TVP Nauka Niedziela, 10.11.2024 Zmiany z dnia 25.10.2024 w stosunku do raportu z dnia 11.10.2024 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:00 PRZYRODA I PORY ROKU - ODC. 1 (SEASONS IN THE WILD) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Kiedy jedna część planety budzi się z zimowego snu, a druga wycisza po pracowitym lecie, natura przygotowuje się do zmian. Odc. 1: Wiosna. Powietrze straciło zimowy chłód. Dla wielu zwierząt jest to koniec długiej sjesty. Odrętwienie i hibernacja to w przyrodzie dwa najbardziej pomysłowe sposoby radzenia sobie ze zmianami pór roku, zaopatrzeniem w żywność i energię. Gdy budzi się wiosna świstaki przedzierają się przez ostatnie śniegi, senne żaby wykonują pierwsze ostrożne ruchy, a niedźwiedzie brunatne robią wiosenne porządki, usuwając opadłe gałęzie z wejść do swoich gawr, aby utorować drogę młodym i starszym członkom stada. To czas powrotu do życia, a także właściwy czas, aby powitać na świecie potomstwo. Odc. 2: Jesień. Indyjskie lato w Kanadzie, Momijigari w Japonii, dni Złotego Października w Europie, babie lato w Polsce to różne nazwy ostatnich, pięknych i wciąż ciepłych dni kończącego się lata, dni zachwycających krajobrazów i niezwykłych kolorów u progu zmian w przyrodzie przed nastaniem dni długich i ciemnych. Większość ssaków objada się wtedy kurczącymi się zapasami pożywienia, gromadząc tłuszcz, aby przetrwać zimowe miesiące, gdy w swoich norach zapadną w długi sen. Ale skąd będą wiedziały, kiedy skończyła się zima i nadszedł czas, aby się obudzić? Topniejący śnieg, zwiastuny wiosny, letnie słońce lub ciemniejące dni; świat może się zmieniać, ale natura wymyśliła genialne sposoby na przetrwanie i rozwój niezależnie od pory roku. Festiwale / nagrody: MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 10:05 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: TROPIKALNE POCZĄTKI (VOYAGE OF CONTINENTS - EUROPE: TROPICAL BEGGINNINGS - ODC. 4) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Geologiczna historia Europy nadal ma swoje tajemnice. Z pomocą specjalistów dowiadujemy się w tym odcinku, jakie procesy tektoniczne stworzyły świat o dziwnych kształtach i żywych kolorach. Transformacja w czasie i przestrzeni jest integralną częścią niekończącej się wędrówki kontynentów. (dodano pozycję programową) 14:50 JASNE JAK SŁOŃCE - POTOP 2 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński, Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński, Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta, Franciszek Cofta Czy potop był naprawdę? W tym odcinku wyjaśniamy, czy istnieją dowody świadczące o tym wydarzeniu. (dodano pozycję programową) 14:55 JASNE JAK SŁOŃCE - JAK Z BICZA STRZELIŁ 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Zdjęcia: Filip Cichecki Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 4 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:20 TAJEMNICE ZWIERZĄT - ODCINEK 3. MISTRZOWIE SZYBKOŚCI (THE ANIMAL WITHIN 3. THE SPEED DEMONS) Cykl dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Daniel Oron Sześcioodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak zwierzęta ewoluowały na przestrzeni czasu. Zastanowimy się - wraz z twórcami serii - jak możemy skorzystać na ich ewolucji. Odcinek 3. Mistrzowie szybkości. Szybkość to cecha przydatna w rywalizacji. Człowiek nieustannie dąży do ustanawiania kolejnych rekordów szybkości. U zwierząt szybkość często przesądza o życiu i śmierci. Ta ich zdolność - szybkość - może nie tylko wzbudzać zachwyt, ale też inspirować do doskonalenia technologii ułatwiających nam życie. Biegnący gepard wygląda, jakby szybował w powietrzu. Mknie z prędkością 112 kilometrów na godzinę. Gepard przyspiesza od zera do stu kilometrów na godzinę w trzy sekundy. Najszybsze zwierzę naszej planety znajdziemy jednak na niebie. Każdy kto widział, jak sokół wędrowny atakuje ofiarę, wie, dlaczego ten ptak wzbudza zachwyt inżynierów. Pikując z prędkością ponad 320 kilometrów na godzinę, dokonuje niewyobrażalnych akrobacji. Zachwycamy się mistrzami szybkości wśród zwierząt: od dzięcioła po delfiny i gepardy i obserwując te zwierzęta, mamy szansę dowiedzieć się, jak im dorównać. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 18:10 NATURALNE OBLICZE ZIEMI - POWIETRZE (EARTH: THE NATURE OF OUR PLANET) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Życie - jego piękno, złożoność i wyzwania - jest związane z żywiołami. W trzech fascynujących odcinkach serii Naturalne oblicze Ziemi ukazane są tajemnice królestwa roślin i zwierząt; zjawiska pogodowe i geologiczne oraz cuda natury z perspektywy żywiołów. Powietrze, Ziemia i Woda to nie tylko sceny tego dramatycznego teatru życia, ale same w sobie dynamiczne sfery, połączone ze sobą zaskakującymi relacjami. Festiwale / nagrody: Sondrio Festival 2019; zdobywca: Students Favorite ISFFA International Science Film Festival of Athens 2019; zdobywca: Best Film Award (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:00 TAJEMNICE ZWIERZĄT - ODCINEK 3. MISTRZOWIE SZYBKOŚCI (THE ANIMAL WITHIN 3. THE SPEED DEMONS) Cykl dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Daniel Oron Sześcioodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak zwierzęta ewoluowały na przestrzeni czasu. Zastanowimy się - wraz z twórcami serii - jak możemy skorzystać na ich ewolucji. Odcinek 3. Mistrzowie szybkości. Szybkość to cecha przydatna w rywalizacji. Człowiek nieustannie dąży do ustanawiania kolejnych rekordów szybkości. U zwierząt szybkość często przesądza o życiu i śmierci. Ta ich zdolność - szybkość - może nie tylko wzbudzać zachwyt, ale też inspirować do doskonalenia technologii ułatwiających nam życie. Biegnący gepard wygląda, jakby szybował w powietrzu. Mknie z prędkością 112 kilometrów na godzinę. Gepard przyspiesza od zera do stu kilometrów na godzinę w trzy sekundy. Najszybsze zwierzę naszej planety znajdziemy jednak na niebie. Każdy kto widział, jak sokół wędrowny atakuje ofiarę, wie, dlaczego ten ptak wzbudza zachwyt inżynierów. Pikując z prędkością ponad 320 kilometrów na godzinę, dokonuje niewyobrażalnych akrobacji. Zachwycamy się mistrzami szybkości wśród zwierząt: od dzięcioła po delfiny i gepardy i obserwując te zwierzęta, mamy szansę dowiedzieć się, jak im dorównać. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:35 PRZYRODA I PORY ROKU - ODC. 1 (SEASONS IN THE WILD) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Kiedy jedna część planety budzi się z zimowego snu, a druga wycisza po pracowitym lecie, natura przygotowuje się do zmian. Odc. 1: Wiosna. Powietrze straciło zimowy chłód. Dla wielu zwierząt jest to koniec długiej sjesty. Odrętwienie i hibernacja to w przyrodzie dwa najbardziej pomysłowe sposoby radzenia sobie ze zmianami pór roku, zaopatrzeniem w żywność i energię. Gdy budzi się wiosna świstaki przedzierają się przez ostatnie śniegi, senne żaby wykonują pierwsze ostrożne ruchy, a niedźwiedzie brunatne robią wiosenne porządki, usuwając opadłe gałęzie z wejść do swoich gawr, aby utorować drogę młodym i starszym członkom stada. To czas powrotu do życia, a także właściwy czas, aby powitać na świecie potomstwo. Odc. 2: Jesień. Indyjskie lato w Kanadzie, Momijigari w Japonii, dni Złotego Października w Europie, babie lato w Polsce to różne nazwy ostatnich, pięknych i wciąż ciepłych dni kończącego się lata, dni zachwycających krajobrazów i niezwykłych kolorów u progu zmian w przyrodzie przed nastaniem dni długich i ciemnych. Większość ssaków objada się wtedy kurczącymi się zapasami pożywienia, gromadząc tłuszcz, aby przetrwać zimowe miesiące, gdy w swoich norach zapadną w długi sen. Ale skąd będą wiedziały, kiedy skończyła się zima i nadszedł czas, aby się obudzić? Topniejący śnieg, zwiastuny wiosny, letnie słońce lub ciemniejące dni; świat może się zmieniać, ale natura wymyśliła genialne sposoby na przetrwanie i rozwój niezależnie od pory roku. Festiwale / nagrody: MAFF Matsalu Nature Film Festival 2020 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:45 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: TROPIKALNE POCZĄTKI (VOYAGE OF CONTINENTS - EUROPE: TROPICAL BEGGINNINGS - ODC. 4) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Niezwykłe kolizje tworzyły kontynenty. Te siły tektoniczne nadal są aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Siły te kształtują nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Wędrówka kontynentów przedstawia wydarzenia geologiczne oraz ich następstwa z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie. Geologiczna historia Europy nadal ma swoje tajemnice. Z pomocą specjalistów dowiadujemy się w tym odcinku, jakie procesy tektoniczne stworzyły świat o dziwnych kształtach i żywych kolorach. Transformacja w czasie i przestrzeni jest integralną częścią niekończącej się wędrówki kontynentów.