TVP Nauka Wtorek, 05.11.2024 06:20 ASTRONARIUM - (49) - "SATURN I SONDA CASSINI" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Misja, dzięki której zobaczyliśmy jeden z największych cudów w Układzie Słonecznym. 15 września 2017 roku swoją podróż zakończyła sonda Cassini. W ciągu kilkunastu lat spędzonych wokół Saturna pokazała nam zupełnie nowe oblicze tej niezwykłej planety. W tym programie przypomnimy najważniejsze odkrycia sondy Cassini oraz udział, jaki mieli w nich Polacy. 06:55 DORWAĆ WIRUSA - SZCZEPIONKI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Jedyną skuteczną bronią w walce z wirusem SARS - CoV2 okazałysię szczepionki. Dzięki nim udało się odejść od najbardziej uciążliwych obostrzeń jakim były lockdown - y. W tym odcinku programu prześledzimy proces produkcji i zatwierdzania szczepionek do użytku oraz poznamy czym róznią się poszczególne szczepionki. Przyjrzymy się też pracy naukowców, którzy opracowują pierwszą polską szczepionkę przeciwko SARS - CoV2 Dorwać wirusa - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 07:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 277 DARŁOWO Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 08:00 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 08:30 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LOBOTOMIA, CZYLI KROJENIE MÓZGU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 43 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Lobotomia to operacja usunięcia części mózgu osoby chorej psychicznie w celu uspokojenia jej zachowań. Obecnie jest uważana za najgorszą operację chirurgiczną w historii, jako zabieg pozbawiający człowieczeństwa, ale do lat pięćdziesiątych XX wieku była często wykonywana na całym świecie i uznawana za operację cudotwórczą. Dlaczego lobotomia się narodziła i rozprzestrzeniła na cały świat? Przyglądając się życiu neurologa, który dokonał wycięcia części mózgu u 3500 pacjentów i poświęcił całe swoje życie na rozpowszechnianie i ulepszanie lobotomii, odnajdujemy odpowiedź na mroczną tajemnicę lobotomii. 09:25 GENIUSZE I MARZYCIELE. ANTONI KOCJAN. CZŁOWIEK, KTÓRY ZATRZYMAŁ RAKIETY V Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Małgorzata Walczak, Marek Pawłowski Film opowiadający o niezwykłym wynalazcy, na którego życiu cieniem położyła się tragiczna historia Polski. Młody chłopak pochodzący z niewielkiej wsi, dzięki uporowi i ogromnemu talentowi został jednym z najważniejszych konstruktorów samolotów w XX leciu międzywojennym. Szybowce stworzone przez Kocjana nie miały sobie równych w całej Europie. Błyskotliwą karierę wynalazcy przerwał wybuch II wojny światowej. Od początku zaangażowany w działalność ruchu oporu, trafił do Oświęcimia. Cudem wydostany kontynuował z sukcesami niebezpieczną misję zdobywania informacji wywiadowczych na temat tajnej broni tworzonej przez Nazistów. Meldunki wysyłane do Londynu, a nawet części śmiercionośnych rakiet V2 zdobyte przez Polaków, były nieocenioną pomocą dla Aliantów. O historii tego wielkiego patrioty i jego dramatycznych, wojennych losach opowiedzą historycy, pasjonaci lotnictwa, a także krewni pamiętający tego nieśmiałego, niewysokiego pana w kapeluszu. 10:25 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 11:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 1 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 . Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 11:25 DORWAĆ WIRUSA - SZCZEPIONKI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Jedyną skuteczną bronią w walce z wirusem SARS - CoV2 okazałysię szczepionki. Dzięki nim udało się odejść od najbardziej uciążliwych obostrzeń jakim były lockdown - y. W tym odcinku programu prześledzimy proces produkcji i zatwierdzania szczepionek do użytku oraz poznamy czym róznią się poszczególne szczepionki. Przyjrzymy się też pracy naukowców, którzy opracowują pierwszą polską szczepionkę przeciwko SARS - CoV2 Dorwać wirusa - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 12:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 277 DARŁOWO Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 12:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:05 CZY WIESZ, ŻE? - /36/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 20 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:35 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LOBOTOMIA, CZYLI KROJENIE MÓZGU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 43 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Lobotomia to operacja usunięcia części mózgu osoby chorej psychicznie w celu uspokojenia jej zachowań. Obecnie jest uważana za najgorszą operację chirurgiczną w historii, jako zabieg pozbawiający człowieczeństwa, ale do lat pięćdziesiątych XX wieku była często wykonywana na całym świecie i uznawana za operację cudotwórczą. Dlaczego lobotomia się narodziła i rozprzestrzeniła na cały świat? Przyglądając się życiu neurologa, który dokonał wycięcia części mózgu u 3500 pacjentów i poświęcił całe swoje życie na rozpowszechnianie i ulepszanie lobotomii, odnajdujemy odpowiedź na mroczną tajemnicę lobotomii. 14:25 EKSTREMALNE OBLICZA NATURY (TALL & TINY) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Niesamowicie wysoki lub śmiesznie mały: natura nigdy nie przestaje zaskakiwać. Tajemnica przetrwania najmniejszych stworzeń często polega na ich sile liczebnej kiedy termity łączą siły w tysiące osobników, są w stanie obronić swoje gniazda przed najeźdźcami wielokrotnie większymi. A największe zwierzę na Ziemi może być równie trudne do zauważenia jak niektóre z najmniejszych, ponieważ jest tak rzadkie. Płetwal błękitny jest rekordzistą pod względem rozmiarów: ma prawie trzydzieści metrów długości i waży do 170 ton. Ale nawet masa płetwala błękitnego jest niczym w porównaniu z największą strukturą natury stworzoną przez maleńkie żywe organizmy: Wielką Rafą Koralową. Poznaj dużych i małych w podróży dookoła świata w poszukiwaniu ogromnych dysproporcji w naturze! Festiwale / nagrody: International Nature Film Festival Gödöllö 2020; IFF Ekotopfilm Envirofilm Festival 2020 15:25 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 16:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 2 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 . Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 16:50 CZY WIESZ, ŻE? - /37/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 20 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 277 DARŁOWO Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 17:45 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /3/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 18:10 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /4/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 18:35 DORWAĆ WIRUSA - SZCZEPIONKI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Jedyną skuteczną bronią w walce z wirusem SARS - CoV2 okazałysię szczepionki. Dzięki nim udało się odejść od najbardziej uciążliwych obostrzeń jakim były lockdown - y. W tym odcinku programu prześledzimy proces produkcji i zatwierdzania szczepionek do użytku oraz poznamy czym róznią się poszczególne szczepionki. Przyjrzymy się też pracy naukowców, którzy opracowują pierwszą polską szczepionkę przeciwko SARS - CoV2 Dorwać wirusa - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:05 CZY WIESZ, ŻE? - /38/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:25 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 20:00 PRZYRODA I PORY ROKU - ODC. 1 (SEASONS IN THE WILD) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Kiedy jedna część planety budzi się z zimowego snu, a druga wycisza po pracowitym lecie, natura przygotowuje się do zmian. Odc. 1: Wiosna. Powietrze straciło zimowy chłód. Dla wielu zwierząt jest to koniec długiej sjesty. Odrętwienie i hibernacja to w przyrodzie dwa najbardziej pomysłowe sposoby radzenia sobie ze zmianami pór roku, zaopatrzeniem w żywność i energię. Gdy budzi się wiosna świstaki przedzierają się przez ostatnie śniegi, senne żaby wykonują pierwsze ostrożne ruchy, a niedźwiedzie brunatne robią wiosenne porządki, usuwając opadłe gałęzie z wejść do swoich nor, aby utorować drogę młodym i starszym. To czas powrotu do życia, a także właściwy czas, aby powitać na świecie potomstwo. Odc. 2: Jesień. Indyjskie lato w Kanadzie, Momijigari w Japonii i dni Złotego Października w Europie, babie lato w Polsce to różne nazwy ostatnich, pięknych i wciąż ciepłych dni kończącego się lata, dni zachwycających krajobrazów i niezwykłych kolorów u progu zmian w przyrodzie przed nastaniem dni długich i ciemnych. Większość ssaków objada się wtedy kurczącymi się zapasami pożywienia, gromadząc tłuszcz, aby przetrwać zimowe miesiące, gdy w swoich norach zapadną w długi sen. Ale skąd będą wiedziały, kiedy skończyła się zima i nadszedł czas, aby się obudzić? Topniejący śnieg, zwiastuny wiosny, letnie słońce lub ciemniejące dni; świat może się zmieniać, ale natura wymyśliła genialne sposoby na przetrwanie i rozwój niezależnie od pory roku. Festiwale / nagrody: MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020 21:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 10 AFRYKA DZIŚ (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:05 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 22:40 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /3/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 23:10 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /4/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 23:40 ASTRONARIUM - (49) - "SATURN I SONDA CASSINI" Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Misja, dzięki której zobaczyliśmy jeden z największych cudów w Układzie Słonecznym. 15 września 2017 roku swoją podróż zakończyła sonda Cassini. W ciągu kilkunastu lat spędzonych wokół Saturna pokazała nam zupełnie nowe oblicze tej niezwykłej planety. W tym programie przypomnimy najważniejsze odkrycia sondy Cassini oraz udział, jaki mieli w nich Polacy. 00:15 POLSKIE PARKI NARODOWE - KARKONOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 00:55 PRZYRODA I PORY ROKU - ODC. 1 (SEASONS IN THE WILD) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Kiedy jedna część planety budzi się z zimowego snu, a druga wycisza po pracowitym lecie, natura przygotowuje się do zmian. Odc. 1: Wiosna. Powietrze straciło zimowy chłód. Dla wielu zwierząt jest to koniec długiej sjesty. Odrętwienie i hibernacja to w przyrodzie dwa najbardziej pomysłowe sposoby radzenia sobie ze zmianami pór roku, zaopatrzeniem w żywność i energię. Gdy budzi się wiosna świstaki przedzierają się przez ostatnie śniegi, senne żaby wykonują pierwsze ostrożne ruchy, a niedźwiedzie brunatne robią wiosenne porządki, usuwając opadłe gałęzie z wejść do swoich nor, aby utorować drogę młodym i starszym. To czas powrotu do życia, a także właściwy czas, aby powitać na świecie potomstwo. Odc. 2: Jesień. Indyjskie lato w Kanadzie, Momijigari w Japonii i dni Złotego Października w Europie, babie lato w Polsce to różne nazwy ostatnich, pięknych i wciąż ciepłych dni kończącego się lata, dni zachwycających krajobrazów i niezwykłych kolorów u progu zmian w przyrodzie przed nastaniem dni długich i ciemnych. Większość ssaków objada się wtedy kurczącymi się zapasami pożywienia, gromadząc tłuszcz, aby przetrwać zimowe miesiące, gdy w swoich norach zapadną w długi sen. Ale skąd będą wiedziały, kiedy skończyła się zima i nadszedł czas, aby się obudzić? Topniejący śnieg, zwiastuny wiosny, letnie słońce lub ciemniejące dni; świat może się zmieniać, ale natura wymyśliła genialne sposoby na przetrwanie i rozwój niezależnie od pory roku. Festiwale / nagrody: MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020 01:55 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 277 DARŁOWO Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.