TVP Nauka Sobota, 23.11.2024 05:55 CZY WIESZ, ŻE? - /108/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:20 CZY WIESZ, ŻE? - /109/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:55 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - DAWNE NARZĘDZIA. ODC. 5 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 07:55 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /25/ CUKRZYCA TYPU 1 Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna. W organizmie chorego zachodzi proces autoagresji czyli samoistne niszczenie komórek organizmu. Proces ten prowadzi do całkowitego zniszczenia komórek beta wysp trzustkowych, które produkują insulinę. W konsekwencji trzustka traci umiejętność produkcji insuliny. Dlatego też w trakcie leczenia cukrzycy typu 1 konieczne jest podawanie insuliny w postaci zastrzyków podskórnych lub za pomocą pompy insulinowej. W Polsce na cukrzycę typu pierwszego choruje ponad 200 tysięcy osób. Jest chorobą nieuleczalną. W programie o opiece nad dziećmi chorymi na cukrzycę typu 1, o systemie refundacji pomp insulinowych dla dzieci, młodzieży oraz osób do 26 roku życia, a także o problemach związanych z brakiem refundacji po 26 roku życia. 08:30 RYTMY ZDROWIA - WCZEŚNIACTWO Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Wcześniak to ogromne wyzwanie dla rodziców. Dziecko urodzone za wcześnie jest obarczone ogromnym ryzykiem powikłań, takich jak m.in. niedojrzałość płuc oraz problemy z oddychaniem czy niedojrzałość układu nerwowego. Dzięki rozwojowi technologii medycznych dziś szanse wcześniaka na przeżycie są dużo większe niż choćby jeszcze kilka lat temu. W tym odcinku: dzieci narodzone przedwcześnie i najnowsza odpowiedź medycyny na ten problem. 09:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 5 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 09:20 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 6 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 09:45 ASTRONARIUM - (40) - "PROJEKT CTA" Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Obserwatorium nowego rodzaju, ogromna sieć teleskopów obserwująca Wszechświat w promieniach niosących największe energie. Właśnie tak ma wyglądać CTA - sieć teleskopów Czerenkova - największych astronomicznych projektów na świecie. Jego częścią jest także Polska. W tym programie sprawdzimy, co takiego ma nam pokazać obserwatorium CTA. 10:20 W RAFIE KORALOWEJ - OCALEŃCY (REEF STORIES) Serial dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Rafy koralowe stanowią 25 procent życia morskiego na naszej planecie. Seria ukazuje rafy w wodach całego świata, od Recife w Brazylii, przez Zatokę Acqba tuż przy Morzu Czerwonym, po Morze Batangas na Filipinach, i opowiada o niezwykłych i różnorodnych stworzeniach zamieszkujących te podwodne królestwa. Ale rafom grozi wyginięcie z powodu globalnego ocieplenia i wynikającego z tego większego zakwaszenia wód na Ziemi. Jak zwierzęta morskie przystosowują się do tych zmian i co może zrobić człowiek, aby odwrócić proces niszczenia raf? 11:25 KUPCY I FABRYKANCI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Jaworski Scenariusz: Artur Jaworski Zdjęcia: Maciej Kochajewski, Igor Połaniewicz Na skutek dziejowych zawirowań tradycje przedsiębiorczości w Polsce mają skomplikowaną historię. Jej początki i rozwój są jak z pozytywistycznej powieści i sięgają czasów rozbiorów, później, w okresie międzywojennym, następuje jej dalszy rozkwit przerwany II wojną światową, a potem, w czasach komuny, jej zagłada lub prześladowania tych, którym udało się dalej rozwijać swoją działalność. Chciałoby się powiedzieć jak Kordian Tarasiewicz, jeden z bohaterów filmu - żal mi tej Polski, bo gdyby nie wojna i cały PRL, to dziś żylibyśmy w zupełnie inaczej urządzonym kraju. Polacy poszukują zagranicznych wzorców i inspiracji, a tymczasem tak niewiele wiedzą o dokonaniach rodzimych przedsiębiorców. Film przybliża historie czterech firm będących kiedyś symbolami rozkwitającej gospodarki II Rzeczypospolitej, a obecnie prawie zupełnie zapomnianych. To Lilpop, Rau i Loewenstein - największe zakłady przemysłowe międzywojennej Warszawy, K. Rudzki i S - ka - odpowiedzialna za niektóre z najbardziej innowacyjnych konstrukcji mostów na świecie, Pluton - najstarsza polska marka kawy oraz Dom Towarowy Braci Jabłkowskich - najbardziej znany dom towarowy II RP. Opowieść rozpoczyna się w II połowie XIX wieku w Warszawie w czasach wielkiego boomu spowodowanego rewolucją przemysłową oraz niezwykłymi możliwościami, jakie dawał ogromny i niezwykle chłonny rynek Imperium Rosyjskiego. To czasy, kiedy rodzą się pierwsze kapitalistyczne fortuny, które wielkością majątku i skalą działalności niczym nie różniły się od tych w Europie Zachodniej. 12:55 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY UJŚCIE WARTY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej zaskakującej strony przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:30 RYTMY ZDROWIA - WCZEŚNIACTWO Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Wcześniak to ogromne wyzwanie dla rodziców. Dziecko urodzone za wcześnie jest obarczone ogromnym ryzykiem powikłań, takich jak m.in. niedojrzałość płuc oraz problemy z oddychaniem czy niedojrzałość układu nerwowego. Dzięki rozwojowi technologii medycznych dziś szanse wcześniaka na przeżycie są dużo większe niż choćby jeszcze kilka lat temu. W tym odcinku: dzieci narodzone przedwcześnie i najnowsza odpowiedź medycyny na ten problem. 14:00 GIGANCI NAUKI - POLSKA NAUKA W DOBIE OŚWIECENIA Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Tematem tego odcinka teleturnieju będzie polska nauka w dobie Oświecenia. Polskie podręczniki, czasopisma i publikacje naukowe epoki. Czołowe postacie polskiej nauki oświeceniowej. Rozwój archeologii i muzealnictwa. Najważniejsze dokonania naukowe doby Oświecenia w zakresie nauk ścisłych, biologii, medycyny, ekonomii. Ośrodki nauki na ziemiach polskich. Akademie i organizacje naukowe, Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Idee "wieku świateł" przenikały wszelkie dziedziny życia we wszystkich krajach europejskich. W Polsce najważniejszym ośrodkiem Oświecenia stał się dwór królewski. Wokół Stanisława Augusta Poniatowskiego skupili się pisarze, uczeni i politycy reprezentujący nurt reformatorski. Wiek światła i rozumu przyniósł Polsce drugą na świecie a pierwszą w Europie Konstytucję oraz pionierski na świecie zalążek Ministerstwa Oświaty, jakim była Komisja Edukacji Narodowej. Rozkwit przeżywała nad Wisłą nauka. W rozwój zarówno nauk przyrodniczych, jak i matematycznych wniosło wkład wielu ówczesnych uczonych, proponując nowe rozwiązania i teorie. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej. To znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów - pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 15:30 ZWIERZĘTA. SEZON 2 - ODC. 5 OWADY (JUST ANIMALS. SEZON 2 EP. 5 INSECTS) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 Reżyseria: Bianca Keeley, Simona Mackinder, Simona Mackinder, Bianca Keeley, Simona Mackinder, Bianca Keeley Drugi sezon dziesięcioodcinkowej serii przyrodniczej o zwierzętach świata. Dajmy się zaintrygować, zaskoczyć i zafascynować niektórymi z najbardziej niezwykłych zwierząt na świecie i dowiedzmy się wszystkiego, co chcemy wiedzieć o ich życiu i zachowaniu. Bohaterami tego odcinka są owady. Mnogość, od której huczy w powietrzu. Ziemia jest planetą owadów. Stanowią co najmniej 80 procent wszystkich opisanych gatunków zwierząt. Przedstawiciele tej gromady żyją na Ziemi od setek milionów lat. Niektóre pojawiły się przed dinozaurami. W sztuce przetrwania wiodą prym. Za przyczynę ich niezwykłego sukcesu często uważa się ich charakterystyczne, delikatne struktury budowy ciała. Owady to jedyne bezkręgowce ze skrzydłami. 16:30 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - TYTAN I MŁOTEK Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację wszczepienia implantu sztucznego stawu u pacjenta cierpiącego na zwyrodnienie stawu biodrowego. Powiemy, czym jest choroba zwyrodnieniowa, co powinno być sygnałem i wskazaniem do operacji. Pokażemy też, jakie znieczulenie jest najbardziej komfortowe dla pacjenta i omówimy znaczenie rehabilitacji. Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. Poprowadzi widzów przez tajniki nowatorskich operacji dokonywanych w polskich szpitalach, pokazując pracę lekarzy, nowoczesne technologie medyczne i procedury umożliwiające sprawny przebieg zabiegów. 17:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DYSKOTEKA NA MOKRYM LIŚCIU Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Skoczogonki jedna z najliczniejszych, a zarazem najdziwniejszych grup stawonogów. Stanowią przykład, jak być istotą wodną, a jednocześnie lądową. Trzymają się bowiem wilgotnych miejsc, znajdując wodę tam, gdzie my byśmy jej nie znaleźli. Są jednak doskonale, dzięki swej długotrwałej ewolucji, wyposażone w naturalne rozwiązania techniczne, pozwalające czerpać wodę z nader skromnych źródeł. To różnego rodzaju wymyślne nawet dla współczesnego, obdarzonego nowoczesną technologią człowieka, rury i syfony. Zresztą ta swoista naturalna technika rozwinęła się u nich także w innych sferach życia, niż tylko pobieranie wody, zwłaszcza w sferze ruchu. Potrafią nieprawdopodobnymi, jak na tak drobne istoty skokami katapultować się w razie niebezpieczeństwa. Tego typu możliwości techniczne ujawniają się też w czasie godów. Owady te odbywają jedyne w swoim rodzaju tańce, służące łączeniu się partnerów na czas rozrodu. U każdego gatunku choreografia takiego tańca bywa nieco inna. Demonstruje to także samemu taki taniec naśladując, znawca owadów, czyli entomolog prof. Marek Kozłowski. 17:35 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. PTASIA WISŁA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Bohaterami odcinka są przyjaciele Wisły, ludzie, którzy zajmują się ochroną przyrody tej rzeki: dr Andrzej Kruszewicz i Przemysław Pasek - założyciel Fundacji "Ja Wisła". Jest jedną z ostatnich nie uregulowanych, prawie naturalnych dużych rzek Europy. W jej rozległej pradolinie można spotkać niemal wszystkie typy środowisk wodnych i nadwodnych, typowych dla polskich nizin. Dominują natomiast ogromne obszary rzecznych piasków i zarośli wierzbowych, poprzetykanych tu i ówdzie zachowanymi jeszcze fragmentami lasów łęgowych. Wyprawa łodzią wśród wiślanych wirów jest jeszcze ze niezwykłą, egzotyczna przygodą, podobnie, jak prowadzenie obserwacji na wiślanych wyspach i łachach. Przede wszystkim obserwacji ornitologicznych, bo Wisła jest, zwłaszcza w swoim środkowym biegu, ptasia rzeką. I to także na odcinkach miejskich, zwłaszcza na warszawskim. Wisła służy ptakom przez cały rok, ale w określonych porach coraz to innym. Jest jednak przede wszystkim szlakiem wędrówekszeregu gatunków ptaków (m.in. kaczek, łabędzi, kormorana, rybołowa, mew, rybitw oraz siewkowców). Jest ona też ważnym zimowiskiem dla wielu gatunków krajowych i północnoeuropejskich (np. kaczki, mewy, bielik). Szczególnie istotne dla części gatunków ptaków są odcinki rzeki o naturalnym charakterze, z wyspami i piaszczystymi łachami w korycie, Stąd nawet w pobliżu mostów Warszawy można spotkać unikatowe gatunki. 18:05 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY A TRANSPLANTOLOGIA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Są zdolne zniweczyć nadzieję pacjentów i pracę lekarzy. Wirusy są groźnymi wrogami na każdym etapie w ratujących życie zabiegach transplantacji. By je dorwać i okiełznać, współpracują mikrobiolodzy, wirusolodzy, hematologowie i chirurdzy. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /110/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 CZY WIESZ, ŻE? - /111/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 ZWIERZĘTA. SEZON 2 - ODC. 5 OWADY (JUST ANIMALS. SEZON 2 EP. 5 INSECTS) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 Reżyseria: Bianca Keeley, Simona Mackinder, Simona Mackinder, Bianca Keeley, Simona Mackinder, Bianca Keeley Drugi sezon dziesięcioodcinkowej serii przyrodniczej o zwierzętach świata. Dajmy się zaintrygować, zaskoczyć i zafascynować niektórymi z najbardziej niezwykłych zwierząt na świecie i dowiedzmy się wszystkiego, co chcemy wiedzieć o ich życiu i zachowaniu. Bohaterami tego odcinka są owady. Mnogość, od której huczy w powietrzu. Ziemia jest planetą owadów. Stanowią co najmniej 80 procent wszystkich opisanych gatunków zwierząt. Przedstawiciele tej gromady żyją na Ziemi od setek milionów lat. Niektóre pojawiły się przed dinozaurami. W sztuce przetrwania wiodą prym. Za przyczynę ich niezwykłego sukcesu często uważa się ich charakterystyczne, delikatne struktury budowy ciała. Owady to jedyne bezkręgowce ze skrzydłami. 21:40 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - DAWNE NARZĘDZIA. ODC. 5 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 22:40 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. PTASIA WISŁA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Bohaterami odcinka są przyjaciele Wisły, ludzie, którzy zajmują się ochroną przyrody tej rzeki: dr Andrzej Kruszewicz i Przemysław Pasek - założyciel Fundacji "Ja Wisła". Jest jedną z ostatnich nie uregulowanych, prawie naturalnych dużych rzek Europy. W jej rozległej pradolinie można spotkać niemal wszystkie typy środowisk wodnych i nadwodnych, typowych dla polskich nizin. Dominują natomiast ogromne obszary rzecznych piasków i zarośli wierzbowych, poprzetykanych tu i ówdzie zachowanymi jeszcze fragmentami lasów łęgowych. Wyprawa łodzią wśród wiślanych wirów jest jeszcze ze niezwykłą, egzotyczna przygodą, podobnie, jak prowadzenie obserwacji na wiślanych wyspach i łachach. Przede wszystkim obserwacji ornitologicznych, bo Wisła jest, zwłaszcza w swoim środkowym biegu, ptasia rzeką. I to także na odcinkach miejskich, zwłaszcza na warszawskim. Wisła służy ptakom przez cały rok, ale w określonych porach coraz to innym. Jest jednak przede wszystkim szlakiem wędrówekszeregu gatunków ptaków (m.in. kaczek, łabędzi, kormorana, rybołowa, mew, rybitw oraz siewkowców). Jest ona też ważnym zimowiskiem dla wielu gatunków krajowych i północnoeuropejskich (np. kaczki, mewy, bielik). Szczególnie istotne dla części gatunków ptaków są odcinki rzeki o naturalnym charakterze, z wyspami i piaszczystymi łachami w korycie, Stąd nawet w pobliżu mostów Warszawy można spotkać unikatowe gatunki. 23:15 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /25/ CUKRZYCA TYPU 1 Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna. W organizmie chorego zachodzi proces autoagresji czyli samoistne niszczenie komórek organizmu. Proces ten prowadzi do całkowitego zniszczenia komórek beta wysp trzustkowych, które produkują insulinę. W konsekwencji trzustka traci umiejętność produkcji insuliny. Dlatego też w trakcie leczenia cukrzycy typu 1 konieczne jest podawanie insuliny w postaci zastrzyków podskórnych lub za pomocą pompy insulinowej. W Polsce na cukrzycę typu pierwszego choruje ponad 200 tysięcy osób. Jest chorobą nieuleczalną. W programie o opiece nad dziećmi chorymi na cukrzycę typu 1, o systemie refundacji pomp insulinowych dla dzieci, młodzieży oraz osób do 26 roku życia, a także o problemach związanych z brakiem refundacji po 26 roku życia. 23:50 W RAFIE KORALOWEJ - OCALEŃCY (REEF STORIES) Serial dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2021 Rafy koralowe stanowią 25 procent życia morskiego na naszej planecie. Seria ukazuje rafy w wodach całego świata, od Recife w Brazylii, przez Zatokę Acqba tuż przy Morzu Czerwonym, po Morze Batangas na Filipinach, i opowiada o niezwykłych i różnorodnych stworzeniach zamieszkujących te podwodne królestwa. Ale rafom grozi wyginięcie z powodu globalnego ocieplenia i wynikającego z tego większego zakwaszenia wód na Ziemi. Jak zwierzęta morskie przystosowują się do tych zmian i co może zrobić człowiek, aby odwrócić proces niszczenia raf? 00:55 CZY WIESZ, ŻE? - /112/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 02:05 KUPCY I FABRYKANCI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Jaworski Scenariusz: Artur Jaworski Zdjęcia: Maciej Kochajewski, Igor Połaniewicz Na skutek dziejowych zawirowań tradycje przedsiębiorczości w Polsce mają skomplikowaną historię. Jej początki i rozwój są jak z pozytywistycznej powieści i sięgają czasów rozbiorów, później, w okresie międzywojennym, następuje jej dalszy rozkwit przerwany II wojną światową, a potem, w czasach komuny, jej zagłada lub prześladowania tych, którym udało się dalej rozwijać swoją działalność. Chciałoby się powiedzieć jak Kordian Tarasiewicz, jeden z bohaterów filmu - żal mi tej Polski, bo gdyby nie wojna i cały PRL, to dziś żylibyśmy w zupełnie inaczej urządzonym kraju. Polacy poszukują zagranicznych wzorców i inspiracji, a tymczasem tak niewiele wiedzą o dokonaniach rodzimych przedsiębiorców. Film przybliża historie czterech firm będących kiedyś symbolami rozkwitającej gospodarki II Rzeczypospolitej, a obecnie prawie zupełnie zapomnianych. To Lilpop, Rau i Loewenstein - największe zakłady przemysłowe międzywojennej Warszawy, K. Rudzki i S - ka - odpowiedzialna za niektóre z najbardziej innowacyjnych konstrukcji mostów na świecie, Pluton - najstarsza polska marka kawy oraz Dom Towarowy Braci Jabłkowskich - najbardziej znany dom towarowy II RP. Opowieść rozpoczyna się w II połowie XIX wieku w Warszawie w czasach wielkiego boomu spowodowanego rewolucją przemysłową oraz niezwykłymi możliwościami, jakie dawał ogromny i niezwykle chłonny rynek Imperium Rosyjskiego. To czasy, kiedy rodzą się pierwsze kapitalistyczne fortuny, które wielkością majątku i skalą działalności niczym nie różniły się od tych w Europie Zachodniej.