TVP Kultura Środa, 06.11.2024 06:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JANUSZ JÓZEFOWICZ Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Tym razem spotkamy się z królem polskiego musicalu - Januszem Józefowiczem. W swoim dworku w Emilinie opowie nam o beztroskim dzieciństwie i dylematach, które towarzyszyły mu w procesie wyboru ścieżki zawodowej. Janusz Józefowicz zdradzi nam również kulisy powstawania słynnego musicialu "Metro". 07:00 Z PRZYTUPEM - KRAKOWIAK Widowisko kameralne, 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Prowadzący: Piotr Piszczatowski "Krok chodobiegu", "cwał" czy "kulawy" to tylko niektóre elementy "Krakowiaka korowodowego" o którym mowa w kolejnym odcinku cyklu. Więcej o tym tańcu powiedzą nam Katarzyna Chodoń i Arkadiusz Szałata, a zagra zespół Młoda Harta. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 07:20 Z PRZYTUPEM - POLKA Widowisko kameralne, 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Prowadzący: Piotr Piszczatowski Polka to jeden z najbardziej powszechnych tańców towarzyskich w Polsce, który charakteryzuje się energicznym tempem. Jest wiele odmian polki. W tym odcinku Jadwiga Kula - Romanek opowie o rzeszowskiej "polce w lewo", a zagra kapela Młoda Harta. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 07:45 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 46 SŁODKI SMAK HISTORII Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Aby stworzyć pradawny miód pitny potrzeba ogromnej pracy na każdym z etapów. Najpierw wykazać muszą się pszczoły, które rzetelnie zamieniają nektar na słodki miód. Następnie do pracy zabiera się miodosytnik, który nie może zmarnować ani grama słodkiego produktu naszych żołto - czarnych przyjaciół. Z kolejną pomocą przyjdą nam drożdże, które przeprowadzą szlachetną fermentację. Później do akcji wkracza bednarz, bo bez dobrej dębowej beczki nie ma właściwego i tradycyjnego leżakowania miodu pitnego. Dopiero wtedy można raczyć się najbardziej charakterystycznym dla historii Polski. 09:05 DYREKTORZY - ODC. 5/6 - PEŁNIĄCY OBOWIĄZKI Serial TVP, 64 min, Polska, 1975 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski, Tadeusz Borowski Scenariusz: Aleksander Minkowski, Andrzej Szypulski, Grażyna Barszczewska, Wanda Łuczycka Aktorzy: Tadeusz Borowski, Grażyna Barszczewska, Wanda Łuczycka, Zygmunt Malawski, Janusz Paluszkiewicz, Tadeusz Bogucki, Andrzej Fedorowicz, Elżbieta Dmochowska, Marek Dąbrowski Tłem akcji są wypadki grudnia 1970 r. W zakładzie panuje niezadowolenie w związku z zawyżonymi zadaniami produkcyjnymi, złym systemem bodźców materialnych i katastrofalnym stanem technicznym urządzeń. Dochodzi do strajku. Pełniący obowiązki dyrektora Gajda, mimo braku doświadczenia, zajmuje właściwą postawę i opanowuje sytuację. W końcu otrzymuje nominację na dyrektora. 10:20 CZŁOWIEK NA TORZE Dramat psychologiczny, 82 min, Polska, 1956 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński, Andrzej Munk Aktorzy: Zygmunt Maciejewski, Zygmunt Zintel, Zygmunt Listkiewicz, Kazimierz Opaliński, Roman Kłosowski, Kazimierz Fabisiak, Ludosław Kozłowski, Janusz Bylczyński, Stanisław Marzec-Marecki, Józef Para Z hukiem i gwizdem, wśród kłębów pary i rytmicznego łoskotu pędzi nocny pociąg. Pasażerowie spokojnie odpoczywają w swoich przedziałach. Jedni rozmawiają, drudzy drzemią, inni spoglądają przez szyby wagonów w mrok. Z przodu, w lokomotywie, wre praca. Półnagi, mokry od potu i czarny od sadzy palacz wrzuca do rozżarzonego paleniska kolejną szuflę węgla. Piętnaście atmosfer w kotle na paliwie kiepskiej jakości - maszyniści są z siebie dumni. Ale teraz można będzie zmniejszyć ciśnienie i prędkość, w okolicach miejscowości Lemiesze poziom gruntu lekko opada. W oddali majaczy już sygnał na semaforze. Nagle w snopie światła reflektora lokomotywy skierowanego na tory pojawia się ludzka sylwetka. Człowiek na torze! - maszyniści błyskawicznie zaciągają hamulce. Z głośnym piskiem i zgrzytem pociąg zaczyna zwalniać. Potężny wstrząs zrzuca pasażerów z siedzeń. Podnoszą się z podłogi, złorzeczą obsłudze za tak gwałtowne hamowanie. Ale zanim rozpędzona wielosettonowa masa stanie, lokomotywa przetacza się ponad stojącym na torach. Kolejarze już biegną na tył pociągu, gdzie leży martwy człowiek. To Orzechowski! - poznają na pierwszy rzut oka starego maszynistę. Dostrzegają także coś więcej. Na semaforze pali się tylko jedno światło zamiast dwóch, nakazujących zwolnienie przed zwrotnicami. Rozpoczyna się śledztwo. Zawiadowca stacji, Tuszka, podejrzewa, że był to sabotaż w celu wykolejenia pociągu. Pomiędzy nim a maszynistą od dawna trwał konflikt. Orzechowski, który lokomotywy prowadził jeszcze przed wojną, nie chciał podporządkować się zarządzeniom Tuszki w sprawie oszczędzania paliwa. Buntował też ludzi, był wyniosły i nieprzyjemny dla podwładnych - wspomina zawiadowca. Ale zeznania młodego maszynisty Staszka Zapory, niegdyś pomocnika Orzechowskiego, przeczą temu. Orzechowski był wymagający i skrupulatny, trudny w pożyciu, ale fachowiec i uczciwy człowiek - zapewnia Zapora. Przed śledczymi stoi trudne zadanie. Czy to Orzechowski zgasił światło w semaforze? Czy był to sabotaż, czy przykład niedbalstwa? Czemu stary maszynista stanął na torach przed pociągiem, czekając na pewną śmierć? Powstały w 1956 roku film Andrzeja Munka przez wielu krytyków jest uznawany za arcydzieło naszej kinematografii. Reżyser, jeden z głównych przedstawicieli "polskiej szkoły filmowej", twórca "Eroiki", "Zezowatego szczęścia" i "Pasażerki", posługując się oszczędnymi środkami nakreślił wyraziste sylwetki bohaterów dramatu. Uwagę zwraca wybitna kreacja, jaką stworzył Kazimierz Opaliński jako maszynista Orzechowski. 12:00 TEOLOGIA MUZYKĄ PISANA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Kamińska Scenariusz: Beata Kamińska Wykonawcy: Polish Camerata Orkiestra Kameralna, Kościoła Ewangelicko - Reformowanego Ekumeniczny Chór Kameralny Film przybliża sylwetkę Jana Sebastiana Bacha i opowiada o jego kantatach, a także o tym, skąd czerpał inspiracje i w jaki sposób muzycznie komentował Biblię oraz jak teologia znajdowała odzwierciedlenie w jego twórczości i jaki miała wpływ na jego duchowość. Twórczość i osobowość Bacha są oparte na jego pobożności. I jeśli w ogóle można go zrozumieć, to jedynie z tego punktu widzenia. Sztuka była dla niego religią, a jego ponad 200 kantat jest tego świadectwem, "przybliżając do Boga być może skuteczniej niż teologiczne traktaty". 13:05 KONIEC BABIEGO LATA Film TVP, 48 min, Polska, 1974 Reżyseria: Ewa Kruk Scenariusz: Andrzej Pastuszek Zdjęcia: Bronisław Baraniecki Muzyka: Adam Walaciński Aktorzy: Krystyna Adamiec - Kozłowska, Krzysztof Kolberger, Ewa Żukowska, Krzysztof Majchrzak, Juliusz Kalinowski, Celina Klimczak, Katarzyna Łaniewska Nagrody na FPFF w Gdańsku w 1975 r. w kategorii filmu telewizyjnego za pierwszoplanową rolę męską dla Krzysztofa Majchrzaka i za zdjęcia dla Bronisława Baranieckiego. Film Ewy Kruk to nie tylko kolejny zapis relacji wieś - miasto. Ten schemat posłużył autorce do wnikliwej penetracji ludzkich kompleksów, lęków i urazów. Tytułowe Babie Lato to nazwa wsi, do której przybywa Józek i jego dziewczyna Misza. Oboje mieszkają w Warszawie, a pobyt "na łonie natury" traktują jako okazję do wypoczynku i odnowienia starych znajomości. Józek ma w okolicy krewnych. Zwyczajowe spotkania z nimi i rozmowy w stylu "ale zmężniałeś", niespodziewanie zakłóca sędziwy Klimek Bania. Z jego relacji wynika, że Józkowa rodzina nie zawsze przestrzegała szóstego przekazania. Józek przyjmuje te rewelacje spokojnie, lecz jego dziewczynę bardzo one niepokoją. Misza zaczyna powątpiewać w trwałość związku z Józkiem. Jak na ironię małżeństwo, u którego wczasowicze pomieszkują, również znajduje się na krawędzi rozpadu... 14:10 MYSZ Film TVP, 43 min, Polska, 1979 Reżyseria: Wiktor Skrzynecki Scenariusz: Wiktor Skrzynecki Aktorzy: Zuzanna Antoszkiewicz, Sławomir Kozieniec, Piotr Łysak, Filip Łobodziński II Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnym Prix Jeunesse w Monachium. Adaptacja opowiadania dla młodzieży Marii Dankowskiej. Ania, zwana przez kolegów "Myszą", wyłamuje się z solidarnej postawy całej klasy odmawiającej pisania klasówki. Ada postanawia dać koleżance nauczkę: namawia swojego chłopca, Piotra, aby poderwał Anię, rozkochał ją w sobie, a następnie porzucił. Igranie uczuciami okazuje się zgubne dla pewnej siebie pomysłodawczyni. Piotr bowiem, przebywając częściej z Anią i poznając ją bliżej, nie tylko zdobył uczucia dziewczyny, ale sam też się w niej zakochał. 15:10 DO WIDZENIA, DO JUTRA 82 min, Polska, 1960 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Zbigniew Cybulski, Bogumił Kobiela, Wilhelm Mach Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Krzysztof Komeda Aktorzy: Teresa Tuszyńska, Grażyna Muszyńska, Barbara Baranowska, Włodzimierz Bielicki, Jacek Fedorowicz, Roman Polański, Eleonora Kałużyńska, Romuald Freyer, Tadeusz Wojtych, Tadeusz Chyła, Krzysztof Komeda, Władysław Kowalski, Adam Pawlikowski, Mieczysław Waśkowski, Zbigniew Cybulski Debiut reżyserski Janusza Morgensterna, uhonorowany I nagrodą za reżyserię na MFF w Stratford w 1961 r. i nagrodą Srebrnego Bumerangu za zdjęcia na festiwalu w Melbourne w 1962 r. Scenariusz napisał, wspólnie z Bogumiłem Kobielą i Wilhelmem Machem, Zbigniew Cybulski, zarazem odtwórca głównej roli, współzałożyciel, reżyser i aktor gdańskiego kabaretu studenckiego Bim-Bom. Tło wydarzeń, o których opowiada film, jest autentycznym tłem fragmentu jego życiorysu. Autentyczna jest także postać Marguerite, choć naprawdę nazywała się Francoise Bourbon. Była córką francuskiego konsula, który przebywał w Polsce w latach 1956-60. Dziewczyna miała wówczas 16 lat i uczyła się w wiedeńskim liceum, które było najbliższą szkołą z językiem francuskim. W Polsce spędzała właściwie tylko wakacje i święta. Uwielbiała atmosferę Bim-Bomu, poznała wielu młodych ludzi związanych z tym kabaretem. W filmie zakochuje się w niej pewien student, Jacek, trochę romantyk i artysta. Jego życiową dewizą jest "marzenie, które stanowi motor działania". Obiektem jego marzeń staje się właśnie Marguerite, urocza, niedosiężna córka konsula, która już jutro wyjeżdża z Polski. Młodzi chcą więc spędzić ze sobą kilka ostatnich godzin. W tę prostą i banalną historię romantycznej przygody autorzy filmu wplatają sceny realizowane w autentycznych gdańskich piwnicach studenckich, z udziałem twórców i aktorów teatrzyków Bim-Bom i Co To, próbując w ten sposób utrwalić niepowtarzalne zjawisko, jakimi były one w drugiej połowie lat 50. Pragnęli oddać ich nastrój, urodę i przesłanie, a tym samym wyrazić stan ducha, tęsknoty i urazy ówczesnej młodej inteligencji. Nerwowa gra Zbyszka Cybulskiego oddaje to wszystko, co ukrywa się w cieniu, poza wypowiadanymi słowami, lecz jest obecne w życiu: niezgoda na nietrwałość uczuć, na świat, w którym nie ma miejsca dla romantyzmu, na szczęście ulotne jak chwila. W warstwie formalnej epizody z życia studenckich kabaretów rozbijały główny wątek akcji, nadając całości styl luźnej narracji, charakterystycznej dla torującej sobie dopiero drogę francuskiej "nowej fali". "Do widzenia, do jutra" było zwiastunem, jednym z pierwszych refleksów tego zjawiska na polskim gruncie. 16:45 DYREKTORZY - ODC. 6/6 - RYZYKANT Serial TVP, 91 min, Polska, 1975 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Aleksander Minkowski, Andrzej Szypulski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Aktorzy: Antonina Gordon - Górecka, Grażyna Barszczewska, Witold Dębicki, Tomasz Grochoczyński, Janeczek Jerzy Janeczek Jerzy, Józef Nalberczak, Zygmunt Malanowicz, Halina Buyno - Łoza, Hanna Balińska, Barbara Burska, Stanisław Niwiński, Janusz Paluszkiewicz, Józef Nowak, Kazimierz Dejunowicz, Maciej Dzienisiewicz Szósty odcinek serialu telewizyjnego przedstawiającego problemy kolejnych dyrektorów Przedsiębiorstwa Państwowego Wyrobów Precyzyjnych "Fabel". Akcja ostatniego odcinka rozgrywa się w roku 1972. Dyrektorem fabryki jest Piotr Gajda. Dyrektor nie potrafi pogodzić obowiązków domowych (niedawno urodziła się mu córeczka, a żona zniechęcona jego postawą, najpierw wyprowadza się z dziećmi, a następnie prosi o rozwód) z zadaniami dyrektorskimi. Wyzwanie stoi przed nim nie lada, bowiem "Fabel" ma rozpocząć produkcję urządzeń precyzyjnych na szwedzkiej licencji. Jest to wyzwanie na skalę kraju, tymczasem w zakładzie funkcjonują przestarzałe urządzenia i nawet gorliwy niegdyś inżynier Szymanko przywykł do socjalistycznej rzeczywistości i podczas kontroli nie dba o szczegóły. Jednak grupa młodych inżynierów wpada na pomysł, by uruchomić produkcję drukarek bez udziału Szwedów. Wobec katastrofalnego stanu technicznego zakładu taki eksperyment wydaje się bardzo ryzykowny i może narazić "Fabel" na poważne straty, a odpowiedzialność za niego spadnie na Gajdę. Mimo osamotnienia w ministerstwie dyrektor podejmuje wyzwanie i produkcja rusza, jednak szybko okazuje się, że sprzęt zawodzi. Załoga jednak nie poddaje się, młodzi pracownicy zostają po godzinach, aby naprawić awarię i spróbować ponownie. Gajda tymczasem otrzymuje intratną propozycję przejścia do Zjednoczenia, gdzie mógłby zainwestować swoją energię w większe sprawy, otrzyma szerokie pełnomocnictwa i samodzielność. Uważa jednak, że nie może teraz odejść z "Fabelu", chce dalej walczyć. 18:55 REŻYSERZY S.VII - WES ANDERSON 3/10 SEZON 7 (WES ANDERSON 3/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Wesa Andersona, reżysera m.in. filmów: "Grand Budapest Hotel", "Pociąg do Darjeeling" czy "Wyspa psów". 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - PANI BOVARY (MADAME BOVARY) Film fabularny, 131 min, Francja, 1991 Reżyseria: Claude Chabrol Scenariusz: Claude Chabrol Zdjęcia: Jean Rabier Muzyka: Matthieu Chabrol Aktorzy: Jean Yanne, Christophe Malavoy, Jean-Francois Balmer, Isabelle Huppert Emma Rouault jest córką wieśniaka. Opętana pragnieniem wyrwania się z domu rodzinnego i radykalnej zmiany swego życia wychodzi za mąż za bogatego urzędnika Charlesa Bovary. Świat luksusu szybko zaczyna ją nudzić, ma coraz bardziej wyrafinowane zachcianki. Popada w liczne miłostki, zaciąga pożyczki i wreszcie w przypływie rozpaczy popełnia samobójstwo. 22:30 LEGENDY ROCKA - BRYTYJSKI RHYTHM AND BLUES ((S. 10) BRITISH RHYTHM & BLUES) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Brytyjski rytm i blues (lub R&B) był ruchem muzycznym, który rozwinął się w Wielkiej Brytanii od końca lat pięćdziesiątych do początku lat sześćdziesiątych, a szczyt osiągnął w połowie lat sześćdziesiątych. 23:10 LEGENDY ROCKA - SOFT ROCK ((S. 10) SOFT ROCK) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Soft Rock to styl muzyki rockowej, który bazuje głównie na fortepianie oraz instrumentach z nim powiązanych 00:20 LEKKIE OBYCZAJE - KAPRYŚNE LATO (ROZMARNE LETO) Film fabularny, 72 min, Czechosłowacja, 1967 Autor: Vladislav Vanura Reżyseria: Jiri Menzel Scenariusz: Vclav Nvlt, Jiri Menzel Zdjęcia: Jaromir Šofr Aktorzy: Rudolf Hruinsk, Vlastimil Brodsk, Frantiek Rehk, Mila Myslikov, Jana Drachalov, Jii Menzel, Bohu Zhorsk i inni Adaptacja powieści Vladislava Vanury. Ironiczny i uroczy obraz małomiasteczkowej społeczności. Melancholijny, pełen ciepłego humoru portret trzech starzejących się przyjaciół. Nudę życia w małym miasteczku zburzy przyjazd ponętnej akrobatki... Do niewielkiego miasteczka przyjeżdża magik z uroczą asystentką. Trzej miejscowi notable w ciągu kilku nocy próbują uwieść uroczą asystentkę - bez powodzenia. Tymczasem sztuka ta udaje się jednej z ich żon...ale z magikiem. Kiedy magik doznaje kontuzji, żona potulnie wraca do męża... 01:45 KINO NOCNE - MIĘDZY USTAMI A BRZEGIEM PUCHARU Melodramat, 113 min, Polska, 1987 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Jacek Chmielnik, Katarzyna Gniewkowska, Henryk Bista, Anna Wesołowska, Monika Marciniak, Marek Frąckowiak, Jacek Czyż, Bogusław Semotiuk, Robert Inglot, Maria Nowotarska, Barbara Brylska, Leon Niemczyk Melodramat kostiumowy. Ekranizacji powieści Marii Rodziewiczówny z 1890 r., łączącej dydaktykę społeczno - patriotyczną z formułą literatury dla wszystkich. Akcja filmu rozgrywa się na przełomie XIX i XX wieku. Berliński dandys hrabia Wentzel Croy-Dulmen zakochuje się w pięknej Polce, Jadwidze Chrząstowskiej. Zakłada się z kolegami, że ją uwiedzie, ale dziewczyna nie chce słyszeć o znajomości z Prusakiem. Wentzel odkrywa, że mają z Jadwigą wspólną babkę. I chociaż do tej pory wypierał się swych polskich korzeni, teraz odwiedza babkę w jej pałacyku w Mariampolu, gdzie mieszka również Jadwiga. Pojedynkuje się z zazdrosnym narzeczonym ukochanej i zostaje cieżko ranny. Jadwiga troskliwie opiekuje się chorym. Choć dawna kochanka snuje intrygi, a kompani namawiają go do powrotu, Wentzel podejmuje decyzję : pozostanie na rodzinnej ziemi swej matki wraz z ukochaną Jadwigą.