TVP Nauka Środa, 30.10.2024 06:15 ASTRONARIUM - (53) - PLANETOIDY Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kamienne okruchy zawieszone w przestrzeni kosmicznej. Tysiące skalistych brył, w których może być zapisana historia całego Układu Słonecznego. Planetoidy to najliczniejsze obiekty krążące wokół Słońca. W tym programie pokażemy, co takiego wiemy na temat tych kosmicznych skał. I co mogą nam one powiedzieć o naszej przeszłości. 06:45 RYTMY ZDROWIA - EPILEPSJA Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Epilepsja to jedna z najczęściej spotykanych chorób neurologicznych. Na całym świecie cierpi na nią 50 milionów osób. W Polsce z tą dolegliwością zmaga się około 300 tysięcy osób. Co roku w naszym kraju przybywa około 27 tysięcy chorych. Liczba chorych na padaczkę z roku na rok rośnie. W niektórych przypadkach przyczyny tej choroby są genetyczne, jednak w większości są niezidentyfikowane. Jej najczęstszymi objawami są utrata przytomności i drgawki. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem padaczki. Pokażemy najnowocześniejsze metody walki z epilepsją. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 273 ŚLADAMI JAKUBA FONTANY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek prowadzi widzów śladami Jakuba Fontany, jednego z najważniejszych architektów dawnej Warszawy. To jemu stolica zawdzięcza m.in. kościół franciszkanów, Collegium Nobilium (obecnie siedziba Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza), kamienicę Prażmowskich, fasadę kościoła Świętego Krzyża, a nade wszystko przebudowę wnętrz Zamku Królewskiego. Choć warszawskie Stare Miasto zostało podczas okupacji doszczętnie zniszczone, staraniami m.in. prof. Jana Zachwatowicza odbudowano je na podstawie szczegółowych planów miasta, a także obrazów Canaletta (kamienica Prażmowskich). Prowadzący w ciekawy sposób opowiada o dawnej Warszawie oraz jej powojennej odbudowie. To piękny i kształcący spacer po stolicy Polski. 07:50 STACJA ARKTYKA - SKANOWANIE LODOWCA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, SAMBOR WILK, PATRYCJA KOSKOWSKA Przemieszczanie się po lodowcu w miejscu, gdzie ubywa masy w wyniku zjawiska cielenia, graniczyłoby z szaleństwem. Dlatego Oskar Głowacki bada lodowiec na różne sposoby. Jego międzynarodowy zespół skanuje lodowce. Ten nowatorski sposób pozwoli lepiej oszacować ich wielkość oraz ocenić, dlaczego lodowce cielą się i jaka jest trasa gór lodowych, które lodowiec urodził. To dość ważne zagadnienie w epoce globalnych zmian klimatu, kiedy woda z topniejących lodowców odpowiada za połowę notowanego obecnie wzrostu średniego poziomu morza wynoszącego przeszło 3 mm na rok. Dzięki najnowocześniejszym urządzeniom pokażemy, jak przeprowadza się takie badanie, a następnie zobaczymy jego efekty na monitorze komputera. Wykona je dr Paulina Lewińska, członkini zespołu Oskara Głowackiego z AGH w Krakowie. 08:25 CZŁOWIEK, NAJDOSKONALSZE ZE ZWIERZĄT - ŻYCIE, MIŁOŚĆ, ŚMIERĆ (HUMAN ANIMAL) Serial, 52 min, Australia, 2020 Naukowcy od dawna zastanawiają się nad cechami, które czynią nas wyjątkowymi wśród pozostałych naczelnych. W porównaniu z innymi zwierzętami wyłania się fascynująca historia ewolucji człowieka. Okazuje się, że wyróżniają nas najmniej spodziewane cechy, takie jak nasz sposób... pocenia się. Inne atrybuty, które uważamy za wyłącznie ludzkie, takie jak umiejętność posługiwania się narzędziami, są zaskakująco często rozpowszechnione wśród innych gatunków. 09:25 GIGANCI NAUKI - MÓZG I JEGO TAJEMNICE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. Waga około 1, 5 kilograma. Moc 25 watów. System gotowy przyjąć 70 tysięcy informacji każdego dnia z prędkością 100 megabajtów na sekundę. Do tego w zasadzie nieograniczona pamięć masowa i możliwości operacyjne 30 razy większe od najszybszego komputera na świecie. To imponujące. Ale tego produktu nie można znaleźć w żadnym sklepie. W dodatku każdy z nas jest jego posiadaczem. To ludzki mózg ma takie możliwości. Wciąż zadziwia i nadal skrywa tajemnice. W tym odcinku teleturnieju spróbujemy lepiej go poznać. 10:25 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /9/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Higiena to temat tego odcinka serii. Dowiemy się, jakie popełniamy błędy; jednym z nich jest zbyt częste mycie ciała. Odbędziemy także lekcję skutecznego szczotkowania zębów oraz zachowania czystości toalety i po toalecie. 11:20 RYTMY ZDROWIA - EPILEPSJA Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Epilepsja to jedna z najczęściej spotykanych chorób neurologicznych. Na całym świecie cierpi na nią 50 milionów osób. W Polsce z tą dolegliwością zmaga się około 300 tysięcy osób. Co roku w naszym kraju przybywa około 27 tysięcy chorych. Liczba chorych na padaczkę z roku na rok rośnie. W niektórych przypadkach przyczyny tej choroby są genetyczne, jednak w większości są niezidentyfikowane. Jej najczęstszymi objawami są utrata przytomności i drgawki. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem padaczki. Pokażemy najnowocześniejsze metody walki z epilepsją. 11:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 273 ŚLADAMI JAKUBA FONTANY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek prowadzi widzów śladami Jakuba Fontany, jednego z najważniejszych architektów dawnej Warszawy. To jemu stolica zawdzięcza m.in. kościół franciszkanów, Collegium Nobilium (obecnie siedziba Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza), kamienicę Prażmowskich, fasadę kościoła Świętego Krzyża, a nade wszystko przebudowę wnętrz Zamku Królewskiego. Choć warszawskie Stare Miasto zostało podczas okupacji doszczętnie zniszczone, staraniami m.in. prof. Jana Zachwatowicza odbudowano je na podstawie szczegółowych planów miasta, a także obrazów Canaletta (kamienica Prażmowskich). Prowadzący w ciekawy sposób opowiada o dawnej Warszawie oraz jej powojennej odbudowie. To piękny i kształcący spacer po stolicy Polski. 12:25 STACJA ARKTYKA - SKANOWANIE LODOWCA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, SAMBOR WILK, PATRYCJA KOSKOWSKA Przemieszczanie się po lodowcu w miejscu, gdzie ubywa masy w wyniku zjawiska cielenia, graniczyłoby z szaleństwem. Dlatego Oskar Głowacki bada lodowiec na różne sposoby. Jego międzynarodowy zespół skanuje lodowce. Ten nowatorski sposób pozwoli lepiej oszacować ich wielkość oraz ocenić, dlaczego lodowce cielą się i jaka jest trasa gór lodowych, które lodowiec urodził. To dość ważne zagadnienie w epoce globalnych zmian klimatu, kiedy woda z topniejących lodowców odpowiada za połowę notowanego obecnie wzrostu średniego poziomu morza wynoszącego przeszło 3 mm na rok. Dzięki najnowocześniejszym urządzeniom pokażemy, jak przeprowadza się takie badanie, a następnie zobaczymy jego efekty na monitorze komputera. Wykona je dr Paulina Lewińska, członkini zespołu Oskara Głowackiego z AGH w Krakowie. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /10/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. W tym odcinku uczestniczymy w śledztwie u boku policji kryminalnej, która bada fragmenty skóry, włosów, odciski palców, aby ustalić tożsamość człowieka. Okazuje się, że do stworzenia profilu genetycznego wystarczy zaledwie 10 komórek organizmu. Dowiadujemy się też, jak rozpoznać mowę ciała naszego rozmówcy, aby wiedzieć, czy mówi prawdę, czy kłamie. A także - jak nauka przywraca twarz zaginionym. 13:30 CZŁOWIEK, NAJDOSKONALSZE ZE ZWIERZĄT - ŻYCIE, MIŁOŚĆ, ŚMIERĆ (HUMAN ANIMAL) Serial, 52 min, Australia, 2020 Naukowcy od dawna zastanawiają się nad cechami, które czynią nas wyjątkowymi wśród pozostałych naczelnych. W porównaniu z innymi zwierzętami wyłania się fascynująca historia ewolucji człowieka. Okazuje się, że wyróżniają nas najmniej spodziewane cechy, takie jak nasz sposób... pocenia się. Inne atrybuty, które uważamy za wyłącznie ludzkie, takie jak umiejętność posługiwania się narzędziami, są zaskakująco często rozpowszechnione wśród innych gatunków. 14:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 41 KRÓTKA HISTORIA BRUDU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak nasi pradziadowie radzili sobie z poranną i wieczorną toaletą? Jak bardzo ich zwyczaje różniły się od naszych? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski przemierza Kujawy, Podlasie, Pomorze i Warmię w poszukiwaniu śladów ewolucji higieny na polskich ziemiach. 14:55 GIGANCI NAUKI - IGNACY MOŚCICKI Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Kto jest twórcą terminu witamina? Dlaczego każdy ma przy sobie monokryształ stworzony metodą Czochralskiego? Kto był nazywany Edisonem metalurgii? Wynalazek którego z gigantów nauki był umieszczony na wieży Eiffla? Do czego wykorzystywany był polon? Kto opracował oznaczenia grup krwi? Jak nazywał się twórca pierwszej skutecznej szczepionki na tyfus? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy w minicyklu "Giganci nauki". Są wśród nich polscy odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i projektanci. Przedstawimy ich największe osiągnięcia, wyjaśniając równocześnie wagę poszczególnych innowacji oraz ich wykorzystanie. Zaproponowane postacie to przedstawiciele nauk medycznych, fizyki, chemii oraz matematyki. 15:10 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 9 POWSTANIE AFRYKI (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 16:10 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 16:45 CZY WIESZ, ŻE? - /11/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Z tego odcinka, dzięki sekretom chemików i ich eksperymentom, dowiemy się, jak skutecznie usunąć z odzieży plamy po sosie, winie, makijażu czy ołówku. Kiedy do prania stosować proszek, a kiedy płyn? W jakiej temperaturze pranie jest najbardziej skuteczne? I dlaczego zmywarka jest bardziej efektywna od ręcznego zmywania naczyń? 17:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 273 ŚLADAMI JAKUBA FONTANY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek prowadzi widzów śladami Jakuba Fontany, jednego z najważniejszych architektów dawnej Warszawy. To jemu stolica zawdzięcza m.in. kościół franciszkanów, Collegium Nobilium (obecnie siedziba Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza), kamienicę Prażmowskich, fasadę kościoła Świętego Krzyża, a nade wszystko przebudowę wnętrz Zamku Królewskiego. Choć warszawskie Stare Miasto zostało podczas okupacji doszczętnie zniszczone, staraniami m.in. prof. Jana Zachwatowicza odbudowano je na podstawie szczegółowych planów miasta, a także obrazów Canaletta (kamienica Prażmowskich). Prowadzący w ciekawy sposób opowiada o dawnej Warszawie oraz jej powojennej odbudowie. To piękny i kształcący spacer po stolicy Polski. 17:45 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 9 - BEZPIECZNY LOT (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 18:10 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 10 - CZEMU CHUDY JEST CHUDY? (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 18:40 RYTMY ZDROWIA - EPILEPSJA Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Epilepsja to jedna z najczęściej spotykanych chorób neurologicznych. Na całym świecie cierpi na nią 50 milionów osób. W Polsce z tą dolegliwością zmaga się około 300 tysięcy osób. Co roku w naszym kraju przybywa około 27 tysięcy chorych. Liczba chorych na padaczkę z roku na rok rośnie. W niektórych przypadkach przyczyny tej choroby są genetyczne, jednak w większości są niezidentyfikowane. Jej najczęstszymi objawami są utrata przytomności i drgawki. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem padaczki. Pokażemy najnowocześniejsze metody walki z epilepsją. 19:05 CZY WIESZ, ŻE? - /12/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten podpowie, jak zostać prawdziwym ekspertem w nowych technologiach. Jak - i jaki - wybrać telewizor? Ekran LCD czy plazmę? Czy naprawdę warto skusić się na ekran w rozmiarze XXL? Dlaczego są zakłócenia w Wi - Fi, gdy używamy mikrofalówki? A jak robić dobre zdjęcia? 19:25 STACJA ARKTYKA - SKANOWANIE LODOWCA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, SAMBOR WILK, PATRYCJA KOSKOWSKA Przemieszczanie się po lodowcu w miejscu, gdzie ubywa masy w wyniku zjawiska cielenia, graniczyłoby z szaleństwem. Dlatego Oskar Głowacki bada lodowiec na różne sposoby. Jego międzynarodowy zespół skanuje lodowce. Ten nowatorski sposób pozwoli lepiej oszacować ich wielkość oraz ocenić, dlaczego lodowce cielą się i jaka jest trasa gór lodowych, które lodowiec urodził. To dość ważne zagadnienie w epoce globalnych zmian klimatu, kiedy woda z topniejących lodowców odpowiada za połowę notowanego obecnie wzrostu średniego poziomu morza wynoszącego przeszło 3 mm na rok. Dzięki najnowocześniejszym urządzeniom pokażemy, jak przeprowadza się takie badanie, a następnie zobaczymy jego efekty na monitorze komputera. Wykona je dr Paulina Lewińska, członkini zespołu Oskara Głowackiego z AGH w Krakowie. 20:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - ŚMIERCIONOŚNA BROŃ. ODC. 3 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2022 Serial dokumentalny (10 odcinków) prezentujący najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na współczesną inżynierię. Każdy odcinek pokazuje jedno przełomowe osiągnięcie, takie jak np. piramidy, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. Filmy łączą materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, zapierające dech w piersiach zdjęcia lotnicze oraz czerpią z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu odkrywają tajemnice starożytnego świata. Autorzy rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. 21:00 SONDY KOSMICZNE - SERCE PLUTONA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, Francja, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 21:30 SONDY KOSMICZNE - PRZYSZŁE MISJE (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 22:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 22:35 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 9 - BEZPIECZNY LOT (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 23:05 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 10 - CZEMU CHUDY JEST CHUDY? (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 23:35 ASTRONARIUM - (53) - PLANETOIDY Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kamienne okruchy zawieszone w przestrzeni kosmicznej. Tysiące skalistych brył, w których może być zapisana historia całego Układu Słonecznego. Planetoidy to najliczniejsze obiekty krążące wokół Słońca. W tym programie pokażemy, co takiego wiemy na temat tych kosmicznych skał. I co mogą nam one powiedzieć o naszej przeszłości. 00:15 STACJA ARKTYKA - SKANOWANIE LODOWCA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, SAMBOR WILK, PATRYCJA KOSKOWSKA Przemieszczanie się po lodowcu w miejscu, gdzie ubywa masy w wyniku zjawiska cielenia, graniczyłoby z szaleństwem. Dlatego Oskar Głowacki bada lodowiec na różne sposoby. Jego międzynarodowy zespół skanuje lodowce. Ten nowatorski sposób pozwoli lepiej oszacować ich wielkość oraz ocenić, dlaczego lodowce cielą się i jaka jest trasa gór lodowych, które lodowiec urodził. To dość ważne zagadnienie w epoce globalnych zmian klimatu, kiedy woda z topniejących lodowców odpowiada za połowę notowanego obecnie wzrostu średniego poziomu morza wynoszącego przeszło 3 mm na rok. Dzięki najnowocześniejszym urządzeniom pokażemy, jak przeprowadza się takie badanie, a następnie zobaczymy jego efekty na monitorze komputera. Wykona je dr Paulina Lewińska, członkini zespołu Oskara Głowackiego z AGH w Krakowie. 00:50 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - ŚMIERCIONOŚNA BROŃ. ODC. 3 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2022 Serial dokumentalny (10 odcinków) prezentujący najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na współczesną inżynierię. Każdy odcinek pokazuje jedno przełomowe osiągnięcie, takie jak np. piramidy, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. Filmy łączą materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, zapierające dech w piersiach zdjęcia lotnicze oraz czerpią z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu odkrywają tajemnice starożytnego świata. Autorzy rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. 01:55 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 273 ŚLADAMI JAKUBA FONTANY Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek prowadzi widzów śladami Jakuba Fontany, jednego z najważniejszych architektów dawnej Warszawy. To jemu stolica zawdzięcza m.in. kościół franciszkanów, Collegium Nobilium (obecnie siedziba Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza), kamienicę Prażmowskich, fasadę kościoła Świętego Krzyża, a nade wszystko przebudowę wnętrz Zamku Królewskiego. Choć warszawskie Stare Miasto zostało podczas okupacji doszczętnie zniszczone, staraniami m.in. prof. Jana Zachwatowicza odbudowano je na podstawie szczegółowych planów miasta, a także obrazów Canaletta (kamienica Prażmowskich). Prowadzący w ciekawy sposób opowiada o dawnej Warszawie oraz jej powojennej odbudowie. To piękny i kształcący spacer po stolicy Polski.