TVP Kultura Środa, 06.11.2024 Zmiany z dnia 05.11.2024 w stosunku do raportu z dnia 07.10.2024 (dodano pozycję programową) 08:25 POCZET ŚWIRÓW POLSKICH - PIEKARNIA CICHEJ KOBIETY - SERIA I, ODC. 6/13 Program publicystyczny, 23 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jan Wołek Prowadzący: Jan Wołek Klub jazzowy "Piekarnia Cichej Kobiety" i "Klan Machaliców" W Zielonej Górze jest sobie klub (miejsce) o osobliwej nazwie "Piekarnia Cichej Kobiety". W istocie mieści się w starej piekarni, a owa cicha kobieta, to być może Kamila, żona Jerzego. Trzydzieści lat temu wpadli na pomysł stworzenia miejsca w którym mogliby animować różnego typu "przypadki kulturalne". To ryzykowne przedsięwzięcie zaowocowało sukcesem. W "Piekarni" dzieją się różnego typu koncerty, recitale i przedsięwzięcia "parateatralne". Zawsze jednak ambitne. Tu słucha się piosenki literackiej i jazzu. I jak się okazuje sale są zawsze pełne. Nieposkromieni Państwo Nowakowie, Kamila i Jerzy, zamachnęli się na coś daleko większego. Wymyślili mianowicie Festiwal "Klan Machaliców i Przyjaciele". (Jako że Machalicowie właśnie z Zielonej Góry). Festiwal ma charakter interdyscyplinarny. Jest w nim i "piosenka aktorska", i recitale czy monodramy aktorów, i spektakle teatralne w Teatrze Miejskim. Ale także wystawy malarskie czy fotograficzne w "Muzeum Ziemi Lubuskiej". Szaleństwo i desperacja dwojga ludzi uczyniło z "Piekarni Cichej Kobiety" miejsce, którego aktywność wyniosła w przestrzeń ogólnopolską szereg znaczących zdarzeń. (dodano pozycję programową) 12:25 FESTIWAL CONRADA Reportaż, 23 min, Polska, 2024 Reportaż jest relacją z tegorocznej edycji Festiwalu Conrada w Krakowie, który jest największym międzynarodowym wydarzeniem literackim w Polsce. O autentyczności w literaturze i generalnie sztuce będą opowiadać twórcy zaproszeni na Festiwal do Krakwa. W reportażu znajdzie się również reakcja z tegorocznej odsłony Tarków Książki. (dodano pozycję programową) 14:45 OBŁOKI NAD FERRARĄ Reportaż, 21 min, Polska, 2024 Scenariusz: Tomasz Kamiński Zdjęcia: Jeremi Grzywa Lektor: Jacek Romanowski, Piotr Piecha Reportaż o charakterze impresji filmowej, zrealizowany we włoskim ulubionym mieście Zbigniewa Herberta - Ferrarze. Ferrara przypominała poecie Lwów, miasto jego dzieciństwa. Mieszkał w Ferrarze wielokrotnie, zachwycony panującą w niej unikalną atmosferą oraz średniowieczną i renesansową architekturą. Herbert poświęcił temu miastu jeden ze swoich najpiękniejszych wierszy - "Obłoki nad Ferrarą". Bohaterem reportażu jest poezja Zbigniewa Herberta. Jego wiersze, czytane z off - u przez aktora i ilustrowane ujęciami plenerów Ferrary, tworzą kreacyjną wizualnie całość. Reportaż wypełniają także, komponujące się z poetyckimi impresjami, archiwalne materiały TVP z lat 70 - tych ze Zbigniewem Herbertem. (dodano pozycję programową) 18:30 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 (dodano pozycję programową) 19:45 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - EDWARD OKUŃ - ŚMIERĆ PAGANINIEGO Magazyn, 5 min, Polska, 2024 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks odwiedzają kolejne muzea w Polsce przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie. O obrazie "Śmierć Paganiniego" (znanym także jako "Sen Paganiniego") Edwarda Okunia z 1898 roku opowiada Elżbieta Błotnicka - Mazur. (dodano pozycję programową) 23:40 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 (dodano pozycję programową) 03:30 GOMBROWICZ... Z BLISKA I Z DALEKA. XVI FESTIWAL GOMBROWICZOWSKI W RADOMIU Reportaż, 20 min, Polska, 2024 Scenariusz: Anna Mikołajczyk Zdjęcia: Kamil Hasiuk, Tomasz Kowalewski Czy dramaty Witolda Gombrowicza wciąż są dobrym komentarzem naszej współczesnej rzeczywistości? Jak brzmią gombrowiczowskie teksty wypowiadane w rożnych językach, w różnych częściach świata? Miłośnicy Gombrowicza, tradycyjnie już będą mogli przekonać się, podczas Międzynarodowego Festiwalu Gombrowiczowskiego, który w tym roku odbędzie się już po raz 16. Reportaż opowiada o tegorocznej edycji Festiwalu, o nowych spektaklach i nowych odczytaniach twórczości Witolda Gombrowicza. Przyjrzymy się także, w jaki sposób "gombrowiczowska" tradycja jest ważnym elementem tożsamości Radomia. Pokażemy polskie spektakle, ale także inscenizacje stworzone przez artystów z Japonii czy Argentyny. Zapytamy w jaki sposób szerokość geograficzna wpływa na odczytanie takich tekstów jak "Ferdydurke", "Iwona, księżniczka Burgunda" czy "Operetka". (dodano pozycję programową) 03:50 DOKUMENT.PL - DOM LITERATÓW, CZYLI KARTOTEKA ZEBRANA Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2019 Reżyseria: Marek Gajczak Scenariusz: Jan Polewka Prowadzący: Jerzy Kisielewski, Jan Polewka Scenariusz opowiada o legendarnym domu pisarzy przy ulicy Krupniczej w Krakowie, oficjalnie nazywanym Domem Literatów, a żartobliwie - domem czterdziestu wieszczów. Jego dzieje od roku 1945 obejmują ponad pół wieku. Jak pokazuje kompletny spis kolejnych pisarzy na Krupniczej, w istocie było ich nie 40 a 101. O historycznym znaczeniu tego domu mówią nazwiska jego najsłynniejszych mieszkańców: Jerzy Andrzejewski, Stanisław Dygat, Konstanty I. Gałczyński, Stefan Kisielewski, Sławomir Mrożek, Tadeusz Nowak, Tadeusz Różewicz, Maciej Słomczyński, Jerzy Szaniawski, Wisława Szymborska. Scenariusz składa się z 10 tematów - spotkań, rozmów i dyskusji wzbogaconych fragmentami i cytatami z utworów, powstałych na Krupniczej, takich jak: "Kartoteka" Różewicza, "Policja" Mrożka, "Niemcy" Kruczkowskiego i wybranych fragmentów wierszy znanych poetów. Temat 1. to "Zaraz po wojnie" (a jest to pierwszy tytuł powieści Andrzejewskiego "Popiół i diament" tamże napisanej). Trauma wojenna i nowa rzeczywistość, a zarazem radość z odzyskanego podwórka, służą tu jako punkt wyjścia i powód dla współczesnego spojrzenia na tamten czas i dom, który mógł być tak podzielony jak dzisiejsza Polska, ale jednak nie był. Temat 2. "Pióro instrukcja obsługi" to obraz najgorszego dla kultury polskiej czasu dyktatury stalinowskiej i socrealizmu, który w środowisku literackim pozostawił ślady i utwory wypominane wielu pisarzom do dziś. Tylko nieliczni niepokorni, tacy jak Stefan Kisielewski czy Jerzy Zawieyski (późniejsi posłowie katoliccy), trwali na Krupniczej w formie niezłomnej, ale z zakazem druku. O ich kłopotach z władzą i kolegami opowiada rozdział "W stołówce nocą". Jest w nim pewna powszechnie znana legenda o nocnych sporach Stefana Kisielewskiego z jego politycznym, lewicowym adwersarzem Adamem Polewką. Dialog i spór podobny do dzisiejszych sporów politycznych powszechnych, ale na o wiele wyższym poziomie i nie przynoszący nienawiści. Pierwszą część "Domu pod piórem" wieńczy rozliczeniowy i burzliwy Październik 56 r. prowadzący do zmian, które wkrótce przynoszą na Krupniczą zachodni wiatr. Pisarze otrzymują wówczas pierwszą szansę wyjazdu na tzw. Zachód, szczególnie do Paryża, i przy okazji do odwiedzenia redakcji emigracyjnej "Kultury" paryskiej. Tymczasem na Krupniczą wkracza nowoczesna sztuka widoczna także w śmiałej przebudowie lokalu tzw. stołówki, teraz zamienionej na literacki Klub. I to tam właśnie wkrótce pojawią się pisarze światowej sławy, w tym nobliści: Boll, Neruda, Sartre i Steinbeck. W tym też czasie, na początku lat 60. przez półtora roku występuje chwilowo bezdomny kabaret Piwnicy pod Baranami z debiutującą Ewą Demarczyk. W tym pogodnym rozdziale Ludwik Flaszen, późniejszy współtwórca Teatru Laboratorium, wspomina ową przemianę i gwałtowne twórcze otwarcie na świat i nowe kierunki. Ten szczęsny czas trwa około 10 lat. Marzec roku 1968 przynosi przykre wydarzenia znów dzielące w postawach szeregi twórców. Od strony władz pojawia się hasło "literaci do pióra", które nie jest już instrukcją dla piór, ale żądaniem, aby pisarze zajmowali się wyłącznie pisaniem, a nie polityką. Niedługo potem na Krupniczej rozpoczyna się kolejna zmiana pokoleniowa i wraz z nią nastroje kontrkultury. W tym czasie Dom Wieszczów zamienia się w dom młodych poetów podniebnych, bo też przeważnie mieszkających na poddaszach. Są i tacy, którzy odlatują na inne kontynenty. Całość wieńczy spotkanie byłych mieszkańców i ich potomków niegdyś urodzonych pod pióropuszem. Dwóch z nich - dziennikarz radiowy Jerzy Kisielewski i autor scenariusza Jan Polewka - prowadzą dialogi o trudnej, odległej przeszłości i o bliskiej, niełatwej teraźniejszości.