TVP Dokument Poniedziałek, 18.11.2024 05:25 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - NOCKA NOCKÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska O zmierzchu nietoperze wzdłuż leśnego potoku podążają w góry. Po drodze wpadają w delikatną sieć badaczy i dostają obrączki lub nadajniki telemetryczne. Dzięki nim wiemy, że część tych lotników podąża do nocnego klubu na wspólną imprezę. W filmie przewodnikiem po świecie nietoperzy jest dr Robert Mysłajek. Celem jego badań jest poznanie składu gatunkowego nietoperzy zamieszkujących lasy Beskidu Śląskiego, wyznaczenie szlaku ich wędrówek, wykrycie miejsc rozrodu, wypoczynku i zimowania. Tajemnice życia nietoperzy odsłaniane są powoli. Jednak są one na tyle fascynujące, że wielu badaczy jest gotowych do podejmowanie kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest właśnie dr Robert Mysłajek. Towarzyszymy mu z kamerą podczas odłowu nietoperzy w delikatne siatki chiropterologiczne i zakładania nadajników telemetrycznych, które pozwalają poznać ich wędrówki. Podsłuchujemy nietoperze za pomocą detektorów ultrasonicznych, które przetwarzają wydawane przez nie ultradźwięki na dźwięki słyszalne dla ludzi i umożliwiają identyfikację gatunków. Późnym latem i jesienią obserwuje się wzmożoną aktywność nietoperzy w pobliżu otworów jaskiń. Rola rojenia nietoperzy w takich miejscach nie jest do końca jasna. Sugeruje się jego związek z zachowaniami godowymi, przekazywaniem przez dorosłe osobniki młodym informacji o rozmieszczeniu kryjówek zimowych, wykorzystaniem jaskiń jako schronień tymczasowych itd. Bez względu jednak na pełnioną funkcję, rojenie stwarza doskonałą okazję do lepszego poznania fauny nietoperzy danego regionu i zdefiniowania miejsc ważnych dla ich ochrony. 06:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza, jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 06:40 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA II S.II - ODC. 9 ROBIN WILLIAMS (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES II/3 ROBIN WILLIAMS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Rosalind Eleazar, Joanna Rowlands Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami są m.in.: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. Odc. 9. Wizerunek Robina Williamsa jest znany na całym świecie. Robin Williams urodził się w 1951 - szym roku w Chicago jako syn byłej modelki Laurie i Roba, dyrektora w fabryce samochodów Forda. Jego brat przyrodni, McLaurin, był cztery lata starszy. Dzieciństwo Robin spędził na zamożnych przedmieściach Chicago i Detroit w towarzystwie niewielu dzieci z okolicy. W 1969 - tym roku ukończył szkołę i podjął studia. Chciał zostać dyplomatą, by przypodobać się ojcu, ale po zajęciach teatralnych postanowił zostać aktorem. "Good Morning Vietnam" zarobił ponad 100 milionów dolarów. Robin został nominowany do Oscara. Williams latał sześciokrotnie do baz wojskowych na Bliskim Wschodzie, rozbawiając 90 tysięcy żołnierzy. W maju 2014 roku u Robina wykryto chorobę Parkinsona, zwyrodnienie struktur mózgu. 11 sierpnia 2014 roku znaleziono ciało Robina Williamsa w jego domu. Popełnił samobójstwo. Miał 63 lata. Rozpoznano objawy otępienia z ciałami Lewy’ego. To choroba neurodegeneracyjna skutkująca demencją. Całe swoje życie nie wiedział, że cierpi na tę dolegliwość. 07:40 ZWIERZĘTA WŚRÓD WIELKICH ŚNIEGÓW (SNOW ANIMALS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Holly Spearing Film dokumentalny o zwierzętach, które żyją w krainach śniegu i mrozu. Minusowe temperatury, niedobory żywności, długie, ciemne noce to warunki do życia bardzo ekstremalne. Zima jest trudna w świecie przyrody, chyba że się ją zaplanuje. Zimowe zwierzęta mają na to sposoby. Jak przygotowują się i radzą sobie w zimowych miesiącach? Jak analizują naukę leżącą u podstaw ich zachowania? Dowiemy się, jak czerwone wiewiórki gromadzą zapasy jedzenia, a ogromne stado szpaków znajduje bezpieczeństwo w gromadzie. Podążymy za motylami monarchicznymi, gdy migrują na południe w poszukiwaniu niekończącego się lata. Pełen fascynującej nauki o niezwykłym zachowaniu film, pokazuje, jak zwierzęta potrafią przetrwać najtrudniejszą porę roku. 08:40 ZJAWISKOWA PLANETA - SPECTACULAR EARTH (SPECTACULAR EARTH) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Jane Aldous Mini - seria dokumentalna BBC (4 odcinki). Zbliżymy się bardziej niż kiedykolwiek do niektórych z najbardziej oszałamiających zjawisk naturalnych na świecie i odkryjemy niezwykłe globalne siły, które zbiegają się, aby każdy z wielkich spektakli przyrody się odbył. Przełomowa wiedza naukowa i najnowocześniejsze techniki filmowania umożliwiają teraz ekscytujące zbliżenie się do jednych z najpiękniejszych naturalnych "widowisk" na świecie. Specjalistyczne kamery na skuterach wodnych filmują gigantyczne fale w Portugalii, drony wlecą do jednego z najbardziej nieokiełznanych wulkanów Gwatemali, a materiał filmowy w ultra zwolnionym tempie rejestruje długie na tysiąc stóp pioruny w Arizonie. Eksperci i naukowcy ujawnią zbadane przez naukę procesy kryjącą się za spektaklami natury. Wyjaśnienia są fascynujące, a nasza planeta jest domem dla tak niesamowitych zjawisk, że czasami trzeba je zobaczyć, aby w nie uwierzyć. Odc. 1. Błyskawica jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej przerażających zjawisk na Ziemi. Pojedynczy piorun ma temperaturę wyższą niż powierzchnia Słońca. Ekipa badaczy i filmowców podejmuje niebezpieczną misję: dotrzeć jak najbliżej jednego z najgroźniejszych zjawisk atmosferycznych na Ziemi - burzy z błyskawicami. Członkowie ekipy chcą zarejestrować obrazy błyskawic w zwolnionym tempie, by móc prześledzić z oszałamiającą dokładnością tajemnice wyładowań atmosferycznych. Błyskawica eksplodująca z ciemnej chmury to niesamowite zjawisko. Jeden z najbardziej dynamicznych fenomenów na Ziemi. Ma urzekającą, niemal magiczną moc. 09:40 SIMON REEVE W AMERYCE POŁUDNIOWEJ - ODC. 4 BOLIWIA I PARAGWAJ (SOUTH AMERICA WITH SIMON REEVE EPISODE 4: BOLIVIA TO PARAGUAY) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Chris Mitchell Seria BBC (5 odcinków). Znany dobrze publiczności podróżnik Simon Reeve odkrywa najciekawsze miejsca Ameryki Południowej. Podróżuje od dżungli Gujany po zamarznięte pustkowia Ziemi Ognistej, eksplorując jeden z najbardziej tajemniczych i ekstremalnych kontynentów na ziemi. Spotyka rdzennych mieszkańców Boliwii i Brazylii, odwiedzając po drodze zarówno miasta, jak i pustynie. Od Rio de Janeiro, przez La Paz, po epicką dzikość Patagonii, Simon zachwyca się niezwykłymi kontrastami tego kolorowego kontynentu. 10:50 DOBRZE JEST JAK NIE PADA DESZCZ Reportaż, 17 min, Polska, 1987 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Stanisław Ścieszko Reportaż Jadwigi Wileńskiej. Dzieci ze szkoły podstawowej opowiadają o swoim dniu codziennym, trudach w dotarciu do szkoły, roli pogody i przedmiotach szkolnych, które lubią. Mówią o swoich zainteresowaniach i spędzaniu czasu wolnego. 11:20 LOKALSI - ODC. 5 BASIA I KRZYSIEK Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Serial dokumentalny "Lokalsi" podejmuje temat społeczności lokalnych. Pokazuje ludzi, którzy potrafią dla swoich "małych ojczyzn" działać, poświęcać się i oddolnie je zmieniać po to, by wszystkim żyło się lepiej. To osoby pochodzące z małych miasteczek i wsi, które tworzą, działają i na co dzień podejmują ryzyko, by zmienić rodzinne domy i ich okolice, a przede wszystkim uszczęśliwić sąsiadów. To często drobne inicjatywy, ale bardzo potrzebne. W serialu pokazano także problem migracji młodych ludzi do dużych miast. Jednak nie z perspektywy osób migrujących, lecz tych, które postanowiły zostać w swoich małych miejscowościach, a także tych, którzy wyjechali w świat i następnie postanowili wrócić w rodzinne strony. Bohaterami odcinków są ludzie zwykli i niezwykli zarazem, które poprzez swoją pasję, upór i wizjonerstwo wpływają na otaczającą ich prowincjonalną społeczność. Czym kierują się tytułowi "lokalsi" w kwestii swych życiowych wyborów? Dlaczego postanowili zostać lub wyjechać by wraz z zebranym doświadczeniem wrócić do domu? Jak postrzegają zjawisko migracji młodych pokoleń? Co kochają i w co wierzą? Te i wiele innych ważnych pytań autorzy stawiają bohaterom serialu, by wraz z widzem móc zrozumieć postawę obydwu stron. Cykl ma formułę "jeden odcinek, jeden bohater". Jedno miejsce na mapie Polski, o którym wiedzą nieliczni lub tylko ci, którzy są związani z regionem. Z każdą osobistą historią twórcy odkrywają niezwykłość miejsc, w których żyją bohaterowie. Ich niecodzienne pasje, tradycje, zwyczaje czy rytuały. Zaglądają pod strzechy domów artystów, przedsiębiorców, rolników czy "wolnych duchów". Dziś marzymy o dalekich podróżach: Tajlandia, Ameryka Łacińska, USA, Dubaj, a skarby i egzotyka to często kultura Wschodniej Polski, góralszczyzna, Śląsk, język kaszubski i wiele, wiele innych wspaniałych zjawisk kulturowych nieraz pomijanych przez mainstream. Warto więc odkrywać Polskę na nowo. Na nowo zobaczyć jej koloryt. Traktowany dosłownie jak i w przenośni. "Lokalsi" są pewnego rodzaju portretem humanistycznym, dalekim od epatowania problemami, szarą rzeczywistością czy patologią. Serial pokazuje z miłością to, co prowincja ma do zaoferowania najpiękniejszego, inspiruje do świadomego, lokalnego patriotyzmu. 11:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 27 Z NURTEM RZEKI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 27 AU COURS DES FLEUVES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 27 - "Z nurtem rzeki". Rzeka Senegal przepływa przez cztery afrykańskie kraje i nosi nazwę państwa, którego stanowi naturalną granicę. Przecina na pół miasto Rosso. Jego północna część należy do Mauretanii, a południowa do Senegalu. Przeniesiemy się do Luizjany. W Lake Bruin, w północnej części Luizjany nastaje świt. Kajakarze przygotowują się do spływu pod wodzą Johna, którego wszyscy nazywają tu River Manem. Missisipi to trzecia pod względem długości rzeka na Ziemi. Pozostajemy w Stanach Zjednoczonych. Przed nami Nowy Meksyk. Zajrzyjmy też do Indii i do Francji. Ren tworzy naturalną granicę dzielącą Francję i Niemcy. Do dziś pozostaje ważnym szlakiem handlowym i miejscem pracy wielu Alzatczyków. 12:20 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 28 SKARBY RZEMIOSŁA (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 28 MADE IN) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 28 - "Skarby rzemiosła". W Burkina Faso żyje sześćdziesiąt grup etnicznych. Każda ma własne tradycje. Balafon to zachodnioafrykański ksylofon. Jego wykonanie i strojenie zajmuje tydzień. W Bobo Dioulasso, drugim pod względem wielkości mieście w kraju, działa muzeum muzyki. Przeniesiemy się do Portugalii. Azulejos to ważny element architektonicznego dziedzictwa Portugalii. Są wszędzie: na fasadach domów i kościołów, w nieckach fontann. Fajansowe, malowane płytki, ułożone razem tworzą ciekawe freski. Zajrzymy też do Meksyku i na Litwę. Dwie trzecie bursztynu dostępnego obecnie w obrocie handlowym pochodzi z Litwy. Znawcy twierdzą, że bałtycki bursztyn jest najpiękniejszy na świecie. Odwiedzimy też Tanzanię. Kanga to tradycyjna tanzańska tkanina. Kobiety noszą ją podczas ceremonii i w domach. Materiał ten stanowi jeden z symboli lokalnej kultury. Ostatni przystanek to Francja i Serralongue w Pirenejach Południowych, gdzie poznamy skąd wzięły się espadryle. 12:55 POWIEDZ TAK LUB NIE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2019 Scenariusz: Paweł Hejbudzki Film o losach dzieci z kliniki "Budzik", które są wybudzane ze śpiączki. 14:00 U WYBRZEŻY NOWEJ ZELANDII SERIA III S.III - ODC. 1 TINI HEKE (OUR BIG BLUE BACKYARD III TINI HEKE (1/6)) Serial dokumentalny, 49 min, Nowa Zelandia, 2022 Reżyseria: Judith Currant Powrót do pięknej serii przyrodniczej, która zabierze nas pod powierzchnię morza do świata oszałamiających stworzeń żyjących wzdłuż wybrzeża Nowej Zelandii i na lokalnych wyspach. Ta seria ukazuje codzienne dramaty, wyzwania i triumfy zwierząt morskich żyjących w tych dzielnicach - od kultowych orków, delfinów i rekinów po dorsza błękitnego i raki oraz wszystko pomiędzy. Odc. 1 - "Tini Heke". Granitowa forteca wyłaniająca się z wód Oceanu Południowego przecina przestwór morza i nieba. Głębokie jaskinie są świadectwem jej zamierzchłego pochodzenia, sięgającego czasów Gondwany. W tym jednym z najmniej zmienionych miejsc naszej planety z łatwością można wyobrazić sobie świat przed pojawieniem się ludzi. Izolacja nie oznacza jednak braku życia na Tini Heke - Wyspach Snares. Koniec wiosny. Ocean Południowy jest nieco wzburzony. Z Antarktyki przybywają wielkie fale. Wyspa North East - Północno Wschodnia o powierzchni 280 hektarów to największa z grupy siedmiu wysp archipelagu Snares. Porasta ją bujny pierwotny las Olearia lyalli. Wyspa Broughton ma zaledwie 48 hektarów powierzchni. Łańcuch Zachodni - Western Chain to pięć małych skalistych wysepek. Późną wiosną wyspy wydają się opustoszałe. Ale pojawiają się tu osobniki endemicznego gatunku pingwinów grzebieniastych. Na Tini Heke wkrótce rozpocznie się kolejny spektakl przyrody. Pięć milionów ptaków morskich przybywa, by spędzić tu lato. Wzdłuż wybrzeży Tini Heke często burzliwy Ocean Południowy żłobi granitowe skały, tworząc zatoczki i jaskinie. 15:00 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 4 MEKONG (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 4 THE MEKONG RIVER) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 4 - "Mekong". Należy do najpiękniejszych krajobrazów świata. Ma 4500 kilometrów długości. Wypływa z Tybetu, by ujść do Morza Południowochińskiego. Pokonuje wielkie łańcuchy górskie, spływa wodospadami i tworzy niezwykle jeziora. Zasila jedne z najbardziej zróżnicowanych regionów naszej planety. W wodach rzeki Mekong żyją miliardy ryb. Nad jej brzegami żyje ponad 60 milionów ludzi. Odwiedzamy pływający targ. Tu jest wspaniale. Potężna rzeka stoi przed wieloma wyzwaniami. Pora docenić jej wartość i poznać niezwykłe cuda Mekongu. Mekong rozpoczyna swoją wędrówkę do morza na obszarze zwanym "dachem świata". 15:55 GLOBALNA NAUKA - ODC. 2 MEDYCYNA - W POSZUKIWANIU LEPSZEGO LECZENIA (GLOBAL SCIENCE E02: MEDECINE - RESEARCHING THE NEXT CURE) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Sześcioodcinkowa seria dokumentalna przybliżająca widzowi największe odkrycia na arenie współczesnych badań, przedstawiająca najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 2 - "Medycyna: w poszukiwaniu lepszego leczenia". Nasz najcenniejszy zasób zdrowie - jest nieustannie atakowany. Po stuleciu przełomowych postępów w medycynie, większość ludzkiego ciała wciąż pozostaje tajemnicą. Nadal jesteśmy na łasce chorób genetycznych, nowotworów czy pandemii. W szpitalach i laboratoriach na całym świecie, lekarze i naukowcy odkrywają nowe metody zwalczania chorób. Witajcie w świecie ludzi poświęcających życie leczeniu i zwalczaniu schorzeń. Zapraszamy na podróż w głąb współczesnej medycyny, w towarzystwie lekarzy i badaczy, którzy poprawiają nasze życie. Medycyna i technologia kształtują nowy świat, w którym przełomy następują w niespotykanym dotąd tempie. Postęp jest ekscytujący. Odkrycia w dziedzinie medycyny wskazują na przyszłość, w której najbardziej wyniszczające choroby staną się wyleczalne, pojęcie niepełnosprawności przestanie istnieć, a nauka ujawni największe tajemnice ludzkiego ciała. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, że mamy obowiązek rozumieć konsekwencje stale przyspieszającego postępu. 16:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - NORWEGIA. WYPRAWA NA DALEKĄ PÓŁNOC (FLAVORS. NORTHERN NORWAY) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Norwegia. 18:00 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 29 BYŁ LAS (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 29 IL TAIT UNE FORT) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 29 - "Był las". Brazylia. Las amazoński kryje w sobie wiele przyrodniczych skarbów. Niestety jest również zagrożony. W mieście Belm, w stanie Para, działa instytut badawczy, którego celem jest ochrona lasu i leczenie żyjących w nim zwierząt. Las to apteka pod gołym niebem: kora, liście i korzenie wielu roślin mają właściwości lecznicze. Przeniesiemy się do Gujany Francuskiej. Sahul to raj dla botaników i miłośników przyrody. Bierzemy kurs na Litwę. Kraje bałtyckie słyną z ekosystemów stanowiących wyjątek na skalę europejską. Mieszkańcy Litwy od zarania czcili otaczającą ich wspaniałą przyrodę. Odwiedzimy Kolumbię. Las porasta blisko połowę terytorium tego kraju i stanowi obszar niezwykłej bioróżnorodności. Żyje tu tysiąc dziewięćset opisanych gatunków ptaków. Wiele z nich gniazduje w lesie mangrowym. Lasy to najważniejszy element pejzażu Vercors we Francji. 18:30 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 30 KWESTIA TOŻSAMOŚCI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 30 HISTOIRE D’IDENTIT) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 30 - "Kwestia tożsamości". Tanzania. Dla wielu Masajów turystyka stała się sposobem zarabiania na życie. Dzielą się swoją kulturą i tradycjami z kilkoma milionami osób, które co roku odwiedzają ich kraj. W społeczności Masajów mężczyźni zajmują się bydłem, a kobiety pracują zarobkowo. Bierzemy kurs na Gujanę Francuską. Żyją tu Mongowie. Słowo Mong oznacza wolnego człowieka. Choć historia tej społeczności to wzorcowy przykład integracji, jej członkowie zachowali swobodę. Zajrzymy też do Kanady. Członkowie społeczności Huterytów przybyli do stanu Alberta w XIX wieku, poznamy jak żyją. Zajrzymy też do Panamy. Każdego ranka mężczyźni ludu Kuna płyną rzekami w głąb lądu. Czerpią słodką wodę i pracują na plantacjach, założonych tutaj przez każdą z rodzin. Na koniec odwiedzimy Niemcy. Serbowie Łużyccy to słowiańska grupa etniczna zamieszkująca Łużyce, podmokłe tereny należące w większej części do Niemiec, ale także do Polski i Czech. 19:05 HALINA KONOPACKA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Dancewicz Scenariusz: Maciej Dancewicz Historia Haliny Konopackiej, kobiety, sportowca, osoby niebanalnej posiadającej artystyczną wrażliwość, przedstawiona na tle historii Polski, historii sportu, ale i historii polskiej kultury oraz życia codziennego. W filmie ukazane zostały dwie równolegle toczące się historie. Pierwsza, historyczna, oparta na relacjach, artykułach prasowych, wspomnieniach, wywiadach. Dzięki niej śledzimy życiorys Haliny Konopackiej. Z kamerą poruszamy się po miejscach związanych z bohaterką, a dziennikarze, historycy, aktorzy opowiadają o kolejnych etapach jej życia. Ta część oparta jest w dużej mierze na wspomnieniach Konopackiej, relacjach prasowych z wydarzeń sportowych, kulturalnych, na artykułach i wierszach autorstwa Haliny Konopackiej. Druga, poprzez wykorzystanie fragmentów telewizyjnego filmu fabularnego pt.: Konopacka. Walka o złoto, z Polą Błasik oraz Piotrem Głowackim w rolach głównych, jest innym wariantem biografii Haliny Konopackiej. Próby aktorskie, filmowanie pierwszych ujęć i scen, charakteryzacja i kostiumy z epoki stanowią integralną część obrazu i uzupełniają w oryginalny sposób historię bohaterki. Ważnym elementem są także materiały archiwalne: filmowe i fotograficzne, ale również dokumenty, artykuły prasowe, itp. z zasobów WFDiF, TVP, Polskiego Radia, NAC, Muzeum Sportu i Turystyki oraz z archiwów zagranicznych. 20:10 TRUCIZNY PUTINA - ODC. 1. GROŹBY (POISON (S) 1. LA MENACE) Cykl dokumentalny, 53 min, Francja, 2023 Reżyseria: Jennifer Deschamps Film dokumentalny o serii prób unicestwienia wielu osób za pomocą trucizn. Wiktor Juszczenko. Trwale oszpecony przez dioksyny, kiedy próbował nakierować Ukrainę na bliższą integrację z Europą. Aleksander Litwinienko. Zabity radioaktywnym polonem po ucieczce do Wielkiej Brytanii i krytyce Putina. Siergiej Skripal. Namierzony za pomocą nowiczoka po szpiegowaniu dla Wielkiej Brytanii. Aleksiej Nawalny. Władimir Kara - Murza. Lista osób, które prawdopodobnie zostały otrute na rozkaz Putina, jest długa. W latach dwudziestych rosyjskie tajne służby utworzyły pierwsze laboratorium trucizn, którego zadaniem było zabijanie wrogów reżimu komunistycznego. Ale kiedy upadł Związek Radziecki, wydawało się, że wraz z nim umarło zatrucie wrogów. Wszystko zmieniło się, gdy do władzy doszedł Władimir Putin. Od dwudziestu lat rosyjska trucizna płynie w żyłach międzynarodowej dyplomacji. Autorów każdego zatrucia nigdy nie zidentyfikowano z całą pewnością, badanie tego, co działo się za kulisami, kiedy miały miejsce, rzuca światło na relacje między Kremlem a Zachodem. Za każdą z tych spraw toczy się ostateczna rozgrywka, w której stawką są główne kwestie dyplomatyczne i geostrategiczne. Walka o wpływy, zamach na integralność imperium i jego bogactwo energetyczne, każde zatrucie odsłania dno potężnej partii szachów rodem z czasów zimnej wojny. Odc. 1 - "Groźby". Jest to opowieść o zbrodniczej władzy i o jej orszaku duchów. Od ponad dwudziestu lat Władimir Putin sieje śmierć i karmi się naszymi słabościami. Zachód woli odwracać wzrok od kolejnych afer związanych z otruciem, szpiegostwem czy korupcją. To także opowieść o nas samych: świadkach, współwinnych, bohaterach unurzanych w rosyjskich toksynach. Aleksandr Litwinienko został otruty radioaktywnym polonem w Londynie, w 2006 roku, kiedy cały świat żył raczej w zgodzie z Putinem. Sprawa Litwinienki pokazała mi, czym jest Rosja w XXI wieku. W tym konflikcie Putin widzi wrogów w każdym, w tym także w kapitalistach, którzy, pełni dobrych intencji, chcieli ubijać z nim interesy. 21:25 ROHINGOWIE, W PUŁAPCE WYGNANIA (THE ROHINGYAS: TRAPPED IN EXILE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Mathilde Cusin, Alban Alvarez Film dokumentalny o sytuacji Rohingya, społeczeństwa które po masakrach dokonanych przez armię birmańską w 2017 r. uciekło masowo do sąsiedniego Bangladeszu, a ten zamknął ich w obozie dla uchodźców Cox’s Bazar. Ten zaś stał się najgęściej zaludnionym obozem dla uchodźców na świecie i zarazem najniebezpieczniejszym, zagrożonym powodziami, pożarami i wojnami gangów. W obozie panuje nędza, ale może być jeszcze gorzej. Dwa lata temu rząd Bangladeszu postanowił przenieść część uchodźców na odizolowaną wyspę Bhasan Char w Zatoce Bengalskiej. Ta baza wojskowa, nazywana wyspą więzienną, została przekształcona w obóz recepcyjny dla Rohingya. Już 23 000 ludzi zostało przeniesionych, a łącznie ma tu ich być 100 000. Po raz pierwszy od otwarcia obozu w grudniu 2020 roku Bangladesz zezwolił na wizytę ekipy filmowej. Zdjęcia lotnicze są uderzające: horyzont identycznych baraków, który nieuchronnie przywołuje na myśl obóz koncentracyjny. Wyspa jest narażona na cyklony i nie ma pewności, czy zbudowana tama wystarczy do ochrony jej mieszkańców. Po przybyciu na wyspę rodzinom zostaje przydzielona przestrzeń osobista, ale nie ma możliwości pracy, edukacji, prawa do wyjazdu. Birma odmawia uznania Rohingów za oficjalną mniejszość. Władze klasyfikują ich jako Bengalczyków, którzy w XX wieku imigrowali nielegalnie na teren Birmy. 22:30 NISKOROŚLI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Deberny, Zbigniew Górniak Scenariusz: Zbigniew Górniak Muzyka: Paweł Nafus Mają od 100 do 130 cm wzrostu. W życiu napotykają na wiele barier. Mimo tego, pracują, realizują się i zakładają rodziny. Zdarza się, że ludzie nazywają ich obraźliwie: karzeł, gnom. Wolą określenie mali ludzie. Jak radzą sobie z urządzeniem mieszkania? Jak dostosowują do swojego wzrostu samochód? Jak znoszą ciekawskie spojrzenia i wścibskie pytania? Na te pytania odpowiadają bohaterowie filmu dokumentalnego Niskorośli. Łączy ich to, że w ramach swojej niewielkiej społeczności spotykają się na zlotach Ludzi niedużego wzrostu. Mogą tam porozmawiać o swoich problemach. Dla wielu jest to też możliwość na poznanie partnera, z którym, jak mówi jeden z bohaterów: łatwiej jest iść przez życie. W filmie przedstawiamy 6 historii o ludziach z niewielkiej w Polsce mniejszości, z rzadką niepełnosprawnością. 23:40 TAJEMNICE MIEJSC ZBRODNI S.VI - ODC. 1 ZAGADKOWE MORDERSTWO (EP. 1 A STRANGE DEADLY ROBBERY: THE ISABELLE MOSSER CASE / UN ETRANGE CAMBRIOLAGE MEURTRIER) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Anne - Laure Larget Dziesięcioodcinkowa seria "true crime". Nie ma czegoś takiego jak zbrodnia doskonała. Każda napaść, porwanie, morderstwo to zbrodnia, w której sprawca zawsze zostawia ślady. Każdy trzymający w napięciu odcinek składa się z 10 dowodów, przedstawionych jak rozrzucone kawałki makabrycznej układanki. Stopniowo widz zaczyna rozumieć, jaką rolę odgrywają w śledztwie poszczególne dowody, elementy, wskazówki, aby w końcu prawda została ujawniona a zarzuty przedstawione. Zobaczymy proces dochodzenia do prawdy z laboratorium kryminalistycznego CSI oraz inscenizacje kolejnych elementów zbrodni. Odcinek 1. Tajemnicza zbrodnia. Czwartek, 12 września 2013 roku, Illfurth, wioska w Alzacji. Była godzina siedemnasta, kiedy Carine Baudin pojechała odwiedzić swoich rodziców. Gdy dotarła na miejsce, zastała tam swojego syna i siostrzenicę. Technicy przeszukali dokładnie dom i odkryli nowy istotny szczegół. Śledczy liczą na to, że zebrane wskazówki pozwolą im zidentyfikować zabójcę Isabelle Mosser. Choć wszystko wskazywało na włamanie, policja musiała sprawdzić wszystkie hipotezy. Śledczy postanowili przyjrzeć się życiu tej 40 - letniej kobiety. Isabelle żyła z Erikiem Mosserem przez ponad 15 lat. Siedem lat wcześniej urodziła im się córka, Clara. 00:45 WERKA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Paweł Łoziński, Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński Skąd się bierze ludzkie poświęcenie? I gdzie są jego granice? Życie bohaterki dokumentu nie jest usłane różami. Od świtu do nocy jej dzień wypełniają kolejne obowiązki, pośród których praca w fabryce zapałek to tylko epizod. Kobieta pragnie naprawić błędy przeszłości. Wraz z mężem decydują się zaopiekować niepełnosprawną Weroniką. Kameralnie, cicho, z dala od wielkich słów, rozgrywa się codzienna walka wymagająca prawdziwego poświęcenia. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ZEMSTA" W SCENERII NATURALNEJ. ODC. 260 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Któż z nas nie pamięta świetnych kwestii z "Zemsty" Aleksandra Fredry? Ale niewielu zna prawdziwe tło historyczne realnego konfliktu, który skłócił rodziny Skotnickich (rejent) i Firlejów (cześnik). Dlatego zbierzemy widzów do zamku Kamieniec, by pokazać ów mur, o który przez dziesiątki lat przed sądami i trybunałami toczyła się prawdziwa wojna. Opowiemy o prawdziwych losach budowli i jej dzisiejszym przeznaczeniu. 02:20 AURUM. MIŁOŚĆ I MIECZ Film dokumentalny, 34 min, Polska, 1972 Reżyseria: Andrzej Chiczewski Scenariusz: Andrzej Chiczewski Zdjęcia: Henryk Kucharski, Andrzej Żydaczewski Lektor: Czesław Byszewski, Andrzej Siedlecki Historia złota i pieniądza. Od Złotego Cielca, poprzez starożytnych Greków i Rzymian; średniowieczny traktat Kopernika o złym pieniądzu, hiszpańskie galeony z Nowego Świata i wielką inflację. Mapy, ryciny, malarstwo, monety, banknoty, fragmenty "Gorączki złota" i unikatowe nagranie kamerą z czasu odkrycia Klondike. Angielskie i francuskie kroniki z przełomu XIX i XX w. 03:05 JONASZ W BRZUCHU LEWIATANA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Krzysztof Wierzbicki Scenariusz: Krzysztof Wierzbicki Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Opowieść o życiu Jonasza Kofty w PRL - u. O tym, jak w tym systemie znajdował sobie enklawy wolności i jaką cenę za to płacił. O jego wiecznej wędrówce, o sukcesach i dramatach, o chwilach buntu wobec zniewolenia i momentach godzenia się z losem, o chorobie, którą przewalczył i o śmierci, która przyszła niespodziewanie i za wcześnie. Ale i o radości życia, dowcipie i pogodzie ducha. Film nie jest wyliczanką piosenek autorstwa bohatera. Niektóre utwory Jonasza Kofty stały się wręcz komentarzem do kolejnych epizodów z życia poety. Film wzbogacają materiały archiwalne, które odtworzą atmosferę PRL - u w latach 60. , '70. i 80. Kontrapunkt stanowi piosenka Kofty "Radość o poranku". Z tego okresu pojawi się pięć obszarów działalności Jonasza: Kabaret pod Egidą, Klub Studencki Hybrydy, Polskie Radio, knajpa Estrada. Jonasza Koftę wspominają jego najbliżsi: żona Jaga i syn Piotr oraz aktorzy, kompozytorzy, wykonawcy jego tekstów, koledzy po piórze, m.in.: Jan Pietrzak, Stefan Friedmann, Wojciech Młynarski, Andrzej Dudziński, Ewa Dałkowska, Irena Karel, Hanna Banaszak, a także inni koledzy, towarzysze biesiad i wędrówek Jonasza po mieście. Współcześnie realizowane sceny (wspomnienia) zostały zilustrowane licznymi materiałami archiwalnymi. Na epilog złoży się opowieść przyjaciół o chorobie Jonasza i o jego niespodziewanej śmierci, oraz symboliczna scena w dawnym barze Przechodnim (naprzeciwko starych Hybryd).