TVP Nauka Wtorek, 19.11.2024 06:15 ASTRONARIUM - (39) - "BRAKUJĄCE BARIONY" Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy to możliwe, że brakuje nam kawałka Wszechświata, a materia, którą znamy najlepiej, gdzieś nam się zagubiła? Zagadka brakujących barionów w tym odcinku programu. 06:45 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY A TRANSPLANTOLOGIA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Są zdolne zniweczyć nadzieję pacjentów i pracę lekarzy. Wirusy są groźnymi wrogami na każdym etapie w ratujących życie zabiegach transplantacji. By je dorwać i okiełznać, współpracują mikrobiolodzy, wirusolodzy, hematologowie i chirurdzy. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 286 NOWA SÓL Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 07:50 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 08:25 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie, była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej wielka miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 09:15 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 3 - SVANTE PAABO 15 min, Polska, 2023 GALERIA NOBLISTÓW - w cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami tegorocznych Nagród Nobla. 09:35 GENIUSZE I MARZYCIELE - STEFAN BRYŁA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bartosz Paduch Szkic dla spawacza. Eksperymentalny film o architekturze z geniuszem Stefanem Bryłą w roli głównej. 10:40 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 11:10 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 5 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 11:35 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY A TRANSPLANTOLOGIA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Są zdolne zniweczyć nadzieję pacjentów i pracę lekarzy. Wirusy są groźnymi wrogami na każdym etapie w ratujących życie zabiegach transplantacji. By je dorwać i okiełznać, współpracują mikrobiolodzy, wirusolodzy, hematologowie i chirurdzy. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 286 NOWA SÓL Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 12:40 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:15 CZY WIESZ, ŻE? - /96/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:50 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 44 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria W sidłach Frankensteina zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie, była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej wielka miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 14:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ S.V - LEONARDO DA VINCI Magazyn, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Katarzyna Płonka - Baus Dama z Gronostajem Leonarda da Vinci to najcenniejszy obraz znajdujący się w Polsce. Dziś jest częścią kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Kim jest tajemnicza dama i co symbolizuje przedstawione zwierzątko opowie dr Katarzyna Płonka Bałus - kurator Muzeum Czartoryskich Da Vinci i Wilhelm Sasnal, Wit Stwosz i Maria Jarema. O tym jak różnorodne dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie dowiemy się z siódmego sezonu cyklu Którędy po sztukę. Trzydzieści odcinków przygotowywanego programu opowie o wyjątkowych obiektach znajdujących się w jednym z najstarszych krajowych muzeów. 7 października Muzeum będzie obchodziło 140 rocznice powstania z tej okazji opowiemy o pierwszym obrazie, który trafił do jego kolekcji, czyli słynnych Pochodniach Nerona Henryka Siemiradzkiego. Z kolei analiza arcydzieła Leonarda Da Vinci Dama z Gronostajem wpisze się w obchody 500 rocznicy śmierci geniusza renesansu. Wybitni kuratorzy związani z Muzeum odkryją tajemnice również najnowszych nabytków w kolekcji jak obraz Romana Opałki czy Marcina Maciejowskiego. 14:50 NASI NIEWIDZIALNI WROGOWIE (SQUATTERS RETURN) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Wszy, pluskwy, pchły, roztocza, komary, kleszcze, wszy krabowe. Długo byliśmy przekonani, że się ich pozbyliśmy na dobre. Ale one znów się rozmnażają i atakują. Jak wytłumaczyć ten niespodziewany powrót krwiopijców? 16:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 6 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 16:25 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 16:55 ŚLADY ŁUKASIEWICZA - ODC. 1 - GORLICE 10 min, Polska, 2023 Scenariusz: Jakub Kowalczyk Ślady Łukasiewicza to cykl pięciu krótkometrażowych filmów edukacyjnych (ok. 10 - min.), poświęconych działalności Ignacego Łukasiewicza - galicyjskiego wynalazcy, przedsiębiorcy i filantropa, pioniera przemysłu naftowego oraz działacza niepodległościowego. W związku z przypadającymi w tym roku: 140. rocznicą śmierci oraz 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka Sejm PR ustanowił go patronem 2022 r. Wielu Polaków zna Łukasiewicza jako twórcę rodzimego przemysłu naftowego oraz wynalazcę lampy naftowej. Mało osób zdaje sobie jednak sprawę, że Łukasiewicz był kluczową osobą dla rozwoju południowej Polski i oddanym społecznikiem, który poświęcał się pracy publicznej niezależnie od swoich sukcesów bądź porażek jako przedsiębiorca. Cykl opowiada historię działalności społecznej Ignacego Łukasiewicza przez pryzmat pięciu miejscowości, w których żył, pracował i pozostawił swoje ślady. Konsultacji historycznej oraz wywiadów udzielili lokalni historycy, muzealnicy z Muzeum Regionalnego w Jaśle, Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce, Muzeum PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach i Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz kustosze pamięci wielkiego wynalazcy. Za pomocą wielogłosu ekspertów, twórcy malują portret wielkiego romantyka, który swoje plany realizował ze skrupulatnością pozytywisty. 17:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 286 NOWA SÓL Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. 17:40 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /7/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 18:05 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /8/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 18:30 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY A TRANSPLANTOLOGIA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Są zdolne zniweczyć nadzieję pacjentów i pracę lekarzy. Wirusy są groźnymi wrogami na każdym etapie w ratujących życie zabiegach transplantacji. By je dorwać i okiełznać, współpracują mikrobiolodzy, wirusolodzy, hematologowie i chirurdzy. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 20:00 STONEHENGE ZNÓW ŻYWE (STONEHENGE - BRINGING BACK THE DEAD) Film dokumentalny, 53 min, Austria, 2013 Brytania. Rok 3000 p.n.e. Z agresywnej, podzielonej społeczności wczesnych rolników rodzi się zaskakująco nowoczesne społeczeństwo. Zjednoczone i zorganizowane do tego stopnia, że potrafi wykorzystać wiedzę i zapał do budowy największego i najbardziej tajemniczego pomnika świata: Stonehenge. Za jakiś czas ta społeczność przekształci się w nową kulturę ery metalu. Ale ci budowniczowie pozostawią po sobie coś więcej niż ogromny pomnik. Zostawią tam swoje zakopane w ziemi ciała. Czołowy ekspert i znawca Stonehenge, profesor Mike Parker Pearson, prezentuje w tym filmie swoje przełomowe odkrycia, aby można było opowiedzieć historię Stonehenge w wyjątkowy sposób. Miejsca od zawsze owianego magią i tajemnicami, w którym po raz pierwszy w historii ludzkości napotkamy ludzi, którzy czcili bóstwo, świętowali, żyli i umierali w cieniu Stonehenge. Przy okazji śledzimy wielkie wzloty i dramatyczne upadki jednego z najwspanialszych znanych nam społeczeństw prehistorycznych. Festiwale / nagrody: The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Best Use Of Osteological Analysis The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Honorable Mention By Jury For Script The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Honorable Mention By Jury In Best Film Competition New York Festivals International TV & Film Awards 2014; zdobywca: Silver World Medal (Category: History & Society) Cine Golden Eagle Awards 2013; zwycięzca: Televised Documentary & Performance Division Sciene & Technology 21:05 EWOLUCJA - CUD ŻYCIA (GREAT MOMENTS IN EVOLUTION) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2016 Wszystko zaczęło się od pojedynczej komórki, która w ciągu prawie czterech miliardów lat ewoluowała w różnorodne formy życia istniejące wokół nas dziś. Do tej pory na naszej planecie odkryto i sklasyfikowano około 1, 8 miliona gatunków fauny i flory, jednak wiemy, że jest ich dużo więcej; szacunki wahają się od 10 do nawet 100 milionów gatunków. Ale bez względu na to, ile gatunków może istnieć na Ziemi, życie na naszej planecie wywodzi się od jednego wspólnego pierwotnego przodka. Pierwszym, który to odkrył, był Anglik, Karol Darwin. Ponad sto lat później Jane Goodall dowiodła, że człowieka od małp człekokształtnych dzieli mniej niż uważano. Zauważyła bowiem, że szympansy używają narzędzi, a więc mają umiejętność, która do tej pory przypisywana była tylko człowiekowi. Twórcy filmu stawiają pytanie, dlaczego niektóre gatunki na Ziemi są zagrożone wyginięciem, podczas gdy inne wciąż się rozwijają i rozmnażają? 22:10 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DYSKOTEKA NA MOKRYM LIŚCIU Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Skoczogonki jedna z najliczniejszych, a zarazem najdziwniejszych grup stawonogów. Stanowią przykład, jak być istotą wodną, a jednocześnie lądową. Trzymają się bowiem wilgotnych miejsc, znajdując wodę tam, gdzie my byśmy jej nie znaleźli. Są jednak doskonale, dzięki swej długotrwałej ewolucji, wyposażone w naturalne rozwiązania techniczne, pozwalające czerpać wodę z nader skromnych źródeł. To różnego rodzaju wymyślne nawet dla współczesnego, obdarzonego nowoczesną technologią człowieka, rury i syfony. Zresztą ta swoista naturalna technika rozwinęła się u nich także w innych sferach życia, niż tylko pobieranie wody, zwłaszcza w sferze ruchu. Potrafią nieprawdopodobnymi, jak na tak drobne istoty skokami katapultować się w razie niebezpieczeństwa. Tego typu możliwości techniczne ujawniają się też w czasie godów. Owady te odbywają jedyne w swoim rodzaju tańce, służące łączeniu się partnerów na czas rozrodu. U każdego gatunku choreografia takiego tańca bywa nieco inna. Demonstruje to także samemu taki taniec naśladując, znawca owadów, czyli entomolog prof. Marek Kozłowski. 22:45 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /7/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 23:15 WIELKI, WSPANIAŁY POMYSŁ - /8/ (THE BIG IDEA) Film dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2017 Postępy w nauce i technologii dzieją się w tak zawrotnym tempie, że trudno za nimi nadążyć. Ale jakie innowacje mogą naprawdę zmienić nasze życie na lepsze? W tym serialu naukowym jego gospodarz, Justin Bratton, entuzjasta technologii, podróżuje po całym świecie, aby zbadać wielkie idee świata. Od robotów towarzyszących w Japonii po przyszłość transplantacji narządów, od amerykańskiego wynalazku, który może sprawić, że przeciętny człowiek będzie biegał szybciej niż Usain Bolt, po brytyjskich naukowców próbujących uczynić ludzi mądrzejszymi, Justin angażuje się w testowanie tych pomysłów, uczenie się, jak one działają, od czołowych ekspertów technologii i odkrywanie, co przyniesie przyszłość. Podróżuje także do Szwecji i Niemiec, aby spotkać się z zespołami ds. innowacji Volvo i Mercedes, aby zaprezentować najnowsze technologie w bezpieczeństwie samochodów. 23:45 ASTRONARIUM - (39) - "BRAKUJĄCE BARIONY" Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Czy to możliwe, że brakuje nam kawałka Wszechświata, a materia, którą znamy najlepiej, gdzieś nam się zagubiła? Zagadka brakujących barionów w tym odcinku programu. 00:20 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 01:00 STONEHENGE ZNÓW ŻYWE (STONEHENGE - BRINGING BACK THE DEAD) Film dokumentalny, 53 min, Austria, 2013 Brytania. Rok 3000 p.n.e. Z agresywnej, podzielonej społeczności wczesnych rolników rodzi się zaskakująco nowoczesne społeczeństwo. Zjednoczone i zorganizowane do tego stopnia, że potrafi wykorzystać wiedzę i zapał do budowy największego i najbardziej tajemniczego pomnika świata: Stonehenge. Za jakiś czas ta społeczność przekształci się w nową kulturę ery metalu. Ale ci budowniczowie pozostawią po sobie coś więcej niż ogromny pomnik. Zostawią tam swoje zakopane w ziemi ciała. Czołowy ekspert i znawca Stonehenge, profesor Mike Parker Pearson, prezentuje w tym filmie swoje przełomowe odkrycia, aby można było opowiedzieć historię Stonehenge w wyjątkowy sposób. Miejsca od zawsze owianego magią i tajemnicami, w którym po raz pierwszy w historii ludzkości napotkamy ludzi, którzy czcili bóstwo, świętowali, żyli i umierali w cieniu Stonehenge. Przy okazji śledzimy wielkie wzloty i dramatyczne upadki jednego z najwspanialszych znanych nam społeczeństw prehistorycznych. Festiwale / nagrody: The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Best Use Of Osteological Analysis The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Honorable Mention By Jury For Script The Archaeology Channel International Film And Video Festival 2016 TAC Festival; zdobywca: Honorable Mention By Jury In Best Film Competition New York Festivals International TV & Film Awards 2014; zdobywca: Silver World Medal (Category: History & Society) Cine Golden Eagle Awards 2013; zwycięzca: Televised Documentary & Performance Division Sciene & Technology 02:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 286 NOWA SÓL Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.