TVP Dokument Wtorek, 26.11.2024 05:25 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - UCZTOWANIE NA POLANIE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Na przełomie lata i jesieni las rozbrzmiewa rykami samców jeleni, które zatraciły się w miłosnych umizgach. Między bykami dochodzi do walk o łanie. Ryki mają wiele znaczeń. Po ich potędze, brzmieniu można wywnioskować, w jakiej fazie znajdują się jelenie gody. Bywa, że o świcie po zakończonym rykowisku na łące spotkać można wyłącznie łanie skubiące trawę. Dr Marcin Hurski i jego kolega Dris, który przybył aż z Holandii, próbują dowiedzieć się czegoś więcej na temat wpływu tych potężnych zwierząt na leśny ekosystem. 05:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 9 320 METRÓW POD ZIEMIĄ Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne życie wiódł górnik sto lat temu? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski wyrusza do Zabrza, by w zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido na własnej skórze przekonać się o znojach pracy na dole. Na dodatek tłumaczy, dlaczego XIX - wieczni górnicy chodzili do pracy w eleganckich koszulach i sam, w podobnym ubraniu, zabiera się za fedrowanie węgla. Co najciekawsze, po paru dniach spędzonych w kopalni prowadzący zupełnie zmienia zdanie o współczesnym wyobrażeniu o górniku, którego praca jest jeszcze trudniejsza, niż mogłaby się wydawać na pierwszy rzut oka. 06:35 U WYBRZEŻY NOWEJ ZELANDII SERIA III S.III - ODC. 6 KUKI AIRANI (OUR BIG BLUE BACKYARD III KUKI AIRANI (6/6)) Serial dokumentalny, 49 min, Nowa Zelandia, 2022 Reżyseria: Judith Currant Odc. 6 - "Kuki Airani". Na rozległej przestrzeni południowego Pacyfiku leży archipelag tropikalnych wysp rozrzuconych na powierzchni dwóch milionów kilometrów kwadratowych. Pierwsi żeglarze cudem dotarli tu po długiej wyprawie. Co roku wyspy te stają się celem dla wędrowców, którzy podejmują jedną z największych migracji na świecie. Inni ich mieszkańcy uczestniczą w nieco wolniejszej, ale równie imponującej podróży. Dzięki niej możemy wejrzeć w głąb ewolucyjnej przeszłości. Ta rajska kraina potrafi jednak być zwodnicza. Południowe Wyspy Cooka - Kuki Airani. Pośród bezkresnych wód południowego Pacyfiku leży Rarotonga - największa z Wysp Cooka. Co roku od lipca strudzeni wędrowcy oznajmiają przybycie do tych przybrzeżnych wód. To humbaki. Całe lato odżywiały się krylem w wodach Antarktyku. Przed nadejściem zimy rozpoczęły migrację o długości 5 tysięcy kilometrów. Ich wędrówka trwała trzy miesiące. W tych wodach kryl nie występuje, ale humbaki nie przybyły tu na żer. Trzy i pół tysiąca tych waleni podejmuje tę coroczną wyprawę, by się spotykać, łączyć w pary i rozmnażać. 07:35 HAWAJE - ZRODZONE Z OGNIA - ODC. 1 MAUI I MOLOKA’I (HAWAI’I - BORN OF FIRE - MAUI AND MOLOKA’I) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Frank Gensthaler Dwuczęściowy film dokumentalny. Aloha! Witamy w raju na ziemi. Wyspy Hawajskie i ich zapierająca dech w piersiach przyroda są idylliczne: wspaniałe plaże zachęcają do nurkowania, doskonałe fale przyciągają surferów z całego świata, a spektakularne krajobrazy zachęcają do nieustającego podziwu. Te wyspy szczęścia na końcu świata zawdzięczają swoje istnienie gorącemu punktowi w centrum Pacyfiku. Tutaj skorupa ziemska jest niezwykle cienka, co pozwala na tworzenie się wulkanów na dnie morskim i odprowadzanie ich lawy do morza. Jaka jest historia tego wyspiarskiego świata na morzach południowych? I jak ten raj jest zdolny do przetrwania? Jakiś czas temu na Hawajach rozpoczął się renesans. Wielu mieszkańców nie zgadza się z nieco stereotypowym obrazem raju, który nazywają domem. Chcą powrotu do tradycji i autentycznej kultury hawajskiej. Do ducha wysp, esencji życia wyrażonej w tradycji, rzemiośle i starożytnej sztuce. Film przedstawia osadników i ich potomków, którzy znaleźli swój dom w raju. Odc. 1 - "Maui i Moloka’i". Te wyspy są starsze i spokojniejsze niż ich młodsza siostra Big Island, na której wulkany są wciąż aktywne. Lawa, która niegdyś obficie spływała z życiodajnych gór, już dawno zastygła. Na wulkanicznej glebie wyrósł gęsty las i uczynił wulkaniczną glebę niezwykle żyzną. Moloka’i o długości 60 km i szerokości 16 km jest piątą co do wielkości wyspą Hawajów. Na 673 km2 żyje zaledwie 8 tysięcy mieszkańców - to jedna z przyczyn, dla których uważa się, że to ta wyspa zachowała swój naturalny, hawajski charakter. Na Maui, której nie zalał przemysł turystyczny, czas stanął w miejscu. Moloka’i ma też najdłuższą rafę koralową na archipelagu. 08:35 CZY ZABIJAMY KOALE? (ARE WE KILLING THE KOALAS?) Film dokumentalny, 55 min, Australia, 2021 Reżyseria: Tim Flannery Film dokumentalny o koalach i grożącym im niebezpieczeństwom. To niewielkie australijskie zwierzątko wymiera. Koala cierpi na skutek niszczenia środowiska, chorób i głodu. I dzieje się coraz gorzej. Odkąd pierwsi Europejczycy postawili stopę na tej ziemi, wyginęło około dziesięciu procent rodzimych gatunków ssaków i znacznie więcej jest krytycznie zagrożonych. Pożary buszu, zmiany klimatyczne, niszczenie siedlisk powszechne jest przekonanie, że koale całkiem wyginą do 2050 roku. Wszyscy czytali wstrząsające nagłówki, ale ten dokument bada znacznie bardziej złożoną sytuację, która zagraża tej ukochanej, narodowej ikonie Australii. Odkrywca i ekolog, profesor Tim Flannery spotyka się z naukowcami, weterynarzami i badaczami, którzy pracują nad zrozumieniem prawdziwych zagrożeń, przed którymi stoją koale, i sposobów ich unikania. Tim zapuszcza się o trzydzieści lat w przyszłość, obserwując na własne oczy skutki zmian klimatycznych, tropi jednego z najbardziej nieuchwytnych i zagrożonych ssaków na świecie oraz ujawnia szczepionkę dla koali opracowaną z myślą o zapobieganiu chorobom ludzkim. Przygląda się również, w jaki sposób Bluetooth ratuje miejskie koale przed wyginięciem. Jaka jest tajemnica zapewnienia przetrwania koali? Australijscy specjaliści starają się rozwiązać problem. 09:40 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BURGUNDIA - SERCE FRANCJI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Burgundia. 10:40 GWIAZDY, GWIAZDKI, GWIAZDECZKI - ZESPÓŁ BAJM 17 min, Polska, 1980 Reżyseria: Jacek Wenzel Scenariusz: Jacek Wenzel Wykonawcy: Beata Kozidrak, Andrzej Pietras, Jarosław Kozidrak, Andrzej Koziara, Dariusz Kwietniewski, Krzysztof Tarach, Bajm Widowisko muzyczne z cyklu "Gwiazdy, gwiazdki, gwiazdeczki", realizowanego przez OTV Wrocław w latach 1975 - 1980 i 1984 - 1986. Do wrocławskiej telewizji zapraszano polskich i zagranicznych artystów, zarówno uznanych, jak i tych, którzy największe sukcesy mieli dopiero przed sobą. Występy przybierały formę fabularyzowaną lub stanowiły zapis koncertów. Bohaterem tego wydania jest zespół Bajm. Grupa muzyczna powstała w 1978 roku w Lublinie. Za jego pomysłodawcę uważa się Andrzeja Pietrasa, który zaproponował założenie kapeli rodzeństwu Kozidraków: Beacie (solistce) i Jarosławowi (śpiewającemu gitarzyście), a także koledze Markowi Winiarskiemu (gitarzyście). Dzięki zajęciu 2 miejsca w konkursie Debiuty, podczas Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1978 roku, zespół stał się bardzo popularny i rozpoznawalny. Bajm wyśpiewał nagrodę utworem "Piechotą do lata", utrzymanym w stylistyce turystyczno - harcerskiej. Taki też był początkowy repertuar Bajmu. Grupa muzyczna zaśpiewała sześć swoich piosenek, które zilustrowały fabularyzowane teledyski. Zaprezentowano utwory: "Rano", "Przepis na świat", "Weź pod rękę żonę swą", "Czary mary", "Piechotą do lata" oraz "Wędrujemy". 11:10 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 2 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala, Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Roman Mikielewicz nie zadziera nosa, ale i tak na mieszkańców Wileńszczyzny patrzy z góry. On i jego trzej synowie są pilotami balonów. Zaczął latać jako jedna z pierwszych osób na Litwie, na swoim koncie ma złote medale zdobyte na mistrzostwach baloniarstwa na Litwie, Łotwie, w Polsce. Dziś prowadzi rodzinne przedsiębiorstwo "Kwiaty podniebne" i zachęca wilnian, by podobnie jak on spojrzeli na Litwę z nieco innej perspektywy. 11:45 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 1 KONIEC EPOKI BRĄZU (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Jonathan Drake, Rosalind Bain Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 1 - "Koniec epoki brązu". Późna epoka brązu to czas rozkwitu królestw i imperiów. Niektóre z nich miały już dwutysięczną historię. Jednak kiedy naszedł koniec, wszystko potoczyło się szybko. Dlaczego pierwsze cywilizacje upadły w tym samym czasie? Od ponad wieku badacze próbują ustalić, co spowodowało tę katastrofę. W jaki sposób doszło do upadku cywilizacji epoki brązu? Kluczowe dowody przekazał nam wielki ocalały z tej katastrofy Egipt. Historia Egiptu sięga samych początków cywilizacji. Faraon, który ocalił Egipt, ostatecznie został zamordowany we własnym pałacu. Upadek cywilizacji epoki brązu pogrążył świat w trwającym całe wieki mroku. Jednak z popiołów zaczęły wyłaniać się nowe społeczeństwa. Nasza opowieść o końcu cywilizacji odkrywa niewygodną prawdę - człowiek jest zdany na łaskę natury. 12:45 TU SIĘ ŻYJE Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Reżyseria: Kinga Dębska Scenariusz: Kinga Dębska Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski To optymistyczny film o odchodzeniu, o niezwykłym hospicjum w Wilnie, i o zwariowanej siostrze Michaeli, która w ramach dodawania otuchy realizuje najbardziej szalone marzenie swoich podopiecznych. Uważa, że przed śmiercią potrzebujemy załatwić niezałatwione wcześniej sprawy, spełnić jakieś marzenie, choćby to była lampka koniaku. Według niej trafia się do hospicjum, żeby odkryć siebie i spokojnie pożegnać się z życiem. Film jest próbą odczarowania idei hospicjum i wzruszająca opowieść o ludziach na ostatniej prostej. 13:45 WYSPA HIPOPOTAMÓW (ISLAND OF HIPPOS) Film dokumentalny, 50 min, Hiszpania, 2020 Reżyseria: Carlos Perez Film dokumentalny o hipopotamach. To wyjątkowe zwierzęta. Na plażach wysp Bijagós, u wybrzeży Gwinei Bissau, na Atlantyku, możemy znaleźć dziwne ślady ich stóp. Hipopotamy żyją w słodkiej wodzie, ale jest populacja żyjąca w wodach przybrzeżnych, najbardziej wysunięta na zachód, spokrewniona z waleniami. Poznamy życie w tej kolonii, gdzie dominujące samce nie są towarzyskie i atakują każdego intruza, który wejdzie na ich terytorium. Będziemy śledzić ich wtargnięcia na sąsiednie tereny lub do morza i będziemy świadkami ich doskonałej adaptacji w środowisku, w którym podobno samice rodzą ze względów bezpieczeństwa. Poznamy ich środowisko i to mało znane miejsce w Afryce Zachodniej. W tym filmie zobaczymy jak w stadzie pojawi się nowy królewicz. Ma około trzech miesięcy, nie jest samodzielny i nie wytrzymuje pod wodą dłużej niż minutę. Spędza czas na grzbiecie matki - ponad tysiąckilogramowej wysepce bezwarunkowej miłości. Wie, że jest na niej bezpieczny i schodzi z niej tylko po to, by pożywić się matczynym mlekiem. Jest najmłodszym potomkiem nietypowego hipopotamiego rodu, wyjątkowego w skali świata. Ślady tych zwierząt na plaży zdradzają ich osobliwą naturę. To jedyne hipopotamy na świecie, które kąpią się w słonych wodach otaczających ich macierzystą wyspę. 14:45 HAWAJE - ZRODZONE Z OGNIA - ODC. 2 KAUA’I (HAWAI’I - BORN OF FIRE - KAUA’I) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Frank Gensthaler Odc. 2 - "Kaua’i". Pierwsze były wyspy Kaua’i i O’ahu, ostatnia pojawiła się Big Island, która wciąż rośnie. Kolejne były Maui i Moloka’i. Najstarszą zamieszkaną wyspą archipelagu jest Kaua’i. Wiele spektakularnych miejsc na górzystej Kaua’i jest trudniej dostępnych niż większość atrakcji na innych wyspach. W związku z tym jest tu niskie zaludnienie. Na terenie o długości 60 i szerokości 45 km żyje jedynie 73 tys. mieszkańców. Dzięki temu ta "Wyspa Ogrodów" ma największą na archipelagu różnorodność biologiczną. Latarnia morska w Kilauea Point stoi na szczycie stromych klifów północnego Kaua'i od 1913 roku. 15:45 ZABIĆ CZY LECZYĆ - SEKRETY JADU (KILL OR CURE: THE STORY OF VENOM) Film dokumentalny, 55 min, Australia, 2021 Poznamy naukowców, którzy zajmują się pracą nad nowymi lekami z jadu śmiercionośnych stworzeń. Australia jest domem dla jednych z najbardziej jadowitych zwierząt na świecie. Niektóre są tak śmiercionośne, że mogą zabić człowieka w ciągu kilku minut. Ale w jadzie mogą być też ukryte leki przyszłości. Uczeni sądzą, że drzemie w nim potencjał do zupełnie nowych terapii i medykamentów, które mogą ratować życie. Jad składa się ze złożonych cząsteczek, które ewoluowały przez tysiąclecia, aby atakować określoną zdobycz. Niektóre skupiają się na układzie nerwowym, inne atakują tkankę lub układ krążenia. Z tego powodu jad może oferować szerokie zastosowania medyczne od ochrony serca i mózgu po potencjalne leczenie stwardnienia rozsianego i epilepsji. W tym filmie poznamy naukowców, którzy przewodzą światu w tej rewolucyjnej, nowoczesnej medycynie i stają twarzą w twarz z pająkami, wężami i meduzami. 16:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - OREGON - ŚWIAT DZIKIEGO ZACHODU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Oregon. 17:55 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 2 MIASTA I IMPERIA (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 2 - "Miasta i imperia". Nowa era kwitnącej cywilizacji zmieniła sposób naszego życia. W epoce żelaza powstaje wiele ważnych miast. Jak powstało pierwsze w historii supermocarstwo? Pierwsze tysiąclecie przed naszą erą to początek współczesnego świata. Upadek Egiptu na rzecz Rzymu trwał tysiąc lat. W jaki sposób w basenie Morza Śródziemnego narodziła się nowa epoka - świat miast i imperiów? Powstanie Rzymu było prawdopodobnie najbardziej niezwykłym wydarzeniem na planecie Ziemia przed epoką nowożytną. 19:05 PRZYKAZANIE MIŁOŚCI. HISTORIA RODZINY ULMÓW Z MARKOWEJ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marta Pietrasiewicz Scenariusz: Marta Pietrasiewicz Film przedstawia życie rodziny Ulmów w czasie II wojny światowej. Opowiada o tym jakimi ludźmi byli Ulmowie, jakimi kierowali się wartościami i czym się interesowali. To historia dramatycznych wyborów, które musieli dokonać. Zdecydowali się na udzielanie pomocy innym, w tym ukrywanie Żydów, narażając swoje życie. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów. W grudniu 2022 rok papież Franciszek ogłosił decyzję o beatyfikacji rodziny. Autorka filmu przedstawia niezwykle istotne wypowiedzi archiwalne Stanisławy Kuźniak - kuzynki rodziny Ulmów, a także Anny Bącal - która była koleżanką Stasi Ulmy (dziecka Wiktorii i Józefa Ulmów). Istotnym walorem filmu są liczne archiwalne zdjęcia fotograficzne, autorstwa m. in. Józefa Ulmy. Na uwagę zasługują sceny fabularyzowane, które pozwolą przybliżyć codzienne życie rodziny Ulmów (reżyserem tych scen jest Piotr Kuciński). Konsultantami merytorycznymi byli: ks. dr Bogusław Turek - podsekretarz Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych Stolicy Apostolskiej i dr Wojciech Hanus - historyk IPN w Rzeszowie. 20:15 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 2 NOC GNIEWU (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 46 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nie prezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje, oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. 21:20 ZWYCIĘSTWO ZA WSZELKĄ CENĘ (BILLION DOLLAR BABIES / EN PRODUCTION BABY CHAMPIONS, LA VICTOIRE QUOI QU'IL EN COUTE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2024 Reżyseria: Pierre - Emmanuel Luneau - Daurignac Film dokumentalny o kulisach sportu wyczynowego. Za idyllicznym obrazem najważniejszych wydarzeń z miliardową widownią telewizyjną światowy sport wyczynowy kryje tragiczną rzeczywistość: złamane życie setek tysięcy dzieci na całym świecie. Wiadomo, że przyszli mistrzowie sportu musza przejść przez ekstremalne, żmudne, długoletnie treningi, ale mniej zdajemy sobie sprawę z tego, że metody te nadają obecnie ton elitarnym sportom w zachodnich demokracjach. W ostatnich kilku latach przeprowadzono kilkadziesiąt badań z udziałem pediatrów, psychologów i socjologów sportu, a ich wnioski są zbieżne: w zdecydowanej większości przypadków trening sportowy na wysokim poziomie krzywdzi dzieci. Obrońcy praw dziecka zwracają także uwagę na fakt, że nie istnieją żadne szczególne zasady chroniące dzieci trenujące w elitarnych dyscyplinach sportowych. Po skandalach dopingowych i korupcyjnych na początku XXI wieku oraz niedawnych doniesieniach o epidemii wykorzystywania seksualnego, molestowanie elitarnych dzieci będzie kolejnym odkryciem, które wstrząśnie światem sportu. (FUTURS CHAMPIONS, LE PRIX DE LA GLOIRE) 22:25 OJCOSTWO OCZAMI NAUKI (THE SCIENCE OF FATHERHOOD) Film dokumentalny, 52 min, Francja/Niemcy, 2022 Reżyseria: Larissa Klinker Film dokumentalny o ojcostwie i różnych aspektach tego stanu. Co dzieje się z mężczyznami, gdy zostają ojcami? Jak mężczyźni zmieniają się psychicznie i fizycznie w czasie, gdy matka ich dziecka jest ciąży, w czasie porodu i w pierwszych latach ojcostwa? W tym filmie zapytamy o to znawców mózgu, genetyków, socjologów i psychologów. Ojcowie są wyjątkowi: należą do nielicznych 5% wszystkich samców ssaków, które opiekują się swoim potomstwem. Natura specjalnie je do tego wyposażyła, ponieważ przechodzą kluczowe zmiany, gdy rodzą się ich dzieci. Badania naukowe koncentrowały się dotychczas głównie na matkach. Od pewnego czasu naukowcy zaczęli także badać wpływ ojcostwa zarówno na samych ojców, jak i na ich dzieci. Podobnie jak matki, ojcowie także ulegają fizjologicznym i hormonalnym zmianom. Na przykład poziom oksytocyny u przyszłego ojca znacznie wzrasta, ponieważ w ten sposób natura pomaga mu rozwinąć pozytywne uczucia do dziecka. Ponadto po urodzeniu jego poziom testosteronu drastycznie spada, co zwiększa jego wrażliwość. 23:35 TAJEMNICE MIEJSC ZBRODNI S.VI - ODC. 7 (EP. 7 STABED IN HER BED THE CASE: MAUREEN JAQUIER / POIGNARDEE DANS SON LIT) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Alexia Gautier Dziesięcioodcinkowa seria "true crime". Nie ma czegoś takiego jak zbrodnia doskonała. Każda napaść, porwanie, morderstwo to zbrodnia, w której sprawca zawsze zostawia ślady. Każdy trzymający w napięciu odcinek składa się z 10 dowodów, przedstawionych jak rozrzucone kawałki makabrycznej układanki. Stopniowo widz zaczyna rozumieć, jaką rolę odgrywają w śledztwie poszczególne dowody, elementy, wskazówki, aby w końcu prawda została ujawniona a zarzuty przedstawione. Zobaczymy proces dochodzenia do prawdy z laboratorium kryminalistycznego CSI oraz inscenizacje kolejnych elementów zbrodni. 00:35 PRZYCHODZIMY, ODCHODZIMY Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1997 Reżyseria: Wojciech Szumowski Scenariusz: Wojciech Szumowski Film jest portretem Piotra Skrzyneckiego zbudowanym z opowieści ludzi, którzy byli przy nim przez wiele lat, tworząc wspólnie zjawisko w pejzażu kultury polskiej zwane Piwnicą Pod Baranami. Osoby występujące w filmie opowiadają jedno ważne wydarzenie związane z Piotrem Skrzyneckim. Z tych wspomnień zbudowany jest różnorodny portret. Całość przetykana jest różnorodnymi materiałami archiwalnymi z występów Piwnicy. W programie wypowiadają się m.in.: Stanisław Radwan, Zbigniew Preisner, Andrzej Wajda, Grzegorz Turnau, ks. Tischner, Marek Grechuta, Leszek Długosz, Jan Nowicki. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KU FUNDAMENTOM LEGENDY ODC. 266 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:10 O KINIE: BOKINIEC Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Reżyseria: Andrzej Mańkowski W 1953 r. Lucjan Bokiniec założył Dyskusyjny Klub Filmowy "Żak" - później im. Zbyszka Cybulskiego, którego był przewodniczącym w latach 1958 - 1973. Lucjan Bokiniec był organizatorem między innymi Wakacyjnego Studia Wiedzy o Filmie, autorem filmów dydaktycznych. Przez wiele lat należał do władz Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, Polskiej Federacji Amatorskich Klubów Filmowych, Polskiego Stowarzyszenia Filmu Naukowego oraz rady nadzorczej Pomorskiej Fundacji Filmowej. Był pomysłodawcą i pierwszym dyrektorem Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (obecnie w Gdyni). Pomysłodawca nagrody głównej: Złote Lwy. Odznaczony m. in. w 2005 Medalem Księcia Mściwoja II. Od 2011 r. jego imię nosi nagroda w Konkursie Młodego Kina (etiud studenckich) FPFF w Gdyni. 03:15 CYBULSKI - OSTATNIA PODRÓŻ Widowisko, 50 min, Polska, 1997 Scenariusz: Joanna Kawalec, Jolanta Popielarz Zdjęcia: Jacek Szostak Wykonawcy: Maciej Cybulski, Krzyszto Teodor Toeplitz, Lucyna Winnicka, Mirosława Dubrawska, Kazimierz Kutz, Janisław Dyrcz, Zofia Czerwińska, Andrzej Piszczatowski 8 stycznia przypada rocznica tragicznej śmierci Zbigniewa Cybuskiego (zmarł 8 stycznia 1967 r.), przez wielu uważanego za największego aktora powojennej Polski, legendy polskiego kina. Podziwiany przez młodzież, w skórzanej kurtce i okularach, idol lat 60. stał się symbolem swojego pokolenia, nieprzeciętną indywidualnością, niestarzejącym się mitem. Urodził się 3 listopada 1927 roku. Dzieciństwo spędził na warszawskim Żoliborzu, gdzie rozpoczęła się również jego przygoda z aktorstwem - jako mały chłopiec grywał role paziów i diabłów w dziecięcym teatrzyku. Wojna położyła kres tym zabawom. Rodzice Zbyszka zostali aresztowani, a on wraz z bratem Antkiem musiał zarabiać na życie - szyli rękawiczki, sprzedawali gazety, zbierali kwiaty z śmietników, by je potem - "odświeżone" - sprzedawać. W dniu zakończenia wojny miał dziewiętnaście lat. Był prawdziwym "młodym gniewnym", który chciał naprawiać świat. I taką postawę zachował do końca. Ukształtowane wówczas rysy osobowości zadecydowały o późniejszym charakterze jego kariery artystycznej. Jego pierwszy powojenny i poważny kontakt z teatrem przypadł na rok 1947. Zakochany maturzysta (gimnazjum im. Jana Śniadeckiego) aktywnie działał w krakowskim Kole Żywego Słowa prowadzonym przez Marię Rokoszową. Jako dwudziestoletni chłopak z pasją recytował Mickiewicza czy Puszkina. Publiczność zawsze przyjmowała go entuzjastycznie, postanowił więc zostać aktorem. Zdał egzaminy na wydział aktorski krakowskiej PWST. W szkole zdarzały mu się zarówno wzloty jak i upadki, każde niepowodzenie bardzo poważnie przeżywał. Po skończeniu studiów wraz z grupą przyjaciół wyjechał na Wybrzeże, by w 1964 roku wraz z Bogumiłem Kobielą założyć tam, legendarny dziś, teatrzyk "Bim - Bom". Ich spektakle miały w sobie coś z magii, młodzi zapaleńcy wraz z "Bim - Bomem" odwiedzili Moskwę, Paryż, Amsterdam... Wtedy również zaczęła się wielka kariera filmowa Zbyszka. Rola Maćka Chełmickiego w "Popiele i diamencie" Andrzeja Wajdy przyniosła mu światową sławę. A on właściwie nie musiał "grać" w tym filmie. Był sobą. Na plan filmowy zawsze wpadał jak burza, bez charakteryzacji czy zmiany kostiumu po prostu robił swoje i... już go nie było. Nigdy nie lubił udawać kogoś, kim nie był. Dlatego wybierał bliskie sobie role, "życiowe" - grywał bohaterów rozdwojonych, pełnych kompleksów idealistów ("Nocny pociąg", "Do widzenia, do jutra", "Rozstanie", "Salto", "Rękopis znaleziony w Saragossie"). Od czasów "Popiołu i diamentu" spełniał się jako bohater młodzieży polskiej, stał się krajowym Jamesem Deanem. Przyjaciele mówią, że ciągle gonił życie. Jak wtedy, kiedy usiłował wskoczyć do pociągu relacji Wrocław - Warszawa. Wpadł pomiędzy stopnie wagonu a peron, potem pod koła... "Ostatnia podróż" to przypowieść o przeznaczeniu, o nieuchronności losu, życiu będącym podróżą i ucieczką. W rozgrywającym się na Dworcu Głównym we Wrocławiu widowisku biorą udział przyjaciele Zbyszka oraz jego syn, Maciej.