TVP Dokument Sobota, 16.11.2024 05:35 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 06:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 54 ZWYKŁA HISTORIA NIEZWYKŁYCH NAZW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skąd wzięły się nazwy polskich miast i miasteczek? Jak to się stało, że dzisiaj mieszkamy na terenie zwanym Warszawą, Lublinem czy Szczecinem? Co o tym zdecydowało? Na te pytania stara się odpowiedzieć Radosław Kotarski. Rusza w podróż po Polsce, aby odkryć historie stojące za nazwami, którymi posługujemy się na co dzień. 06:40 HISPANIA. KRAINA KRÓLIKÓW (HISPANIA. LAND OF RABBITS) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Jose Luis Rodriguez Film dokumentalny o królikach. Ponad dwa tysiące lat temu Półwysep Iberyjski był częścią Cesarstwa Rzymskiego i był nazywany Hispania, czyli Kraina Królików, ze względu na niezwykłą obfitość tego popularnego zwierzęcia. W naszych czasach królik jest nadal kluczowym elementem naturalnego szkieletu Półwyspu Iberyjskiego, chociaż nic nie jest takie, jak w czasach Rzymian. Króliki były stałym pożywieniem wielu drapieżników. Żywili się nimi również ludzie. Króliki są uznawane przez ekologów za zwierzęta łowne i figurują w diecie wielu konsumentów. Padają łupem mięsożerców. Hispania - rzymska prowincja obfitująca w króliki jest dziś znana jako Półwysep Iberyjski. Ale Rzymianie jej tak nie nazywali; znali ją pod nazwą, która przeszła do legendy. Króliki to zwierzęta, których w dawnej rzymskiej prowincji było zdecydowanie najwięcej. Żyły wszędzie - na równinach, w górach i lasach, a nawet w ludzkich osadach. W Hispanii - raju dla królików - panowała zmienna pogoda, z upalnymi latami i mroźnymi zimami. Cały ten obszar pokrywała bujna roślinność, co sprawiało, że półwysep zdawał się niemożliwy do okiełznania. Ten dokument odzwierciedla wielkie znaczenie, jakie królik ma dla przetrwania populacji najbardziej charakterystycznych zwierząt drapieżnych iberyjskiej fauny. 07:40 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 3 HIGHLANDS. GÓRY SZKOCJI (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 3 HIGHLANDS) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 3 - "Highlands". Góry Szkocji należą do najpiękniejszych krajobrazów. Ich surowy krajobraz zapiera dech w piersiach. Można tu podziwiać łańcuchy górskie, poszarpane linie brzegowe z malowniczymi plażami i jeziora głębsze niż morze. Migotanie nad taflą wody sprawia, że wydaje się, jakby w jeziorze działo się coś tajemniczego. Raj dla geologów. W północno - zachodniej części górzystej Szkocji mamy szczęście obserwować coś, co w innych miejscach naszej planety znajduje się głęboko pod ziemią. Kraina neolitycznych innowacji. Mamy tu większe nagromadzenie sztuki neolitu niż łącznie w całej Wielkiej Brytanii. W wędrówce przez góry Szkocji podziwiamy cuda i odkrywamy tajemnice tej krainy. Podróż zaczynamy od najbardziej wysuniętego na północ miasta Wielkiej Brytanii - Inverness. Przed wzburzonymi wodami Morza Północnego tę miejscowość chroni naturalna zapora - zatoka Moray Firth. Rzeka Ness łączy miasto z miejscowym cudem natury - niezwykłym jeziorem. Loch Ness powstało w ostatniej epoce lodowej, kiedy wielki lodowiec torował sobie drogę przez rów tektoniczny. 08:35 GLOBALNA NAUKA - ODC. 1: WSZECHŚWIAT: PODRÓŻ W NIEZNANE (GLOBAL SCIENCE EP. 1: SPACE: JOURNEY INTO THE UNKNOWN) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Jean Marc Sigot, Yohann Thiriet Sześcioodcinkowa seria dokumentalna przybliżająca widzowi największe odkrycia na arenie współczesnych badań, przedstawiająca najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 1 - "Wszechświat: Podróż w nieznane". Przez tysiąclecia cywilizacje spoglądały w niebo, pragnąć zrozumieć ogrom wszechświata. Dziś naukowcy z całej Ziemi próbują rozszyfrować tajemnice kosmosu i przygotowują misje, które zabiorą ludzkość na Księżyc i na Marsa. Co kryje się w kosmicznej pustce, na odległych egzoplanetach? Czy rozwija się tam inteligentne życie pozaziemskie? Docieramy w głąb wszechświata, gdzie odkrywamy nowe obiekty i dotychczas nieznane zjawiska. Dzięki postępom w nauce i technologii, kosmos powoli ujawnia swoje sekrety. Zapraszamy na wyjątkową podróż w nieznane. Od czasów lotu radzieckiego kosmonauty Jurija Gagarina, eksploracja kosmosu nie wytraciła tempa. Obecnie loty w kosmos stają się bardziej przystępne. Nowi gracze z sektora prywatnego pragną wysyłać ludzi poza naszą planetę. W stanie Nowy Meksyk firma Virgin Galactic kończy kampanię lotów próbnych i planuje pierwszy, suborbitalny lot załogowy. Trwają przygotowania do przyjęcia pierwszych pasażerów. Sześciuset klientów wykupiło już bilety po 250 tysięcy dolarów, a w kolejce czeka niemal 8 tysięcy innych kandydatów. Za tę cenę pasażerowie polecą statkiem Spaceship 2. Na wysokości piętnastu kilometrów statek zostanie uwolniony z samolotu nośnego i wzleci na wysokość dziewięćdziesięciu kilometrów. Przez kilka minut pasażerowie doświadczą stanu nieważkości, a przez okna będą mogli podziwiać Ziemię. 09:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BAWARIA - WŚRÓD GÓR I JEZIOR (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Bawaria. 10:35 LUDOWA WIZJA KOSMOSU Film dokumentalny, 17 min, Polska, 1986 Reżyseria: Bolesław Pawica Scenariusz: Bolesław Pawica Zdjęcia: Jarosław Szoda Próba przedstawienia poglądów tzw. prostych ludzi na zjawiska dotyczące kosmosu. Pokutują dawne wierzenia, legendy, przepowiednie. Nie przekonują najnowsze osiągnięcia techniki, loty w przestrzeń. Kosmos pozostaje dla wielu ludzi pełną grozy tajemnicą, mogącą przynieść zagładę ludzkości. 10:55 ... SZTYGAR NA ZAGRODZIE... Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jerzy Wiszniewski Scenariusz: Wojciech Wiszniewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Jerzy Hajdun Filmowa ballada o sztygarze, który chciał zostać rolnikiem. 7 maja 1976 roku Stanisław Mazur przybył w galowym mundurze górnika do wsi Rydułty Niskie wraz z żoną Walentyną, pasierbem Władziem i synem Rysiem. Postanowił związać swoje dalsze życie z pracą na roli, założył gospodarstwo. Wytrwałością, pracowitością i zaangażowaniem osiągnął niespotykany sukces. Szybko doprowadził podupadłe godpodarstwo do rozkwitu. Stał się jednak solą w oku miejscowej społeczności. Nękany zawiścią sąsiadów musiał odejść. Rok po przybyciu do Rydułt Niskich sztygar, w tym samym galowym mundurze, opuszczał niegościnną wieś. Kolejne symboliczne sceny świetnie potęgujące dramaturię obrazu, egzemplifikują zawartą w filmie treść. Autor próbuje pokazać, że miarą sukcesu człowieka jest aktywna postawa wobec życia, ale do osiagnięcia postępu ogólnego jest potrzebna świadoma aktywność zbiorowa. Zmaganiom "sztygara na zagrodzie" towarzyszy piosenka śpiewana na wzór ludowej ballady, nadająca filmowi charakter przypowieści z morałem. 11:20 LOKALSI - ODC. 4 PIOTREK Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Serial dokumentalny "Lokalsi" podejmuje temat społeczności lokalnych. Pokazuje ludzi, którzy potrafią dla swoich "małych ojczyzn" działać, poświęcać się i oddolnie je zmieniać po to, by wszystkim żyło się lepiej. To osoby pochodzące z małych miasteczek i wsi, które tworzą, działają i na co dzień podejmują ryzyko, by zmienić rodzinne domy i ich okolice, a przede wszystkim uszczęśliwić sąsiadów. To często drobne inicjatywy, ale bardzo potrzebne. W serialu pokazano także problem migracji młodych ludzi do dużych miast. Jednak nie z perspektywy osób migrujących, lecz tych, które postanowiły zostać w swoich małych miejscowościach, a także tych, którzy wyjechali w świat i następnie postanowili wrócić w rodzinne strony. Bohaterami odcinków są ludzie zwykli i niezwykli zarazem, które poprzez swoją pasję, upór i wizjonerstwo wpływają na otaczającą ich prowincjonalną społeczność. Czym kierują się tytułowi "lokalsi" w kwestii swych życiowych wyborów? Dlaczego postanowili zostać lub wyjechać by wraz z zebranym doświadczeniem wrócić do domu? Jak postrzegają zjawisko migracji młodych pokoleń? Co kochają i w co wierzą? Te i wiele innych ważnych pytań autorzy stawiają bohaterom serialu, by wraz z widzem móc zrozumieć postawę obydwu stron. Cykl ma formułę "jeden odcinek, jeden bohater". Jedno miejsce na mapie Polski, o którym wiedzą nieliczni lub tylko ci, którzy są związani z regionem. Z każdą osobistą historią twórcy odkrywają niezwykłość miejsc, w których żyją bohaterowie. Ich niecodzienne pasje, tradycje, zwyczaje czy rytuały. Zaglądają pod strzechy domów artystów, przedsiębiorców, rolników czy "wolnych duchów". Dziś marzymy o dalekich podróżach: Tajlandia, Ameryka Łacińska, USA, Dubaj, a skarby i egzotyka to często kultura Wschodniej Polski, góralszczyzna, Śląsk, język kaszubski i wiele, wiele innych wspaniałych zjawisk kulturowych nieraz pomijanych przez mainstream. Warto więc odkrywać Polskę na nowo. Na nowo zobaczyć jej koloryt. Traktowany dosłownie jak i w przenośni. "Lokalsi" są pewnego rodzaju portretem humanistycznym, dalekim od epatowania problemami, szarą rzeczywistością czy patologią. Serial pokazuje z miłością to, co prowincja ma do zaoferowania najpiękniejszego, inspiruje do świadomego, lokalnego patriotyzmu. 11:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 23 CUDA NATURY (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 23 BEAUTS NATURELLES) Serial dokumentalny, 25 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 23 - "Cuda natury". Wielki Kanion. Chris i jego ojciec latali już nad Wielkim Kanionem. Teraz będą go eksplorować. Należą do nielicznych zwiedzających, którzy mają odwagę zejść na dno Kanionu. Wyprawa potrwa cztery dni. Przewodnikiem jest Jeremy, który zna to miejsce jak własną kieszeń. Wędrując po Wielkim Kanionie dostrzegamy, jaki jest ogromny. Brzegi północny i południowy dzieli szesnaście kilometrów. Gwadelupa. W zachodniej części Gwadelupy wznosi się Basse - Terre, górzysty, wilgotny region, nad którym góruje wulkan La Soufrire. Jest to obszar Parku Narodowego. Zajrzyjmy też do Meksyku i Turcji. Pejzaż Kapadocji powstawał w ciągu dziesięciu milionów lat. Uhisar wygląda jak księżycowa twierdza, którą ludzie nadal próbują sobie zawłaszczyć. Na koniec odwiedzimy Nową Zelandię. 12:20 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 24 W DRODZE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 24 EN ROUTE!) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 24 - "W drodze". Legendarna Droga 66 przecina Nowy Meksyk ze wschodu na zachód i ma długość ponad 900 km. Bozo niemal codziennie jeździ nią swoim chevroletem. Ta szosa łączy Los Angeles z Chicago i nazywana jest "matką wszystkich dróg". Droga 66 od lat przyciąga kierowców z całego świata. Przenieśmy się do Palestyny. Pustynia Judejska zaczyna się na północ od Jerycha i ciągnie aż do Morza Czerwonego, zatem możemy dotrzeć nią aż do Jemenu. Odwiedzimy też Kanadę. Góry Skaliste stanową naturalną przeszkodę, którą pierwsi zdobywcy Dzikiego Zachodu pokonywali z wielkim trudem. Droga transkanadyjska, ciągnąca się wzdłuż jednej z dolin, znacznie ułatwiła przeprawę przez tę górską barierę. Bierzemy kurs na RPA i Francję. Co roku ponad trzydzieści tysięcy wędrowców pokonuje alpejski fragment trasy, przebiegający przez największy francuski rezerwat Contamines - Montjoie. 12:55 TACY BYLIŚMY - /8/ ZA KIEROWNICĄ I NIE TYLKO Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Niezwykłe i barwne podróże w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Podobno w życiu od celu ważniejsza jest sama droga. Jakie wybieraliśmy środki transportu i jakie kierunki, jakie przeszkody napotykaliśmy na swojej drodze i jak je pokonywaliśmy. W odcinku porozmawiamy o tym, jacy byliśmy, gdy podróżowaliśmy. 13:25 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 3 SEZON II - BARTŁOMIEJ GĄSIENICA JÓZKOWY - TOPR'OWIEC Magazyn, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego), ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. W tym odcinku, ramię w ramię z bohaterem Bartkiem - ratownikiem TOPR - Sebastian pozna arkana ratownictwa wysokogórskiego i specyfikę pracy ratowników. Bartek - to ratownik z dziada pradziada. Jako mały chłopiec biegał po stróżówce na Kasprowym Wierchu, kiedy ojciec zabierał go ze sobą. Razem z Sebastianem odwiedzą stróżówkę aby spotkać się na opowieści z doświadczonymi ratownikami, pamiętającymi ojca Bartka. Przed Sebastianem, po zjeździe na nartach z Kasprowego, będzie nie lada wyzwanie - wpiąć się na zlodzoną górę z użyciem profesjonalnego sprzętu. Bartek opowie także o specyfice pracy ratowniczej na śmigłowcu, a koniec opowieści górskiej, dopełni wizyta w siedzibie TOPR’u i w magazynie sprzętowym. 14:00 NAJMŁODSI WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 2 MIESZKAŃCY WÓD (ANIMAL BABIES WATER BABIES) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Gavin Boyland Miniserial dokumentalny BBC Worldwide, pokazujący w kolejnych częściach potomstwo zwierząt w trzech bardzo różnych środowiskach naturalnych. W tej części dowiemy się, jak młode radzą sobie w środowisku wodnym. Od rzek po skaliste wybrzeża, od otwartych oceanów po dziewicze rafy koralowe. Ponad 70 procent powierzchni naszej planety pokrywają wody. To środowisko wielkich możliwości, ale i trudnych wyzwań, szczególnie dla tych, którym brak doświadczenia. Wiele zwierząt żyjących w środowisku wodnym musi wychodzić na ląd, by się rozmnażać. Narodzone i dorastające w takich warunkach, już od najwcześniejszych chwil trafiają na liczne przeszkody. Czasem samo dotarcie do wody staje się najtrudniejszym sprawdzianem w ich młodym życiu. Te maleństwa muszą unikać drapieżników i doskonalić umiejętności, które zdecydują o ich przetrwaniu. Często już w bardzo wczesnym okresie życia mają do czynienia z najgroźniejszymi przeszkodami. Pokonując je, rozpoczynają swą drogę do dorosłości. Mimo licznych wyzwań trudnego środowiska młode starają się przetrwać najbardziej niebezpieczny etap swojego życia. Na drodze ku dorosłości będą szukać własnego miejsca w wodach naszej błękitnej planety. W ostatniej części zawitamy w góry, gdzie żywności jest bardzo mało, a warunki pogodowe są ekstremalne. 15:00 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 5 FIJI. PACIFIC OCEAN (BEN FOGLE: WRETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 5) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza. 6 odcinków. Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata. poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. 15:55 PLANETY - SATURN. ODC. 4/5 (THE PLANETS) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Nic Stacey Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. 16:55 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 3. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Lake District - jeden z najbardziej romantycznych regionów w kraju. Kumbria to wzniesienia, doliny polodowcowe i jeziora na obszarze blisko 2400 km2. To największy Park Narodowy Anglii i brytyjski cud przyrody. Pradawny krajobraz przechodzi ogromne zmiany - przez napływ milionów Brytyjczyków, korzystających z dobroci świeżego powietrza i przez bogatych nabywców domów. Tutejszy sposób życia jest zagrożony. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Kumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. Część 3. Ostatni etap podróży po Parku Narodowym Lake District i Kumbrii zaczyna się na zachodnim wybrzeżu. Od zatoki Morecombe do granicy ze Szkocją - jest ponad 160 km wybrzeża. To daleka i dzika część kraju. Wybrzeże Kumbrii... chyba nie tak wyobrażamy sobie Park Narodowy krainy jezior - ale to wciąż część parku. Wysokie piaszczyste wydmy ciągną się kilometrami. To bujny habitat dla roślin i dzikich zwierząt. Przez wieki to wybrzeże było przemysłowe - wydobywano tu węgiel, produkowano stal, energię i dawano miejsca pracy. Jadąc na północ wzdłuż linii kolejowej, która jest drogą do pracy zatrudnionych u największego prywatnego pracodawcy w Kumbrii, docieramy do końca podróży po Lake District. To światowej klasy park narodowy - tak piękny, jakiego nigdzie nie ma na naszej planecie. Kumbria jest ważna dla życia narodu. Stara się dostarczyć energii ze źródeł odnawialnych i walczyć o przyrodę. Jeśli wszystko się tu zorganizuje jak trzeba - będzie nadzieja na przyszłość. 18:00 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 25 RAJE DLA SURFERÓW (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 25 SURF PASSION) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 25 - "Raje dla surferów". Surfing przez lata był sportem zarezerwowanym dla białej elity kraju. Na plażach Durbanu dopiero od niedawna spotkać można czarnoskórych mieszkańców RPA. Bierzemy kurs na Portugalię. Portugalia to wymarzony kraj dla surferów. Jej linia brzegowa ma ponad osiemset kilometrów długości. Zajrzymy też do Brazylii. W estuarium Amazonki można spotkać największe fale pływowe świata. Przenieśmy się na Hawaje. Trzy czwarte populacji Hawajów mieszka w Honolulu. Ludzie, którzy spędzają tu wakacje, nie wychodzą poza Waikiki. Na koniec odwiedzimy zachodnie wybrzeże Anglii. Najlepsze surferskie spoty w Anglii znajdują się u wybrzeży Devonu. Angielscy surferzy są zmotywowani i nieco szaleni. 18:30 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 26 MOC RYTUAŁÓW (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 26 DES RITES ET DES HOMMES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 26 - "Moc rytuałów". Japonia. Podstawą etykiety jest przyjmowanie odpowiedniej pozycji, gdy siedzimy, gdy wstajemy i chodzimy, by zadbać o silny gorset mięśniowy. Trwają zajęcia u mistrza Ogasawara, potomka cesarza Seiwy, który żył w IX wieku. RPA. Witamy w Czakalandzie! Tu każdy może zobaczyć, jak dawniej żyli ludzie. Zobaczymy, jak kiedyś wyglądała codzienność Zulusów. Ich kultura jest fascynująca. Przenieśmy się do Anglii. Tu, w Glastonbury, Pani Jeziora przekazała miecz Ekskalibur królowi Arturowi. Z Glastonbury wiąże się wiele opowieści i legend. Swoje miejsce znaleźli tu wyznawcy wszelkich pogańskich wierzeń. Bierzemy kurs na Indie. W mistycznej historii Indii odnajdziemy wiele opowieści o mistrzach duchowych i guru, obdarzonych znacznie szerszą świadomością i wiedzą niż rzesza śmiertelników. Do dziś wielu ludzi podąża śladami tych wyjątkowych istot. Na koniec zajrzymy do Kanady. Rdzenni mieszkańcy Kanady wierzyli, że Góry Skaliste są nawiedzone przez duchy. Kryją się one w każdym kamieniu, każdym drzewie i każdej rzece. 19:00 PAN KLEKS - WOJNA I MIŁOŚĆ. BAJKA DOKUMENTALNA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Władysław Jurkow Scenariusz: Władysław Jurkow Muzyka: Dariusz Kaliński Niezwykła opowieść o Panu Kleksie i uczniach jego Akademii, to wyprawa do świata nieograniczonej wyobraźni, gdzie triumfuje piękno i dobro. Książka czytającym ją dzieciom daje radość i przygodę, stanie się częścią ich dzieciństwa. Samotność ukrywającego się poety, rozjaśnia promień światła. Poeta jest zakochany. Niezwykłe, romantyczne uczucie. Chęć bycia z ukochaną jest silniejsza od strachu, od zagrożenia śmiercią. Poeta wychodzi z ukrycia by spotykać się z kochaną kobietą. Miłość go odmienia, promienieje, na jego twarzy nie widać strachu. Być może właśnie dlatego nikt na ulicy nie rozpoznaje w nim ukrywającego się Żyda. Poeta przeżył wojnę. Nigdy nie wracał do okupacji, nie opowiadał o czasach Zagłady. Napisał kolejne wersje przygód Pana Kleksa i wiele wierszy dla dzieci. Po wojnie Jan Brzechwa i Janina pobrali się i tak jak w bajce: żyli długo i szczęśliwie. Poeta i miłość w czasach Zagłady. II wojna światowa. Niemiecka okupacja w Polsce. Zgodnie z niemieckimi zarządzeniami Żydzi mogą mieszkać tylko na terenie getta. Za opuszczenie getta grozi śmierć. Znany warszawski poeta pochodzenia żydowskiego ukrywa się po aryjskiej stronie. Dzięki pomocy polskich przyjaciół co jakiś czas przenosi się do innego mieszkania na terenie Warszawy. W samotności, w czasie największego terroru, jaki zdarzył się w tej części świata, poeta zaczyna pisać bajkę, opowiadanie dla dzieci. Powstaje książka, którą dziś nazywa się polskim Harrym Potterem, bestseller i klasyka polskiej literatury. 20:10 JAK PRZEJADAMY NASZĄ PRZYSZŁOŚĆ (EATING OUR WAY TO EXTINCTION) Film dokumentalny, 78 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Ludo Brockway, Otto Brockway Ten zabawny i niepokojący dokument, którego narratorką jest Kate Winslet, rzuca wyzwanie spojrzeniu na przemysł spożywczy. Film zawiera szokujące nagrania z niepublikowanych wcześniej wydarzeń, komentarze najbardziej znanych osobistości świata i przejmujące relacje z pierwszej ręki rdzennej ludności. Ten jedyny w swoim rodzaju dokument trwale zmieni postrzeganie żywności i jej krytycznego związku z przyszłością naszej planety. Bada on, w jaki sposób światowy przemysł spożywczy przyspiesza zmiany klimatyczne poprzez serię niezrównoważonych praktyk. Najważniejszym z nich jest hodowla bydła, która jest przyczyną 80% wylesiania w Amazonii i jest jednym z głównych źródeł emisji metanu, który zdaniem globalistycznych elit przyczynia się do katastrofalnego ocieplenia klimatu. Dokument zawiera wywiady z naukowcami z całego świata, a także z różnymi społecznościami tubylczymi, które świadczą o tym, jak tego typu praktyki przemysłowe przyczyniły się do zniszczenia ziem ich przodków. Udział w nim biorą także inni znani działacze na rzecz ochrony środowiska, tacy jak Richard Branson, założyciel Virgin Group i Tony Robbins, autor i mówca motywacyjny. Jaki jest prawdziwy koszt żywności? Kto płaci tę cenę? Od 1900 roku zanotowano dramatyczny wzrost katastrofalnych zjawisk pogodowych. W ostatnich 50 latach wystąpiło ich cztery razy więcej niż w poprzednich stu. Zanik gatunków flory i fauny, zanieczyszczenie i zużycie wody, zmiany klimatu - wszędzie hodowla zwierząt stanowi jedną z głównych przyczyn. Rolnictwo w ogromnym stopniu przeobraziło naszą planetę. 21:40 TAJEMNICE NAJBARDZIEJ UCZĘSZCZANEGO LOTNISKA NA ŚWIECIE (SECRET LIFE OF THE AIRPORT) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: David Johnson Film dokumentalny, w którym zobaczymy jak funkcjonuje mega - lotnisko: międzynarodowy port lotniczy Hartsfield - Jackson Atlanta. Ponad ćwierć miliona pasażerów przewija się codziennie przez jego terminale, aby z ich ogromnej i złożonej sieci dostać się na pokład prawie 200 samolotów. Przy lądowaniu lub starcie samolotu co 15 sekund lotnisko obsługuje ogromna liczba ludzi i systemów, aby zapewnić jego płynne działanie. Terminali jest tak wiele, że kursuje pomiędzy nimi specjalny pociąg, który dowozi pasażerów do właściwej bramki. Jak bagaże trafiają na właściwy lot? To dzięki złożonemu, elektronicznemu systemowi znakowania. W jaki sposób tak wielu ludzi przechodzi kontrolę bezpieczeństwa na czas, aby zdążyć na swój lot? Życie na lotnisku to nie tylko ci, którzy latają, sprawne funkcjonowanie lotniska zależy również od tych, którzy prowadzą sklepy i restauracje, tych, którzy obsługują wieże kontrolne i tych, którzy dbają o czystość i bezpieczeństwo pasów startowych. Odkryjemy sekrety lotniska, zespół pracujący 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i niesamowite technologie, które sprawiają, że to niezwykłe miejsce działa. 22:45 NIEDZIELNY PORANEK Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1955 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Muzyka: Jan Krenz Film z 1955 roku, ukazujący nową, odbudowaną Warszawę. 23:05 ZDERZENIE CZOŁOWE Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1975 Reżyseria: Marcel Łoziński Bohaterem filmu jest emerytowany kolejarz. Wspomina wypadek, który nieopatrznie spowodował. 23:25 SPACER Z ANIOŁAMI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Wysokiński Jerry, bohater walk przeciw apartheidowi, który nie boi się przemocy, próbuje odnaleźć dziecko porwane w slumsach Kliptown w Soweto. Poszukiwania prowadzą go w najciemniejsze zaułki Johannesburga oraz mroczne zakamarki własnej duszy. 01:00 KIOSK NA PLACU SOLIDARNOŚCI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1999 Scenariusz: Barbara Balińska, Krzysztof Kalukin Aleksandra Olszewska od 1981 roku opiekuje się Pomnikiem Poległych Stoczniowców na Placu Solidarności w Gdańsku. Tuż obok historycznej bramy Stoczni Gdańskiej znajduje się kiosk, w którym pani Aleksandra sprzedaje "solidarnościowe" pamiątki. Jednak zainteresowanie nimi maleje. Wydarzenia lat 70. i 80. , które poruszyły świat, zacierają się w ludzkiej pamięci. 01:35 WSZYSTKO JEST POEZJĄ Film dokumentalny, 58 min, Polska, 1982 Reżyseria: Andrzej Brzozowski Scenariusz: Andrzej Brzozowski Wykonawcy: Grzegorz Bukała, Przemysław Gintrowski, Wacław Juszczyszyn, Jacek Kaczmarski Zdjęcia: Michał Bukojemski Kończyły się lata sześćdziesiąte. W Stanach Zjednoczonych i w krajach zachodniej Europy potężniały fale młodzieżowego protestu przeciwko wojnie, państwu, rzeczywistości i dorosłym. Aktywizowały się wielkie ruchy ideologiczne, którym patronowali, po społu, Chrystus, Che Guevara, Marks i Marcuse. Kontrkultura szturmowała bastiony salonów, filharmonii i uniwersyteckich katedr. W Polsce kończyły się lata siermiężnej "małej stabilizacji", zaś spazmy marca 1968 roku zapowiadały grudniowy wstrząs, niosący tyleż nadziei, co i rozczarowań. W ów krajobraz wkroczył młody poeta, wędrowny bard w dżinsach i wytartej bluzie, z chlebakiem i gitarą w ręku... Edward Stachura wędrował przez całe życie, tak jak jego bohaterowie "włócząc się bez celu", bądź "uciekając przed śmiercią". Urodzony we Francji, wrócił w 1948 roku wraz z rodziną do Polski i tu, na Uniwersytecie Warszawskim ukończył filologię romańską. Podróżował po kraju i zagranicy: po Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku, Norwegii, po Bliskim Wschodzie. Publikował zbiory wierszy, opowiadania i powieści. Na licznych spotkaniach z młodymi słuchaczami śpiewał ballady do wtóru gitary. Był ich niekwestionowanym idolem, wyrażając w swej twórczości powszechne odczucia i oczekiwania. Zaś twórczość tożsama była z jego życiorysem. Śmierci nie uciekł - wybiegł jej na przeciw. Zmarł samobójczo w 1979 roku. Impresyjny film oparty jest na wątkach życiorysu i poezji Edwarda Stachury. Zamysł tego filmu określony został w podtytule jako "dokumentacja do filmu o życiu poety" (Andrzej Brzozowski miał robić dokumentację do filmu fabularnego, o realizacji którego myślał swego czasu Andrzej Wajda). I taka jest geneza podtytułu, jak i samego dokumentu. Dokumentacja ta, na którą składają się suche relacje i komunikaty z wypadku Stachury, serdeczne wspomnienia jego przyjaciół i matki oraz prezentacja jego utworów, komponuje się w swoisty portret wewnętrzny człowieka wrażliwego, niezwykłego poety i pisarza. O Edwardzie Stachurze mówią: krytyk literacki i wydawca jego dzieł Krzysztof Rutkowski, malarz Tadeusz Burniewicz, grafik Wiesław Wachowski, poeci: Marta Kucharska, Andrzej Bobiński, Janusz Zernicki i Witold Różański, matka Jadwiga Stachura, literat Ziemowit Fedecki, kompozytor Jerzy Satanowski. Wiersze Edwarda Stachury śpiewają Grzegorz Bukała, Przemysław Gintrowski, Wacław Juszczyszyn i Jacek Kaczmarski. 02:35 KOCHAM CIĘ JAK IRLANDIĘ Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2012 Reżyseria: Aleksander Dembski Adam ma 56 lat, pochodzi z Opola, jest wokalistą amatorem. Pomimo braków w wykształceniu muzycznym wierzy w siebie i bardzo poważnie podchodzi do swojej pasji. Każdego dnia ćwiczy, prezentując swoje nagrania na jednym z muzycznych portali internetowych. Przez internet odświeża starą znajomość z Krzysztofem, który obecnie jest menedżerem mało znaczących kapel grających do tzw. kotleta. Adam i Krzysztof podejmują decyzję, że razem zrobią wszystko, aby wejść w struktury show - biznesu. Początkowo idzie to opornie, jednak pewnego dnia spotykają lidera bardzo znanego w Polsce zespołu muzycznego Kobranocka. Okazuje się, że muzykom jest to również na rękę, ponieważ mogą liczyć na wielki powrót na scenę w niekonwencjonalny sposób. Po kilku tygodniach prób nowy zespół muzyczny, w składzie którego znajdą się także Adam i Krzysztof, planuje zagranie koncertu dla kilkutysięcznej publiczności oraz wydanie płyty. Czy im się uda?