TVP Dokument Niedziela, 01.12.2024 Zmiany z dnia 13.11.2024 w stosunku do raportu z dnia 28.10.2024 (dodano pozycję programową) 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - INŻYNIEROWIE Z ZĘBEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bobry - zwierzęta nieomal cudem uratowane. Do niedawna jeszcze prawie nieobecne w krajobrazie naszych wód, a dziś już ten krajobraz nawet kształtujące. Bo ścinające drzewa, zatykające rowy, zatapiające lasy, ale też tworzące wokół ogromną różnorodność życia. Bobry przeżyły u nas nieopisane odrodzenie i wielką ekspansję, co cieszy dr. Andrzeja Czecha - bohatera naszego odcinka - hydrobiologa, badającego wpływ bobrów na różnorodność biologiczną w Bieszczadach. (dodano pozycję programową) 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 14 GORĄCZKA SREBRA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy grudki srebra odłupuje się kilofami prosto ze skał? Nic bardziej mylnego! Radosław Kotarski wyrusza do Tarnowskich Gór, aby przekonać się, jak trudna i niebezpieczna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o to, by uzyskać trochę srebra. Przekonuje się, dlaczego w podziemiach używano materiałów wybuchowych i odpala własne ładunki prochu, będąc 40 metrów pod ziemią! Poza tym płynie podziemną rzeką, aby sprawdzić, w jaki sposób radzono sobie z odprowadzaniem wody w dawnych kopalniach. Będzie to spotkanie pełne błota, brudu i wilgoci! (dodano pozycję programową) 07:05 CAŁA PRAWDA O FITNESSIE (THE TRUTH ABOUT GETTING FIT) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Paul Overton Film dokumentalny z pakietem wiedzy na temat fitnessu i ćwiczeń, które mają poprawiać nasze zdrowie, samopoczucie i sylwetkę. Najmniej ćwiczeń, jakie możesz wykonać i nadal prowadzić długie, zdrowe życie? Korzystając z przełomowych badań, ten zaskakujący film pokazuje, jak najlepiej się dopasować. Czy zaledwie dwie minuty ćwiczeń w tygodniu sprawią, że będziesz sprawniejszy? Czy ciężkie lub lekkie ciężary są lepsze do budowania mięśni? Czy aktywność fizyczna może poprawić twoje zdrowie psychiczne? Znajdź odpowiedzi, które zmienią Twój sposób myślenia o ćwiczeniach. Ten program nie polega na zmianie wyglądu. To mądra nauka, rozpakowująca niezwykły związek między ćwiczeniami a zdrowiem. (dodano pozycję programową) 08:05 O WYMIERANIU GATUNKÓW (EXTINCTION: THE FACTS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Sir David Attenborough przygląda się kryzysowi wymierania, badając przyczyny gwałtownego ubywania zwierząt i roślin oraz odkrywając potencjalne rozwiązania tego globalnego problemu. W ciągu nieco ponad 40 lat populacje zwierząt skurczyły się o 60%. Milion gatunków roślin i zwierząt stoi już teraz w obliczu wyginięcia, a wiele z nich spotka to w ciągu dziesięcioleci, jeśli nie zostaną podjęte pilne działania. Dlaczego tak się dzieje? Sir David prowadzi śledztwo. Bada przyczyny kryzysu spowodowanego przez człowieka, w tym polowania, toksyczne odpady i przekształcanie gruntów pod rolnictwo. Sir David ujawnia również zmiany, które mogą mieć znaczenie dla odwrócenia tego zagrożenia. Odpowiedzialna konsumpcja, ograniczanie spożycia mięsa i obniżanie emisji dwutlenku węgla to potencjalne czynniki zmieniające zasady gry. Naturalny zegar można cofnąć, o ile nie zaczniemy działać zbyt późno. (dodano pozycję programową) 09:05 GENIALNA WSPÓŁCZESNOŚĆ - ODC. 1 KARTA PŁATNICZA (THE SECRET GENIUS OF MODERN LIFE EP. 1 BANK CARD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Howard Seria dokumentalna BBC. Odkryjemy niezwykłe sekrety przedmiotów codziennego użytku, dowiemy się, jak szybkie tempo zmian technologicznych sprawiło, że cudowne rzeczy stały się banalne. Zaledwie 20 lat temu życie, które prowadzimy dzisiaj, wydawałoby się jak science fiction. Małe urządzenie komunikacyjne w każdej kieszeni? Leki z modyfikowanego DNA? Samochody, które podłączasz do prądu w domu? Ale teraz traktujemy to wszystko jako coś oczywistego a innowacje nie zwalniają tempa. Każdy odcinek przedstawia jeden prosty przedmiot codziennego użytku, od kart bankowych po buty sportowe, i ujawnia ukryte historie, niezwykłe zbiegi okoliczności i niezwykłą naukę, która się za nimi kryje. Już nigdy nie spojrzysz na otaczający cię świat w ten sam sposób. (dodano pozycję programową) 10:00 KARAIBSKA WYPRAWA JOANNY LUMLEY - ODC. 2 (JOANNA LUMLEY'S HIDDEN CARIBBEAN) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2020 Aktorka i prezenterka Joanna Lumley odkrywa dwa najbardziej intrygujące kraje na Karaibach, by podzielić się ich ukrytymi skarbami. Swoją przygodę rozpoczyna w kubańskiej stolicy Hawanie, a kończy w tętniącym życiem Haiti. Oba kraje z pewnością nie należą do najbogatszych, lecz są obfite pod wieloma innymi względami. Miasta pełne kolorowych ulic tętniących rytmem życia ustępują miejsca dziewiczym wybrzeżom, nieskazitelnym plażom, majestatycznym górom i bujnym lasom. Joanna Lumley testuje drinki, podawane w wydrążonym ananasie, podziwia występy tancerzy i muzyków, namorzyny oraz stado flamingów. Zwiedza aptekę w której czas zatrzymał się jakieś sto lat temu. Ze zrozumieniem odnosi się do objawów kultu Che Guevary i Fidela Castro. Haiti, najuboższe państwo na zachodniej półkuli, swoją rewolucję przeżyła już na przełomie XVIII i XIX wieku, a i potem nie omijały ją katastrofy. Widać skutki trzęsienia ziemi z 2012 roku. Brytyjka także tutaj szuka ludzi, mających nadzieję na lepszą przyszłość oraz niewykorzystanych w pełni atutów: czystych plaż, zatok idealnych dla surferów, zapierających dech w piersiach widoków, stylowych budynków. Obserwuje wypiek bezglutenowego chleba z manioku, płynie sfatygowaną żaglówką na wyspę, odkrytą niegdyś przez osławionego pirata Morgana, gdzie jest świadkiem obrzędów voodoo. Kibicuje artystom, próbującym znaleźć kupców na makabryczne rzeźby i malowidła. Robiąc zakupy w Santiago de Cuba, demonstruje, na czym polega różnica między sklepami państwowymi i prywatnymi. W Port - au - Prince załatwia kilku dzieciom ulicy pobyt w ośrodku opieki. (zmodyfikowano tytuł) 11:00 MUZYKANCI Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1960 Scenariusz: Kazimierz Karabasz Zdjęcia: Stanisław Niedbalski Film jest opowieścią o amatorskiej orkiestrze warszawskich tramwajarzy, którzy po ciężkiej pracy rezygnują z wolnego wieczoru, gromadząc się na próbach "dęciaków". Kiedyś była ich cała armia, teraz została garstka zapaleńców. (dodano pozycję programową) 12:10 ŚWIATOWE DZIEDZICTWO HISZPAŃSKICH MIAST - CORDOBA (WORLD HERRITAGE SPANISH CITIES) Cykl dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Antonio Urrea, Ivan Bayon Spektakularna seria dokumentalna - wycieczka po 5 miastach w Hiszpanii, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zabytki, ciekawostki, najpiękniejsze miejsca i ludzie - mieszkańcy tych miast. W tym odcinku - Cordoba. (dodano pozycję programową) 14:15 BŁĘKITNA PLANETA. POWRÓT - ODC. 2 WIELKA RAFA KORALOWA (BLUE PLANET LIVE REVISITED. GREAT BARRIER REEF) Esej dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Vanessa Coates Lektor: Janusz Szydłowski Kontynuacja słynnej produkcji z lat ubiegłych zatytuowanej Błękitna Planeta. Jeszcze raz spotkamy sympatycznych bohaterów serii: wieloryby i żółwie oraz ich dzieci, a także naukowców, którzy najlepiej znają nasze oceany i jeszcze raz zabiorą nas w "błękitną podróż". Nurkowanie z rekinami wokół Wysp Bahama. Wielka Rafa Koralowa i Zatoka Meksykańska to tylko niektóre miejsca, jakie odwiedzimy. Rafy koralowe. Ten ekosystem utworzony przez liczne grupy organizmów warunkuje różnorodność biologiczną mórz i oceanów. Położona u wschodnich wybrzeży Australii Wielka Rafa Koralowa to największa z raf koralowych na świecie. Dziś tej niezwykłej krainie grozi wielkie niebezpieczeństwo. Według ekspertów możemy ją utracić w ciągu zaledwie trzydziestu lat. Chcąc sprawdzić, jakie działania podejmuje się, by ocalić jeden z największych cudów przyrody, odwiedzamy wyspę Heron na południowym krańcu Wielkiej Rafy Koralowej. Jedno z ostatnich dziewiczych miejsc na tym obszarze jest ośrodkiem pionierskich badań. Współpracując z doświadczonymi badaczami, chcemy lepiej poznać życie tego niezwykle wrażliwego królestwa naszej "błękitnej planety". Rafy koralowe, zajmujące niecały jeden procent powierzchni dna oceanów, zapewniają dogodne warunki życia jednej czwartej wszystkich znanych nam organizmów morskich i pięciuset milionom ludzi. Ich stan ma istotny wpływ na funkcjonowanie naszej planety. Wielka Rafa Koralowa u wybrzeży stanu Queensland tworzy sieć powiązanych ze sobą środowisk. Otwarty ocean łączy się tu z naturalnymi ogrodami koralowców i rajskimi wyspami. To schronienie dla ponad dziewięciu tysięcy morskich gatunków. Miasta koralowców rosną całe wieki. Wielka Rafa Koralowa powstawała przez 500 tysięcy lat. Dziś jej istnieniu zagraża wzrost temperatury wody, który jest skutkiem zmian klimatycznych. Nie możemy stracić Wielkiej Rafy Koralowej. Jeszcze mamy czas, by do tego nie dopuścić. (dodano pozycję programową) 15:15 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA II S.II - ODC. 11 NELSON MANDELA (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES II/5 NELSON MANDELA) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2023 Reżyseria: Rosalind Eleazar, Joanna Rowlands Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami są m.in.: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. (dodano pozycję programową) 16:15 ZJAWISKOWA PLANETA - ODC. 3 WULKANY (SPECTACULAR EARTH EP. 3 VOLCANO) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Jane Aldous Mini - seria dokumentalna BBC (4 odcinki). Zbliżymy się bardziej niż kiedykolwiek do niektórych z najbardziej oszałamiających zjawisk naturalnych na świecie i odkryjemy niezwykłe globalne siły, które zbiegają się, aby każdy z wielkich spektakli przyrody się odbył. Przełomowa wiedza naukowa i najnowocześniejsze techniki filmowania umożliwiają teraz ekscytujące zbliżenie się do jednych z najpiękniejszych naturalnych "widowisk" na świecie. Specjalistyczne kamery na skuterach wodnych filmują gigantyczne fale w Portugalii, drony wlecą do jednego z najbardziej nieokiełznanych wulkanów Gwatemali, a materiał filmowy w ultra zwolnionym tempie rejestruje długie na tysiąc stóp pioruny w Arizonie. Eksperci i naukowcy ujawnią zbadane przez naukę procesy kryjącą się za spektaklami natury. Wyjaśnienia są fascynujące, a nasza planeta jest domem dla tak niesamowitych zjawisk, że czasami trzeba je zobaczyć, aby w nie uwierzyć. Odc. 3. Wulkany. Żyjemy na wulkanicznej planecie. Przez miliardy lat wulkany tworzyły i przekształcały powierzchnię Ziemi. Od niekończących się strumieni lawy ze szczytu Kilauea na Hawajach, po tryskające fontanny ognia na Etnie we Włoszech. W czasie erupcji wulkanu gorąca lawa z głębi ziemi jest wyrzucana na wysokość setek metrów. Ekipa śmiałków podejmuje się pionierskiej misji. Przed nami najbardziej widowiskowy pokaz naturalnych fajerwerków. Wulkany są nieprzewidywalne, tajemnicze i wciąż mało nam znane, ale fascynujące. (dodano pozycję programową) 17:20 KOREA POŁUDNIOWA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 1 (SOUTH KOREA WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Ed Venner Seria podróżnicza BBC (3 odcinki). Alexander Armstrong bada Koreę Południową i odkrywa, co napędza jeden z najbardziej dynamicznych narodów na ziemi, zagłębiając się w K - Pop, kelnerów - robotów i oszałamiające pałace. Gangnam Style, Squid Games i K - Pop pomogły zwiększyć światową popularność Korei Południowej, jednak większość ludzi niewiele wie o tym niezwykłym kraju. Alexander Armstrong wyrusza w podróż do państwa, które zachowało swoją odrębność, mimo że leży między dwoma potężnymi sąsiadami Chinami i Japonią. Podczas swoich podróży Alexander odkrywa wiele z tego, co kraj ma do zaoferowania, w tym metamorfozę K - Pop, spektakularny pałac Gyeongbokgung i ultranowoczesne miasta, w których roboty serwują kurczaka w restauracjach. Odwiedza także poo cafe, gdzie wszystko jest inspirowane toaletą. Odc. 1. Korea Południowa, co do wielkości, zajmuje 109 - te miejsce wśród krajów świata. Duża raczej nie jest. Połowa ludności gnieździ się w Seulu, który leży 50 kilometrów od granicy z Koreą Północną. Sercem tej metropolii jest Gangnam, co znaczy 'na południe od rzeki'. Nie tak dawno dymiły tu zgliszcza po wojnie koreańskiej. Na szerokich ulicach wszyscy się spieszą, tłoczą i biegają. Cud gospodarczy na żywo. Finansiści, prezesi, projektanci, kucharze i oczywiście gwiazdy estrady i ekranu. Szczególnie tego małego. Wśród nich popularna koreańska youtuberka. Nazywa się Heebab (hibab). Od dwóch lat jest gwiazdą mukbang. (dodano pozycję programową) 18:10 ŚWIATOWE DZIEDZICTWO HISZPAŃSKICH MIAST - IBIZA (WORLD HERRITAGE SPANISH CITIES) Cykl dokumentalny, 48 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Antonio Urrea, Ivan Bayon Spektakularna seria dokumentalna - wycieczka po 5 miastach w Hiszpanii, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zabytki, ciekawostki, najpiękniejsze miejsca i ludzie - mieszkańcy tych miast. W tym odcinku - Ibiza. (dodano pozycję programową) 19:05 URSZULA DUDZIAK: ŻYCIE JEST PIĘKNE Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2008 Reżyseria: Beata Postnikoff Scenariusz: Beata Postnikoff Zdjęcia: Wojciech Ostrowski, Sławomir Pultyn "Urszula Dudziak: Życie jest piękne" to film dokumentalny o legendzie polskiego i światowego jazzu, o oryginalnej i niepowtarzalnej wokalistce. Film opowiada o jej karierze, rodzinie, gwiazdach z którymi występowała na scenie, Ameryce i powrocie do Polski. (dodano pozycję programową) 22:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - EWA KASPRZYK Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. O swojej drodze tym razem opowie nam Ewa Kasprzyk. Podróż rozpoczniemy od rodzinnego Stargardu Szczecińskiego, gdzie mała Ewa objawiła się jako obiecująca artystka. Aktorka uchyli nam rąbka tajemnicy z pracy na planie kultowego "Kogla - mogla" i "Dziewcząt z Nowolipek". (dodano pozycję programową) 01:50 I WE MNIE JEST TEATR CAŁY - EWA LASSEK Film dokumentalny, 49 min, Polska, 1995 Scenariusz: Agnieszka Borowiec, Zbigniew Grzywacz Zdjęcia: Bogusław Dąbrowa - Kostka Filmowa impresja o Ewie Lassek, aktorce przez niemal całe życie artystyczne związanej ze Starym Teatrem w Krakowie. Tytułowy cytat "I we mnie jest teatr cały" został zaczerpnięty ze sztuki napisanej specjalnie dla niej przez Krystiana Lupę. Jest to także myśl przewodnia filmu - teatr rodzący się z życia, życie nierozerwalnie związane z teatrem... Osią konstrukcyjną filmu są archiwalne fragmenty "Matki" Witkacego w reżyserii Jerzego Jarockiego - była to rola jej życia i zarazem jedna z najważniejszych prac teatralnych jej męża. Słowami tytułowej postaci sztuki Ewa Lassek w przedziwny sposób "włącza się" do rozmowy o samej sobie - Byłam piękna i młoda, miałam duszę, a nawet ciało... a teraz nic nie zostało... co za szkoda... A na koniec, z figlarnym uśmiechem, słowami Matki upomina reżysera, któremu nieraz w realnym, nie teatralnym wcieleniu zarzucała "topienie się w gąszczu słów" - stop, masz skłonność do długich przemówień, to nudzi publiczność... Ona nigdy nie nudziła i tego uczyła swoich studentów. Do udziału w filmie autorzy zaprosili wybitnych ludzi teatru, młodych aktorów, których Ewa Lassek wprowadzała w arkana zawodu, oraz córkę aktorki, Nanę Jarocką. Opowieści Nany są pełne ciepła, wzruszające, czasem zabawne, ogromnie szczere. Każde zdjęcie, pamiątka rodzinna przywołuje inne wspomnienia. Mama roczna, w śmiesznym wózeczku - urodziła się w Stanisławowie koło Lwowa 6 stycznia 1928 r. , potem rodzina przeniosła się do Gdańska, a w 1939 r. do Krakowa. Dziadek miał fabryczkę, mama czasem chwaliła się, że jako młoda panna jeździła kabrioletem z szoferem... Mama w młodości - gdy łączyła ją wielka namiętność ze Zbyszkiem Cybulskim, kiedy spotkała Jerzego Jarockiego, cudownego, wspaniałego ojca Nany... Mama w różnych rolach... Córka dzieliła sztuki, w których grała, na wesołe, jak "Smak miodu" i "Garbus", po których wracała do domu "normalna", i na smutne, jak "Szewcy", "Matka", także "Wiśniowy sad" i wszystkie sztuki Krystiana Lupy, po nich wracała z teatru smutna i niełatwo było z nią być. I ostatnie zdjęcie z dowodu osobistego, które oddano córce, gdy zjawiła się w urzędzie po akt zgonu - wyrwanie fotografii z dowodu było może najbardziej cielesnym wyrazem jej śmierci. Artyści, którzy współpracowali z Ewą Lassek, próbują określić istotę jej aktorstwa. Wyjątkowość jej gry wynikała z niesamowitej wrażliwości, bagażu doświadczeń i wspaniałej wyobraźni, dlatego tyle znakomitych kreacji stworzyła w sztukach Witkacego, zauważa Jerzy Trela. Gustaw Holoubek, który jako asystent profesora Woźnika poznał Ewę jeszcze w krakowskiej szkole teatralnej, zapamiętał ją jako dziewczynę zamkniętą w sobie, nieśmiałą, jednak o przenikliwej inteligencji, która zmuszała do penetrowania jej osoby. Po latach na scenie ujrzał innego człowieka i aktorkę, która osiągnęła szczyt umiejętności w precyzyjnym posługiwaniu się słowem. Marek Walczewski zalicza ją do grona nielicznych aktorów - poetów, którzy umieją na scenie żyć marzeniem. Krystian Lupa, z którym często współpracowała i ścierała się w dramatycznych bojach o rozumienie postaci i sztuki, również to podkreśla - w jej aktorstwie istniała jakaś wyższa wartość, dla której była na scenie, spalała się i grała. W ostatnim okresie najważniejsza w jej życiu była szkoła, krakowska PWST. Natychmiast wyczuwało się, że miała "dobre notowania" u młodzieży, mówi Kazimierz Kutz, który powierzył jej rolę matki głównego bohatera w "Dzieciach Arbatu". Marta Kalmus, Zbigniew Kozłowski i Wojciech Olszański zachowali bardzo osobiste wspomnienia. Do ostatnich dni przed śmiercią odwiedzali ją w szpitalu, wypytywała ich o wszystkich, wszystko chciała wiedzieć, jeszcze tyle chciała zrobić.