TVP Dokument Niedziela, 17.11.2024 05:40 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - NAJJAŚNIEJSZY PUNKT BIESZCZADÓW Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Jeszcze kilka lat temu diabeł mówił tu dobranoc. Dziś nawet zachodzące słońce nie mówi bo choć znika za górami, jego energia pozostaje w akumulatorach. Właściciel gospodarstwa gościnnego o wdzięcznej nazwie Ranczo Eko - Frontiers, biolog dr Andrzej Czech nie bez dumy zapewnia, że w ogóle nie jest ono podłączone do sieci energetycznej. Ale na surowość zimy nie narzeka. Do wyjątków należą - stwierdza - chwile, gdy musi się ratować agregatem spalinowym. Założeniem gospodarza zawsze było zgodne współdziałanie z przyrodą, a ta jest mu, jako badaczowi bieszczadzkich bobrów, bardzo bliska. Początki gospodarstwa nie były łatwe, musieli walczyć z trudnym terenem, mieszkając początkowo w namiotach, a gdy ostra zima przycisnęła, w nie wykończonym domu. Już to samo nauczyło ekipę Andrzeja Czecha myślenia o racjonalnym wykorzystaniu energii. W 2004 r. postawili pierwszy, niewielki wiatrak. Dziś gospodarstwo korzysta na przemian z energii wiatru i słońca. Ogniwa fotogalwaniczne pozwalają skutecznie wykorzystywać światło naszej gwiazdy, zaś akumulatory tę naturalną energię zgromadzić. Nawet gdyby wciąż było pochmurno i nie wiało, starczy jej na dobre trzy tygodnie. Ale taka sytuacja się nie zdarza, bo jak są chmury, to przeważnie jest i wiatr - zauważa gospodarz - przyrodnik. 06:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ - ŚLADEM WIKINGÓW Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2014 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Zdjęcia: Michał Wilczek Czy w dzisiejszej Skandynawii znajdują się ślady, które zostawili po sobie wikingowie? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski rusza na wyprawę po szwedzkiej Skanii, która w przeszłości była sercem wikińskiego świata. Podczas tej podróży natrafia między innymi na tajemniczy kompleks równo ustawionych kamieni o niewiadomym pochodzeniu, wioskę wikingów i las trolli. Ponadto odkrywa, że wpływy wikingów są nadal świetnie widoczne, nawet we współczesnym świecie. 06:45 POWRÓT DO DZICZY - ODC. 5 FIJI. PACIFIC OCEAN (BEN FOGLE: WRETURN TO THE WILD SERIES 2 EP. 5) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Sean Mcdonnell Seria dokumentalna, podróżnicza. 6 odcinków. Poszukiwacz przygód Ben Fogle odwiedza ludzi z całego świata. poznaje miejsca, w których żyją i sposoby na przetrwanie w trudnych nierzadko warunkach. 07:40 NAJMŁODSI WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 2 MIESZKAŃCY WÓD (ANIMAL BABIES WATER BABIES) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Gavin Boyland Miniserial dokumentalny BBC Worldwide, pokazujący w kolejnych częściach potomstwo zwierząt w trzech bardzo różnych środowiskach naturalnych. W tej części dowiemy się, jak młode radzą sobie w środowisku wodnym. Od rzek po skaliste wybrzeża, od otwartych oceanów po dziewicze rafy koralowe. Ponad 70 procent powierzchni naszej planety pokrywają wody. To środowisko wielkich możliwości, ale i trudnych wyzwań, szczególnie dla tych, którym brak doświadczenia. Wiele zwierząt żyjących w środowisku wodnym musi wychodzić na ląd, by się rozmnażać. Narodzone i dorastające w takich warunkach, już od najwcześniejszych chwil trafiają na liczne przeszkody. Czasem samo dotarcie do wody staje się najtrudniejszym sprawdzianem w ich młodym życiu. Te maleństwa muszą unikać drapieżników i doskonalić umiejętności, które zdecydują o ich przetrwaniu. Często już w bardzo wczesnym okresie życia mają do czynienia z najgroźniejszymi przeszkodami. Pokonując je, rozpoczynają swą drogę do dorosłości. Mimo licznych wyzwań trudnego środowiska młode starają się przetrwać najbardziej niebezpieczny etap swojego życia. Na drodze ku dorosłości będą szukać własnego miejsca w wodach naszej błękitnej planety. W ostatniej części zawitamy w góry, gdzie żywności jest bardzo mało, a warunki pogodowe są ekstremalne. 08:35 PLANETY - SATURN. ODC. 4/5 (THE PLANETS) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Nic Stacey Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. 09:35 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 3. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Lake District - jeden z najbardziej romantycznych regionów w kraju. Kumbria to wzniesienia, doliny polodowcowe i jeziora na obszarze blisko 2400 km2. To największy Park Narodowy Anglii i brytyjski cud przyrody. Pradawny krajobraz przechodzi ogromne zmiany - przez napływ milionów Brytyjczyków, korzystających z dobroci świeżego powietrza i przez bogatych nabywców domów. Tutejszy sposób życia jest zagrożony. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Kumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. Część 3. Ostatni etap podróży po Parku Narodowym Lake District i Kumbrii zaczyna się na zachodnim wybrzeżu. Od zatoki Morecombe do granicy ze Szkocją - jest ponad 160 km wybrzeża. To daleka i dzika część kraju. Wybrzeże Kumbrii... chyba nie tak wyobrażamy sobie Park Narodowy krainy jezior - ale to wciąż część parku. Wysokie piaszczyste wydmy ciągną się kilometrami. To bujny habitat dla roślin i dzikich zwierząt. Przez wieki to wybrzeże było przemysłowe - wydobywano tu węgiel, produkowano stal, energię i dawano miejsca pracy. Jadąc na północ wzdłuż linii kolejowej, która jest drogą do pracy zatrudnionych u największego prywatnego pracodawcy w Kumbrii, docieramy do końca podróży po Lake District. To światowej klasy park narodowy - tak piękny, jakiego nigdzie nie ma na naszej planecie. Kumbria jest ważna dla życia narodu. Stara się dostarczyć energii ze źródeł odnawialnych i walczyć o przyrodę. Jeśli wszystko się tu zorganizuje jak trzeba - będzie nadzieja na przyszłość. 10:45 NIEDZIELNY PORANEK Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1955 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Muzyka: Jan Krenz Film z 1955 roku, ukazujący nową, odbudowaną Warszawę. 11:05 ZDERZENIE CZOŁOWE Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1975 Reżyseria: Marcel Łoziński Bohaterem filmu jest emerytowany kolejarz. Wspomina wypadek, który nieopatrznie spowodował. 11:25 PASTERZ BEZ OWCZARNI Film dokumentalny, 21 min, Polska, 2005 Autor: Jerzy Lubach Film przedstawia życie i działalność Metropolity Dionizego, któremu Prawosławna Cerkiew w Polsce zawdzięcza autokefalię (samodzielność). Ten wybitny teolog prawosławny przybył do Polski z Rosji, poswięcił swe życie na obronę wiernych, prześladowanych w czasach II Rzeczypospolitej. W czasie II wojny światowej wywieziony i internowany w Austrii. Po wojnie mógł pozostać na zachodzie, jak wielu innych duchownych prawosławnych. Metropolita Dionizy jednak wybiera powrót do kraju, aby stawić czoła władzy komunistycznej i znowu branić swoich współwyznawców 11:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 25 RAJE DLA SURFERÓW (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 25 SURF PASSION) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 25 - "Raje dla surferów". Surfing przez lata był sportem zarezerwowanym dla białej elity kraju. Na plażach Durbanu dopiero od niedawna spotkać można czarnoskórych mieszkańców RPA. Bierzemy kurs na Portugalię. Portugalia to wymarzony kraj dla surferów. Jej linia brzegowa ma ponad osiemset kilometrów długości. Zajrzymy też do Brazylii. W estuarium Amazonki można spotkać największe fale pływowe świata. Przenieśmy się na Hawaje. Trzy czwarte populacji Hawajów mieszka w Honolulu. Ludzie, którzy spędzają tu wakacje, nie wychodzą poza Waikiki. Na koniec odwiedzimy zachodnie wybrzeże Anglii. Najlepsze surferskie spoty w Anglii znajdują się u wybrzeży Devonu. Angielscy surferzy są zmotywowani i nieco szaleni. 12:20 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 26 MOC RYTUAŁÓW (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 26 DES RITES ET DES HOMMES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 26 - "Moc rytuałów". Japonia. Podstawą etykiety jest przyjmowanie odpowiedniej pozycji, gdy siedzimy, gdy wstajemy i chodzimy, by zadbać o silny gorset mięśniowy. Trwają zajęcia u mistrza Ogasawara, potomka cesarza Seiwy, który żył w IX wieku. RPA. Witamy w Czakalandzie! Tu każdy może zobaczyć, jak dawniej żyli ludzie. Zobaczymy, jak kiedyś wyglądała codzienność Zulusów. Ich kultura jest fascynująca. Przenieśmy się do Anglii. Tu, w Glastonbury, Pani Jeziora przekazała miecz Ekskalibur królowi Arturowi. Z Glastonbury wiąże się wiele opowieści i legend. Swoje miejsce znaleźli tu wyznawcy wszelkich pogańskich wierzeń. Bierzemy kurs na Indie. W mistycznej historii Indii odnajdziemy wiele opowieści o mistrzach duchowych i guru, obdarzonych znacznie szerszą świadomością i wiedzą niż rzesza śmiertelników. Do dziś wielu ludzi podąża śladami tych wyjątkowych istot. Na koniec zajrzymy do Kanady. Rdzenni mieszkańcy Kanady wierzyli, że Góry Skaliste są nawiedzone przez duchy. Kryją się one w każdym kamieniu, każdym drzewie i każdej rzece. 12:55 TACY BYLIŚMY - /9/ NA WAKACJACH Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno-rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Morze, góry czy Mazury? Lipiec czy sierpień? Wypoczywać aktywnie czy leżeć na plaży? Te pytania stawialiśmy sobie, gdy zbliżały się wakacje. Wszystko po to, by jak najlepiej wykorzystać zasłużony urlop. Gdzie najchętniej jeździliśmy, jak z napływem turystów radziła sobie lokalna gastronomia, jakie przeboje umilały nam wakacyjne chwile? Odpowiedzi w nostalgiczno-humorystycznym odcinku. Powspominamy, jacy byliśmy, gdy odpoczywaliśmy. 13:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 4 SEZON II - PIOTR MAJERCZYK - DUDZIARZ Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. W tym odcinku - sylwetka dudziarza. Piotr Majerczyk to postać złożona i pełna zarażającej energii. Budowniczy dud, muzyk, edukator i założyciel zespołu muzycznego "Majeranki". Dudy od lat wypełniają jego całe życie. Czerpiąc z dorobku podhalańskich legend dud - Tomasza Skupnia i Bogumiła Tatarki - wypracował swoją metodę na budowę tego instrumentu. Wizyta Sebastiana w jego pracowni, to wspólne struganie i obróbka piszczałek, przebierki I strojenie instrumentu. Nie obeszło się oczywiście bez wspólnego muzykowania na 2 dudy, do którego dołączyły nastolatki z zespołu "Majeranki". Gotowe dudy, Piotr Majerczyk wykańcza artystycznie u swojego przyjaciela Józefa, w jego "samotni" - niewielkim domku z oszałamiającym widokiem na hale i góry. 14:00 ZWIERZĘTA WŚRÓD WIELKICH ŚNIEGÓW (SNOW ANIMALS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Holly Spearing Film dokumentalny o zwierzętach, które żyją w krainach śniegu i mrozu. Minusowe temperatury, niedobory żywności, długie, ciemne noce to warunki do życia bardzo ekstremalne. Zima jest trudna w świecie przyrody, chyba że się ją zaplanuje. Zimowe zwierzęta mają na to sposoby. Jak przygotowują się i radzą sobie w zimowych miesiącach? Jak analizują naukę leżącą u podstaw ich zachowania? Dowiemy się, jak czerwone wiewiórki gromadzą zapasy jedzenia, a ogromne stado szpaków znajduje bezpieczeństwo w gromadzie. Podążymy za motylami monarchicznymi, gdy migrują na południe w poszukiwaniu niekończącego się lata. Pełen fascynującej nauki o niezwykłym zachowaniu film, pokazuje, jak zwierzęta potrafią przetrwać najtrudniejszą porę roku. 15:00 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA II S.II - ODC. 9 ROBIN WILLIAMS (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES II/3 ROBIN WILLIAMS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Rosalind Eleazar, Joanna Rowlands Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami są m.in.: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. Odc. 9. Wizerunek Robina Williamsa jest znany na całym świecie. Robin Williams urodził się w 1951 - szym roku w Chicago jako syn byłej modelki Laurie i Roba, dyrektora w fabryce samochodów Forda. Jego brat przyrodni, McLaurin, był cztery lata starszy. Dzieciństwo Robin spędził na zamożnych przedmieściach Chicago i Detroit w towarzystwie niewielu dzieci z okolicy. W 1969 - tym roku ukończył szkołę i podjął studia. Chciał zostać dyplomatą, by przypodobać się ojcu, ale po zajęciach teatralnych postanowił zostać aktorem. "Good Morning Vietnam" zarobił ponad 100 milionów dolarów. Robin został nominowany do Oscara. Williams latał sześciokrotnie do baz wojskowych na Bliskim Wschodzie, rozbawiając 90 tysięcy żołnierzy. W maju 2014 roku u Robina wykryto chorobę Parkinsona, zwyrodnienie struktur mózgu. 11 sierpnia 2014 roku znaleziono ciało Robina Williamsa w jego domu. Popełnił samobójstwo. Miał 63 lata. Rozpoznano objawy otępienia z ciałami Lewy’ego. To choroba neurodegeneracyjna skutkująca demencją. Całe swoje życie nie wiedział, że cierpi na tę dolegliwość. 16:00 ZJAWISKOWA PLANETA - SPECTACULAR EARTH (SPECTACULAR EARTH) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Jane Aldous Mini - seria dokumentalna BBC (4 odcinki). Zbliżymy się bardziej niż kiedykolwiek do niektórych z najbardziej oszałamiających zjawisk naturalnych na świecie i odkryjemy niezwykłe globalne siły, które zbiegają się, aby każdy z wielkich spektakli przyrody się odbył. Przełomowa wiedza naukowa i najnowocześniejsze techniki filmowania umożliwiają teraz ekscytujące zbliżenie się do jednych z najpiękniejszych naturalnych "widowisk" na świecie. Specjalistyczne kamery na skuterach wodnych filmują gigantyczne fale w Portugalii, drony wlecą do jednego z najbardziej nieokiełznanych wulkanów Gwatemali, a materiał filmowy w ultra zwolnionym tempie rejestruje długie na tysiąc stóp pioruny w Arizonie. Eksperci i naukowcy ujawnią zbadane przez naukę procesy kryjącą się za spektaklami natury. Wyjaśnienia są fascynujące, a nasza planeta jest domem dla tak niesamowitych zjawisk, że czasami trzeba je zobaczyć, aby w nie uwierzyć. Odc. 1. Błyskawica jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej przerażających zjawisk na Ziemi. Pojedynczy piorun ma temperaturę wyższą niż powierzchnia Słońca. Ekipa badaczy i filmowców podejmuje niebezpieczną misję: dotrzeć jak najbliżej jednego z najgroźniejszych zjawisk atmosferycznych na Ziemi - burzy z błyskawicami. Członkowie ekipy chcą zarejestrować obrazy błyskawic w zwolnionym tempie, by móc prześledzić z oszałamiającą dokładnością tajemnice wyładowań atmosferycznych. Błyskawica eksplodująca z ciemnej chmury to niesamowite zjawisko. Jeden z najbardziej dynamicznych fenomenów na Ziemi. Ma urzekającą, niemal magiczną moc. 17:05 SIMON REEVE W AMERYCE POŁUDNIOWEJ - ODC. 4 BOLIWIA I PARAGWAJ (SOUTH AMERICA WITH SIMON REEVE EPISODE 4: BOLIVIA TO PARAGUAY) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Chris Mitchell Seria BBC (5 odcinków). Znany dobrze publiczności podróżnik Simon Reeve odkrywa najciekawsze miejsca Ameryki Południowej. Podróżuje od dżungli Gujany po zamarznięte pustkowia Ziemi Ognistej, eksplorując jeden z najbardziej tajemniczych i ekstremalnych kontynentów na ziemi. Spotyka rdzennych mieszkańców Boliwii i Brazylii, odwiedzając po drodze zarówno miasta, jak i pustynie. Od Rio de Janeiro, przez La Paz, po epicką dzikość Patagonii, Simon zachwyca się niezwykłymi kontrastami tego kolorowego kontynentu. 18:10 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 27 Z NURTEM RZEKI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 27 AU COURS DES FLEUVES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 27 - "Z nurtem rzeki". Rzeka Senegal przepływa przez cztery afrykańskie kraje i nosi nazwę państwa, którego stanowi naturalną granicę. Przecina na pół miasto Rosso. Jego północna część należy do Mauretanii, a południowa do Senegalu. Przeniesiemy się do Luizjany. W Lake Bruin, w północnej części Luizjany nastaje świt. Kajakarze przygotowują się do spływu pod wodzą Johna, którego wszyscy nazywają tu River Manem. Missisipi to trzecia pod względem długości rzeka na Ziemi. Pozostajemy w Stanach Zjednoczonych. Przed nami Nowy Meksyk. Zajrzyjmy też do Indii i do Francji. Ren tworzy naturalną granicę dzielącą Francję i Niemcy. Do dziś pozostaje ważnym szlakiem handlowym i miejscem pracy wielu Alzatczyków. 18:35 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 28 SKARBY RZEMIOSŁA (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 28 MADE IN) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 28 - "Skarby rzemiosła". W Burkina Faso żyje sześćdziesiąt grup etnicznych. Każda ma własne tradycje. Balafon to zachodnioafrykański ksylofon. Jego wykonanie i strojenie zajmuje tydzień. W Bobo Dioulasso, drugim pod względem wielkości mieście w kraju, działa muzeum muzyki. Przeniesiemy się do Portugalii. Azulejos to ważny element architektonicznego dziedzictwa Portugalii. Są wszędzie: na fasadach domów i kościołów, w nieckach fontann. Fajansowe, malowane płytki, ułożone razem tworzą ciekawe freski. Zajrzymy też do Meksyku i na Litwę. Dwie trzecie bursztynu dostępnego obecnie w obrocie handlowym pochodzi z Litwy. Znawcy twierdzą, że bałtycki bursztyn jest najpiękniejszy na świecie. Odwiedzimy też Tanzanię. Kanga to tradycyjna tanzańska tkanina. Kobiety noszą ją podczas ceremonii i w domach. Materiał ten stanowi jeden z symboli lokalnej kultury. Ostatni przystanek to Francja i Serralongue w Pirenejach Południowych, gdzie poznamy skąd wzięły się espadryle. 19:10 GWIAZDY PRZEDWOJENNEGO KINA ALBO FILM DŹWIĘKOWY W II RP Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jacek Papis Zdjęcia: Jan Klima Ubrani we fraki muzycy Jazz Bandu zaczynają grać. Ich koncert stanowi muzyczny podkład i leitmotiv filmu. Eksperci przeprowadzają nas przez etapy rozwoju polskiego kina przedwojennego, koncentrując się na wybitnych osobowościach, gwiazdach aktorskich i reżyserskich. Materiał ilustrowany fotosami z epoki i fragmentami najstarszego zachowanego filmu polskiego "Pruska kultura". Małgorzata Hendrykowska opowiada, jak odnalazła ten film w 2000 roku. W etap kina niemego wprowadza nas Stanisław Janicki ("W starym kinie"). Kolejni eksperci przywołują sylwetki pierwszych rodzimych gwiazd filmowych - Jadwigi Smosarskiej, Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy. Śledzimy ich kariery, przywołując najciekawsze fragmenty filmów z ich udziałem. Dowiadujemy się, jakim wyzwaniem było dla nich pojawienie się dźwięku w filmie, co prowadzi nas w stronę piosenki, która w przedwojennym polskim kinie stanowiła niemal nieodzowny element filmu (czego dowodem jest kariera Hanki Ordonówny). Dowiadujemy się, jak postrzegane były ówczesne gwiazdy, jaki był ich status społeczny, jak wyglądało ich życie prywatne. Spośród aktorów tamtych czasów, dwoje zrobiło międzynarodową: Pola Negri, która grała m.in. w Hollywood oraz śpiewak Jan Kiepura. Opowiadamy o meandrach ich losów zawodowych i prywatnych. Życiorysy przedstawianych bohaterów miały jeden wspólny mianownik: ich świetnie zapowiadające się kariery przerwała wojna. Kto z nich odznaczył się bohaterstwem? Komu udało się przeżyć i dalej występować w filmach? Przy pomocy ekspertów próbujemy dokonać całościowej oceny przedwojennej kinematografii, rozważając popularną opinię, że przed wojną mieliśmy znakomitych aktorów, ale filmy nie dorastały do ich poziomu. Próbujemy zweryfikować to stwierdzenie, szukając w tamtych filmach ponadczasowych wartości. 20:15 ANNA GERMAN W SERCACH LUDZI Film dokumentalny, 93 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Film dokumentalny o życiu i nieznanych faktach z życia Anny German. Wybitną artystkę wspominają zaprzyjaźnione z nią osoby z kręgów artystycznych. Autorka filmu, Jadwiga Nowakowska, przedstawia nieznane i mało znane fakty z życia piosenkarki. To film o wyjątkowej osobie, która wciąż jest pamiętana i podziwiana nie tylko w Polsce, ale w różnych krajach świata. Śpiewanie "było całym jej życiem" - podkreślają jej bliscy. To laureatka wielu festiwali, kompozytorka. Anna German była pierwszą Polką, która wystąpiła w San Remo. Uwielbiana również w Uzbekistanie, Kirgistanie, Kazachstanie, Armenii, Łotwie, Litwie, Ukrainie, we Włoszech. Film oprócz opowieści o życiu artystki, jest również opowieścią o fascynacji jej osobą. Trudno wręcz uwierzyć jak wiele osób uwielbia piosenki Anny German i jak wielu młodych artystów włącza je do swojego aktualnego repertuaru. 22:05 WYDOJENI (MILKED) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Amy Taylor, Chris Huriwai Film dokumentalny o różnych nieprawdach związanych z produkcją mleka i artykułów mlecznych w powiązaniu z naszym środowiskiem naturalnym. Okazuje się, że przemysł mleczarski emituje więcej gazów cieplarnianych niż wszystkie samochody, statki, samoloty i pociągi razem wzięte. Chełpimy się najbardziej zrównoważoną produkcją mleka na świecie, ale emisje przemysłu mleczarskiego wzrosły w ostatnich 30 latach o 132%. Nowozelandczyk rzuca wyzwanie gigantom przemysłu mleczarskiego w Nowej Zelandii. Podczas swojej podróży odkrywa niepokojące informacje na temat wpływu tej branży na środowisko i nasze zdrowie, pokazując, że jesteśmy o krok od największego w historii globalnego problemu w produkcji żywności i w rolnictwie. Film jest międzynarodową historią opowiedzianą z lokalnego punktu widzenia, pokazuje także, co każdy z nas może zrobić, aby zmienić swój los. A co o wpływie mleczarstwa na środowisko powiedzą eksperci? Do roku 2050 globalne zapotrzebowanie na żywność się podwoi. Głód na świecie nie powinien nikogo dziwić. Po części wynika z tego, jak traktujemy ziemię. Przy uprawie roślin można uzyskać na tym samym areale 15 razy więcej białka niż przy hodowli zwierząt. To nasz wspólny obowiązek. Każdy nasz dzień ma wpływ na planetę. Musimy wybrać, jak on będzie wyglądał. Jeśli miliardy ludzi codziennie dokonają etycznych aktów wyboru, nawet najmniejszych, doprowadzą do zmiany. I w końcu niemożliwe stanie się możliwe. Zmienimy świat. 23:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KAZIMIERZ KACZOR Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na jej życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Dziś posłuchamy opowieści Kazimierza Kaczora. Zabierze nas w podróż po Krakowie lat 40. i przybliży obraz swojego ciepłego dzieciństwa mimo tego, że przypadło ono na trudne czasy. Dowiemy się o nieoczywistych początkach jego kariery aktorskiej i współpracy z Zygmuntem Hubnerem. Wspomnimy kultowe role, w które wcielił się Kazimierz Kaczor w serialach "Jan Serce" oraz "Polskie drogi". 23:50 NAJDŁUŻSZE POŻEGNANIE (THE LONGEST GOODBYE) Film dokumentalny, 87 min, Kanada/Izrael, 2023 Reżyseria: Ido Mizrahy Zdjęcia: Boaz Freund Naukowcy przewidują, że w ciągu następnej dekady NASA po raz pierwszy wyśle astronautów na Marsa i sprowadzi ich bezpiecznie na Ziemię. Podczas trzyletniej podróży, oddzieleni od naszej planety i niezdolni do komunikowania się z nią w czasie rzeczywistym członkowie załogi doświadczą skrajnej izolacji, która może poważnie wpłynąć na ich stan psychiczny i tym samym całą misję. Zamknięcie, brak prywatności i kontaktów społecznych będą podstawą ich codzienności. Dr. Al Holland, psycholog NASA, bada skutki przedłużającej się separacji człowieka od Ziemi. Film pokazuje efekty tych badań. Jesteśmy świadkami, jak psycholog testuje różne sposoby zapewnienia wsparcia przyszłym astronautom i opracowuje mechanizmy radzenia sobie przez nich z izolacją. Obserwujemy rozdarcie między marzeniem o odkryciu nieznanego a potrzebą interakcji, między potrzebą dotarcia do nowych granic a chęcią pozostania w kontakcie z domem. Zdajemy sobie sprawę, że ten konflikt wykracza poza podróże kosmiczne. Nagroda: 2023 FF Sundance Producent: Restless Pictures. 01:25 KALECKI - GENIUSZ ZAPOMNIANY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Krzysztof Miklaszewski Scenariusz: Karol Kowalski, Krzysztof Miklaszewski Zdjęcia: Krzysztof Stawowczyk, Sebastian Stawowczyk Michał Kalecki (1899 - 1970) był ekonomicznym samoukiem. Nawet ci, którzy o nim i jego pracach słyszeli, często o tym nie wiedzieli. Z braku pieniędzy musiał przerwać studia politechniczne. Najpierw stał się publicystą i analitykiem gospodarczym, na tej podstawie został przyjęty do kierowanego przez Edwarda Lipińskiego Instytutu Badań Koniunktur i Cen. Tu właśnie Kalecki napisał małą książeczkę pt. "Próba teorii koniunktury" (1933), która stała się tytułem do chwały. Jedni uznali go za pioniera, przez innych był uważany za równoległego współtwórcę tego, co się później przyjęło nazywać rewolucją keynesowską. Świadomość jego współudziału w tej rewolucji docierała jednak do ekonomistów i historyków myśli ekonomicznej bardzo powoli, właściwie dopiero po śmierci Kaleckiego. 01:55 ŚLADAMI CONRADA Film dokumentalny, 33 min, Polska, 1966 Zdjęcia: Andrzej Braun Reportaż z miejsc na Archipelagu Malajskim, związanych z życiem Józefa Konrada Korzeniowskiego i stanowiących scenerię jego dzieł: wyspy, rzeki, wioski i miasta azjatyckie. Wypowiedź wykładowcy na uniwersytecie w Dżakarcie, a zarazem miłośnika i badacza twórczości autora "Lorda Jima" na temat pierwszego pobytu pisarza w Indonezji. Mapy, fotografie z lat młodości Josepha Conrada. 02:30 INGARDEN (FILM O PROF. ROMANIE INGARDENIE) Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Szulczyński Scenariusz: Wojciech Szulczyński Wykonawcy: Roman Ingarden (syn), Krzysztof Ingarden (wnuk), ks. Józef Tischner, O. Kempitz, H. Markiewicz, A. Pułtawski, K. Tarnowski, W. Stróżewski, M. Gołaszewska, A. Tymieniecka Dokument o polskim filozofie - Romanie Ingardenie, uczniu Edmunda Husserla. Najznakomitszy przedstawiciel fenomenologii w Polsce, czasem określany jako twórca "drugiej szkoły fenomenologicznej". Urodził się 5 lutego 1893 roku w Krakowie. Studia filozoficzne odbył na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie pod kierunkiem czołowego polskiego filozofa, Kazimierza Twardowskiego. Następnie wyjechał do Getyngi, aby rozpocząć przygotowywanie dysertacji doktorskiej pod kierunkiem Edmunda Husserla, słynnego inicjatora ruchu fenomenologicznego. Wraz z nim przeniósł się w roku 1916 do Fryburga Badeńskiego. Po obronie doktoratu w 1918 powrócił do kraju. Z Husserlem utrzymywał nadal stałe kontakty. Po II wojnie światowej osiadł w Krakowie, gdzie wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tu zgromadził liczne grono uczniów i sformował wokół siebie środowisko fenomenologiczne. W ciągu swego życia opublikował olbrzymią liczbę prac filozoficznych, poświęconych głównie szczegółowym analizom fenomenologicznym. Zmarł w 1970 roku w Krakowie. Roman Ingarden jako przedstawiciel szkoły fenomenologicznej, stosował jej metody do szczegółowych analiz filozoficznych. Zajmował się estetyką, ontologią, teorią poznania, etyką i teorią człowieka. Największym uznaniem cieszył się jako twórca specyficznej teorii estetyki i drobiazgowych analiz dotyczących sposobu istnienia i budowy dzieła sztuki. Zainteresowania jego związane z estetyką wynikały z chęci rozpatrzenia istnienia przedmiotu intencjonalnego, aby następnie łatwiej zrozumieć istnienie przedmiotów realnych.