TVP Dokument Środa, 20.11.2024 05:20 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - BOCIAN CIEMNEGO LASU Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Czarne i białe. To jedno z najczęściej wymienianych przeciwieństw. Mamy takie i w naszej, polskiej przyrodzie. To bocian czarny i bocian biały. Dwaj przedstawiciele tej samej grupy ptaków, nawet tego samego rodzaju o nazwie łacińskiej Ciconia, ale o innym upierzeniu i życiowych upodobaniach. Powszechnie znany bocian biały zamieszkuje widne obszary łąk i pól, a gniazda zakłada wśród jasnych ścian budynków. Bocian czarny pasuje kolorytem do ciemnej zieleni pierwotnych puszcz. I były obawy, że wraz z tymi puszczami wyginie. Ale dzięki ochronie powiększył swój stan liczebny, a ponieważ nauczył się gniazdować także w lasach zagospodarowanych i podkradać ryby ze stawów - zaświtała nadzieja, że pójdzie w ślady swego białego krewniaka i zagości w pobliżu ludzi. Zatrzymał się jednak w pół kroku, nie chcąc najwyraźniej opuszczać leśnych ostępów. O krętych ścieżkach losów tego gatunku i o perypetiach, towarzyszących tym, którzy chcą poznać jego życie i przyjrzeć mu się z bliska, opowiadają jego zapaleni tropiciele i badacze. 05:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 3 NA STRAŻY GDAŃSKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Posiadanie Gdańska jest ważniejsze od wszystkich pieniędzy - tak mawiał dawniej pruski książę Karl August von Hardenberg. Historia pokazała, że nie pomylił się w tej ocenie ani trochę. Co jeszcze ciekawsze, aby bronić tego niezwykle ważnego miasta, wybudowano jeden z najbardziej tajemniczych i najpiękniejszych obiektów obronnych w Europie - Twierdzę Wisłoujście. Jak wyglądało życie dawnego obrońcy Gdańska? Co jadł? Jak spędzał czas wolny? Radosław Kotarski jedzie na miejsce, aby odpowiedzieć na te pytania i zrekonstruować dawne życie, jedzenie oraz sposoby obrony Gdańska. W tym celu uruchamia czynną armatę! 06:30 U WYBRZEŻY NOWEJ ZELANDII SERIA III S.III - ODC. 2 MUAUPOKO (OUR BIG BLUE BACKYARD III MUAUPOKO (2/6)) Serial dokumentalny, 49 min, Nowa Zelandia, 2022 Reżyseria: Judith Currant Powrót do pięknej serii przyrodniczej, który zabierze nas pod powierzchnię morza do świata oszałamiających stworzeń żyjących wzdłuż wybrzeża Nowej Zelandii i na lokalnych wyspach. Ta seria ukazuje codzienne dramaty, wyzwania i triumfy zwierząt morskich żyjących w tych dzielnicach - od kultowych orków, delfinów i rekinów po dorsza błękitnego i raki oraz wszystko pomiędzy. Odc. 2 Półwysep Otago, w języku Maorysów - Muaupoko, osłania zatokę i duże miasto. To raj dla najrzadziej występujących zwierząt półkuli południowej. Żyzne prądy morskie przyciągają przybyszów ze wzburzonego oceanu. Niektóre gatunki po latach nieobecności wracają do tej dzikiej południowej krainy. Aotearoa - Nowa Zelandia. Wczesna wiosna w wodach u wybrzeży Muaupoko. Ten powrót ma wyjątkowe znaczenie. Zaledwie 200 lat temu na tych wybrzeżach roiło się od ssaków morskich. Zdziesiątkowani wskutek polowań przodkowie tych samic zostali zmuszeni, by wycofać się z wyspy na bezpieczne obszary subantarktyczne Oceanu Południowego. Półwysep Muaupoko to niezwykły dom dla wielu zwierząt. 07:30 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 5 LAKE DISTRICT. KRAINA JEZIOR (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 5 THE LAKE DISTRICT) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 5 - "Lake District". Kraina jezior. Region zadziwiających kontrastów. Niesamowite miejsce. Kształtuje charakter i onieśmiela pięknem. Obszary nietknięte przez człowieka. Borrowdale jest najbardziej deszczowym miejscem Anglii. To brytyjskie lasy deszczowe. Największe z angielskich jezior. Jakbyśmy istnieli tylko my i woda. Magia. W wędrówce przez Krainę Jezior podziwiamy cuda i odkrywamy tajemnice niezwykłego regionu. Nasza podróż zaczyna się 450 milionów lat temu, kiedy na powierzchni Ziemi wybuchł potężny wulkan, uwalniając ogromne ilości lawy i popiołu. Zastygnięta lawa utworzyła solidne, odporne na siły natury skały, które do dziś wznoszą się w centrum Krainy Jezior. 08:25 GLOBALNA NAUKA - ODC. 3 ZIELONE TECHNOLOGIE - PRZYSZŁOŚĆ NASZEJ PLANETY (GLOBAL SCIENCE E03: GREEN TECH - THE FUTURE OF OUR PLANET) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 3 - "Zielone technologie - przyszłość naszej planety". Zielona rewolucja postępuje w zawrotnym tempie. Nowe technologie odmieniają nasze życie. Ich celem jest ochrona planety z korzyścią dla wszystkich. W obliczu kryzysu klimatycznego wywołanego zanieczyszczeniem i destrukcją bioróżnorodności, badacze pracują ze zdwojoną siłą. Jakie rozwiązania pomogą nam w walce z emisjami dwutlenku węgla czy zanieczyszczeniem plastikami? Jak odmienią nasze życie? Witajcie w przyszłości, w której musimy przemyśleć swoje podejście do życia, opracowywać czyste źródła energii, chronić środowisko oraz inspirować się przyrodą, aby zapewnić sobie przetrwanie. Współczesna nauka i technologia podsycają nasze nadzieje na przyszłość ludzkości Czy jesteście gotowi odkryć, co nas czeka? Zmiany klimatu wymagają podjęcia natychmiastowych działań ograniczających wpływ cywilizacji na Ziemię. Energia, transport, żywność Należy zmodyfikować wszystkie aspekty naszego życia, aby ograniczyć globalne ocieplenie. Badacze opracowują nowe technologie radykalnie redukujące emisję gazów cieplarnianych. 09:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SENEGAL, MĘDRZEC AFRYKI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Senegal. 10:30 ZALEW WIŚLANY Reportaż, 17 min, Polska, 1972 Reżyseria: Krzysztof Riege Scenariusz: Krzysztof Riege Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński Całe życie mieszkańców, ich praca, pasje, wszystko głównie uwarunkowane jest przez bogactwo natury Zalewu Wiślanego - reportaż pokazuje życie codzienne ludzi związanych z tymi rejonami Polski. Materiał bogaty w zdjęcia plenerów Zalewu, poranków nad wodą, otaczającej natury. Żegluga to jedna z form spędzania czasu nad Zalewem, ale na tamtejszych wodach trudno nie spotkać także rybaków łowiących na swoich motorówkach. W materiale przedstawione są też miasta - między innymi Elbląg i jego kościoły, fabryka turbin, zamek. Reportaż o pięknie i tajnikach życia nad Zalewem Wiślanym. 10:55 LOKALSI - ODC. 7 MAMA KRYSIA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Serial dokumentalny "Lokalsi" podejmuje temat społeczności lokalnych. Pokazuje ludzi, którzy potrafią dla swoich "małych ojczyzn" działać, poświęcać się i oddolnie je zmieniać po to, by wszystkim żyło się lepiej. To osoby pochodzące z małych miasteczek i wsi, które tworzą, działają i na co dzień podejmują ryzyko, by zmienić rodzinne domy i ich okolice, a przede wszystkim uszczęśliwić sąsiadów. To często drobne inicjatywy, ale bardzo potrzebne. W programie pokazano także problem migracji młodych ludzi do dużych miast. Jednak potraktowano to społeczne zjawisko nie z perspektywy osób migrujących, lecz tych, które postanowiły zostać w swoich małych miejscowościach, a także tych, którzy wyjechali w świat i następnie postanowili wrócić w rodzinne strony. Bohaterami odcinków są ludzie zwykli - niezwykli. Osoby, które poprzez swoją pasję, upór i wizjonerstwo wpływają na otaczającą ich prowincjonalną społeczność. Czym kierują się tytułowi "lokalsi" w kwestii swych życiowych wyborów? Dlaczego postanowili zostać lub wyjechać, by wraz z zebranym doświadczeniem wrócić do domu"? Jak postrzegają zjawisko migracji młodych pokoleń? Co kochają i w co wierzą? Te i wiele innych ważnych pytań twórcy stawiają bohaterom serialu, by wraz z widzem móc zrozumieć postawę obydwu stron. Jeden odcinek jeden bohater. 25 - minutowa opowieść to jedno miejsce na mapie Polski, o której wiedzą nieliczni lub tylko ci, którzy są związani z regionem. Z każdą osobistą historią, odsłaniają się niezwykłe kulisy miejsc, w których żyją bohaterowie. Ich niecodzienne pasje, tradycje, zwyczaje czy rytuały. Autorzy cyklu zaglądają pod strzechy domów artystów, przedsiębiorców, rolników czy tzw. wolnych duchów. W serii uwypuklono to, co wedle przysłowia "cudze chwalicie, swojego nie znacie" mocno zakorzeniło się w naszej mentalności. Dziś marzymy o dalekich podróżach: Tajlandia, Ameryka Łacińska, USA, Dubaj, a skarby i egzotyka to często kultura Wschodniej Polski, góralszczyzna, Śląsk, język kaszubski i wiele, wiele innych wspaniałych zjawisk kulturowych nieraz pomijanych przez mainstream. Warto więc odkrywać Polskę na nowo. Ocalać od zapomnienia zjawiska, kulturę, tradycję poprzez prywatne historie bohaterów serii. Pasjonatów, którzy swym entuzjazmem zarażają i nie pozwalają przejść obok siebie, swojego domu, obojętnie. "Lokalsi" są pewnego rodzaju portretem humanistycznym, dalekim od epatowania problemami, szarą rzeczywistością czy patologią. Seria pokazuje z miłością to, co prowincja ma do zaoferowania najpiękniejszego, aby inspirować do świadomego, lokalnego patriotyzmu. 11:30 RZYM ARMIA BUDOWNICZYCH (ROME: AN ARMY OF BUILDERS / ROME, L'ARMEE DES BATISSEURS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Raphal Rouyer Opowieść o tym jak armia Cezara wykorzystywała potęgę swojego militarnego geniuszu, by pokonać Galów. Po podbiciu terytoriów umiejętności techniczne rzymskich legionistów zostały wykorzystane do budowy monumentalnej infrastruktury, takiej jak imponujące kamienne forty, które służyły do ochrony granic imperium. Legion rzymski, będący narzędziem zarówno podboju ziemi, jak i planowania terytorialnego, okazał się najcenniejszym atutem Rzymu: potężną armią budowniczych. Legion Rzymski kojarzy nam się ze zdyscyplinowanymi, walecznymi żołnierzami. Ale to tylko część prawdy. To byli śmiali wojownicy i wielcy budowniczowie. Umiejętności budowlane były jednym z atutów rzymskiej armii. Każdy legionista był zdolnym robotnikiem umiejącym posługiwać się bronią i wszelkimi narzędziami. Umiejętności techniczne były jednym z politycznych filarów rzymskich podbojów. Podczas wojny w Galii armia Juliusza Cezara wykorzystywała budowniczą sprawność do podporządkowania sobie galijskich plemion. 12:30 NAUKA LATANIA Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2021 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Marietta, Michał i Anią są młodzi i pełni nadziei. Zostawili za sobą dom dziecka i budują samodzielne życie. Film jest refleksyjną balladą o nieobecnych rodzicach, błędach, których nie da się uniknąć i wierze w wielką siłę miłości. 13:55 U WYBRZEŻY NOWEJ ZELANDII SERIA III S.III - ODC. 3 TE TAU IHU (OUR BIG BLUE BACKYARD III TE TAU IHU (3/6)) Serial dokumentalny, 49 min, Nowa Zelandia, 2022 Reżyseria: Judith Currant Seria przyrodnicza, która zabiera nas pod powierzchnię morza, do świata oszałamiających stworzeń żyjących wzdłuż wybrzeża Nowej Zelandii i na lokalnych wyspach. Ta seria ukazuje codzienne dramaty, wyzwania i triumfy zwierząt morskich żyjących w tych dzielnicach - od kultowych orek, delfinów i rekinów po dorsza błękitnego i raki oraz wszystko pomiędzy. Odc. 3 Te Tau Ihu. Północny kraniec Wyspy Południowej Nowej Zelandii to krajobraz pełen kontrastów. Miejscowa ludność nazywa to miejsce wierzchołkiem dna. Na zachód rozciąga się jedna z najdłuższych na świecie mierzei, łagodnie okalająca Zatokę Mohua - Golden Bay. Na wschodzie urwiste góry wpadają do morza. Zalane przez Pacyfik doliny rzeczne tworzą niezwykły obszar cieśnin - Marlborough Sounds. Rwące prądy morskie łączą przeciwstawne i zarazem dopełniające się krajobrazy, tworząc zdradliwy korytarz. Musi go pokonać każdy, kto wkracza na obszar, którym rządzi nieustanny ruch. Prądy przynoszą też pożywienie. Dlatego przybywa tu wielu oceanicznych wędrowców. Kontrast między wschodnią i zachodnią częścią krainy widać w jej niezwykłych mieszkańcach. Zarówno pod wodą, jak i na lądzie to dynamiczne miejsce pełne jest skrajności. Te Tau Ihu o Te Waka - a - Maui - kraniec Wyspy Południowej. Początek wiosny. Wiatr wzburza wodę u wejścia do Marlborough Sounds na północnym krańcu Wyspy Południowej. Regularnie o tej porze morski krajobraz wzbogacają delfiny ciemne. To ostatni etap ich morskiej wędrówki. 14:55 NAJPIĘKNIEJSZE KRAJOBRAZY ŚWIATA - ODC. 6 GÓRY SKALISTE KANADY (WORLD’S MOST BEAUTIFUL LANDSCAPES EP. 6 THE CANADIAN ROCKIES) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Barney Snow Serial dokumentalny (8 odcinków). Na naszej planecie znajduje się niesamowita różnorodność zadziwiających krajobrazów. Od rzek i dżungli po góry i lasy, najpiękniejsze i najbardziej majestatyczne cuda natury na świecie czekają, aby je zobaczyć. Każdy odcinek poświęcony jest innemu obszarowi naszego świata. Zabierze widzów w piękną podróż. Unikalne zdjęcia z satelitów i dronów, połączone ze spektakularnymi zdjęciami tego co na dole, aby pokazać to co najlepsze i odkryć tajemnice. Wywiady z ekspertami i ludźmi, którzy nazywają te miejsca swoim domem, wzbogacą wiedzę i pokazują, jak to jest żyć i pracować w tych miejscach. Każdy odcinek to podróż obejmująca przyrodę, geografię, geologię, historię i kontakt ze społecznością lokalną. Odc. 6 - "Góry Skaliste Kanady". Krajobraz kanadyjskiej części Gór Skalistych imponuje ogromem. To kraina wielkich lodowców, niezwykłych jezior i fascynujących dzikich zwierząt. Pumy to "lwy Ameryki Północnej". Są wyjątkowo nieuchwytne. Góry Skaliste należą do najpiękniejszych na świecie. Formacja geologiczna znana naukowcom na całym świecie. Potęga tego krajobrazu od tysiącleci przekłada się na wymiar duchowy tego miejsca. W wędrówce przez Góry Skaliste Kanady podziwiamy cuda i odkrywamy tajemnice tej wspaniałej krainy. Kanadyjska część Gór Skalistych to północny fragment łańcucha górskiego, który powstał ponad 30 milionów lat temu. Astronauci z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej mogą niekiedy dostrzec całe pasmo górujące ponad chmurami wzdłuż zachodniej części Ameryki Północnej. 15:50 GLOBALNA NAUKA - ODC. 4 ROBOTYKA I SZTUCZNA INTELIGENCJA - PRZYSZŁOŚĆ LUDZKOŚCI (GLOBAL SCIENCE E04: ROBOTICS & A. I. - THE FUTURE OF HUMANITY) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 4 - "Robotyka i sztuczna inteligencja, przyszłość ludzkości". Wyglądają jak coś rodem z fantastyki naukowej, ale są prawdziwe powstają w laboratoriach na całym świecie. W przyszłości będą przypominać ludzi, zwierzęta i stworzenia, których jeszcze nie widzieliśmy. Posiądą zadziwiające zdolności, w tym inteligencję. Witajcie w nowym świecie, gdzie sztuczna inteligencja jest naszym sprzymierzeńcem, samochody nie potrzebują kierowców, a granice między człowiekiem i maszyną powoli się zacierają. W dwudziestym pierwszym wieku roboty opuściły fabryki i laboratoria. Nie ograniczają się już do prostych, powtarzalnych zadań. Stwory z metalu i plastiku przeniknęły niemal wszystkie obszary naszego życia. Spotykamy je na ulicach, w szkołach, w naszych domach, a nawet w salach koncertowych. Te nowoczesne maszyny nie są już uważane za proste narzędzia, współpracują z nami i się komunikują. Weszliśmy w erę robota społecznego. Choć wyglądają figlarnie, te małe urządzenia nie są już tylko ciekawostkami, wkrótce będą uczestniczyły w naszym życiu codziennym. Badacze z Arabii Saudyjskiej stworzyli pierwszego robota mówiącego w języku arabskim i rozpoznającego lokalne dialekty. Pytanie o rolę, jaką roboty i sztuczna inteligencja będą odgrywać w naszym życiu, nie jest niczym nowym, ale kontekst technologiczny wciąż się zmienia, a zagadnienia te stają się coraz istotniejsze. W ostatecznym rozrachunku to my, ludzie, musimy zdecydować, co zrobimy z naszymi maszynami. Jak bardzo chcemy je rozwinąć? I dokąd nas zaprowadzą? 16:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KONGO, SERCE AFRYKI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kongo. 17:55 ZAPOMNIANE OBLICZA PALMIRY (THE 1, 001 FACES OF PALMYRA / LES VISAGES OUBLIES DE PALMYRE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Meyar Al Roumi Na początku naszej ery na wschodzie Imperium Rzymskiego z pustyni wyłania się miasto, które od dwóch tysięcy lat przyciąga podróżnych. Palmira była usytuowana na skrzyżowaniu szlaków łączących syryjskie wybrzeże, Mezopotamię, Indie i Chiny. Po raz pierwszy archeolodzy z całego świata spotykają się w poszukiwaniu pogrzebowych, rzeźbiarskich portretów Palmyry rozpowszechnionych na całym świecie. To będzie opowieść o historii starożytnego miasta w sposób, który nigdy wcześniej nie był dokonany. Autorzy mają zamiar przedstawić twarze mieszkańców miasta. To będzie odkrywanie wewnętrznych tajników tych rzeźb i ukazanie genezy komercyjnego sukcesu miasta, unikalnego języka i specyficznego pisarstwa, środowiska, w którym mieszają się wpływy wschodnie i zachodnie. Stopniowo ujawnią wielokulturowość i fascynację, jaką miasto budziło na przestrzeni wieków, co dało powstanie tak wielu mitów, tak wielu legend i wyjątkowej ekspansji artystycznej. Wokół miasta rozciągają się rozległe nekropolie o grobach zdobionych rzeźbionymi twarzami. To wciąż mało znane dziedzictwo starej cywilizacji. Tajemnicze rzeźby bada archeolożka Rubina Raja. Szukanie portretów grobowych to zabawa w detektywa. Dzieła te pozwalają nam zrozumieć, jak palmireńczycy postrzegali siebie i świat. W Palmirze świat zmarłych był wszechobecny i otaczał żywych. Najsłynniejszą z nekropolii była Dolina Grobowców. Charakteryzują ją wieże, przepastne grobowce oraz wykute w skale hypogea. Ludzie, których portrety były rzeźbione z największą precyzją, należeli do ważnych rodzin. Biedni nie mieli nawet grobów. Byli zakopywani w piasku. 19:00 ŚPIEWAŁA EWA DEMARCZYK Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Filmowa opowieść o Ewie Demarczyk i jej piosenkach, które poprowadzą przez jej biografię. Jak powiedział Zygmunt Konieczny, dziś młodzi ludzie nie wiedzą, kim była Ewa, nazwisko Demarczyk nic im nie mówi. Chyba najlepszym sposobem, żeby ją poznali, będzie poznanie jej poprzez jej piosenki. Na film złożą się wyciągnięte z archiwów TVP wykonania na festiwalu w Opolu i Sopocie, nagrania z dwóch koncertów telewizyjnych oraz pojedyncze utwory. Zamiarem autorów było pokazanie Ewy Demarczyk do roku 1980, kiedy była wielka, kiedy nie kładł się na nią żaden cień. Konstrukcja filmu opiera się na wspomnieniach ludzi, którzy z nią pracowali i towarzyszyli jej w drodze artystycznej, ale też ją tworzyli. 20:10 TRUCIZNY PUTINA - ODC. 3 WOJNA (POISON (S) 3. LA GUERRE) Cykl dokumentalny, 56 min, Francja, 2023 Reżyseria: Jennifer Deschamps Odc. 3. Od dwudziestu lat przypadki otruć kierują podejrzenia na Putina i Kreml. Rosjanie uczynili z trucizny strategiczną broń. Każda z tych afer jest jak próba sił między Zachodem a Rosją. Wojna o wpływy i terytoria, bitwy finansowe i energetyczne. Każda afera związana z otruciem odkrywa kulisy rozgrywek, będących pokłosiem zimnej wojny, i objaśnia to, co dzieje się od chwili rozpoczęcia konfliktu Rosji z Ukrainą. Upływały lata, a Putin stawał się coraz bardziej zuchwały i bezkarny. Zabijał swoich wrogów, gdzie tylko chciał, nie ponosząc za to żadnej odpowiedzialności. Konflikt trwa. Nie widać jego końca. 21:30 SŁOWACJA - ZABICI KOCHANKOWIE (SLOVAKIA, THE MURDERED LOVERS / SLOVAQUIE - LES FIANCES ASSASSINES) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2021 Reżyseria: Camille Le Pomellec 26 lutego 2018 r. w pewnym domu pod Bratysławą na Słowacji odkryto ciała 27 - letniego Jana Kuciaka i jego narzeczonej Martiny Kusnirovej. Jan, dziennikarz śledczy, miał opublikować wyniki dochodzenia, dotyczącego powiązań między przywódcami politycznymi kraju a Ndranghetą. Ujawnione pośmiertnie ustalenia śledztwa doprowadziły do dymisji ówczesnego premiera Ficy. Czy jednak to śledztwo doprowadziło do odkrycia prawdy? 22:35 HAND MADE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kunert Scenariusz: Krzysztof Kunert Przedstawiony projekt stanowi bardzo ciekawą propozycję. Dokument o niezwykłej pracy chirurgów w trzebnickim szpitalu, którzy od początku lat 70. dokonują rzeczy wyjątkowych w Europie i na świecie. To tu po raz pierwszy w Europie, już w roku 1971 reinplantowano z pełnym sukcesem rękę. W 1988 roku reinplantowano małej dziewczynce dwie odcięte nóżki tak dobrze, że do dziś już jako dorosła kobieta uwielbia tańczyć. Z kolei w 2006 roku, 12 lat po wypadku pacjenta, dokonano transplantacji ręki. I tak co roku lekarze ze szpitala w Trzebnicy mogą poszczycić się mnóstwem przyszytych kończyń i zdumiewających transplantacji. Główną osią filmu są bohaterowie, do których dotarli autorzy. Po latach poznajemy ich historie. 23:40 TAJEMNICE MIEJSC ZBRODNI S.VI - ODC. 3 (EP. 3 TWO YOUNG WOMEN MASSACRED: THE LECONTE AFFAIR / DEUX FEMMES MASSACREES) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Cecilia Catalan Dziesięcioodcinkowa seria "true crime". Nie ma czegoś takiego jak zbrodnia doskonała. Każda napaść, porwanie, morderstwo to zbrodnia, w której sprawca zawsze zostawia ślady. Każdy trzymający w napięciu odcinek składa się z 10 dowodów, przedstawionych jak rozrzucone kawałki makabrycznej układanki. Stopniowo widz zaczyna rozumieć, jaką rolę odgrywają w śledztwie poszczególne dowody, elementy, wskazówki, aby w końcu prawda została ujawniona a zarzuty przedstawione. Zobaczymy proces dochodzenia do prawdy z laboratorium kryminalistycznego CSI oraz inscenizacje kolejnych elementów zbrodni. 00:45 OJCIEC I SYN Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2013 Reżyseria: Marcel Łoziński, Paweł Łoziński Scenariusz: Marcel Łoziński, Paweł Łoziński "Ojciec i syn" to film, w którym dwaj filmowcy, Marcel i Paweł Łozińscy wyruszają w podróż po Europie. Obu Panów łączy nie tylko nazwisko i pokrewieństwo, ale również wykonywany z pasją zawód oraz silna, skomplikowana więź, pełna resentymentów i niedopowiedzeń. Próbują zarejestrować kamerą dialog, który prowadza w czasie podróży, poszukując odpowiedzi na pytania: Czy wykonywanie tego samego zawodu przez ojca i syna jest przekleństwem czy błogosławieństwem? Czy można wykorzystać film by załagodzić ten i inne problemy rodzinne? Dla ojca jest to powrót do miejsca urodzenia, dla syna próba rozliczenia wspólnej przeszłości. 02:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KEGRESSE ODC. 262 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Kegress, zapis narodzin" 135 sztuk podwozi terenowych o niezwykłych właściwościach zakupiła we Francji armia II Rzeczpospolitej na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku. Mowa o pojazdach niezwykłych, bowiem świat zaszokowały możliwości radzenia sobie przez nie w bardzo trudnym terenie. Odniosły sukcesy w rajdach Paryż - Pekin, pokonując bezdroża Himalajów, wygrywały na piaskach Sahary. Patent Kegresse polegał na kombinacji przodu klasycznego samochodu osobowego z tylnym napędem gąsienicowym. Dodatkowo w przednim zderzaku umieszczono walec ułatwiający pokonywanie rowów. W naszej armii podwozia wykorzystano do budowy samochodów pancernych i holowników armat. Po kampanii wrześniowej Niemcy sporą cześć tych maszyn wywieźli do Norwegii i stamtąd jeden mocno zniszczony egzemplarz zdobył komandor Sebastian Draga. Obecnie pracuje przy jego rekonstrukcji. Złożymy widzom raport z przebiegu tych prac. "Busko źródłami sławne" Następnie ruszymy na południe, by zająć się wielką karierą małego miasteczka. Busko to jedno z najstarszych miast w Polsce. Dziś tętni życiem i jest miejscowością znaną. A jak było w przeszłości? "Wojna w miniaturze" Kolejnym miejscem które odwiedzimy, będzie Sandomierz. Tu umówiliśmy się z nauczycielem historii, który wie, jak zaintrygować swoim przedmiotem młodych i najmłodszych. To naprawdę niezwykły pomysł edukacyjny nakierowany na młodych ludzi niewidzących świata poza cyfrową rzeczywistością gier komputerowych. Stowarzyszenie Modelarzy Redukcyjnych budujące wojenne dioramy wpadło na pomysł namówienia ich do odtwarzania bitew Września 1939 roku - najpierw przez klejenie modeli sprzętu, poprzez studiowanie prac historyków wojskowości, po rozgrywanie w miniaturze konkretnych bitew, np. bitwy pod Mokrą. Tu zaczynają się młodzi ludzie czuć dowódcami i żołnierzami tamtego czasu. 02:45 NASZ PAN JANEK Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1998 Scenariusz: Krzysztof Bielecki Wykonawcy: Jan Kobuszewski Jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej lubianych aktorów komediowych. W swej sztuce jest lirykiem, łączy uśmiech z refleksją. Nie wywołuje rechotu, lecz śmiech i zadumę. Ma w sobie coś takiego, co budzi sympatię. Dlatego o Janie Kobuszewskim często usłyszeć można: nasz pan Janek. Program jest próbą ukazania portretu takiego właśnie Jana Kobuszewskiego - wrażliwego i refleksyjnego człowieka o bogatej osobowości, wielkiego aktora i humorysty. Wypowiedzi bohatera wzbogacą archiwalia: fragmenty spektakli teatralnych i filmów, w których zagrał, programów kabaretowych i telewizyjnych, w których uczestniczył, tworząc niezapomniane kreacje i po mistrzowsku, w sobie tylko właściwy sposób interpretując piosenki. 03:25 RIESE - TAJEMNICE WYKUTE W SKALE Dokument fabularyzowany, 59 min, Polska, 2012 Reżyseria: Wojciech Malinowski, Maciej Kieres Scenariusz: Wojciech Malinowski Zdjęcia: Piotr Sędzikowski, Marcin Grobelny, Artur Stoiński Dokument fabularyzowany o kompleksie "Riese" (Olbrzym) w Górach Sowich to projekt filmowo - edukacyjny, który przybliża widzowi niezwykłą historię podziemnego miasta i wspaniałego zamku. Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1941, kiedy to Niemcy hitlerowskie, wskutek nasilających się nalotów alianckich, przeniosły dużą część produkcji zbrojeniowej w rejon Sudetów i Gór Harzu. Wówczas to powstał projekt zakładający wydrążenie w skałach Gór Sowich potężnych bunkrów i podziemnych budowli oraz przekształcenie Zamku Książ w kwaterę główną Hitlera. Plany zakładały potężne prace: utworzenie wielkich przestrzeni wydrążonych pod zamkiem, budowę olbrzymich tuneli i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach Sowich, przekształcenie całej siatki okolicznych dróg, a także połączenie całości siecią kolei wąskotorowej. Nadzór nad budowami prowadziły dwie organizacje: od jesieni 1943 r. była to spółka Industriegemeinschaft Schlesien AG, a od kwietnia 1944 r. - organizacja Todt. Do ich dyspozycji przekazano kilkadziesiąt tysięcy więźniów oraz jeńców wojennych, którzy pracowali dzień i noc, w nieludzkich warunkach, by jak najszybciej ukończyć prace. Film ma pokazać nie tylko rozmach przedsięwzięcia, ciekawą historię, ale również martyrologiczny aspekt tych wydarzeń, poprzez wspomnienia i wypowiedzi więźniów z całej Europy wykonujących tu niewolniczą pracę. Była to najkosztowniejsza budowa kwater wojskowych i obiektów strategicznych ówczesnych Niemiec. Rozmach budowlano - inżynierski był na najwyższym wówczas dostępnym poziomie. Wedle danych z września 1944 roku produkcja tych schronów (wraz ze schronami w Wilczym Szańcu i w Pullach pod Monachium) obejmowała 257 tysięcy m3; betonu zbrojonego stalą, 213 tysięcy m3; tuneli, 58 km dróg z sześcioma mostami, 100 km rurociągów. Prace zostały wykonane tylko w części, gdyż przerwało je wkroczenie Armii Czerwonej. Wiele podziemnych konstrukcji zostało wtedy zniszczonych, do dziś jednak zachowały się prowadzące do nich tunele.