TVP Kultura Środa, 20.11.2024 06:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - GRAŻYNA BŁĘCKA - KOLSKA Magazyn, 27 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Grażyną Błęcką - Kolską, która opowie o losach swojej rodziny. Dowiemy się jak znaleźli się w mieście - ogrodzie Łasku, jakie były jej pierwsze kroki w zawodzie aktorki oraz o swojej roli w filmie "Kogel - mogel". 07:10 DZIKA MUZYKA - POLSCY LIRNICY Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Scenariusz: Janusz Prusinowski Wykonawcy: Janusz Prusinowski, Jan Malisz, Zuzanna Malisz, Stanisław Wyżykowski, Stanisław Nogaj, Jacek Hałas "Dzika Muzyka" to magazyn prezentujący autentyczną muzykę, wywodzącą się z kultury tradycyjnej, postrzeganą jako normalny, ciekawy, atrakcyjny i inspirujący element opowieści o współczesnej kulturze polskiej. W programie odwołujemy się do kultury ludowej bez konwencji cepelii, sięgamy do muzycznych korzeni oraz źródeł polskich rytmów i harmonii. Poprzez taniec i śpiew pokazujemy atrakcyjność wielopokoleniowego uczestnictwa w kulturze, entuzjazm młodych uczniów versus doświadczenie starych mistrzów. W drugim odcinku "Dzikiej Muzyki" przedstawiamy lirników, obecnych w tradycji Europy Środkowej od średniowiecza do lat dwudziestych ubiegłego wieku. Byli to wędrowcy, którzy przy akompaniamencie liry korbowej śpiewali ballady o wielkich bitwach, niezwykłych zdarzeniach czy barwnych postaciach. Pełnili funkcję żywej pamięci, a wykonywane przez nich pieśni tworzyły swoistą rymowaną kronikę utrwalającą wydarzenia historyczne i ludowe prawdy. W programie poznamy współczesnych polskich mistrzów liry korbowej - pioniera, pana Stanisława Wyżykowskiego oraz jego uczniów: Jana Malisza, Jacka Hałasa i Stanisława Nogaja. Usłyszymy lirykę pieśni dziadowskich oraz podpatrzymy pracę lutników konstruujących liry korbowe w podkarpackich pracowniach. 07:45 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 32 DWIE TWARZE GALICJI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dlaczego ludzie w Małopolsce wciąż odczuwają sentyment do czasów zaboru austriackiego? Skąd w ich domach pojawiały się portrety cesarza Franciszka Józefa? Galicja to sztucznie wymyślona kraina, w której odnajdziemy mnóstwo sprzeczności. Radosław Kotarski wyrusza na południe Polski, aby przespacerować się po galicyjskich rynkach. Zagląda do warsztatów rzemieślniczych i usługowych, aby przyjrzeć się życiu w dawnej Małopolsce. Sprawdza też, dlaczego o krakusach mówi się centusie. 08:30 POCZET ŚWIRÓW POLSKICH - TOMASZ SIKORA - SERIA I, ODC. 7/13 Program publicystyczny, 25 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jan Wołek Prowadzący: Jan Wołek Z całą pewnością jeden z najwybitniejszych polskich fotografików. Traktujący przedmiot swoich twórczych penetracji w sposób inny niż wszyscy fotograficy. Widzi więcej. W sposób wyjątkowy postrzega ludzi, pejzaż i sytuacje. Wikła i angażuje świat, który Go otacza w swoje osobliwe scenariusze. Nie tyle śledzi, co "zatrudnia". Potrafi zatrzymać w kadrze wszystko i za pomocą niemal wszystkiego, co ma pod ręką. Długie lata spędził w Australii, gdzie był jednym z najbardziej wziętych ludzi swojego fachu. Jeździł po całym świecie realizując najdziwniejsze zamówienia. Mieszka w Warszawie i Męćmierzu pod Kazimierzem, gdzie ma dom. Ekscentryk kochający ludzi i świat. Chętnie uczy, organizuje wystawy i przeróżne akcje, wydaje niezwykłe albumy. Słowem - inny. 09:05 MODRZEJEWSKA - GWIAZDA ODC. 6/7 Serial TVP, 81 min, Polska, 1990 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: KRYSTYNA JANDA, BARBARA HOROWIANKA, MAREK BARGIEŁOWSKI, JAN ENGLERT, HANNA SKARŻANKA, DANUTA WODYŃSKA Dalszy pobyt Modrzejewskiej w Warszawie to pasmo nieustannych sukcesów, zawodowych i towarzyskich - Helena gra kolejne wielkie role, poznaje Marię Kalergis, sławną z urody i inteligencji protektorkę ludzi sztuki i literatury. Modrzejewska stara się stworzyć polski teatr narodowy, toczy samotną walkę o wprowadzenie na scenę dramatów Słowackiego. W jej warszawskim salonie pojawiają się Sienkiewicz, Gierymski i inni wybitni ludzie epoki, w większości - zakochani w pięknej pani domu. Helena jest szczęśliwa również z tego powodu, że wreszcie zdołała odzyskać syna. Tymczasem do Polski docierają wieści o wybuchu wojny francusko - pruskiej. Załamuje się wspaniała kariera gwiazdy, Helena jest chora na tyfus. 10:40 AKCJA POD ARSENAŁEM Dramat, 94 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Cezary Morawski, Mirosław Konarowski, Magdalena Wołłejko, Jan Englert, Lidia Korsakówna, Zbigniew Zapasiewicz, Tadeusz Łomnicki, Piotr Dejmek Dramat wojenny. Nagroda Główna Jury na FPFF w Gdańsku w 1978 r. Film odtwarza autentyczne wydarzenia z okresu okupacji - słynną akcję Szarych Szeregów, podczas której uwolniono 25 więźniów przewożonych z siedziby gestapo w Alei Szucha do więzienia na Pawiaku. Treść: Rudy, Zośka i Alek z "Szarych Szeregów" wykonują śmiałe akcje: zawieszają polską flagę na "Zachęcie", odsłaniają polski napis na pomniku Kopernika. Niemcy wpadają na trop ich organizacji i 23 marca 1943 roku aresztują przywódcę Jana Bytnara "Rudego". Torturami i szantażem usiłują wydobyć od niego zeznania. Nie udaje im się to, Rudy zachowuje się mężnie i nie zdradza kolegów. Przyjaciele z oddziału "Szarych Szeregów" postanawiają go odbić. Skuteczna akcja przeprowadzona zostaje 26 marca 1943 r. Chłopcy odbijają "Rudego" i uwalniają pozostałych 25 więźniów. Uciekając wpadają na niemiecki patrol. "Rudy" umiera w drodze do szpitala... Wkrótce od kul harcerzy z grup szturmowych giną jego oprawcy - Lange i Schulz. Te wydarzenia stały się kanwą książek "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego i "Akcja pod Arsenałem" Stanisława Broniewskiego. 12:25 KAPELMISTRZE - DZIKA MUZYKA Film muzyczny, 42 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Knittel Scenariusz: Tomasz Knittel Wykonawcy: Kapela ze Wsi Warszawa, Prusinowski Kompania, Kapela Brodów, Kapela Maliszów, Tęgie Chłopy, InFidelis, Sutari, Adam Strug, Chłopcy kontra Basia, Zawołany Skład Weselny Dokumentalny film "KapelMistrze" ma na celu rzetelną dokumentację zjawisk polskiej muzyki tradycyjnej, dlatego do udziału w projekcie zaproszono 10 najbardziej docenionych i utytułowanych zespołów pokazujących bogactwo i różnorodność tego nurtu: Kapela ze Wsi Warszawa, Kapela Brodów, Adam Strug, Tęgie Chłopy, Kompania Prusinowski, Kapela Maliszów, Chłopcy Kontra Basia, Sutari, Zawołany Skład Weselny, Infidelis. Chcemy przybliżyć muzykę ludową w formie ciekawej i inspirującej dla młodego widza: atrakcyjnych i przystępnych w odbiorze teledysków. Klipy filmowe będą realizowane na ulicach Warszawy, zderzając polską wieś z wielkomiejskim krajobrazem stolicy. 14:00 AWATAR, CZYLI ZAMIANA DUSZ Film TVP, 59 min, Polska, 1964 Autor: Theophile Gautier Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Kurt Weber Aktorzy: Wanda Koczeska, Jan Machulski, Henryk Boukołowski, Gustaw Holoubek, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Litwin, Lucjan Zitrig, Ryszard Kotys, Stefania Kołodziejczyk, Inni Broński Bronisław i Znakomita adaptacja opowiadania Teofila Gautiera (1811 - 72), wybitnego pisarza francuskiego, autora m. in. cenionych poezji ("Emalie i kamee") oraz powieści "Panna de Maupin" i "Kapitan Fracasse". "Awatar, czyli zamianę dusz" zrealizował Janusz Majewski w ramach popularnego w latach sześćdziesiątych telewizyjnego cyklu "Opowieści niesamowite". Jest to zresztą bodaj najwyżej ceniony przez krytykę odcinek serii. Świetnie skonstruowany scenariusz, przekonująca stylizacja na XIX wiek, wyborne aktorstwo (Holoubek, Boukołowski, Machulski, Koczeska) oraz humor, który wytrzymał próbę czasu, to główne atuty tego filmu. Walory "Awataru..." doceniono również zagranicą. Film Majewskiego otrzymał nagrodę FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Monte Carlo (1966) oraz Złoty Asteroid na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście (1967). XIX wiek, Paryż. W pałacu Faubourg Saint Honore mieszka szczerze kochające się hrabiowskie małżeństwo Magdaleny Natalii i Olgierda Łabińskich. Codziennie, niczym tajemne miłosne zaklęcie, cytują sobie werset z Mickiewicza: "Zawsze i wszędzie będę ja przy tobie..." Hrabina wspomina swój pobyt we Florencji i upartego adoratora, niejakiego Oktawiusza de Saville, którego wszakże pozbawiła wszelkich złudzeń. Młodzieniec nie potrafi jednak zapomnieć hrabiny i trawiony nie spełnioną namiętnością coraz mocniej zapada na zdrowiu. Po powrocie do Paryża wzywa słynnego doktora Cherbonneau, zwanego "braminem" z racji znajomości arkanów tajemnej wiedzy indyjskiej. Medyk, cieszący się dwuznaczną sławą szarlatana, proponuje znękanemu młodzieńcowi "awatar", czyli zamianę dusz. Wkrótce dusza zadurzonego Oktawiusza przyobleka się w ciało hrabiego Łabińskieggo i odwrotnie. Pomimo to kłopoty zakochanego młodzieńca wcale się nie kończą. Hrabina, zorientowawszy się, że jej "mąż" nie pamięta mickiewiczowskich wersetów, zamyka przed nim drzwi do sypialni. Decyzję swą uzasadnia miłością do ojczyzny: "Jestem zbyt wielką patriotką, żeby przyjmować kosmopolitycznych profanów..." Na domiar złego dusza hrabiego zdecydowanie nie może pogodzić się ze swą nową cielesną powłoką. 15:15 CZARNY PIOTRUŚ (CERNY PETR) Komedia, 85 min, Czechosłowacja, 1963 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Milos Forman, Jaroslav Papousek Aktorzy: Vladimir Pucholt, Ladislav Jakim, Pavla Martinkowa, Jan Vostrcil, Bożena Matuskova, Pavel Sedlacek Piotr pracuje w sklepie samoobsługowym - pracę tę załatwił mu ojciec, który chce, żeby syn zaczął zarabiać na swoje utrzymanie, poznał świat i ludzi. Kierownik SAM - u powierza mu pierwsze zadanie - ma śledzić złodziei sklepowych. Piotr zachowuje się nieporadnie: chodzi po sklepie, wpatruje się znacząco w twarze klientów. Kamera obserwuje każdy jego krok, każdy gest, nawet drgnienie powiek. Z tych luźnych obserwacji wyłania się portret bohatera. Jest to chłopak nieśmiały, niezdecydowany, nie bardzo jeszcze wie, kim chciałby być w życiu. Praca zupełnie go nie interesuje, woli zabawy i spacery nad wodą z młodą przyjaciółką, Pavlą. 16:55 MODRZEJEWSKA - PLAN BITWY ODC. 7/7 Serial TVP, 79 min, Polska, 1990 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: KRYSTYNA JANDA, BARBARA HOROWIANKA, MAREK BARGIEŁOWSKI, JAN ENGLERT, HANNA SKARŻANKA, DANUTA WODYŃSKA Doktor Chałubiński walczy o życie chorej na tyfus Heleny. Modrzejewska wraca do zdrowia, a jej powrót na scenę jest jednym wielkim triumfem. Udaje jej się doprowadzić do wystawienia Słowackiego na stołecznej scenie, jednak ówczesna publiczność woli melodramat, wodewil, cyrk. Helena jest zniechęcona. Intensywnie uczy się angielskiego, rozważa możliwość opuszczenia kraju. Kolejne niepowodzenia ostatecznie skłaniają ją do wyjazdu. Wielka gwiazda daje pożegnalny występ w Warszawie. 18:50 REŻYSERZY S.VII - NORA EPHRON 7/10 SEZON 7 (NORA EPHRON 7/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Nory Ephron, reżyserki m.in. filmów: "Julie i Julia", "Masz wiadomość" czy "Bezsenność w Seattle". 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - TURYSTA (FORCE MAJEURE) Dramat, 114 min, Francja/Norwegia/Szwecja, 2014 Reżyseria: Ruben Ostlund Scenariusz: Ruben Ostlund Zdjęcia: Fredrik Wenzel Szwedzka rodzina wyrusza we francuskie Alpy na narty. Niespodziewane zejście lawiny zmienia ich sielankową wyprawę w piekło. 22:10 LEGENDY ROCKA - PROGRESYWNY ROCK ((S. 10) PROGRESSIVE ROCK) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Rock progresywny lub prog rock (ang. progressive rock) styl muzyki rockowej wywodzący się z rocka psychodelicznego. Gatunek powstał w końcu lat 60. XX wieku, największą popularność osiągając w pierwszej połowie lat 70. Wyparty z estrad przez falę punk rocka. 22:45 LEGENDY ROCKA - BRYTYJSKI METAL ((S. 10) BRITISH METAL) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Nowa fala brytyjskiego heavy metalu (w skrócie NWOBHM) była ogólnokrajowym ruchem muzycznym, który rozpoczął się w Anglii w połowie 1970 roku i zyskał międzynarodową uwagę na początku 1980 roku. 23:50 LEKKIE OBYCZAJE - MIARA CZŁOWIEKA (LA LOI DU MARCHE) Dramat, 87 min, Francja, 2015 Reżyseria: Stephane Brize Aktorzy: Vincent Lindon, Karine de Mirbeck, Matthieu Schaller Świetną kreację stworzył odtwórca głównej roli Vincent Lindon, który na festiwalu w Cannes w 2015 roku zdobył nagrodę dla najlepszego aktora, a rok później odebrał też prestiżową statuetkę filmową Cezara. Wcielił się w postać 51 - letniego Thierry'ego Taugourdeau, który traci posadę w fabryce. Od ponad roku bezskutecznie poszukuje pracy poprzez urząd zatrudnienia, uczestniczy w szkoleniach, które nic mu nie dają, chodzi na bezsensowne rozmowy, cierpliwie znosi wszelkie upokorzenia. Jest gotów nawet przyjąć propozycję pracy na niższym stanowisku niż dotychczas i za niższą pensję, jednak i tak nadal nie ma żadnej konkretnej oferty. Nie poddaje się, próbuje utrzymać rodzinę za niewielką sumę z czeku dla bezrobotnych. Stara się być dobrym mężem dla żony Katherine i nastoletniego syna Mathieu, który jest ułomny, jednak chciałby studiować biologię na uniwersytecie. Aby podreperować domowy budżet i spełnić marzenia syna, Katherine i Thierry podejmują decyzję o sprzedaży domu letniskowego, ale rezygnują po rozmowie z kupcem, który wykorzystując ich trudną sytuację, chce zbić cenę znacznie poniżej rynkowej. Po długich staraniach Thierry dostaje w końcu posadę ochroniarza w supermarkecie. Mając do dyspozycji kilkadziesiąt kamer tropi złodziei w sklepie. Jest świadkiem dramatów wielu zwykłych ludzi, biednych i zagubionych. Ale teraz to on musi bronić interesów wielkich szefów, podobnych do tych, którzy wcześniej jego wyrzucili z pracy. 01:35 KINO NOCNE - WIERNA RZEKA Dramat, 138 min, Polska, 1983 Reżyseria: Tadeusz Chmielewski Scenariusz: Halina Chmielewska, Tadeusz Chmielewski Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Olgierd Łukaszewicz, Franciszek Pieczka, Maria Homerska, Henryk Bista, Henryk Machalica, Jerzy Turek Wzruszająca "klechda domowa" Stefana Żeromskiego o tragicznych losach bohaterów powstania styczniowego wydawała się wymarzonym tworzywem dla filmowców. W praktyce okazało się, że materiał literacki niełatwo poddaje się adaptacji, popychając realizatorów w stronę ckliwego melodramatu lub patriotycznego kiczu. Pierwsza ekranizacja powieści, dokonana w 1922 roku przez Edwarda Puchalskiego według scenariusza Andrzeja Struga, spotkała się z druzgocącą krytyką. Druga - film Leonarda Buczkowskiego z 1936 roku na podstawie scenariusza Anatola Sterna, również nie była entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów, którzy zarzucali realizatorom schlebianie "niskim" gustom publiczności. W podkieleckiej wsi, nad rzeką Łośną, rozgrywa się dramat pokolenia uwikłanego w wydarzenia 1863 roku. Z pobojowiska wyczołguje się ciężko ranny powstaniec, książę Józef Odrowąż. Przegnany przez chłopów znajduje schronienie w zrujnowanym dworku, w którym żyje młoda szlachcianka Salomea Brynicka, córka rządcy majątku, również powstańca. Dziewczyną opiekuje się stary sługa Szczepan. Dwór najeżdżany jest nieustannie przez kozaków, choć carski oficer Wiesnicyn rozumie dramat powstania i współczuje jego ofiarom. Pojawiają się plądrujące, zdesperowane gromady chorych i głodnych powstańców. Wreszcie przyjeżdża komisarz Rządu Narodowego, Hubert Olbromski, wraz z adiutantem. Spór Odrowąża i Olbromskiego dotyczący słabości powstania ujawnia głębokie podziały i tragiczne osamotnienie walczących. Wiesnicyn wydaje rozkaz spalenia dworu. Wcześniej odnajduje ukrywającego się Odrowąża, którego od śmierci ponownie ratuje Salomea. Tej burzliwej nocy, podczas której ucieka z dworu stary Szczepan, Salomea i książę Józef zostają kochankami. Nadchodzi wiosna. Do dworu przyjeżdża księżna Odrowążowa, która zrobi wszystko, by nie dopuścić do mezaliansu.