TVP Historia Wtorek, 05.11.2024 Zmiany z dnia 22.10.2024 w stosunku do raportu z dnia 07.10.2024 (dodano pozycję programową) 06:45 SPÓR O HISTORIĘ - WOJSKOWA SŁUŻBA ZDROWIA Debata, 30 min, Polska, 2022 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller Powstanie w 1918 roku Niepodległej Polski i trwające walki w obronie jej granic postawiły na porządku dziennym kwestię opieki medycznej nad żołnierzami i oficerami Wojska Polskiego. Już w pierwszych dniach listopada 1918 roku w Ministerstwie Spraw Wojskowych powołano Departament Sanitarny. Powstawały szpitale wojskowe, a w jednostkach sekcja i kompanie sanitarne. W 1919 i 1920 roku przeprowadzono obowiązkowy pobór do wojska lekarzy, felczerów i studentów medycyny. Na podstawie wydanej 1919 roku "Tymczasowej Organizacji Wojskowych Zakładów Sanitarnych" tworzona była sieć wojskowej służby zdrowia w Rzeczypospolitej. Już w połowie lat trzydziestych obejmowała ona cały kraj i wszystkie rodzaje wojsk, i była niezależna od cywilnej służby zdrowia. Goście: prof. Marek Dutkiewicz i dr Aleksander Rutkiewicz. (dodano pozycję programową) 07:20 FLESZ HISTORII - ODC. 685 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. (dodano pozycję programową) 07:40 BIAŁO - CZERWONI - HISTORIE NIEZWYKŁE - JEŹDZIEC ADAM KRÓLIKIEWICZ Cykl dokumentalny, 15 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Miklas Scenariusz: Krzysztof Miklas Prowadzący: Krzysztof Miklas Adam Łukasz Królikiewicz (1894 - 1966). Na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w 1924 roku na koniu Picador zdobył brązowy medal w konkursie skoków przez przeszkody (startowało 43 jeźdźców). Do końca świata będą trwały dyskusje na temat: kto zdobył pierwszy w historii olimpijski medal dla Polski, czwórka kolarzy czy Królikiewicz, bowiem zdobyli medale tego samego dnia i mniej więcej o tej samej porze. Dokładnego czasu podczas zdobywania medali nie podano. Z pewnością jednak medal Królikiewicza był pierwszym olimpijskim medalem dla Polski w konkurencji indywidualnej. Królikiewicz był postacią niezwykłą. Choć pochodził z wielodzietnej lwowskiej rodziny zdołał zdobyć gruntowne wykształcenie, a od 2 sierpnia 1914 roku związał się z ruchem niepodległościowym wstępując do Związku Strzeleckiego. Niemal natychmiast po wybuchu I wojny światowej trafił do Krakowa, gdzie przeszedł do oddziału konnego Sokoła, a następnie 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich. Uczestniczył we wszystkich walkach pułku. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Po wcieleniu legionistów do armii austriackiej w 1917 roku niemal natychmiast zbiegł z wojska. W grudniu 1918 roku na ochotnika zgłosił się do Wojska Polskiego będą kolejno podporucznikiem, porucznikiem, rotmistrzem i majorem. W 1919 roku brał udział w walkach o Małopolskę Wschodnią, a w 1920 roku w wojnie z bolszewikami, w której dowodził plutonem. Po obronie niepodległości odbył gruntowne studia we Włoszech i Francji. W Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu był najpierw instruktorem jazdy konnej, a potem także jej komendantem. Po kampanii wrześniowej 1939 roku mjr Królikiewicz dostał się do niemieckiej niewoli, a której szybko uciekł i przedostał się do Mielca, a następnie do Krakowa włączając się w działalność konspiracyjną. Więziony przez gestapo na Montelupich i zwolniony po skutecznej interwencji Adama Ronikiera, prezesa Rady Głównej Opiekuńczej pracował w Powszechnych Zakładach Ubezpieczeń Wzajemnych, a po wojnie w PZU. Na emeryturę przeszedł w 1950 roku poświęcając się działalności w strukturach jeździeckich. Pozostawił po sobie wiele publikacji, także książkowych. Był konsultantem filmowym ds. jazdy konnej, ale podczas kręcenia "Popiołów" Andrzeja Wajdy w 1964 roku uległ groźnemu wypadkowi i po długotrwałej chorobie zmarł w Konstancinie. (dodano pozycję programową) 09:50 HISTORIA W OŻYWIONYCH OBRAZACH - ZAPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA R. P. 965 Cykl dokumentalny, 16 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Marek Brodzki Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Widzowie mają niepowtarzalną okazję, aby niejako wejść do wnętrza obrazu, przyjrzeć się jego bohaterom, usłyszeć ich rozmowy, a także poznać kontekst historyczny, w jakim znajdowała się Polska tuż przed momentem, kiedy wszyscy bohaterowie zastygli zamknięci w klatce czasu i ramie malarskiego dzieła. Warstwie fabularnej towarzyszy komentarz wybitnych historyków, znawców historii Polski. Taka forma edukacji może być przyczynkiem do lepszego zrozumienia zagadnień historycznych, pretekstem do dyskusji, a także znakomitym uatrakcyjnieniem zajęć szkolnych. Ekranizacja słynnego dzieła Jana Matejki "Zaprowadzenie chrześcijaństwa R. P. 965". (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:45 WOJOWNICY CZASU - BURZA NAD BUGIEM, CZYLI LUBELSZCZYZNA 1944 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Latem 1944 roku wynik II wojny światowej wydawał się przesądzony. Siły niemieckiego Wehrmachtu cofały się na zachód przed Rosjanami, którzy wkroczyli na ziemie polskie. Rozpoczęta w czerwcu operacja "Bagration" Niemcom miała przynieść sromotną klęskę. Częścią tej ofensywy była operacja brzesko - lubelska, w której niepoślednią, choć tragiczną rolę odegrali Polacy... (dodano pozycję programową) 15:15 ULICA BRZOZOWA Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1947 Scenariusz: Wojciech Jerzy Has, Stanisław Różewicz Zdjęcia: Władysław Forbert Muzyka: Henryk Swolkień Impresja filmowa Jerzego Hasa o odradzaniu się Warszawy z ruin. Film skupia się na ulicy Brzozowej i Starym Mieście. (dodano pozycję programową) 17:55 SUKCES Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1968 Reżyseria: Marek Piwowski Zdjęcia: Stanisław Niedbalski, Zygmunt Samosiuk Filmowy portret Czesława Niemena. (dodano pozycję programową) 20:50 ZIMNA WOJNA Dramat, 84 min, Wielka Brytania/Polska/Francja, 2018 Reżyseria: Paweł Pawlikowski Aktorzy: Joanna Kulig, Tomasz Kot, Borys Szyc, Agata Kulesza Film w reżyserii Pawła Pawlikowskiego, twórcy oscarowej „Idy”. „Zimna wojna” również spotkała się z zachwytem widzów i uznaniem recenzentów, a potwierdzeniem artystycznego kunsztu były liczne nagrody w różnych kategoriach, m.in. 3 nominacje do Oscara - dla reżysera, za najlepsze zdjęcia i film nieanglojęzyczny. Ponadto 4 nominacje do nagrody BAFTA oraz Złota Palma w Cannes dla Pawła Pawlikowskiego. Akcja filmu rozpoczyna się w zniszczonej, powojennej Polsce, a potem przenosi do największych europejskich miast. To wpleciona w historyczny kontekst opowieść o trudnej miłości. Trwają przesłuchania do ludowego zespołu „Mazurek”. Jedną z kandydatek jest urocza Zula o mocnym głosie, która swoim wdziękiem i talentem przykuwa uwagę kompozytora Wiktora. Między młodą, prostolinijną dziewczyną z prowincji a znanym artystą nawiązuje się płomienny romans. Za jego namową Zula decyduje się na wyjazd z komunistycznej Polski. Przed nią perspektywa występów na europejskich scenach. Ale życie na obczyźnie też nie jest usłane różami, co w pewnym sensie przyczyni się do komplikacji uczucia, jakie połączyło te dwie artystyczne dusze. (dodano pozycję programową) 22:20 PRZEJŚCIE PODZIEMNE Film TVP, 28 min, Polska, 1972 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Ireneusz Iredyński Zdjęcia: Sławomir Idziak Aktorzy: Teresa Krzyżanowska, Andrzej Seweryn, Anna Jaraczówna, Zygmunt Maciejewski, Jan Orsza Łukaszewicz, Janusz Skalski Młody nauczyciel z prowincjonalnego miasteczka przyjeżdża do Warszawy z wycieczką szkolną. W przejściu podziemnym w centrum miasta spotyka swą żonę, która opuściła go jakiś czas temu, by w stolicy ułożyć sobie życie na nowo. To spotkanie mężczyzna próbuje wykorzystać do ożywienia przeszłości i powtórnego nawiązania nici porozumienia, która łączyła go z żoną. Próbę tę przegrywa. Dzieli ich przepaść. Kobieta bezpowrotnie przeszła już na drugą stronę - stronę metropolii z jej cynizmem i brakiem uczuć. Bohater błąka się więc w labiryncie korytarzy, daremnie szukając normalnego ludzkiego kontaktu. Ten krótki telewizyjny dramat obyczajowy opowiadający o kryzysie wartości jest fabularnym debiutem Krzysztofa Kieślowskiego. Reżyser wykorzystał w nim swe wcześniejsze doświadczenia dokumentalisty, o czym wyraźnie świadczą niektóre formalne cechy filmu: zdjęcia robione ręczną kamerą, sposób narracji, montaż. Dzięki nim uzyskuje on w filmie obraz rzeczywistości chaotycznej i ulotnej, a perypetie bohaterów wydają się prawdziwsze, mocniej osadzone w autentycznym życiu. (dodano pozycję programową) 00:05 KOMANDOR Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Kieres Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Jerzy Szota, Artur Stroiński, Jacek Jaworski, Jarosław Radwański Julian Gozdowski to człowiek legenda, człowiek instytucja, osobność Karkonoszy, którego determinacja przyczyniła się do powstania, rozwoju i potem utrzymania, ponad 40 lat, Biegu Piastów, największej i najstarszej imprezy sportowej w Polsce. Dzisiaj Bieg Piastów jest jedną z niewielu imprez, która zrzeszona jest w prestiżowej Europejskiej Federacji Biegów Długodystansowych (Euroloppet) i Światowej Federacji Biegów Długodystansowych (Worldloppet). W imprezie co roku bierze udział ponad 4000 sportowców z 24 krajów, promując Polskę w całym świecie. Jest to jedna z największych imprez sportów zimowych na świecie. Jest to też ukochane miejsce mistrzyni olimpijskiej Justyny Kowalczyk, która trenowała u pana Juliana i co roku bierze udział w Biegu Piastów. Julian Gozdowski pochodzi z Czortkowa na dzisiejszej Ukrainie. Dzisiaj ma 86 lat. Jest odznaczony Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.