TVP Historia Czwartek, 21.11.2024 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1877 - Edison ogłosił wynalezienie fonografu; 1947 - reaktywowano Białowieski Park Narodowy; 1964 - papież Paweł VI zatwierdził dekret "Unitatis Redintegratio" stanowiący zmianę stosunku Kościoła do ekumenizmu; 1990 - Margaret Thatcher zrezygnowała z kandydowania na premiera Wielkiej Brytanii; 06:55 WOJOWNICY CZASU - ZAKON W ODWROCIE, CZYLI ŚWIECINO 1462 ODC. 99 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Zwycięstwo nad Krzyżakami odniesione w pamiętnej bitwie na polach Grunwaldu w 1410 roku nie zakończyło polskich kłopotów z zakonem wojowniczych Teutonów. Wojna stoczona z nimi w latach 1409 - 1410 osłabiła ich, ale nie zniszczyła całkowicie. Pół wieku później, w 1462 roku pod Świecinem doszło do starcia, które było przełomem w kolejnej wojnie z zakonem. 07:30 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 10 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. 08:25 STULECIE WINNYCH - ODC. 42 (S. IV, ODC. 3) Serial historyczny, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Małgorzata Retei, Piotr Rzepka, Ariadna Lewańska Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Piotr Rogucki, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Arkadiusz Janiczek, Lesław Żurek, Ina Sobala, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Andrzej Andrzejewski, Sonia Mietielica, Filip Gurłacz, Krzysztof Cybulski Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Mania pogrąża się w rozpaczy, ale jak zawsze może liczyć na wsparcie siostry. Ania na przekór wszystkiemu postanawia zjednoczyć Winnych i zebrać całą rodzinę na święta. Szuka sposobu na ściągnięcie Ewy z Izraela, co w tych czasach graniczy z cudem. Czy Ania zobaczy jeszcze ukochaną córkę? Po śmierci Lotty, do domu wraca Antek. Syn Jaśka próbuje się odnaleźć w nowej rzeczywistości, a pomagają mu wpierający go dziadek i Mirka, szalona hipiska. Iskierkę nadziei w życie Winnych wnosi wybór Karola Wojtyły na papieża. 09:20 HISTORIA POLSKI - WYSPIAŃSKI - KRAKÓW - MELANCHOLIA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1996 Reżyseria: Wojciech Szulczyński Scenariusz: Wojciech Szulczyński, Leszek Danilczyk Wykonawcy: Tadeusz Kantor, Jan Błoński, Józef Tischner, Mieczysław Porębski Film przedstawia związki Stanisława Wyspiańskiego z Krakowem poprzez rozmaite projekty, które artysta realizował w mieście i dla miasta, a także o jego związkach z modernistyczną filozofią i estetyką. O Wyspiańskim wypowiadają się: Tadeusz Kantor, Mieczysław Porębski, Jan Błoński, ks. Józef Tischner. W filmie zamieszczono też zdjęcia współczesnego Krakowa. 10:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - EBEN EMAEL CZ 2 Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykl popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Bogusław Wołoszański przedstawia historię zdobycia przez niemieckich spadochroniarzy fortu Eben Emael, pełniącego kluczową rolę w belgijskim systemie obronnym. Fort ten, zbudowany w newralgicznym miejscu połączenia Mozy z Kanałem Alberta, miał w maju 1940 roku zagrodzić drogę wojskom niemieckim w ich pochodzie w głąb Belgii i Francji. Opanowanie fortu przez niemieckich spadochroniarzy pozwoliło na sforsowanie Kanału Alberta przez główne siły niemieckie i w konsekwencji szybkie opanowanie Belgii. W drugiej części Bogusław Wołoszański kontynuuje oprowadzanie po zabudowaniach fortu Eben Emael. Na zakończenie audycji spotkanie z telewidzami w ramach Klubu Encyklopedii II Wojny Światowej. 10:55 PODZIEMNE WŁOCHY - BERGAMO. ODC. 6/8 (UNDER ITALY) Serial dokumentalny, 60 min, Włochy, 2016 Reżyseria: Dario Marani Pełna przygód podróż po podziemnym, nieznanym i tajemniczym świecie kryjącym się zarówno pod największymi miastami, ale i wioskami Włoch. Miały one często ogromne znaczenie historyczne, dlatego ich eksploracja pozwala poznać od podszewki dawne i współczesne dzieje tego kraju. W każdym odcinku gospodarz serii, amerykański archeolog Darius Arya, osobiście odkrywa włoskie podziemia: od Rzymu do Neapolu, od Narni do Gran Sasso, przez miejsca o ogromnym znaczeniu historycznym i archeologicznym, po współczesne miejskie kanały, a to pozwala prześledzić historię Italii od prehistorii, przez epokę grecko - rzymską, wczesnego chrześcijaństwa i średniowiecze do dziś. 11:55 PRZYPADEK POLSKI. POLITYKA I IDEE - ODC. 42 Magazyn historyczny, 15 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jacek Kloczowski Zdjęcia: Wojciech Kursa "Przypadek Polski. Polityka i idee" to cykl programów przedstawiających najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. Autorem scenariuszy poszczególnych odcinków jest dr Jacek Kloczkowski, wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie. Realizacja cyklu będzie łączyć wypowiedzi narratora nagrywane w wybranych miejscach nawiązujących do biografii i idei politycznych przedstawianych postaci z uzupełniającymi je wypowiedziami ekspertów nagrywanymi w studio na odpowiednio graficznie zaaranżowanym tle. Całość uzupełnią ujęcia filmowe oraz ikonografia dotycząca danego tematu /zdjęcia, pisma, dzieła malarskie/ przedstawiona przy użyciu grafiki komputerowej. Towarzyszyć im będzie narracja prowadzona z offu. 12:15 ZMIENNICY - ODC. 8/15 - FARTOWNY DZIEŃ Serial TVP, 59 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Krystyna Kołodziejczyk, Irena Kwiatkowska, Mieczysław Czechowicz, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Jan Łomnicki, Ignacy Machowski, Piotr Pręgowski, Bronisław Pawlik Podczas pogoni za ekspresem Krashan wyciąga broń. Korzystając z jego nieuwagi, Jacek ucieka. Krashan i Kuśmider jadą dalej, ale wkrótce zostają ujęci przez milicję. Nie wiadomo jednak, co zrobili z pieniędzmi. Taksówką jeździ teraz Kasia. Wiezie panią Koniuszkową, a później zapomina zabrać z wozu swój prawdziwy dowód. Jacek znajduje w skrytce dokumenty i odwozi do jej domu. Zostaje przyjęty przez rodziców dziewczyny jako kandydat na męża i umawia się z Kasią na randkę. Żeby spotkanie mogło dojść do skutku, Kasia prosi Mariana Koniuszkę, by jeździł za nią całą niedzielę. 13:30 NIEZWYKŁE OBIEKTY PODZIEMNEGO PARYŻA (FORBIDDEN PARIS: UNDERGROUND MEGASTRUCTURES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Lektor: Marek Ciuniel Każdy słyszał o Paryżu i jego architektonicznych skarbach. Ale Miasto Świateł ma jeszcze wiele tajemnic do odkrycia. Pod swoimi chodnikami stolica Francji skrywa tajemnicze, niebezpieczne i nieznane megastruktury. Te podziemne konstrukcje są wyjątkowe i niezbędne dla miasta, stanowiły też ogromne wyzwanie dla ich budowniczych. 14:35 ŻWIRKO I WIGURA. 15 DNI CHWAŁY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Kloc Pełna unikatowych materiałów archiwalnych opowieść o wielkim zwycięstwie i tragicznej śmierci pilota Franciszka Żwirki i konstruktora samolotu Stanisława Wigury. Ich wygrana w międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge International de Turisme w 1932 roku (29 lat po pierwszym locie braci Wright), była sukcesem, który wzbudził w Polsce ogromny entuzjazm. Niestety, obaj zginęli zaledwie 15 dni później w katastrofie pod Cierlickiem (na Śląsku Cieszyńskim). Bohaterami tej opowieści są legendarni pionierzy polskiego lotnictwa. Aby rozwijać swoją pasję często ryzykują życiem. Porucznik Franciszek Żwirko jest brawurowym i obdarzonym wielką fantazją pilotem. Stanisław Wigura to młody, zdolny inżynier, który już podczas studiów na Politechnice Warszawskiej, mimo braku środków i odpowiedniego zaplecza, wraz z kolegami zaczął budować pierwsze samoloty (RWD). 15:35 KORONA KRÓLÓW - ODC 119 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak, Wojciech Pacyna Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Ewa Bulanda, Anna Stańko Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Paweł Figurski, Romuald Lewandowski, Krzysztof Pakulski, Rafał Paradowski, Tomasz Wójcik Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Andrzej Hausner, Aleksandra Przesław, Mirosław Jękot, Karina Seweryn, Kacper Lech, Marcin Bubółka, Monika Radziwon, Dagmara Brodziak, Dominik Łoś, Maksymilian Michasiów, Katarzyna Radochońska, Wojciech Czerwiński, Zbigniew Waleryś, Ziemowit Wasilewski, Paulina Masiak Siostra Kazimierza martwi się o swojego syna Andrzeja, dlatego postanawia ruszyć za nim do Neapolu. Kazimierz nie pochwala jej decyzji, o czym otwarcie mówi. Adelajda bezskutecznie pragnie zbliżyć się do Elżbiety. Jej starania niestety powodują spore napięcie między kobietami. Kat narzeka na małżeńskie życie. Po latach samotności Mela chce rządzić jego przestrzenią, co nie do końca mu odpowiada. 16:10 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA Cykl dokumentalny, 47 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Widowisko historyczne przybliżające postać Otto Skorzenego, Austriaka, którego rodzina pochodziła spod Kwidzynia. Dlaczego to on stał się ulubionym oficerem Hitlera? W jaki sposób udało mu się dostąpić takiego zaszczytu? Był on założycielem i dowódcą pierwszej niemieckiej jednostki specjalnej SS. W 1943 roku wraz z oddziałem wziął udział w akcji uwolnienia Benito Mussoliniego, uwięzionego w hotelu Campo Imperatore. Skorzeny przypisał sobie zasługę powodzenia całej operacji i został awansowany do stopnia SS - Sturmbannfuhrera. Jego najważniejszym zadaniem było wylądowanie wraz z komandosami w górach pod Teheranem i zlikwidowanie Roosvelta - prezydenta Stanów Zjednoczonych, który przybył na koferencję do Teheranu. Kulisy spotkanie Stalina, Churchila i Roosevelta w Teheranie. 17:10 HISTORIA POLSKI - OBRONA LWOWA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Krzysztof Lang Ulicami zabytkowego Lwowa spaceruje z aparatem fotograficznym Katarzyna Łoza. Utrwala na kliszy najciekawsze zakątki, stare kamienice, świątynie, wieżyczki kościołów, uniwersytet, katedrę, gmach opery, dworzec kolejowy. Jej pierwsza wizyta w tym mieście trwała zaledwie dwa dni. To wystarczyło, by zakochała się we Lwowie, który wywarłna niej niezapomniane wrażenie. Postanowiła, że jeszcze tu wróci. Odwiedzała potem miasto kilkakrotnie, aż w końcu przyjechała na stypendium i została na zawsze. Jej mężem jest Ukrainiec Wasyl, mają dwoje małych dzieci, Martę i Wiktora. Katarzyna Łoza mieszka na stałe we Lwowie od ośmiu lat, tu pracuje i realizuje swoje pasje. Jest przewodniczką wycieczek dla szkół, nie wyobraża sobie ciekawszego miejsca na ziemi. W filmie Krzysztofa Langa jest nie tylko przewodnikiem po mieście, ale także po historii Lwowa. Krążąc po uliczkach, przywołuje miejsca i fakty, które miały i mają wielkie znaczenie dla Polaków, ale także dla Ukraińców. Na temat burzliwych dziejów Lwowa i wydarzeń związanych z obroną miasta w 1918 r. wypowiadają się historycy: prof. Stanisław Nicieja, prof. Jarosław Hrycak oraz dr Oleh Pawlyszyn. Historyczne fakty stały się okazją do przedstawienia relacji polsko - ukraińskich dawniej i dziś. 1 listopada 1918 r. wybuchło we Lwowie powstanie. Obrona miasta przed wojskami ukraińskimi i narzucaną siłą władzą trwała do połowy 1919 r. W walkach brali udział głównie młodzi ludzie, wielu nie przekroczyło wtedy 17. roku życia, a najmłodszy z nich miał zaledwie 9 lat. Uczniów, studentów, chłopców i dziewczęta ofiarnie broniących swojego miasta określono mianem Orląt Lwowskich. W pokazanych w filmie inscenizacjach bohaterami są właśnie oni - uczniowie gimnazjum im. Sienkiewicza. Najbardziej znanym z nich był 13 - letni Antoś Petrykiewicz, który zginął na polu walki. Najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari został odznaczony pośmiertnie w dowód olbrzymich zasług położonych w walce Polaków o obronę Lwowa. Historia walki "orląt", których przeciwnikami były ukraińskie oddziały strzelców siczowych, przeplata się z dziejami Polaków i ich rodzin związanych z tym miastem od urodzenia. O swoim życiu i losach swoich bliskich opowiadają siostry Irena i Jadwiga Zappe, Janina Zamoyska oraz prof. Maria Tarnawiecka, córka wybitnego architekta, budowniczego Lwowa. Tłem opowieści historycznych i współczesnych jest oczywiście sam Lwów, z pięknymi secesyjnymi kamienicami i wszystkimi zabytkami. Kamera rejestruje najważniejsze budowle i wspaniałe wnętrza, odsłania tajemnice cmentarza Łyczakowskiego - lwowskiej nekropolii usianej polskimi grobami. W filmie wykorzystano stare zdjęcia i materiały archiwalne. W inscenizacjach historycznych m. in. wzięli udział jako "orlęta" uczniowie Szkoły Podstawowej nr 10 im. Św. Marii Magdaleny we Lwowie. 18:10 FLESZ HISTORII - ODC. 688 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. 18:25 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 12 GORZKI POKÓJ, ŻYWA PAMIĘĆ. 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Marek Szczepanek Prowadzący: Krzysztof Mroczkowski Cykl programów przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II wojny światowej. Opowieść o lotnikach, uzupełniona o dane bitewne, techniczne oraz materiały wspomnieniowe dotąd niepublikowane, pochodzące ze zbiorów Fundacji Charytatywnej Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie. Obecnie w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego. Historia lotników, którzy walczyli w szeregach Polish Air Force w latach 1939-1941, czyli od chwili ewakuacji, po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku, po koniec Bitwy o Anglię. 18:50 STULECIE WINNYCH - ODC. 43 (S. IV, ODC. 4) Serial historyczny, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Małgorzata Retei, Michał Buszewicz, Ariadna Lewańska Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Weronika Humaj, Lesław Żurek, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Filip Gurłacz, Iga Górecka, Sabina Bednarz, Oliwia Sekita, Dariusz Toczek, Magdalena Bendek, Maja Barełkowska, Artur Steranko, Paulina Policzkiewicz, Wojciech Kalita, Kinga Zygmunt Rodzina Winnych wspólnie kolęduje z okazji Jasełek. Jasiek, dumny z syna, chwali się, że ten jest najlepszy na roku. Ania i Andzia nie mogą się nacieszyć obecnością małego Stasia. Jerzyk szantażowany przez służby, znajduje się w dramatycznej sytuacji. Ceną za utrzymanie biznesu jest donoszenie na najbliższych. Rozwija się związek Mirki i Antka. Źle dzieje się w małżeństwie Basi i Tomka. Bliźniaczki są świadkami ich ciągłych kłótni. Kasia poznaje uroczego lekarza, kolegę z roku Ewy. Przyjazd papieża Jana Pawła II budzi w rodzinie Winnych nadzieję na lepsze. 19:40 NA TROPACH HISTORII - (23.01.2022) DOM ARIAŃSKI Program historyczny, 12 min, Polska, 2022 Autor: Dorota Kosierkiewicz Cykl przybliżający historię województwa świętokrzyskiego: miejscowości, domów, ulic, ludzi. Opisując zrywy narodowe, klęski, wielkie i małe zwycięstwa, najnowsze odkrycia archeologiczne i geologiczne. 20:00 ZELDOWICZ. TEORIA SPALANIA I DETONACJI (JAKUB ZELDOVICZ. TEORIA SPALANIA I WYBUCHU) Film dokumentalny, 42 min, Białoruś, 2019 Reżyseria: Aleksiej Makarenko Scenariusz: Adżelika Nowikowa Lektor: Maciej Guzowski Kiedy jego prace naukowe były publikowane w zagranicznych czasopismach, amerykańscy fizycy nie mieli wątpliwości, że pod jednym imieniem kryje się cały instytut naukowy. Co jednak w tym dziwnego, biorąc pod uwagę, że w wieku 25 lat obronił pracę doktorską, nie mając nawet wyższego wykształcenia! Jakim był człowiekiem jeden z głównych twórców sowieckiej bomby atomowej? W jakich warunkach musiał pracować? I dlaczego temu okularnikowi pozwalano w czasach Stalina na tak wiele? Film poświęcony trudnej osobowości naukowca i trudnej epoce, która nie mogła go pokonać. Jakow Borisowicz Zeldowicz odegrał wielką rolę w rozwoju sowieckiej broni jądrowej i dokonał znaczącego wkładu w takich dziedzinach nauki, jak fizyka jądrowa, fizyka cząstek elementarnych, astrofizyka, kosmologia i ogólna teoria względności. 20:50 JACK STRONG Film sensacyjny, 122 min, Polska, 2014 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Władysław Pasikowski Zdjęcia: Magdalena Górka Aktorzy: Marcin Dorociński, Maja Ostaszewska, Patrick Wilson, Oleg Maslennikow, Ireneusz Czop, Mirosław Baka, Krzysztof Pieczyński Film o Ryszardzie Kuklińskim - człowieku, który będąc w samym środku systemu, podejmuje samotną batalię przeciw Sowietom. Dzięki swojej determinacji rozpoczyna wieloletnią współpracę z CIA. Odtąd życie jego i jego rodziny jest zagrożone, a jeden nieostrożny ruch może doprowadzić do tragedii. 23:05 SENSACJE XX WIEKU - PUCZ JANAJEWA, CZ. 1 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program przedstawia okoliczności dojścia do władzy w 1985 roku Michaiła Gorbaczowa, próbę zreformowania ZSRR i gwałtowne nasilenie ruchów wolnościowych w republikach, na co władze centralne postanowiły zareagować wprowadzeniem stanu wyjątkowego. 23:35 SENSACJE XX WIEKU - PUCZ JANAJEWA, CZ. 2 Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański W kolejnym odcinku Bogusław Wołoszański przedstawia wydarzenia związane z puczem 1991 r. W sierpniu 1991 r. grupa szefów KGB i członków rządu ZSRR podjęła próbę przechwycenia władzy. Według oficjalnej wersji Michaił Gorbaczow został uwięziony w swojej wilii na Krymie. W Moskwie spiskowcy przystąpili do internowania członków najwyższych władz. Taka jest oficjalna wersja, ale dziś wiadomo, że można ją podważyć. Wiele wskazuje na to, że Gorbaczow postanowił dokonać puczu przeciwko sobie, jednakże jego rachuby zawiodły. 00:05 JEŃCY Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1995 Reżyseria: Wojciech Maciejewski Scenariusz: Wojciech Maciejewski Losy jeńców radzieckich przebywających w polskiej niewoli w czasie i po wojnie polsko - radzieckiej 1920 - 21 roku. W filmie wywiady z naukowcami, relacje świadków, wypowiedzi dziennikarzy i publicystów radzieckich. 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 336 WSPÓLNY LOS, WSPÓLNY WRÓG Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Było nie minęło" to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. Wracamy do tematu powstania styczniowego, a na miejsce akcji wybieramy Lublin. Dojrzewanie niepodległościowego zrywu w tym mieście miało charakter narastających impulsów. Tu żywe było także wspomnienie wielkiej Rzeczypospolitej, wspominano układ w Krewie, Unię w Horodle czy czasy Unii Lubelskiej, wskazując, że czas sprzymierzenia z Litwą był okresem świetności i dobrobytu. Dwunastego sierpnia 1861 roku, z okazji rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej, odbyła się wielotysięczna demonstracja na placu, który obecnie nosi nazwę Plac Litewski. Wojsko carskie zagrodziło drogę manifestantom, nie pozwalając na złożenie kwiatów pod pomnikiem Unii Lubelskiej. Mimo groźby użycia broni przez żołnierzy młoda dziewczyna, Henryka Pustowójtówna przedarła się przez kordon. Czyn ten zjednał jej powszechny podziw, ale naraził ją na represje ze strony władz carskich. W programie przypomnimy lubelskie wydarzenia związane z narastaniem nastrojów, które ostatecznie doprowadziły do wybuchu powstania. 01:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - NIEZWYKŁE ROZKAZY HITLERA Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczny program popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony agresji niemieckiej na Belgię i Francję oraz ewakuacji aliantów spod Dunkierki.