TVP Historia                         Niedziela, 10.11.2024


Zmiany z dnia 22.10.2024
w stosunku do raportu z dnia 07.10.2024

(dodano pozycję programową)
13:10 KRYPTONIM SPACER

Cykl reportaży, 14 min, Polska, 2011
Scenariusz: Teresa Gordon
Zdjęcia: Marcin Kustra

W roku 1951 Miedzeszyn został włączony w obszar m. stołecznego Warszawy. Tu właśnie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w jednym z domków utoworzyło więzienie dla wyimaginowanych wrogów PRL. Pierwszy zdekonspirował to tajemnicze miejsce ppłk Józef Światło, były pracownik MBP, który w grudniu 1953 roku zbiegł na zachód. Zakonspirowane miejsca kaźni i przebieg tajnych procesów w Polsce ujawnił w audacjach RWE, emitowanych od października 1954 roku do końca roku 1955. Potem sprawa ucichła, a mieszkańcy tych okolic albo się bali o tym mówić, albo byli nieświadomi, co dzieje się za ogromnym dwumetrowym murem. Dopiero IPN w ramach akcji "Śladami zbrodni" rozwiązał tajemnicę willi, której nadano kryptonim "Spacer". Więźniami byli tu m.in. Marian Spychalski, Władysław Gomułka, Bolesław Kontrym, Włodzimierz Lechowicz i wielu innych. Wielu z nich nawet nie wiedziało, gdzie jest. Metody przesłuchań i kary stosowane wobec zatrzymanych były okrutne. Konstrukcja programu opiera się na wypowiedziach historyka Andrzeja Paczkowskiego, dziennikarza Jerzego Morawskiego, rzecznika prasowego ABW. Wypowiedzi są ilustrowane materiałami ikonograficznymi z zasobów IPN oraz inscenizacjami. W warstwie dźwiękowej znajdą się fragmenty wypowiedzi ppłk. Józefa Światły z audycji radiowych RWE.