial kostiumowy, 63 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jan P. Matuszyński Scenariusz: Dana Łukasińska, Łukasz M. Maciejewski, Szczepan Twardoch Aktorzy: Michał Żurawski, Arkadiusz Jakubik, Adam Ferency, Andrzej Seweryn, Magdalena Boczarska, Borys Szyc, Bartłomiej Topa Miniserial kostiumowy, będący ekranizacją powieści Szczepana Twardocha. Warszawa, rok 1937. Nad Europą wisi widmo faszyzmu. Miastem trzęsie żydowski gang pod wodzą polskiego socjalisty, Kuma Kaplicy. Prym wiedzie w nim żydowski bokser, Jakub Szapiro - obiekt uwielbienia warszawskich kobiet oraz źródło zazdrości i lęku wielu mężczyzn. Jakub skrycie marzy o tym, żeby kiedyś zastąpić Kuma i zostać królem Warszawy. Pewnego dnia przejmuje opiekę nad młodym chłopakiem, Moszem Bernsztajnem, w którym widzi swojego następcę. Tymczasem spisek na szczytach władzy może zmienić oblicze Warszawy i całego kraju, wpływając na gangsterskie imperium Kuma, a także na przyszłość samego Szapiry. Uwikłany w skomplikowane relacje z trzema kobietami Jakub stanie wkrótce do decydującej walki o władzę na ulicach miasta. Odc. 5 Prowokacja Radziwiłka udaje się. Warszawa kipi od wściekłości po zabójstwie weterana. Gang Kaplicy jest zagrożony. Narodowcy atakują gang i organizują antysemicki pogrom. Kum zostaje aresztowany. Anna Ziembińska odwiedza burdel Ryfki Kij i informuje Szapirę o losie Kuma. Radziwiłek przejmuje władzę w gangu. Mimo sprzeciwu Moszego, Szapiro zgadza się na współpracę. 21:15 OPUSZCZONE MIEJSCA - ODC. 2 SOWIECKIE CIENIE (FORSAKEN PLACES - GEHEIME WELTEN / SOVIET SHADOWS) Serial dokumentalny, 53 min, Niemcy, 2020 W tej 4 - odcinkowej serii zbudowane ze stali, zalane betonem lub wydobyte spod ziemi pomniki przełomowych momentów historii ożywają na nowo. Swoje osobiste wspomnienia o tych zapomnianych, ale często niedostępnych i groźnych miejscach przywołują związani z nimi świadkowie. Opowiadają o klęskach żywiołowych, wojnach lub wielkich katastrofach, które odcisnęły piętno na tych zabytkach, a także na ludziach mieszkających czy pracujących w ich pobliżu. W czterech odcinkach widzowie poznają dwanaście takich "zaginionych miejsc" - to bazy wojskowe, pokazowe budynki epoki, turystyczne raje i szpitale. 22:20 MISTRZ Dramat, 87 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maciej Barczewski Scenariusz: Maciej Barczewski Zdjęcia: Witold Płóciennik Psc Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Piotr Głowacki, Jan Szydłowski, Grzegorz Małecki, Marcin Bosak, Marcin Czarnik, Marek Kasprzyk, Piotr Wtikowski, Marian Dziędziel, Rafał Zawierucha, Kamil Szeptycki, Marianna Pawlisz, Zbigniew Paterak, Agata Mieniuk, Miłosz Kwiecień, Hugh Hanley Historia legendarnego pięściarza Tadeusza "Teddy’ego" Pietrzykowskiego, który zdobył tytuł mistrza wszechwag niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz - Birkenau. Oparty na faktach dramat przedstawiający nieznaną historię polskiego sportowca, który w miejscu zagłady stał się symbolem nadziei na zwycięstwo. 24:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MATA HARI. KOBIETA - SZPIEG (MATA HARI, L'ESPIONNE MISE A NU) Cykl dokumentalny, 97 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 01:45 URATOWANE Z POTOPU Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2014 Reżyseria: Marcin Jamkowski, Konstanty Kulik Scenariusz: Marcin Jamkowski, Konstanty Kulik Dlaczego miecz koronacyjny polskiego króla leży na strychu zamku w Szwecji, a pierwodruki polskiego astronoma Mikołaja Kopernika stoją na półkach w bibliotece Uppsali? Jak do tego doszło, że w Sztokholmie są królewskie zbroje z Polski, a w kościołach na szwedzkiej prowincji biją polskie dzwony? W XVII wieku Szwecja stała się krajem bogatym i potężnym, do tego stopnia, że historycy określają ten okres mianem Złotego Wieku. Przyczyniły się do tego sukcesy na polach walki w niemal całej Europie. W wojnie północnej (1563 - 1570) z Dania i Norwegią, wojnie trzydziestoletniej (1618 - 1648), która wyniszczyła Niemcy i Holandię. Wojnę z Polską określa się mianem potopu (1655 - 1660), który zrujnował kraj nad Wisłą. Żołnierze Karola X Gustawa Wazy grabili wszystko, co wpadło im w ręce, a zwłaszcza dzieła sztuki. Elementy architektoniczne z warszawskich rezydencji, w tym nawet płytki podłogowe, były ładowane na barki, które płynęły przez cały Bałtyk, aby w Szwecji ozdobić kościoły i szlacheckie pałace. Niektóre barki były przeładowane i zatonęły w pobliżu Warszawy. Pamięć o zatopionych skarbach stała się miejską legendą. Film "Uratowane z Potopu" opowiada historię rzeźb leżących na dnie Wisły przez 350 lat. W czasie trzyletniej naukowej ekspedycji zorganizowanej przez Uniwersytet Warszawski na podstawie źródeł historycznych ustalono położenie jednej z zatopionych barek. Grupa naukowców, której członkami byli reżyserzy filmu Marcin Jamkowski i Konstanty Kulik, wydobyła prawie 100 cennych elementów architektonicznych. Odnalezione skarby są jedynymi zachowanymi pamiątkami architektury XVII - wiecznej Warszawy. Staną się częścią wystawy Muzeum Warszawy. "Uratowane z Potopu" to dokument kreatywny o podróży w przeszłość pełnej przygód, która mierzy się z mitem zatopionych skarbów. Dzięki zastosowaniu animacji 2D oraz inscenizacjom, ujęciom współczesnym oraz wywiadom z bohaterami zanurzamy się w historię odnalezionych skarbów. A one mają nam dużo do powiedzenia. Film prowokuje do rozpoczęcia otwartej dyskusji na temat własności dzieł sztuki we wspólnej historii Europejczyków. Autorzy nie mają roszczeń, a koncentrują się na poszukiwaniu rozwiązania, które pozwoli na wspólne korzystanie z dóbr ponad granicami i historycznymi konfliktami. Rozwiązania stanowiącego część kulturalnego dziedzictwa zjednoczonej Europy.