TVP Historia Poniedziałek, 11.11.2024 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 11 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1918 - rozejm w Compiegne; 1918 - pierwszy dzień odzyskiwanej niepodległości Polski; 1939 - Niemcy kazali zamknąć kościoły w okupowanej Warszawie; 1979 - zakazana przez komunistów demonstracja przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie. 06:20 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 203 (SEZON 2 ODC. 78) Serial historyczny TVP, Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Katarzyna Terechowicz - Cesarz, Beata Deskur Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Kacper Koter - Nastaga, Przemysław Stippa, Dariusz Toczek, Mateusz Weber, Daniel Mosior, Joanna Zwierzyńska, Małgorzata Ostrowska - Królikowska, Mariusz Jakus, Adam Zdrójkowski, Izabela Rusak, Wojciech Stagenalski, Wioletta Komar, Aneta Spirydowicz, Maria Pawłowska Rok 1431. Wawel opłakuje królewnę Jadwigę, gdy zjawia się poselstwo z Cypru - król Jan II prosi dla swojego syna o rękę królewny. Tymczasem na Wawelu głośno od plotek, że królowa otruła Jadwigę. Król zarządza śledztwo, ale winnych nie ma. Oleśnicki sugeruje, że Zofia powinna oczyścić się przysięgą. Jagiełło chce za wszelką cenę rozerwać sojusz Świdrygiełły z Zakonem. Prosi o pomoc księżną Aleksandrę. A w mieście złotnik przyłapuje żonę z Dziersławem, stryjecznym wnukiem arcybiskupa Jastrzębca. Potem Dziersław zjawia się na Wawelu. Czeka na niego Jastrzębiec i kariera duchownego. 06:50 ŁABĘDŹ NIEMY 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski, Adam Ejnik, Michał Fabiszewski Siłą filmu są wyjątkowej urody zdjęcia, na których uchwycono zarówno piękne jak i dramatyczne chwile z życia tych niezwykłych ptaków. Wszystko zarejestrowano w jakości UHD. Film przedstawia wciągającą narrację dotyczącą funkcjonowania łabędzi i wyzwać, jakim stawiają czoła na przestrzeni całego roku w Polsce. 07:20 PANNA OPĘTANA Film biograficzny, 55 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Pawlicki Scenariusz: Maciej Pawlicki Zdjęcia: Jacek Januszyk Muzyka: Kamil Pawlicki Aktorzy: Piotr Cyrwus, Przemysław Kowalski, Monika Pawlicka, Halina Łabonarska, Kamil Przystał, Małgorzata Maślanka Biograficzna historia młodości Anny Henryki Pustowójtówny, bohaterki powstania styczniowego, adiutantki dyktatora Mariana Langiewicza, legendarnej w ówczesnej Europie bojowniczki o wolność. 08:20 PRASA DONOSI - JÓZEF PIŁSUDSKI Felieton, 6 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Najważniejszą postacią w prasie II Rzeczpospolitej był marszałek Józef Piłsudski i to on będzie głównym bohaterem kolejnego odcinka cyklu "Prasa donosi". 08:30 RZECZYPOSPOLITEJ DNI PIERWSZE Film historyczny, 106 min, Polska, 1988 Reżyseria: Roman Wionczek, Małgorzata Adamska Scenariusz: Ryszard Frelek Zdjęcia: Jan Tyszler Muzyka: Jan Zawierski Aktorzy: Andrzej Grąziewicz, Krystyna Królówna, Andrzej Krasicki, Tomasz Zaliwski, Wieńczysław Gliński, Jerzy Sagan, Stanisław Niwiński, Wacław Ulewicz, Karol Dillenius, Michał Pawlicki, Przemysław Zieliński, Stanisław Sparażyński, Krzysztof Chamiec, Magdalena Celówna, Józef Kalita Film historyczny ukazujący odzyskanie niepodległości Polski w 1918 roku i formowanie się pierwszego rządu Rzeczypospolitej. Forma zbliżona do paradokumentu, ujęta w fabularyzowane kalendarium wydarzeń. Próba ukazania postaci marszałka Józefa Piłsudskiego nie tylko jako zręcznego polityka, ale także człowieka prywatnego - męża i ojca. 10:25 ZAPORA. ENERGIA DLA NIEPODLEGŁEJ Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Święs - Kucybała Scenariusz: Marek Szczepanek Zdjęcia: Tomasz Radziemski, Maciej Mroziewski W 1934 roku Podhale nawiedziła powódź, która przyniosła niebywałe straty, również w ludziach. Szkody wyceniono na 100 milionów złotych. Rok później rozpoczęto budowę zapory w Rożnowie, której plany przygotowywane były już wcześniej. W 1939 roku, gdy prace zaawansowane były w 80 procentach, wybuchła wojna. Niemcy postanowili dokończyć budowę. Film opowiada burzliwą historię rożnowskiej zapory. 11:20 RODEM SPOD JAZŁOWCA Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Film dokumentalny zupełnie niezwykły i bardzo dzisiaj aktualny, wszak historia lubi się powtarzać, a tradycja jest siłą narodu. Najbardziej spośród całej przedwojennej kawalerii i stoczonych zwycięskich walk wyróżnia się 14. Pułk Ułanów Lwowskich, który po fenomenalnej szarży podczas bitwy pod Jazłowcem w 1919 roku przyjął nazwę - Jazłowiecki. Dzisiaj to już trzecie pokolenie tamtych walczących kawalerzystów wkłada mundury 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich i przygotowuje rekonstrukcję tych dumnych, niezwykłych wydarzeń w naszej historii XX wieku. Wszystko dokładnie w oparciu o wierną dokumentację historyczną i relacje świadków. 12:10 JÓZEF PIŁSUDSKI Film dokumentalny, 82 min, Polska, 1935 Film dokumentalny z 1937 roku autorstwa Ryszarda Ordyńskiego opowiadający o życiu Marszałka Piłsudskiego. TVP weszła w jego posiadanie dzięki darowiźnie Wincentego Gawrona z USA, twórcy Muzeum Niepodległości w Chicago. "Epopea czynu polskiego odtworzona z ocalałych autentycznych filmów, zebranych i opracowanych przez firmę Falanga" (z czołówki filmu). Ordyński w swym dokumencie pokazującym drogę życia, walkę, dzieło i wielkość marszałka Piłsudskiego sięgnął po wszelkie dostępne materiały archiwalne: zdjęcia, fragmenty filmów, dokumenty, gazety, odezwy, mapy. Tam, gdzie brakowało ikonografii - jak np. w sekwencjach mówiących o uwięzieniu Piłsudskiego w Magdeburgu czy działalności tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej - wprowadził inscenizację zdarzeń. Wykorzystał także pieśni wojskowe, a skomponowanie muzyki do całości zlecił Janowi Maklakiewiczowi. Nie ograniczył się jednak do pokazania wyłącznie postaci bohatera. Przed kamerą przesuwają się twarze także innych bojowników o niepodległość, współpracowników marszałka, twórców młodej polskiej państwowości. Film jest podwójnie interesujący. Dając widzowi możliwość zobaczenia unikatowych zdjęć, uświadamia mu zarazem, jak Józefa Piłsudskiego widzieli Polacy w latach 30. , a także, jakie konwencje stosowali wówczas dokumentaliści - w warstwie obrazu i dźwięku oraz w komentarzu. 13:40 POLSKIE 100 LAT - 11 LISTOPADA 1918 ROKU Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Piotr Weychert, Mirosław Chojecki Muzyka: Michał Lorenc Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Bywają w życiu narodów chwile przełomowe, kiedy dni liczą się za miesiące, a miesiące za lata. Taki właśnie moment przeżyła Polska w listopadzie 1918 roku. Na ziemiach Polski doszło do załamania się okupacji niemieckiej i austriackiej, co Polacy wykorzystali, przywracając własne rządy po 123 latach obcego panowania. Zwycięstwo, które symbolizuje dzień 11 listopada, miało także swój ogromny wymiar moralny. Po wiekowej niewoli, po klęskach kolejnych powstań narodowych - kościuszkowskiego, listopadowego, styczniowego, po niepowodzeniach zrywów z lat 1846 i 1848 nadszedł wreszcie oczekiwany i wypatrywany przez pokolenia moment zwycięstwa. Zakończył długi okres obcej dominacji i prześladowań Polaków. Staliśmy się wreszcie panami na własnej ziemi. W listopadzie 1918 roku zaszły wypadki wyjątkowe, kiedy to na ulicach miast i w opłotkach wsi bezbronna niemal młodzież rzucała się na Niemców i wydzierała im karabiny. Działania zorganizowanych grup peowiaków, straży obywatelskich, milicjantów miejskich, harcerzy, sokołów wspierała cała ludność, przyczyniając się niejednokrotnie samą swą postawą i obecnością do obezwładnienia okupantów. Józef Piłsudski w tych decydujących dniach obrał trafny kurs na wykorzystanie czynników rewolucyjnych w wojsku niemieckim, na porozumienie z Radami Żołnierskimi w sprawie ewakuacji. I porozumienie takie zdołał zrealizować z wielką korzyścią dla odradzającego się państwa. Zwycięstwo okupione zostało jednak stratami. Według niepełnych obliczeń na obszarze okupacji niemieckiej podczas akcji rozbrajania i usuwania Niemców poległo około stu osób. 14:15 C. K. DEZERTERZY - CZ. II Komedia, 68 min, Polska/Węgry, 1985 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski, Pavel Hajny Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Gyorgy Selmeczy Aktorzy: Marek Kondrat, Zoltan Bezerdy, Wiktor Zborowski, Jacek Sas - Uhrynowski, Robert Koltai, Anna Gornostaj, Kalina Jędrusik, Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora, Zbigniew Zapasiewicz, Janusz Bukowski, Mariusz Dmochowski, Edward Dziewoński, Gustaw Lutkiewicz, Olgierd Łukaszewicz, Stefan Friedmann, Leon Niemczyk Po zdobyciu odpowiednich dokumentów przyjaciele wsiadają do pociągu jadącego do Koszyc. Po krótkim pobycie tutaj Kania, Bendek, Haber, Baldini i Czech Hudej postanawiają wyruszyć do Budapesztu. W pociągu spotykają wesołego fotografa, który obiecuje im zafundować niezłą zabawę w Budapeszcie. Niebawem wszyscy chcą uciekać do Wiednia. Wachmistrz jednak udaremnia te plany i doprowadza do aresztowania dezerterów. Odbywa się sąd w rodzimym garnizonie. Rozprawę przerywa wiadomość o abdykacji cesarza. Oznacza to kres monarchii austro - węgierskiej. Wszyscy żołnierze mogą opuścić koszary i odjechać do domów. 15:30 PRASA DONOSI - JÓZEF PIŁSUDSKI Felieton, 6 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Najważniejszą postacią w prasie II Rzeczpospolitej był marszałek Józef Piłsudski i to on będzie głównym bohaterem kolejnego odcinka cyklu "Prasa donosi". 15:35 KORONA KRÓLÓW - ODC 111 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Monika Zięba - Rybowska, Anna Stańko, Agnieszka Olejnik Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Tomasz Sapryk, Piotr Ligienza, Krzysztof Wrona, Karol Biskup, Piotr Nowak, Violetta Arlak, Karina Seweryn, Agata Bykowska, Gabriela Chojecka, Monika Radziwon, Dagmara Brodziak, Piotr Bała, Wojciech Starostecki, Karolina Porcari Odc 111. Ligęza prosi króla o zwolnienie z urzędu marszałka, który dotąd piastował. Kazimierz jest zaskoczony, ale szybko znajduje odpowiednią osobę na to stanowisko. Kiedy córka Egle, Audre, dowiaduje się prawdy, targana emocjami postanawia sama wymierzyć sprawiedliwość za krzywdy matki. Do Świdnicy dociera list z Wawelu. Katarzyna Pilecka prosi o przyjęcie Heleny na dwór świdnicki. Jak zareaguje książę, znając przeszłość dziewczyny? 16:10 JAN POTOCKI. WIELKI NIEZNANY - ODC. 3 Dokument fabularyzowany, 47 min, Polska, 2024 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Krzysztof Kalisz Lektor: Jacek Romanowski Aktorzy: Andrzej Deskur, Grzegorz Mielczarek, Oskar Hamerski, Bolesław Brzozowski Serial "Jan Potocki. Wielki nieznany" to trzyczęściowy inscenizowany dokument poświęcony życiu i twórczości Jana Potockiego, podróżnika, historyka, literata, badacza, polityka. W części I pierwszej poznajemy jego dzieciństwo i młodość, a zatem pierwsze podróże, pierwsze utwory i pierwsze dzieło naukowe, pierwszy polski lot balonem w jego wykonaniu, ale także jego burzliwą działalność polityczną w czasie sejmu czteroletniego. Część II to przede wszystkim opowieść o podróżach, które stały się źródłem inspiracji do napisania "Rękopisu znalezionego w Saragossie", także historia jego pierwszego małżeństwa i ucieczki od polityki w stronę pisania dla sceny. W części 3 zobaczymy go przede wszystkich jako badacza pochłoniętego nauką oraz ojca nowej rodziny. 17:00 DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1988 Reżyseria: Jerzy Ziarnik Scenariusz: Jerzy Ziarnik Zdjęcia: Andrzej Arwar, Leszek Krzyżanowski Lektor: Andrzej Racławicki Część czwarta filmu dokumentalnego o historii Polski obejmująca okres od stycznia 1920 do czerwca 1922 roku. Autorzy przedstawiają walkę o granice państwa i dramatyczne wydarzeniach wojny polsko - bolszewickiej 1920 roku. Film operuje głównie materiałami ikonograficznymi i w niewielkim stopniu fragmentami filmów archiwalnych. 17:55 FLESZ HISTORII - ODC. 686 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 18:20 NIEPODLEGŁOŚĆ Film dokumentalny, 86 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Bork Muzyka: Krzesimir Dębski Film dokumentalny "Niepodległość" pokazuje drogę do odzyskania niepodległości w 1918 roku, walkę o jej utrzymanie w pierwszych latach II Rzeczypospolitej oraz budowę nowej, niepodległej Polski. To wyjątkowy obraz tego, jak nasi rodacy najpierw wywalczyli, a potem budowali swoją wolną i niepodległą Ojczyznę. Historia pokazana w filmie rozpoczyna się od I wojny światowej i udziału w niej setek tysięcy Polaków, którzy walczyli w różnych armiach na wielu frontach. Czynili to z myślą, że ten wyczekiwany przez wiele lat konflikt zaborców doprowadzi wreszcie do powrotu Polski na mapę Europy i świata. "Niepodległość" uwzględnia także walkę o granice, m.in. powstanie wielkopolskie i powstania śląskie, kluczową dla polskiej wolności zwycięską wojnę polsko - bolszewicką, plebiscyty oraz zabiegi dyplomatyczne, jak choćby te z konferencji w Wersalu. Pozwala także zobaczyć czas budowy i tworzenia nowego państwa - wolnej i niepodległej Polski. Jest to również kronika ówczesnego życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Odtwarza zwyczajne życie, czyli czas na codzienną pracę, naukę i rozrywkę, który nadszedł po latach walki i przelewania krwi. Narrację prowadzą świadkowie i uczestnicy wydarzeń, którzy pozostawili pisemne świadectwa swoich losów i historii. Film "Niepodległość" powstał dzięki odnalezieniu doskonałej jakości materiałów archiwalnych z lat 1914 - 1923, które nie były dotychczas publikowane, a dzięki najnowszym osiągnięciom techniki filmowej zostały one odrestaurowane i pokolorowane. Prace trwały kilka lat. Uroczysta premiera filmu pod patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odbyła się 12 listopada 2018 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie. Przy produkcji filmu wykorzystano archiwalia francuskie, niemieckie, rosyjskie, amerykańskie, ukraińskie oraz polskie (Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny). Wszystkie archiwalia pochodzą z lat 1914 - 1923. Całość materiałów archiwalnych została zrekonstruowana cyfrowo i pokolorowana, 80 procent to materiały dotąd nieznane i po raz pierwszy pokazane polskiej publiczności. Film wyprodukowała MWM Media Sp. z o.o. przy współpracy z Telewizją POLSAT, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym. 20:00 HISTORIA POLSKIEGO SPORTU - NARODZINY GWIAZD CZ. 2 Cykl dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Zbigniew Rytel Scenariusz: Zbigniew Rytel Cykl dokumentalny, zrealizowany z okazji stulecia odzyskania niepodległości, podsumowujący sto lat sukcesów polskiego sportu. To historia sportowców, ich osiągnięć, rekordów, zwycięstw, medali, sukcesów i porażek, pokazywana na tle dziejów Polski. Serial łączy formę klasycznego dokumentu z klipem, bazującym na emocjach, wynikających z pokazywania znanych wszystkim Polakom sukcesów sportowych. To sentymentalna podróż przez dzieje polskiego sportu, opowiedziana ustami głównych bohaterów. Wszystko zmontowane w płynną opowieść, snutą niczym baśń. 21:05 LALKA Dramat obyczajowy, historyczny, 152 min, Polska, 1968 Reżyseria: Wojciech Has Scenariusz: Wojciech Has Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Mariusz Dmochowski, Beata Tyszkiewicz, Tadeusz Fijewski, Janina Romanówna, Wiesław Gołas, Kalina Jędrusik, Andrzej Łapicki, Jan Machulski, Tadeusz Kondrat, Józef Pieracki, Anna Seniuk Adaptacja powieści Bolesława Prusa. Historia zamożnego kupca warszawskiego Stanisława Wokulskiego i jego miłości do pięknej, lecz zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. Temu niszczącemu uczuciu Wokulski podporządkowuje swoje interesy, wchodzi w niekorzystne dla siebie układy z rodzinami arystokratycznymi, chcąc w pośredni sposób pomóc ukochanej. Lekceważy uwagi i rady swego przyjaciela i współpracownika Ignacego Rzeckiego (w tej roli Tadeusz Fijewski), daje się zwodzić Izabeli flirtującej po cichu z przystojnym kuzynem Starskim. Premiera "Lalki" w 1968 r. była wielkim wydarzeniem artystycznym. Zrealizowane z dużym rozmachem, ogromną dbałością o szczegóły, choć z konieczności okrojone o kilka wątków, dzieło Hasa nie jest jednak romansem salonowym, jak by można wnosić z krótkiego streszczenia i jak oczekiwała tego, być może, część widzów. Jest przede wszystkim historią kariery człowieka, który wydobywa się z dołów społecznych i który, blisko kresu swej wspinaczki, napotyka przeszkodę nie do pokonania w postaci bariery konwenansu, snobizmu i przesądów. Ale podczas gdy u Prusa główny akcent pada na dramat nieprzeciętnie utalentowanej, ambitnej jednostki walczącej o realizację własnej osobowości, talentów i potencjalnych możliwości, to w filmie Hasa Wokulski, mimo podkreślonych atrybutów siły i energii, jawi się przede wszystkim jako romantyczny marzyciel goniący za chimerami. Izabela jest właśnie jedną z takich chimer. Ta niespełniona miłość stanie się dla Wokulskiego tylko katalizatorem konfliktu, który istniał już wcześniej i który prawdopodobnie istniałby nadal, nawet po wejściu bohatera na niedosiężne salony: konfliktu Wokulskiego ze światem, ze swoim stanem społecznym, powołaniem, temperamentem, sytuacją historyczną kraju. Pogłębi też jego już wcześniej silne poczucie wyobcowania. "Lalka", piękna, chwilami bardzo malarska, oddaje wiernie klimat epoki, jej rodzajowość, typy ludzkie, specyficzny koloryt i wdzięk. Duża w tym zasługa Hasowskiej fascynacji kulturą secesyjną, "staroświeckością" fin de siecle'u. 23:45 OKRUCHY ŚMIERCI I ŻYCIA Cykl reportaży, 45 min, Polska, 2014 Scenariusz: Dariusz Zawrotny I wojna światowa oczami 14 - letniej Anny Kuklik z Dębińska, 12 - letniej Elfriede Kuhry z Piły i innych osób cywilnych, z mocnym uwzględnieniem prywatnych zapisów żołnierzy. 00:45 WOJNA ŚWIATÓW Film dokumentalny, 78 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Talczewski, Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork Lektor: Piotr Borowiec Muzyka: Krzesimir Dębski Film dokumentalny oparty na zrekonstruowanych filmach archiwalnych z wojny polsko - sowieckiej 1920 roku, zakończonej jednym z największych sukcesów militarnych narodu polskiego. W "Wojnie światów" wykorzystane zostały również nagrania radiowe, relacje uczestników i świadków wydarzeń, a także archiwalne świadectwa materialne, które przetrwały do naszych czasów: fotografie, rozkazy oraz zapisy tajnych raportów. Telewizja Polska przeprowadziła cyfrową rekonstrukcję stuletnich, niepublikowanych dotąd archiwalnych filmów, m. in. z Rosji, Francji, Wielkiej Brytanii, Czech, Węgier i USA. W sierpniu 1920 roku stoczona została jedna z ważniejszych dla Polski bitew - Bitwa Warszawska, zwana "Cudem nad Wisłą". Wojna polsko - sowiecka zaczęła się jednak dużo wcześniej, skończyła dużo później i nie ograniczała się do obrony Warszawy; przeciwnie toczyła się na terenie od Smoleńska do Warszawy, od Płocka do Lwowa. Nie była cudem, tylko efektem znakomitej synchronizacji dowodzenia, wywiadu i waleczności żołnierzy. Jak dramatyczna była sytuacja, świadczą decyzje władz z lipca roku 1920 o ewakuacji placówek dyplomatycznych i archiwów oraz pośpieszna ucieczka części przedsiębiorców. Nie wszyscy jednak wyjechali. Warszawiacy szykowali się do obrony miasta. Wzorem pospolitego ruszenia sprzed wieków, odbywał się stutysięczny ochotniczy zaciąg. Na froncie miało zmierzyć się ze sobą ok. 450 tysięcy żołnierzy polskich z blisko milionową armią sowiecką. Sir Edgar Vincent d’Abernon, ambasador Imperium Brytyjskiego w Berlinie, w roku 1920 przewodniczący Misji Ententy w Polsce, zaliczał Bitwę Warszawską do przełomowych wydarzeń w historii świata. Postrzegał wojnę polsko - bolszewicką nie tylko w wymiarze politycznym, czyli walkę o dominację w regionie. Był to również konflikt w wymiarze ideologicznym - starcie młodego państwa budującego demokratyczne fundamenty z totalitarnym bolszewizmem, systemem zmierzającym do zburzenia starego świata.