TVP Dokument Środa, 27.11.2024 05:25 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - LEŚNA BRAĆ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Potrafił odnaleźć w lesie i pokazać innym to, czego oni sami tam nie zobaczą. Otwierał oczy na przyrodę nawet samym leśnikom. I pozostawał jednocześnie niewidocznym dla dzikich mieszkańców lasu, których fotografował i filmował. Artur Tabor, zmarły tragicznie podczas jednej ze swych przyrodniczych wypraw fotograf i filmowiec, był wyjątkowo mocno i na wiele sposobów zżyty z lasem. Nieraz starał się po prostu wyglądać jak krzak, fragment pnia albo taką postać nadać terenowemu jeepowi, z którego podpatrywał naturę, a w którym nieraz i mieszkał. Sprytne sposoby maskowania się łączył z ogromną, graniczącą z szaleństwem determinacją w swych na wskroś już nowoczesnych łowach. Bohaterowie odcinka, wspominając Artura, starają się sięgnąć do źródeł tej pasji. 06:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 10 ROZMOWY Z WARTBURGIEM Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Tym razem Radosław Kotarski wraca do czasów powojennych, gdy polska motoryzacja stawała na nogi. Wyrusza w podróż takimi pojazdami jak warszawa, syrena czy wartburg i sprawdza ich użyteczność w praktyce. Dla jednych ten powrót do przeszłości będzie powrotem do czasów dzieciństwa, a dla innych subiektywnym przewodnikiem po motoryzacji Europy Środkowej i Wschodniej. Co wyniknie ze skonfrontowania zabytkowych samochodów z nowoczesnymi realiami? 06:35 WYSPA HIPOPOTAMÓW (ISLAND OF HIPPOS) Film dokumentalny, 50 min, Hiszpania, 2020 Reżyseria: Carlos Perez Film dokumentalny o hipopotamach. To wyjątkowe zwierzęta. Na plażach wysp Bijagós, u wybrzeży Gwinei Bissau, na Atlantyku, możemy znaleźć dziwne ślady ich stóp. Hipopotamy żyją w słodkiej wodzie, ale jest populacja żyjąca w wodach przybrzeżnych, najbardziej wysunięta na zachód, spokrewniona z waleniami. Poznamy życie w tej kolonii, gdzie dominujące samce nie są towarzyskie i atakują każdego intruza, który wejdzie na ich terytorium. Będziemy śledzić ich wtargnięcia na sąsiednie tereny lub do morza i będziemy świadkami ich doskonałej adaptacji w środowisku, w którym podobno samice rodzą ze względów bezpieczeństwa. Poznamy ich środowisko i to mało znane miejsce w Afryce Zachodniej. W tym filmie zobaczymy jak w stadzie pojawi się nowy królewicz. Ma około trzech miesięcy, nie jest samodzielny i nie wytrzymuje pod wodą dłużej niż minutę. Spędza czas na grzbiecie matki - ponad tysiąckilogramowej wysepce bezwarunkowej miłości. Wie, że jest na niej bezpieczny i schodzi z niej tylko po to, by pożywić się matczynym mlekiem. Jest najmłodszym potomkiem nietypowego hipopotamiego rodu, wyjątkowego w skali świata. Ślady tych zwierząt na plaży zdradzają ich osobliwą naturę. To jedyne hipopotamy na świecie, które kąpią się w słonych wodach otaczających ich macierzystą wyspę. 07:35 HAWAJE - ZRODZONE Z OGNIA - ODC. 2 KAUA’I (HAWAI’I - BORN OF FIRE - KAUA’I) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Frank Gensthaler Odc. 2 - "Kaua’i". Pierwsze były wyspy Kaua’i i O’ahu, ostatnia pojawiła się Big Island, która wciąż rośnie. Kolejne były Maui i Moloka’i. Najstarszą zamieszkaną wyspą archipelagu jest Kaua’i. Wiele spektakularnych miejsc na górzystej Kaua’i jest trudniej dostępnych niż większość atrakcji na innych wyspach. W związku z tym jest tu niskie zaludnienie. Na terenie o długości 60 i szerokości 45 km żyje jedynie 73 tys. mieszkańców. Dzięki temu ta "Wyspa Ogrodów" ma największą na archipelagu różnorodność biologiczną. Latarnia morska w Kilauea Point stoi na szczycie stromych klifów północnego Kaua'i od 1913 roku. 08:40 ZABIĆ CZY LECZYĆ - SEKRETY JADU (KILL OR CURE: THE STORY OF VENOM) Film dokumentalny, 55 min, Australia, 2021 Poznamy naukowców, którzy zajmują się pracą nad nowymi lekami z jadu śmiercionośnych stworzeń. Australia jest domem dla jednych z najbardziej jadowitych zwierząt na świecie. Niektóre są tak śmiercionośne, że mogą zabić człowieka w ciągu kilku minut. Ale w jadzie mogą być też ukryte leki przyszłości. Uczeni sądzą, że drzemie w nim potencjał do zupełnie nowych terapii i medykamentów, które mogą ratować życie. Jad składa się ze złożonych cząsteczek, które ewoluowały przez tysiąclecia, aby atakować określoną zdobycz. Niektóre skupiają się na układzie nerwowym, inne atakują tkankę lub układ krążenia. Z tego powodu jad może oferować szerokie zastosowania medyczne od ochrony serca i mózgu po potencjalne leczenie stwardnienia rozsianego i epilepsji. W tym filmie poznamy naukowców, którzy przewodzą światu w tej rewolucyjnej, nowoczesnej medycynie i stają twarzą w twarz z pająkami, wężami i meduzami. 09:45 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - OREGON - ŚWIAT DZIKIEGO ZACHODU (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Oregon. 10:45 GÓRNICZE STO DNI Reportaż, 19 min, Polska, 1974 Scenariusz: Andrzej Bober, Wojciech Sarnowicz Zdjęcia: Mieczysław Chudzik Reportaż o "przeprowadzce" załogi starej, liczącej 110 lat kopalni "Śląsk", do nowej o tej samej nazwie, wybudowanej między Rudą Śląską a Katowicami. Do otwarcia nowej kopalni zostało właśnie 100 dni. Emerytowani górnicy wspominają pracę w starej kopalni i zaangażowanie w pracownicze inicjatywy kulturalne, a ich relacje przeplatają materiały filmowe z budowy nowej kopalni. Kamera reporterska zagląda do kotłowni starej kopalni, gdzie za chwilę wygaśnie żar w palenisku, obserwuje być może ostatnie płukanie i sortowanie węgla, ostatnie uderzenia serca starej maszynowni. Towarzyszy załodze i jej bliskim żegnającym się z dawną kopalnią, filmuje podziękowania dyrektora i wzruszenie zebranych. Rejestruje też nadzieje i oczekiwania górników związane z nowym miejscem pracy i zamieszkania. 11:10 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 3 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala, Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Siostrę Michaelę Rak niektórzy nazywają wulkanem. Inni mówią o niej "święta", ale po chwili dodają "z charakterem". Pochodzi z Polski, mimo to wilnianie bardzo szybko zaakceptowali ją jako swoją. Zrobiła to, co wcześniej nie udało się nikomu - założyła pierwsze i jak na razie jedyne na Litwie hospicjum stacjonarne. Pielgrzymi i goście, którzy odwiedzają to miejsce, czasem wzdychają - "ech, chciałoby się tu umrzeć...". 11:45 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 2 MIASTA I IMPERIA (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 2 - "Miasta i imperia". Nowa era kwitnącej cywilizacji zmieniła sposób naszego życia. W epoce żelaza powstaje wiele ważnych miast. Jak powstało pierwsze w historii supermocarstwo? Pierwsze tysiąclecie przed naszą erą to początek współczesnego świata. Upadek Egiptu na rzecz Rzymu trwał tysiąc lat. W jaki sposób w basenie Morza Śródziemnego narodziła się nowa epoka - świat miast i imperiów? Powstanie Rzymu było prawdopodobnie najbardziej niezwykłym wydarzeniem na planecie Ziemia przed epoką nowożytną. 12:45 OJCOSTWO OCZAMI NAUKI (THE SCIENCE OF FATHERHOOD) Film dokumentalny, 52 min, Francja/Niemcy, 2022 Reżyseria: Larissa Klinker Film dokumentalny o ojcostwie i różnych aspektach tego stanu. Co dzieje się z mężczyznami, gdy zostają ojcami? Jak mężczyźni zmieniają się psychicznie i fizycznie w czasie, gdy matka ich dziecka jest ciąży, w czasie porodu i w pierwszych latach ojcostwa? W tym filmie zapytamy o to znawców mózgu, genetyków, socjologów i psychologów. Ojcowie są wyjątkowi: należą do nielicznych 5% wszystkich samców ssaków, które opiekują się swoim potomstwem. Natura specjalnie je do tego wyposażyła, ponieważ przechodzą kluczowe zmiany, gdy rodzą się ich dzieci. Badania naukowe koncentrowały się dotychczas głównie na matkach. Od pewnego czasu naukowcy zaczęli także badać wpływ ojcostwa zarówno na samych ojców, jak i na ich dzieci. Podobnie jak matki, ojcowie także ulegają fizjologicznym i hormonalnym zmianom. Na przykład poziom oksytocyny u przyszłego ojca znacznie wzrasta, ponieważ w ten sposób natura pomaga mu rozwinąć pozytywne uczucia do dziecka. Ponadto po urodzeniu jego poziom testosteronu drastycznie spada, co zwiększa jego wrażliwość. 13:50 DZIKIE WYBRZEŻA (WILD WAYS OF THE COAST) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Andrea Gastgeb Z biegiem czasu wzdłuż różnych wybrzeży świata wyrosły zupełnie różne siedliska. Geolodzy szacują, że na ziemi jest około miliona kilometrów linii brzegowej. Stanowią zaledwie niewielki obszar całej masy lądowej planety, ale są ukształtowane przez ląd i morze. Te dzikie obszary przygraniczne są domem dla niesamowitej różnorodności dzikiego życia. Niektóre zwierzęta spędzają tu całe życie. Inne przybywają tylko w odwiedziny. Żółwie morskie często spędzają kilkadziesiąt lat na morzu, zanim wracają do miejsca urodzenia, aby złożyć jaja. Orki rozwinęły dobrze udoskonalone umiejętności łowieckie na określonych obszarach wybrzeża. Delfiny błystki wycofują się do płytkich zatok, aby odzyskać siły po długich, nocnych polowaniach na otwartym morzu. Kraby Sally lightfoot wychodzą na skały, by zjeść glony, które są dostępne tylko podczas odpływu. Mieszkańcy lasów namorzynowych dzielą się bogactwem oferty ze zwierzętami morskimi pasącymi się podczas przypływu i zwierzętami lądowymi, które robią to samo podczas odpływu. Wyspy Morza Karaibskiego słyną z długich plaż, wspaniałych palm i krystalicznie czystych wód, obfitujących w niezwykłe formy życia. Podwodne łąki trawy morskiej, falujące w płytkich piaszczystych zatokach, przyciągają jedne z największych ssaków morskich. Plaże Morza Karaibskiego zapewniają komfort życia ludziom i zwierzętom. Po drugiej stronie Atlantyku, na Wybrzeżu Szkieletowym, panują skrajnie odmienne warunki. To jedno z najbardziej niegościnnych wybrzeży na naszej planecie. Dzikie, wspaniałe i fascynujące miejsce, w którym ląd spotyka się z wodą. 14:50 WSZYSTKO O TORBACZACH - ODC. 1 NARODZINY (THE WONDERS OF MARSUPIALS RISE OF THE MARSUPIALS) Film dokumentalny, 49 min, Australia, 2016 Reżyseria: Edward Saltau, Daniel Hunter Trzyczęściowa seria dokumentalna o torbaczach, badająca ich ewolucję, dzięki której poradziły sobie z wyjątkowymi i trudnymi wyzwaniami życia w Australii. Wizualna uczta oszałamiających australijskich krajobrazów. Seria przedstawia kangura rudego, koale, niełazy tygrysie, bandykoty, potaroo i nie tylko. Spotkamy największe i najmniejsze torbacze, a także najrzadsze i odnoszące największe sukcesy. Oprócz spotkania z niesamowitą różnorodnością australijskich torbaczy, dowiemy się, jak powstały te stworzenia i jak przybyły na ten ogromny, wyspiarski kontynent. Części: 1. Narodziny. Zdefiniujmy, co znaczy być torbaczem i czym się on różni od innych ssaków... Wszystkie ssaki są owłosione, regulują temperaturę ciała i karmią młode mlekiem. Najlepiej znane nam ssaki - koty, psy, małpy i my ludzie - jesteśmy łożyskowcami. Sposób rozmnażania torbaczy diametralnie różni się od łożyskowców. Każdy torbacz, rodzi się w bardzo wczesnym stadium rozwoju i jest wielkości fasolki. Większość torbaczy ma torby do ochrony ssących maluchów - inne zaadaptowały surowsze, lecz równie skuteczne - metody opieki. Z 334 gatunków torbaczy na świecie - ponad 2/3 występuje w regionie Australazji. 15:50 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 1. ODKRYWANIE KOSMOSU (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 01 EXPLORING THE UNIVERSE) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. Odc. 1. W tym odcinku odkrywamy kosmos. Pięćdziesiąt lat temu Neila Armstronga stającego na Księżycu oglądało 600 milionów widzów przyklejonych do telewizorów - jedna piąta mieszkańców Ziemi. Tamta chwila odmieniła życia, rozbudziła nadzieje i zapoczątkowała nową erę eksploracji kosmosu. Lądowanie na Księżycu było jednym z najważniejszych przedsięwzięć technologicznych w historii ludzkości - ale to był dopiero początek. Jeszcze w sześćdziesiątym dziewiątym NASA obrała kolejny, śmiały cel: opracować statek kosmiczny wielokrotnego użytku. Wahadłowce nie spełniły wyobrażeń o kosmicznych autobusach. Przestrzeń kosmiczna to ostatni, niekończący się obszar, w którym ludzie mogą przecierać nowe szlaki i badać nowe światy. Nigdy nie zabraknie nam rzeczy do odkrycia. 16:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KOSTARYKA, CZYLI HARMONIA ZMYSŁÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kostaryka. 17:55 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 3 IMPERIUM I EPIDEMIE (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 3 - "Imperium i epidemie". Nieznana epidemia opanowuje świat. Szlakami handlowymi rozprzestrzenia się po kontynentach. Atakuje gęsto zaludnione miasta, powodując śmierć milionów osób. Do Rzymu zjeżdżają się ludzie z całego świata. Nie wiedzą o zarazkach. Pandemia nie jest zjawiskiem współczesnym. Był to symbol apokalipsy. To był przełomowy moment w historii ludzkości. Historycy wciąż nie wiedzą, co spowodowało upadek pierwszego supermocarstwa. Niemniej nauka przybliża nas do zrozumienia tych wydarzeń. 19:05 POŁOŻNA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Stanisława Leszczyńska w lutym 1943 roku za pomoc osadzonym w łódzkim getcie zostaje aresztowana przez gestapo i wraz z trójką dzieci zesłana do obozu Auschwitz - Birkenau. Tam przechodzi straszliwą próbę życiową. Zostaje akuszerką i w nieludzkich warunkach, na skraju wyczerpania, odbiera 3000 porodów, nie tracąc ani jednego dziecka. Jej nazwisko, jako jednej z czterech najwybitniejszych Polek ostatniego tysiąclecia, zostaje umieszczone na Kielichu Życia i Przemiany Narodu złożonym przez kobiety polskie na Jasnej Górze. Na czym polegał fenomen tej niezwykłej kobiety? W czym tkwiła jej siła? Dlaczego nawet w obliczu śmierci nigdy nie straciła wiary w sens tego, co robi? 20:15 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 3 BEZ EUFORII (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Film dokumentalny, 48 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nieprezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. Odc. 3 - "Bez euforii". 21 sierpnia rozpoczął się wiadomościami o zabitych w Moskwie. W rosyjskim Białym Domu przez całą noc oczekiwano szturmu, ale coś poszło nie tak. Rozmowa między sekretarzem stanu Giennadijem Burbulisem i szefem KGB ZSRR Władimirem Kriuczkowem odbyła się prawie o świcie. O piątej rano Kriuczkow kapituluje: Możecie spać spokojnie. Szturmu nie będzie. Ale ze spokoju nic nie wyszło. O świcie Moskwę obudził zgrzyt czołgów. Późniejsze śledztwo pokaże dokładną chronologię wydarzeń. Jazow wydał rozkaz "Stop" dwadzieścia minut po śmierci trzech obrońców rosyjskiego Białego Domu o godzinie pierwszej trzydzieści w nocy. O drugiej trzydzieści rozpoczęła się narada u Kriuczkowa na Łubiance. Jazow się na niej nie pojawił. Funkcjonariusze KGB i MSW doszli do wniosku, że się wystraszył. O świcie Kriuczkow odwołał operację Grom. 21:25 KUBA - REWOLUCJA OD KUCHNI Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Witold Szabłowski Scenariusz: Witold Szabłowski Zdjęcia: Siarhei Marchyk Rozpoczynając rewolucję, Fidel Castro obiecał Kubańczykom, że żaden z nich nigdy nie umrze z głodu. Jedzenie zawsze jest w centrum uwagi kubańskich władz, które, by wyżywić naród, wyhodowały nawet zmutowaną genetycznie krowę - rekordzistkę. Co jedzą dziś zwykli Kubańczycy? O to zapytaliśmy ich samych. Co jadł Fidel? Zdradza nam jego osobisty kucharz, Erasmo Hernandez (to pierwszy film, w którym zgodził się wystąpić). Czy rzeczywiście ludzie na wyspie nie głodują? I czy przypadkiem kuchennymi drzwiami na Kubę nie wkrada się kapitalizm? 22:20 ŻYĆ NIE UMIERAĆ. DŁUGOWIECZNI NA KAUKAZIE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Celem filmu jest nie tylko odpowiedź na pytania, dlaczego akurat na Kaukazie jest tak dużo stulatków (wbrew ciężkim warunkom życia i trudnej historii), co decyduje o długim życiu, jaki jest jego sens i czy kaukaski eliksir długowieczności można przenieść do Europy. Film przedstawia też refleksje świadków historycznych wydarzeń, ich spojrzenie na teraźniejszość i współczesne problemy rosyjskich republik kaukaskich. O sile dokumentu zadecyduje również dotarcie do rzadko pokazywanych miejsc i ludzi oraz atrakcyjna forma. 23:25 TAJEMNICE MIEJSC ZBRODNI S.VI - ODC. 8 (EP. 8 A CORPSE IN THE CEMETERY: THE FREDERIC BUTANOWICZ CASE / UN CADAVRE DANS LE CIMETIERE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Isabelle Deschamps De Paillette Dziesięcioodcinkowa seria "true crime". Nie ma czegoś takiego jak zbrodnia doskonała. Każda napaść, porwanie, morderstwo to zbrodnia, w której sprawca zawsze zostawia ślady. Każdy trzymający w napięciu odcinek składa się z 10 dowodów, przedstawionych jak rozrzucone kawałki makabrycznej układanki. Stopniowo widz zaczyna rozumieć, jaką rolę odgrywają w śledztwie poszczególne dowody, elementy, wskazówki, aby w końcu prawda została ujawniona a zarzuty przedstawione. Zobaczymy proces dochodzenia do prawdy z laboratorium kryminalistycznego CSI oraz inscenizacje kolejnych elementów zbrodni. 00:30 MARIAN DZIĘDZIEL - AKTOR ODNALEZIONY Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2012 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Wykonawcy: Marian Dziędziel, Franciszek Pieczka, Wojtek Smarzowski, Kazimierz Kutz, Dariusz Jabłoński, Rafael Lewandowski, Krzysztof Krauze, Jerzy Trela, Jerzy Domaradzki, Zygmunt Konieczny, Jerzy Fedorowicz, Mikołaj Grabowski Zdjęcia: Roman Piotrowski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Film dokumentalny o Marianie Dziędzielu - aktorze teatralnym i filmowym. W świadomości wielu widzów bohater dokumentu narodził się aktorsko w kreacji Wiesława Wojnara, bogatego ogrodnika z podkarpackiej wsi z "Wesela" w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego. Potem zaistniał jako Dziabas w "Domu złym", Adam Kościejny w "Winie truskawkowym" Dariusza Jabłońskiego, Zygmunt Kowal w "Krecie" w reżyserii Rafaela Lewandowskiego. A przecież Marian Dziędziel mógł się poszczycić bogatą filmografię już dużo wcześniej. Chłopak ze Śląska egzamin do szkoły teatralnej zdał dzięki oryginalnej interpretacji poezji Mickiewicza, filmowo debiutował w latach 60. , w serialu "Stawka większa niż życie", potem występował w filmach śląskich Kazimierza Kutza i jego spektaklach teatralnych. Zaistniał też w znanych krakowskich kabaretach, m.in. w Piwnicy pod Baranami, miał swój benefis na antenie Telewizji Kraków. W dokumencie Marian Dziędziel opowiada o sobie i innych, o metafizycznych spotkaniach i decyzjach, o najważniejszych rolach, o przeszłości i spojrzeniu w przyszłość. Mówią o nim także koledzy i przyjaciele - z humorem i na poważnie. Ilustracją są fragmenty najważniejszych kreacji artystycznych tego wybitnego aktora i zarazem skromnego człowieka. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KSIĘŻNEJ IZABELI ŚWIAT ZAGINIONY Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. W dzisiejszym odcinku: Księżnej Izabeli świat zaginiony Po raz kolejny jesteśmy w Puławach, by zgłębić arcyciekawą historię kamieni księżnej Izabeli Czartoryskiej. A historia ta zaczyna się po roku 1784, kiedy księżna wraz z mężem Adamem Kazimierzem Czartoryskim przenoszą swą siedzibę do Puław. Poza urządzaniem samego pałacu, w pobliskiej Parchatce małżonkowie urządzili wówczas dodatkowy dom wypoczynkowy z ogrodem i jak wieść gminna niesie, w pobliżu tego domu znajdowała się tajemnicza biała grota Rodzinna tajemnica Kolejna historia, którą zechcemy zaprezentować miała miejsce w styczniu 1945 roku, w czasie zimowej ofensywy sowieckiej armii. Tereny nad Pilicą stały się wówczas wielkim cmentarzyskiem sprzętu i ludzi. Dokumentujemy dziś miejscową opowieść o niemieckim oficerze, który na wieść o końcu wojny popełnił tu samobójstwo. 02:10 WIECZNY TUŁACZ Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2011 Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Scenariusz: Grzegorz Królikiewicz Wykonawcy: Tadeusz Jaworski Bohaterem filmu jest Tadeusz Jaworski, reżyser filmów dokumentalnych. Ocalały z holokaustu, a potem student reżyserii w szkole filmowej; na przemian idący ku sukcesom albo ku barierom, jakie stawiano ludziom nieugiętym i o czystym sumieniu. W latach 50. był związany z łódzką Wytwórnią Filmów Oświatowych, w latach 60. z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych w Warszawie. W połowie lat 60. wyreżyserował kilka spektakli Teatru TV. W roku 1968 rozpoczął pracę nad swoim debiutem fabularnym. Miała to być ekranizacja sztuki Stanisława Grochowiaka "Partita na instrument drewniany". Po wydarzeniach Marca '68 prace na planie decyzją władz zostały przerwane. W roku 1969 wyemigrował do Kanady, gdzie m.in. w roku 1972 zrealizował film "Selling Out", rok później nominowany do Oscara w kategorii: krótki film dokumentalny. 03:10 METRYKA GOŹDZIKA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2001 Reżyseria: Joanna Tryniszewska Obłoj, Joanna Pieciukiewicz Scenariusz: Joanna Tryniszewska Obłoj, Joanna Pieciukiewicz Wykonawcy: Jerzy Kałwa, Bożena Puchalska Hibner, Leszek Wielgosiński, Marek Edelman, Jerzy Porębski, Genowefa Goździk, Hanna Krall, Jan Wesołowski, Barbara Jackowska, Lechosław Goździk, Adam Michnik, Stanisław Kuziński, Jacek Kuroń, Zuzanna Pikuła, Alina Goździk Film dokumentalny o Lechosławie Goździku - legendarnym przywódcy Polskiego Października 1956. Zapanował nad gotowym do wybuchu tłumem studentów w auli Politechniki Warszawskiej. Nie dopuścił do wyjścia na ulicę robotników z FSO. Pod Warszawą czekały już gotowe do walki pancerne oddziały Armii Czerwonej. Przez 3 dni faktycznie rządząc Polską, zapobiegł krwawej tragedii narodowej, która stała się miesiąc później udziałem Węgrów. Po dojściu Gomułki do władzy, brutalnie odsunięto go od życia politycznego i społecznego.