TVP Historia Niedziela, 24.11.2024 07:20 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1859 - Darwin wydał książkę "O powstawaniu gatunków"'; 1904 - do nowozbudowanego więzienia przy Rakowieckiej przyjęto pierwszych więźniów; 1919 - powstał teatr "Reduta" Limanowskiego i Osterwy; 07:30 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 205 (SEZON 2 ODC. 80) Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz Scenariusz: Ewa Ratusińska, Anna Krasuska, Monika Zięba-Rybowska Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Arkadiusz Janiczek, Wiktor Korzeniewski, Adrian Budakov, Krzysztof Brzazgoń, Karol Lelek, Maciej Maciejewski, Sebastian Badurek, Renia Gosławska, Adam Zdrójkowski, Magdalena Łoś, Wioletta Komar, Sandra Obrębska, Maria Pawłowska, Przemysław Stippa Pchły na Wawelu. Wiosna 1432. Jagiełło (Sebastian Skoczeń) jest zmęczony życiem - doskwiera mu zdrowie i martwi się o przyszłość Korony. Tymczasem Świdrygiełło (Michał Chruściel) całkowicie przestaje się z nim liczyć i stawia na sojusz z Krzyżakami. Księżna Anna (Weronika Malik) próbuje przekonać męża, aby pogodził się z Jagiełłą i polskimi panami. Po śmierci brata sięgnie wtedy po polską koronę. A królowa (Maria Pawłowska) walczy z pchłami. Ochmistrz Malski (Wiktor Korzeniewski) każe służkom i praczkom wszystko prać i czyścić. Arcybiskup Jastrzębiec (Arkadiusz Janiczek) toruje Dziersławowi (Karol Lelek) drogę do dworskiej kariery. Okazuje się, że z młodziana jest znakomity dyplomata. Przekonuje do siebie nie tylko króla, ale także biskupa Oleśnickiego (Przemysław Stippa) i dostaje posadę w królewskiej kancelarii. W Krakowie Lech (Mariusz Jakus) planuje mieszczańską przyszłość wnuczki, tymczasem Jagna (Malwina Dubowska) chce iść w ślady dziadka. 08:00 W DUCHU NIEZALEŻNOŚCI Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Kot Scenariusz: Piotr Kot Muzyka: Joanna Badełek Historia usamodzielnienia się prawosławia i powstania niezależnego Kościoła w Polsce. Próba odpowiedzi na pytanie, jak decyzje, które zostały podjęte 100 lat temu wpłynęły na ten Kościół i jego miejsce w polskiej oraz europejskiej rzeczywistości. Niezaprzeczalnie ważnymi elementami tego procesu był okres I Rzeczpospolitej, odzyskanie niepodległości, dwudziestolecie międzywojenne oraz druga wojna światowa i komunizm. Zaś ważnymi postaciami autokefalii byli metropolici: Jerzy Jaroszewski i Dionizy Waledyński, a także wielu innych biskupów, duchownych, działaczy i polityków. 09:05 WIEDŹMIN - ODC. 9/13 ŚWIĄTYNIA MELITELE Serial fantastyczno - przygodowy, 45 min, Polska, 2002 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Michał Szczerbic Zdjęcia: Bogdan Stachurski Muzyka: Grzegorz Ciechowski Aktorzy: Michał Żebrowski, Anna Dymna, Ewa Wiśniewska, Grażyna Wolszczak, Andrzej Chyra, Maciej Kozłowski, Zbigniew Zamachowski, Michał Milowicz, Dorota Kamińska, Henryk Talar, Karolina Gruszka, Agnieszka Sitek, Maja Ostaszewska, Agata Buzek, Daniel Olbrychski Wykonując swoją ryzykowną pracę, wiedźmin Geralt zostaje ranny na bagnach. Ostatkiem sił wraca do świątyni Melitele, gdzie kolejny już raz Matka Nenneke otacza go troskliwą opieką. W rekonwalescencji pomaga także młoda kapłanka i wieszczka Iola oraz mała dziewczynka, Cirilla. Dziecko okazuje się wnuczką Calanthe, ostatnim potomkiem królewskiego rodu Starszej Krwi. Cintra bowiem została splądrowana przez cesarza potężnego Nilfgardu, wielu jej mieszkańców, wraz z mężną królową, zginęło. Setki uciekinierów oraz prześladowane elfy szukają schronienia w świątyni Melitele w Ellander. Geralt pojmuje, że niełatwo uciec przeznaczeniu, że losy jego i Ciri są ściśle ze sobą powiązane. Tymczasem intrygant i renegat Falwick, w zmowie z cesarzem Nilfgardu, poszukuje ocalałej z rzezi Cintry następczyni tronu. Trop prowadzi do Ellander i tam też przybywają rycerze Zakonu Białej Róży. Nenneke nie godzi się na inspekcję świątyni, a stającego w jej obronie Geralta porywczy, świeżo pasowany rycerzyk Tailles wyzywa na pojedynek. Zaniepokojona działaniami wojennymi i wizjami Ioli Matka Nenneke zleca wiedźminowi misję. Geralt ma jechać do Brokilonu i upewnić się, że Ciri znajdzie tam schronienie przed siepaczami cesarza i Falwickową kompanią. Przez krótki czas pobytu w Ellander wiedźmin i Dziecko Przeznaczenia bardzo się zaprzyjaźnili. Niemogący działać otwarcie Falwick zleca zadanie poszukiwania Cirilli grasującej w górach bandzie, na której czele stoi bezlitosna wojowniczka, z racji krwawego obchodzenia się z napadniętymi zwana Dzierzbą. Podobno nim zajęła się rozbojem, nosiła imię Renfri. 09:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - OSTRÓW LEDNICKI Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W kolejnym odcinku odwiedzimy Ostrów Lednicki, nazywany też wyspą władców. To na tej wyspie bowiem rodziła się polska państwowość, najprawdopodobniej tu książę Mieszko przyjmował chrzest, tu też narodził się pierwszy król Polski. W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego pełnił rolę centrum wczesnopiastowskiej Polski. Do dziś zachowały się tam pozostałości najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo - sakralnej z X wieku, relikty drewniano - ziemnych wałów obronnych czy umocnień brzegowych. O roli tego miejsca opowie Andrzej Wyrwa, dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Niedaleko ruin palatium, kaplicy baptysterium i krzyża ufundowanego z okazji 1000 - lecia śmierci Mieszka I, archeolodzy odsłonili pozostałości niewielkiej kamiennej świątyni. W jej wnętrzu znaleziono ślady pochówków uważane za miejsce wiecznego spoczynku synów Bolesława Chrobrego. Zwiedzając wyspę, można spacerować drogą, która prowadziła wokół grodu, obejrzeć jego makietę oraz odwiedzić zrekonstruowane domy w osadzie rzemieślniczej. O tym, czym zajmowali się ludzie żyjący tutaj przed wiekami oraz jakie skarby na Ostrowie odkryto, opowie archeolog i kustosz Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Arkadiusz Tabaka. 10:05 HISTORIA KUCHNI POLSKIEJ - ODC. 22 Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Rostworowski, Mirosław Bork Scenariusz: Jarosław Dumanowski, Mirosław Bork Trudno uwierzyć, że do tej pory nie powstał serial na temat polskiej kuchni pokazujący, w sposób systematyczny i zgodny z najnowszymi badaniami, dziedzictwo kulinarne otrzymane od naszych przodków. "Historia kuchni polskiej" w 26 czterdziestominutowych odcinkach wypełnia tę lukę zabierając widzów w podróż przez niezwykłe smaki, tradycje i obyczaje. Scenariusz serialu powstał w oparciu o prace naukowe prof. Jarosława Dumanowskiego - głównego eksperta i prowadzącego narrację. Odtworzenia potraw obecnych na polskich stołach od czasów Chrztu Polski do współczesności, dokonał Maciej Nowicki, twórca nowego trendu w polskiej kuchni - historycznej rekonstrukcji kulinarnej. Wnikliwe przedstawienie tła historycznego pozwala na zrozumienie okoliczności, w których kształtowała się polska kuchnia. Rozmowy ze specjalistami z Polski i ze świata uzupełniają narrację ukazując przenikanie idei i potraw ponad europejskimi granicami. Przywołanie konkretnych przepisów i ich odtworzenie w profesjonalnym studiu kulinarnym, ułatwia widzom zrozumienie smaków i technik przygotowywania potraw z przeszłości, a chronologia odcinków odpowiada najważniejszym zmianom zachodzącym w polskiej kuchni w kolejnych okresach historycznych. "Historia kuchni polskiej" to historia polskiej kultury materialnej w wersji dla każdego. 10:55 WYSPY OWCZE - SEKRETNE PIĘKNO (DIE FÄRÖER - RAUE SCHÖNHEIT IM ATLANTIK) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Lars Pffeifer Scenariusz: Holger Riedel Film dokumentalny o Wyspach Owczych i heroicznych historiach w tym jednym z najbardziej odległych regionów Europy. Wyspy Owcze na północnym Atlantyku, położone pośrodku Prądu Zatokowego między Szkocją a Islandią, to archipelag osiemnastu zielonych wysp wulkanicznych, na których w ciągu ostatniego tysiąca lat rozwinęła się wyjątkowa kultura. Jako bezpośredni potomkowie wikingów, mieszkańcy Wysp Owczych czują się przywiązani do swoich tradycji i trzymają się zwyczajów, nie tracąc przy tym zalet współczesnego i zglobalizowanego świata - od archaicznej kultury myśliwych i pasterskich po sztukę współczesną. Z najwyższym wskaźnikiem urodzeń w Europie i najniższymi nierównościami społecznymi na świecie, zaledwie pięćdziesiąt tysięcy mieszkańców Wysp Owczych to wyjątkowy lud żyjący w jednym z ostatnich naturalnych rajów w Europie. 11:45 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 4 EBRO (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 4 EBRO) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek czwarty opowiada o najdłuższej rzece w Hiszpanii - Ebro. W Górach Kantabryjskich w okolicy Fontibre (prowincja Kantabria) płynie w kierunku południowo - wschodnim przez Kotlinę Aragońską, dalej w postaci przełomu między Caspe i Tortosą przepływa przez nadbrzeżne Góry Katalońskie i deltą uchodzi do Morza Śródziemnego (prowincja Tarragona). Rzeka Ebro słynie z największych okazów suma w Europie. To tu rozegrała się największa operacja hiszpańskiej wojny domowej 1936 - 1939, nazywana bitwą nad Ebro. Miasto położone nad rzeką Ebro to Saragossa. 12:45 HISTORIA W OŻYWIONYCH OBRAZACH - WOJCIECH KOSSAK. OLSZYNKA GROCHOWSKA Cykl dokumentalny, 14 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marek Brodzki Scenariusz: Marek Brodzki Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Widzowie mają niepowtarzalną okazję, aby niejako wejść do wnętrza obrazu, przyjrzeć się jego bohaterom, usłyszeć ich rozmowy, a także poznać kontekst historyczny, w jakim znajdowała się Polska tuż przed momentem, kiedy wszyscy bohaterowie zastygli zamknięci w klatce czasu i ramie malarskiego dzieła. Warstwie fabularnej towarzyszy komentarz wybitnych historyków, znawców historii Polski. Taka forma edukacji może być przyczynkiem do lepszego zrozumienia zagadnień historycznych, pretekstem do dyskusji, a także znakomitym uatrakcyjnieniem zajęć szkolnych. 13:05 WOJOWNICY CZASU - OSTATNI MOST, CZYLI MARKET GARDEN 1944 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan 21 września 1944 roku w okolicy holenderskiej miejscowości Arnhem wylądowała licząca około 2 tysięcy żołnierzy 1 Samodzielna Brygada spadochronowa. Polscy spadochroniarze byli częścią olbrzymiego desantu wojsk sprzymierzonych, które w ramach zaplanowanej przez brytyjskiego marszałka Montgomery'ego operacji "Market Garden" miały przechwycić mosty na Renie zanim zniszczą go Niemcy. Ich bohaterska walka o z góry przegraną sprawę, nigdy nie została należycie doceniona... 13:50 TYLKO DLA TWOICH OCZU (FOR YOUR EYES ONLY) Film sensacyjny, 122 min, Wielka Brytania/USA 1981 Reżyseria: John Glen Scenariusz: Richard Maibaum, Michael G. Wilson Aktorzy: Roger Moore, Carole Bouquet, Chaim Topol, Lynn - Holly Johnson, Julian Glover, Cassandra Harris, Jill Bennett, Michael Gothard "Tylko dla twoich oczu" to dwunasty film o Jamesie Bondzie i piąty ("Żyj i pozwól umrzeć", "Człowiek ze złotym pistoletem", "Szpieg, który mnie kochał" oraz "Moonraker"), w którym główną rolę zagrał Roger Moore. Zrealizował go John Glen, drugi reżyser kilku z wcześniej nakręconych filmów "bondowskich". "Tylko dla twoich oczu" uzyskał - już niemal zwyczajowo - nominację do Oscara za znakomitą tytułową piosenkę w wykonaniu Sheeny Easton, poza tym jednak spotkał się ze skrajnymi opiniami krytyki. Jedni recenzenci zarzucali Bondowi, że "znormalniał" i "zmieszczaniał", nie jest już tak niezłomny jak dotąd, a jego przygody nie tak widowiskowe, choć oczywiście i tym razem wychodzi zwycięsko z każdej opresji. Inni z kolei podkreślali z uznaniem, że brytyjski agent ma wreszcie do czynienia z realniejszym wrogiem, a nie groteskowym wcieleniem wszelkiego zła, a bardziej prozaiczne gadżety, dostarczane mu przez niezmordowanego Q, nadają wreszcie postaci Bonda i całemu filmowi mniej komiksowy charakter. Gdy zamiast supernowoczesnym sportowym wozem musi uciekać malutkim, śmiesznym citroenem 2CV, rzeczywiście może liczyć bardziej na własną pomysłowość i spryt niż na techniczne możliwości pojazdu. Może właśnie dlatego w jednej ze scen dostaje, w uznaniu zasług dla brytyjskiego imperium, telefoniczne gratulacje od samej "Żelaznej Damy" - premier Margaret Thatcher, która na ekranie przybiera rysy aktorki Janet Brown. Podobnie niejednoznaczne opinie dotyczyły także "dziewczyny Bonda", którą tym razem zagrała francuska aktorka Carole Bouquet (znana m. in. z filmów "Mroczny przedmiot pożądania", "Wielkie zmęczenie" czy "Za piękna dla ciebie"). Jednych irytowały jej powolne ruchy i smutne spojrzenie, twierdzili, że - wbrew założeniom serii - między nią a Bondem, wielkim miłośnikiem pięknych kobiet, nic "nie iskrzy". Inni zachwycali się, że wreszcie partnerka Bonda nie jest tylko piękną lalką, obiektem seksualnym, lecz wnosi do filmu ciepło, uczuciowość i autentyczne emocje. Akcja "Tylko dla twoich oczu" nie odbiega właściwie od klasycznych schematów bondowskiej serii. U wybrzeży Grecji zostaje przypadkowo zatopiony angielski okręt szpiegowski. James Bond otrzymuje zadanie wydobycia z wraka supertajnego urządzenia kodowego, które służy do sterowania rakietami umieszczonymi na okrętach podwodnych. Załoga zatopionej jednostki nie zdążyła zniszczyć urządzenia, zanim okręt poszedł na dno i istnieje obawa, że może ono wpaść w ręce radzieckiego wywiadu. Brytyjski archeolog Havelock, który miał ustalić położenie wraku, zostaje zamordowany w tajemniczych okolicznościach. Jego córka Melina, chcąc pomścić ojca, przyłącza się do Jamesa Bonda. Prowadzone przez nich śledztwo wiedzie ich kolejno do Hiszpanii, włoskiego kurortu narciarskiego Cortina d'Ampezzo, na wyspę Korfu i do "kontynentalnej" Grecji. Gdy obojgu udaje się wreszcie, po różnych szalonych perypetiach, dotrzeć do zatopionego okrętu, okazuje się, że ktoś ich wyprzedził. (FOR YOUR EYES ONLY) 16:00 FAKE CZY HISTORIA? - ODC. 10 Program historyczny, 50 min, Polska, 2024 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska Reżyseria: Marzena Strąg Prowadzący: Wojciech Szeląg "Fake czy historia?" to program, który zgłębi kontrowersyjne tematy XX wieku, poddając je dyskusji z udziałem dwóch ekspertów o odmiennych poglądach. Program cechuje dynamiczne tempo i intensywne, 20 - minutowe debaty, które budują dramaturgię i wzbudzają emocje. Korzystamy z autentycznych przestrzeni Muzeum Historii Polski i Muzeum II Wojny Światowej jako historycznego tła dla debat, co nadaje głębi omawianym tematom. Interaktywny element polegający na głosowaniu widzów na eksperta, który przekonał ich do swojego stanowiska, angażuje publiczność, umożliwiając jej bezpośredni udział. Krótkie felietony pełnią funkcję narzędzia do pogłębiania omawianych tematów, zapewniając wszechstronne podejście. Narracja zachęci do krytycznego myślenia oraz do pogłębienia wiedzy widzów na temat spornych wydarzeń z przeszłości, ukazując różnorodne perspektywy i opinie. Obrońca pokoju w Europie czy jego grabarz? Brytyjski premier Neville Chamberlain i jego polityka appeasementu do dziś budzą emocje. O premiera Chamberlaina spierają się prof. Piotr Maciej Majewski i prof. Michał Leśniewski. Program prowadzi Wojciech Szeląg. 16:55 PLANETA SKARBÓW - ODC. 3 BLISKI WSCHÓD (PLANET OF TREASURES EP. 3 MIDDLE EAST) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 3 - "Bliski Wschód". Dawne imperia, pałace, meczety i legendarne place. Przed nami Isfahan, Persepolis, Teheran i Jazd w Iranie. Ale najpierw Wadi - Rum w Jordanii oraz pradawna nabatejska Petra wykuta w skale. Widoki zapierają dech w piersi. Nie jest to zwykła pustynia. Oto Wadi - Rum. Beduini żyją tu od 12 - tu tysięcy lat. Nabatejczycy przyszli do Petry z Jemenu. Surrealizm i absurd. Miasto wykute w skale po środku pustyni. Petra urosła w siłę, ponieważ leżała na przecięciu najstarszych szlaków handlowych. Wożono tędy kadzidło, mirrę i przyprawy takie, jak szafran, pieprz i cynamon. Wtedy były to rzeczy na wagę złota i przyczyniały do rozwoju handlu międzynarodowego. W oczach współczesnych Europejczyków Bliski Wschód to kraje prowadzące bulwersującą politykę, a zarazem kraina baśni i przepychu. Tak naprawdę znajdziemy tu zabytki wielkich cywilizacji oraz kultur jednoczonych i dzielonych przez religie. Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, które jako jedyne przetrwały próbę czasu. Miejsca, które pamiętają świat pełen różnorodności, a niekiedy i tolerancji. Symbol przeszłości, ale może też nadzieja na lepszą przyszłość. 18:00 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 4/13 Serial sensacyjny TVP, 43 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński W pobliżu zamku Czocha wybucha pożar. Jorg przedostaje się do ogarniętego płomieniami tajnego ośrodka ukrytego w lesie. Fotografuje znajdujący się tam reaktor atomowy. Na miejsce przybywają Globcke i Sauer. Widząc zabitego wartownika, Sauer wysyła do wnętrza zadymionego tunelu swojego pomocnika, Wolfa. W walce zwycięża Jorg, ale relacja Wolfa podsuwa Globckemu odpowiedź na pytanie, kim mógł być człowiek, który przedostał się do tajnych podziemi. Choć nie udaje mu się schwytać Jorga, nabiera przekonania, że jest on szpiegiem. W Paryżu komandor Compaigne i Czerny spotykają się z Joanną, która wyjawia im sekret zamku Czocha. To właśnie jest miejsce, do którego mają dotrzeć. Na Śląsku, gdzie wojska radzieckie toczą krwawe boje o Lubań odległy od Czochy o 20 kilometrów, generał Zawieniagin otrzymuje informacje od swojego szpiega "Kruka", że Niemcy odczytują radzieckie szyfrogramy. Generał musi przejąć maszynę lub zniszczyć ją, gdyż Stalin nie wybaczy mu, że pod jego bokiem pracowało takie urządzenie, a on nie znalazł sposobu, aby je zablokować. Uznaje więc, że należy dokonać desantu na zamek, co wydaje się samobójczym przedsięwzięciem. Generał nie troszczy się jednak o los swoich ludzi. Beer coraz częściej kręci się w pobliżu Natalii, chcąc się na niej zemścić po upokarzającej bójce z żołnierzami, o która ją obwinia. Zbiera informacje na jej temat, choć wciąż nie może znaleźć punktu zaczepienia. Wokół dziewczyny zaciska się pętla. Nowy wóz pelengacyjny coraz częściej i szybciej namierza miejsca, z których Natalia przekazuje radiogramy z wiadomościami od Jorga, lecz dziewczynie udaje się uniknąć aresztowania. Załoga wozu niespodziewanie odkrywa też, że w okolicy działa druga radiostacja, o czym jeden z techników informuje Globckego. Oznaczałoby to, że w małym miasteczku działa również drugi szpieg. 18:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ROGALIN Reportaż, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski, Katarzyna Sanocka W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Rogalin. Zespół pałacowo - parkowy w Rogalinie ma szczególne znaczeniem dla kultury polskiej dzięki wyjątkowym, ponadregionalnym wartościom zabytkowym, krajobrazowym oraz niematerialnym - związanym ze świadectwem życia i działalności rodziny Raczyńskich na przestrzeni ponad 150 lat. 19:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /10/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Burdż Chalifa w Zjednoczonych Emiratach Arabskich doskonale symbolizuje dynamikę rozwoju i wpływu Bliskiego Wschodu na świat. Na wygląd tej i wielu innych budowli na całym świecie miała wpływ tradycja islamska, zarówno obecna, jak i przeszła. Korzenie zastosowanej tu inżynierii sięgają wielkiego okresu rozwoju ludzkości: Złotego Wieku Islamu. Od VIII wieku zauważana jest fundamentalna zmiana w sposobie myślenia ludzi o nauce i inżynierii. Pozwoliła ona powstać jednej z najsłynniejszych budowli na naszej planecie, Taj Mahal. Ostatni z 10-odcinkowej serii dokumentalnej "Sekrety starożytnych inżynierów" ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 20:00 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY - ODC. 4/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. W serii kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 21:05 MATYLDA - ODC. 3 Serial kostiumowy, 43 min, Polska, 2024 Reżyseria: Małgorzata Adamska, Krzysztof Lang Scenariusz: Paweł Jurek, Marcin Grabowski, Andrzej Staszczyk, Sylwia Zientek Muzyka: Paweł Lucewicz Aktorzy: Kamil Szeptycki, Maria Kowalska, Mirosław Haniszewski, Dariusz Chojnacki, Jan Dravnel, Maria Maj, Magdalena Smalara, Aldona Jankowska, Anita Szepelska, Mateusz Mosiewicz, Ireneusz Czop, Małgorzata Buczkowska, Jędrzej Hycnar, Emma Giegżno, Maurycy Popiel Mocno pokiereszowany Boden nie chce przyznać się swojej gospodyni, że napadli na niego ludzie Rubina. Matylda wypytuje z kolei Gienię o Michała Rubina, za którego chce ją wydać Helena. Ta zdradza Matyldzie, że wychodząc za Michała zamieszkałaby znowu w pałacu, który kiedyś należał do jej rodziny. Boden nie zamierza puścić płazem napadu i zjawia się u Rubina z pogróżkami. Pod nieobecność we dworze Różańskich Matyldę odwiedza Ważkowa. Arystokratka dowiaduje się, że dziewczyna nie chce wyjść za mąż za Michała, za to jej serce mocniej bije dla doktora Bodena. Ważkowa obiecuje jej pomoc, zapewnia też Matyldę, że Boden jest bardzo dobrym człowiekiem. Witold jest świadkiem amorów Łukasika i Maryny i ostrzega go przed utratą stanowiska. Widząc to Wicher zwietrza szansę dla siebie, jednak na przeszkodzie staje mu nieznajomość pisma. Tymczasem Tadeusz Biliński traci siły podczas ucieczki przez Sybir. Niemal bez życia znajduje go dekabrysta Bernard. Starzec wkrótce umiera i ojciec Matyldy musi radzić sobie sam. Uciekając przed Zacharem pozoruje swoją śmierć. Kozak bierze to za dobrą monetę i kończy misję zleconą przez Rubina. Wicher prosi Matyldę, żeby nauczyła go pisać. Z podobną prośbą zgłasza się Kazik. Matylda i Boden w końcu się spotykają. Doktor wyznaje Matyldzie miłość, ta postanawia poważnie porozmawiać z Heleną o swoich uczuciach. Adam nudzi się na wsi, zaś Aleksandra, zakochana w Sokołowie, nie może doczekać się ślubu. Sokołow pracuje u Rubina i chętnie przekazuje mu plotki z dworu, także te na temat Bodena i Matyldy. Matylda uczy Wichra i Kazika pisać, tymczasem Rubin podczas strzelania do gołębi uczy Michała jak to jest być "prawdziwym mężczyzną". Helena rozmawia z Witoldem na temat przyszłości Matyldy i jest gotowa zmienić plany matrymonialne, jakie miała wobec niej, jeśli Boden zapłaci im sumę proponowaną wcześniej przez Rubina. Natomiast Izabelli nie udaje się przekazać kolejnego listu Bodenowi. Poczta trafia do rąk Rubina. Ten zwalnia Bodena z obowiązków lekarza Urszulki i zatrudnia na jego miejsce innego lekarza - przebiegłego Schellmana. Boden nie traci czasu i zjawia się u Różańskich z prośbą o rękę Matyldy. Witold i Helena naradzają się, kobieta jest gotowa przyjąć propozycję Bodena. Rubin działa jej na nerwy, jest przekonana, że jej mąż jest podobnego zdania. Kiedy jednak Matylda i Boden stają przed jego obliczem, Witold, jako prawny opiekun Matyldy nie zgadza się na jej ożenek z Bodenem. 21:55 MATYLDA - ODC. 4 Serial kostiumowy, 42 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Lang, Małgorzata Adamska Scenariusz: Anna Gutowska, Monika Franczak, Marcin Grabowski, Sylwia Zientek Muzyka: Paweł Lucewicz Aktorzy: Maria Kowalska, Kamil Szeptycki, Mirosław Haniszewski, Małgorzata Buczkowska, Dariusz Chojnacki, Ireneusz Czop, Klaudia Koścista, Iza Dąbrowska, Mateusz Mosiewicz, Grażyna Sobocińska, Karol Fraciszek Nowiński, Emma Giegżno, Jędrzej Hycnar, Jan Drevnal, Natella Tretyakova Helena usiłuje dowiedzieć się od Witolda, dlaczego zmienił zdanie w sprawie ślubu Matyldy z Bodenem. Witold milczy, a sprawa staje się coraz bardziej tajemnicza. Rubin jeszcze bardziej upokarza zadłużonego u niego Witolda, bawiąc się z nim w "kotka i myszkę". Tymczasem umęczony Tadeusz Biliński dociera w swojej wędrówce do niewielkiego rosyjskiego miasteczka. Chowając się przed żandarmami, trafia do podrzędnej spelunki, gdzie gra się na pieniądze. Szczęście mu nie sprzyja, za to poznaje Dobroliubowa, który ma wobec niego plan. Ada z coraz większym lękiem idzie do pracy w pałacu. Nic dziwnego. Rubin natarczywie przekracza intymne granice. Matka Ady namawia Wichra, aby w końcu oświadczył się córce. Matylda z kolei uczy pisać Wichra i Kazika, a obaj odwdzięczają się sumiennie przykładając się do nauki. Rubin próbuje grać w domu przykładnego męża i ojca, ale w Izabelli i Michale budzi to tylko niechęć. Jedynie obsypywana prezentami chora Urszulka zdaje się kochać ojca. Matylda próbuje rozmówić się z Witoldem i poznać motywy jego działania. Przyciśnięty do muru Witold przyznaje się w końcu Helenie, że sprzedał Rubinowi kawałek lasu, aby zdobyć pieniądze na zaręczyny Aleksandry. Helena jest wstrząśnięta, ponieważ akurat tam znajduje się mogiła Radosława - jej pierwszego męża, starszego brata Witolda, ojca Aleksandry i Adama, który zginął w powstaniu styczniowym. Helena jedzie na miejsce razem z córką i synem. Natomiast Matylda żali się Bodenowi, że jej ślub z synem Rubina jest przesądzony, a Różańscy chcą ją sprzedać, żeby ocalić swój majątek. Doktor przyjeżdża do Rubina i próbuje wpłynąć na jego decyzję, oferując mu pieniądze, ale ten trwa przy swoim zdaniu i każe się Bodenowi trzymać z daleka od Matyldy. Wicher oświadcza się Adzie i zostaje przyjęty. W oczach Ady łzy, być może szczęścia, a być może strachu, że Wicher kiedyś dowie się, do czego zmusza ją Rubin. Z kolei Dobroliubow prowadzi odświeżonego i ostrzyżonego Bilińskiego do prawdziwej jaskini hazardu, zakazanego w Rosji, gdzie rządzi typ spod ciemnej gwiazdy, niejaki Żurow. Ten chce się zabawić kosztem Bilińskiego i prowadzi go do piwnicy, gdzie gra się za najwyższe stawki, na śmierć i życie w tzw. rosyjską ruletkę. 22:40 UPIÓR Film TVP, 27 min, Polska, 1967 Reżyseria: Stanisław Lenartowicz Scenariusz: Ziemowit Fedecki, Stanisław Lenartowicz Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Jadwiga Chojnacka, Aleksandra Zawieruszanka, Jan Machulski, Ryszard Ronczewski, Zdsisław Karczewski, Witold Pyrkosz Pewien młodzieniec przeżywa wstrząsającą, upiorną przygodę, która kończy się jednak romantycznym happy endem. 23:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - NIEZWYKŁA EPOPEJA RYSZARDA LWIE SERCE (L'INCROYABLE EPOPEE DE RICHARD COEUR DE LION) Cykl dokumentalny, 107 min, Francja, 2021 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski "Secrets d'Histoire") to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 01:20 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA LEKARZA GINEKOLOGA W KIJOWIE Reportaż, 24 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow Cykl reportaży o codziennym życiu w krajach byłego Związku Radzieckiego. Program pokazuje zmiany, jakie tam zaszły w ciągu ostatnich lat. Przybliża nowe zjawiska i problemy ludzie ze wszystkich grup i środowisk społecznych. W tym wydaniu reportaż ze szpitala położniczego na Ukrainie. Bohaterką reportażu jest lekarka Guldżan - ordynator oddziału ginekologicznego. Reportaż ukazuje warunki życia i pracy położników w Kijowie, ujawnia też przyczyny dramatycznego spadku liczby urodzeń.