TVP Kultura Wtorek, 26.11.2024 06:35 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JÓZEF WILKOŃ Magazyn, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i rodzinny dom wspomina wybitny polski ilustrator Józef Wilkoń. 07:15 CZAS WESELA - MUZYKA LUBELSZCZYZNY Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Scenariusz: Janusz Prusinowski Wykonawcy: Anna Chmiel, Bronisław Rawski, Ewa Grochowska, Janina Chmiel, Krzysztof Butryn, Stanisław Głaz, Zespół Śpiewaczy Jarzębina W tym odcinku wybierzemy się na Lubelszczyznę. Dotrzemy do śpiewaczek z zespołu Jarzębina oraz Janiny Chmiel - które wprowadzą nas w świat pieśni miłosnych i obrzędowych. Poznamy Stanisława Głaza i Bronisława Rawskiego, którzy ze skrzypcami i bębenkiem prowadzili już niejedno wesele. Usłyszymy także śpiewaczki młodego pokolenia - Ewę Grochowską i jej zespół - które współcześnie prowadzą oczepiny według starej sztuki. Wraz z nimi będziemy mieli okazję poszukać muzycznego pokrewieństwa pomiędzy polskimi i ukraińskimi pieśniami weselnymi. Poznamy też niecodzienny instrument, którego nazwa mówi o pochodzeniu - sukę biłgorajską - i jej budowniczego Zbigniewa Butryna. 07:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 17 SEKRETY BROWARNEGO KOTŁA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski wyrusza do czeskich Detenic, aby przekonać się, jak w zamierzchłych czasach warzono piwo na dawnych słowiańskich ziemiach. Nie poprzestaje jednak tylko na teorii. Sam chwyta za piwowarskie wiosło i zabiera się do stworzenia tradycyjnego czeskiego piwa miłości. Używa do tego tradycyjnych receptur i aparatury, która ma prawie 200 lat. Przy tym obala wiele współczesnych i historycznych mitów związanych z piwnym napitkiem. Czy stworzone przez Radka piwo będzie smakowało gościom średniowiecznej karczmy? 09:00 ZNAKI SZCZEGÓLNE - ODC. 2 - ROZBITEK Serial TVP, 50 min, Polska, 1976 Reżyseria: Roman Załuski Scenariusz: Roman Załuski, Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Janusz Pawłowski Aktorzy: Bronisław Cieślak, Grażyna Barszczewska, Joanna Jędryka, Ewa Żukowska, Tadeusz Borowski, Janusz Bukowski, Wirgiliusz Gryń, Zygmunt Malawski, Stanisław Michalski, Marek Okopiński, Józef Pieracki, Bogusz Bilewski, Jerzy Łapiński, Alina Lipnicka, Marian Michalak Scenariusz odcinka powstał na motywach noweli Andrzeja Twerdochliba. Po wyjściu na wolność Zawadę otacza atmosfera nieufności i podejrzliwości. Współpracownicy nie są do końca przekonani o jego niewinności. Inżynier postanawia wyjechać. W czasie swej wędrówki po Polsce trafia do Gdańska. Tu ulega fascynacji budową portu na pełnym morzu. Postanawia zgłosić się do pracy. Zostaje przyjęty do biura zakładu prefabrykacji. Dostaje też mieszkanie w hotelu robotniczym. Po zaporze w Bieszczadach uczestniczy więc w kolejnej prestiżowej inwestycji - budowie Portu Północnego. 10:05 NIECH ŻYJE TANIEC (LET'S DANCE) Film fabularny, 107 min, USA, 1950 Reżyseria: Norman Z. McLeod Scenariusz: Dane Lussier Zdjęcia: George Barnes Aktorzy: Fred Astaire, Ruth Warrick, Lucile Watson, Roland Young, Betty Hutton Historia rozgrywa się w czasie drugiej wojny światowej w Londynie. W ramach rozrywki przed alianckimi żołnierzami występują m.in. tancerze: Kitty McNeil i Donald Elwood. Dochodzi między nimi któregoś dnia do nieporozumienia a następnie rozstania, ponieważ Donald podczas jednego z występów oznajmia publicznie, że zamierza się wkrótce pobrać z Kitty. Dziewczyna jest tym bardziej zdziwiona, bo ma przecież męża, który jest lotnikiem. Spotykają się ponownie, wiele lat później w Nowym Jorku. Kitty jest wówczas wdową z małoletnim synkiem, a Donald maklerem, dorabiającym jako tancerz w nocnym klubie... 12:05 PORTRETY - ANDREW WYETH. PORTRET MALARZA (WYETH) Film dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Glenn Holsten Scenariusz: Glenn Holsten Film opowiada historię jednego z najpopularniejszych i zarazem najmniej rozumianych artystów w Ameryce, Andrew Wyeth'a. Podczas gdy jego wystawy regularnie biły rekordy popularności, światowi krytycy sztuki nieustannie atakowali jego prace. To unikalny portret psychologiczny i artystyczny malarza. 13:10 DOBRY TYTUŁ Magazyn literacki, 25 min, Polska, 2024 Prowadzący: Agata Passent Magazyn literacki w którym punktem wyjścia jest aktualny temat nadający rytm odcinka. Opowiadać o nim będą goście ze świata literackiego. W każdym odcinku pojawią się również stale elementy programu: - segment literatury dziecięcej "Poczytaj mi tato" - segment związany z poezją "Co tydzień jeden wiersz" - segment recenzencki: - segment Bookstagram/BookTok - młodzi czytelnicy opowiadają o tym co jest na czasie wśród młodzieży - segment "Zagadka zakładka" - zabawne pytanie konkursowe dla widzów 13:50 RĘKOPIS ZNALEZIONY W SARAGOSSIE Film kostiumowy, 175 min, Polska, 1965 Autor: Jan Potocki Reżyseria: Wojciech J. Has Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Krzysztof Penderecki Aktorzy: Zbigniew Cybulski, Iga Cembrzyńska, Joanna Jędryka, Kazimierz Opaliński, Sławomir Lindner, Aleksander Fogiel, Franciszek Pieczka, Ludwik Benoit, Barbara Krafftówna, Pola Raksa, August Kowalczyk, Adam Pawlikowski, Beata Tyszkiewicz, Gustaw Holoubek, Leon Niemczyk Stylowa komedia kostiumowa, awanturniczy film "płaszcza i szpady", fantastyczna baśń z duchami, wisielcami, opętanymi księżniczkami - tak określano ten niezwykły film. Jego literackim pierwowzorem jest powieść osiemnastowiecznego poety, uczonego, filozofa, żołnierza, podróżnika i fantasty Jana Potockiego. Pochodził z magnackiej rodziny, otrzymał niezwykle staranne wykształcenie - studiował w Szwajcarii, Paryżu, Niemczech, interesował się geografią, matematyką, historią, a jego największą pasją była archeologia i podróże. Zwiedził Turcję, Egipt, Afrykę Północną, Kaukaz, Chiny, całą niemal Europę Zachodnią. Brał udział w pracach Sejmu Czteroletniego, opracował projekt reformy oświaty. Zmarł w sposób równie oryginalny, jak oryginalne było jego życie i jego dzieło - strzelił do siebie srebrną kulką odkręconą przy śniadaniu z cukiernicy. "Rękopis znaleziony w Saragossie" - jedno z najświetniejszych dzieł europejskiego Oświecenia - po raz pierwszy wydany został w roku 1813, po francusku i przez długie lata był w Polsce nieznany. Na język polski przełożony został dopiero 34 lata później. A i do dziś dzieło Potockiego znane jest bardziej na Zachodzie Europy niż w Polsce. "Cudowność "Rękopisu" na tym polega, że swą cudownie atrakcyjną formą służy treściom ważkim. To jest po prostu szkoła życia, przekrój społeczeństwa - aktualny w XVIII wieku - i dziś. Bohater ma zacząć myśleć i gra toczy się o to, jak będzie myślał. Wszystko ma dwie interpretacje: mistyczna, magiczna filozofia Kabalisty ściera się z humanistycznym racjonalizmem Matematyka. Wybierać musi nie tylko van Worden, wybiera - widz" - mówił reżyser Wojciech Has. Młody kapitan gwardii króla Hiszpanii, Alfons van Worden podróżuje samotnie przez dzikie góry Sierra Morena. W czasie noclegu w ponurej gospodzie poznaje dwie maurytańskie księżniczki, które oznajmiają mu, że jako potomek potężnego rodu Gomelezów wybrany został do wielkich zadań. Przedtem musi jednak dowieść swej odwagi, prawości i honoru. Alfons przeżywa niesamowite wydarzenia, dręczą go opętani, wisielcy, prześladuje Inkwizycja. W końcu trafia na Zamek tajemniczego Kabalisty i przez wiele dni wysłuchuje jego dziwnych, wieloznacznych opowieści o jeszcze dziwniejszych zdarzeniach tego świata. W "opowieściach madryckich", które stanowią drugą część filmu, pojawia się niezliczona ilość nowych postaci, a akcja rozgrywa się w oszałamiającym tempie. Plenery "Rękopisu" zrealizowano w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, a w parku Morskie Oko we Wrocławiu wybudowano ogromne dekoracje do scen madryckich - Plac Słońca, winiarnie, kościół, gospodę, które przez całą jesień ściągały niezliczone wycieczki. W filmie oprócz dziesiątków aktorów i statystów udział wzięło wiele egzotycznych zwierząt. Tresowany sęp przyjechał specjalnie z Hamburga, czterometrowy pyton z warszawskiego zoo, a cztery muły z Krakowa. "Rękopis" to popis gry aktorskiej odtwórcy głównej roli, Zbigniewa Cybulskiego. Film uhonorowano licznymi nagrodami, m.in.: wyróżnieniem na festiwalu w Edynburgu w 1965 r., w tym samym roku także nagrodą CIDALC i Złotym Piórem na MFF w San Sebastian oraz medalem specjalnym na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych i Grozy w Sitges w 1969 r. 17:00 ZNAKI SZCZEGÓLNE - ODC. 3 - UKŁADY Serial TVP, 61 min, Polska, 1976 Reżyseria: Roman Załuski Scenariusz: Roman Załuski, Andrzej Twerdochlib Zdjęcia: Janusz Pawłowski Aktorzy: Bronisław Cieślak, Grażyna Barszczewska, Joanna Jędryka, Ewa Żukowska, Tadeusz Borowski, Janusz Bukowski, Zygmunt Malawski, Stanisław Michalski, Marek Okopiński, Winicjusz Więckowski, Andrzej Wojaczek, Jerzy Augustyński, Józef Korzeniowski, Krzysztof Kotowski Po niedługim okresie pracy przy budowie Portu Północnego Zawada zaczyna dostrzegać, że - jak wszędzie - tak i tu rządzą układy i nieformalne powiązania. Najlepiej widać je przy obsadzie kluczowych stanowisk. I tak dyrektorem inwestycji zostaje Jaworowicz - były przełożony Zawady z budowy zapory w Bieszczadach. Zmienia się też bezpośredni zwierzchnik naszego bohatera. Zostaje nim inżynier Sochacki. Tymczasem Rudnik - bliski współpracownik Zawady - ulega nieszczęśliwemu wypadkowi. 18:15 W POSZUKIWANIU DOBREGO FILMU Magazyn, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Prowadzący: Katarzyna Borowiecka, Igor Kierkosz Każdy odcinek programu jest podróżą a jej ostatecznym celem - premiera filmowa, plan filmowy, ważny wywiad lub finał festiwalu. W trakcie tej filmowej wędrówki prowadzący "uruchomiają" kolejne segmenty programu. I tak z twórcami porozmawiają o filmie, który w danym tygodniu wchodzi do kin. Udadzą się na plan filmowy, żeby podpatrzeć jak powstają kolejne produkcje filmowe. W każdym odcinku para prowadzących zaprezentuje widzom rozmowę z obiecującym debiutantem sztuki aktorskiej bądź reżyserskiej. Przywołają oni również postać mistrz - wybitnej postaci polskiej kinematografii. Stałym elementem cyklu będzie również - Videoteka. Zaproszony do programu twórca wybierze trzy filmy, które są dla niego najcenniejsze. 18:55 FENOMEN FOGGA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Cieślik Jest to film biograficzny pokazujący sylwetkę Mieczysława Fogga, największej gwiazdy piosenki okresu międzywojennego, ale też jednej z najważniejszych postaci kultury popularnej czasów PRL - u. Artysty, który przez dekady komunizmu był żywym symbolem II Rzeczpospolitej. Imponował elegancją, ale też poziomem wykonawczym, muzycznym i literackim swoich utworów. Fogg był za to kochany przez publiczność przez ponad 60 lat, które spędził na scenie. Wydaje się dobrze znany, przynajmniej zainteresowanym, a jednak wiele kluczowych faktów z jego życiorysu przez dekady nie przebiło się do świadomości odbiorców (także dlatego że był człowiekiem bardzo skromnym). A przecież przed wojną podbił Amerykę i koncertował w najlepszych salach świata, a jego wojennymi zasługami (ratowanie przyjaciół - Żydów, udział w Powstaniu Warszawskim i konspiracji AK - owskiej) obdzielić można kilka osób. 23:10 LEKKIE OBYCZAJE - OSTATNI DZIEŃ LATA Film psychologiczny, obyczajowy, 59 min, Polska, 1958 Reżyseria: Tadeusz Konwicki Scenariusz: Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Adam Walaciński Aktorzy: Irena Laskowska, Jan Machulski Nastrojowe studium psychologiczne, dramat samotności i bezradności dwojga ludzi, niezdolnych do podjęcia próby wspólnego życia. Film eksperymentalny, niezwykle statyczny, wręcz "niekinowy", zrealizowany w warunkach amatorskich. Akcję, trwającą 6 godzin, reżyser opowiedział w ciągu godziny. Wypełnia ją przede wszystkim rozmowa między dwojgiem bohaterów. Młody mężczyzna i dojrzała kobieta spotykają się na bezludnej plaży. Dookoła nich tylko piasek, wydmy, morze i niebo. Samotni, naznaczeni piętnem wojny i osobistych dramatów nie potrafią jednak - mimo prób i wzajemnego przyciągania - znaleźć drogi do siebie. On obserwował ją od wielu dni, ale dopiero teraz zdobył się na odwagę, żeby zawrzeć z nią znajomość. Ale ona broni się przed tym. Kiedy pierwsza próba nawiązania kontaktu nie przynosi efektu, chłopak desperacko wchodzi do morza, a że nie umie pływać, zaczyna tonąć. Kobieta nie bez trudu wyciąga go na brzeg, cuci z zapamiętaniem. Gdy chłopak dochodzi do siebie, ona znów zamyka się w swojej skorupie samotności i nieufności. Dramatyczne przeżycia wypaliły ją wewnętrznie. W czasie wojny straciła bliskiego człowieka, który był pilotem. Nadal nie potrafi zapomnieć o tej tragedii. On ma za sobą nieco tajemniczą przeszłość, a przed sobą niepewną przyszłość. Nad plażą, nad głowami tych dwojga życiowych rozbitków, co i raz przelatują odrzutowce symbolizujące współczesne zagrożenia, ale przede wszystkim stale przywołujące koszmar minionej wojny. Wojny, która wywołuje w obojgu tak silne poczucie wyobcowania, inercję uczuciową, że nie przełamuje ich nawet fizyczne zbliżenie, bo nie likwiduje ono istniejącej między nimi bariery psychologicznej. A przecież oboje tak bardzo potrzebują kogoś bliskiego, tak rozpaczliwie pragną uczucia. "Ostatni dzień lata" - debiutancki film Tadeusza Konwickiego, nakręciła zaledwie pięcioosobowa ekipa. Zaopatrzona w prymitywny nawet jak na lata pięćdziesiąte sprzęt (aparat reporterski "Ariflex") wyjechała latem 1958 roku na plan w okolice Wejherowa. Zdjęcia ukończono we wrześniu. Film Konwickiego otrzymał główną nagrodę w dziedzinie filmów eksperymentalnych na festiwalu w Wenecji w 1958 r. W tym samym roku przyznano mu także nagrodę główną na EXPO w Brukseli i I nagrodę na MFF w Londynie. 00:25 KRWAWE GODY (BODAS DE SANGRE) Dramat, 67 min, Hiszpania, 1981 Reżyseria: Carlos Saura Scenariusz: Antonio Gades, Carlos Saura Aktorzy: Antonio Gades, Carmen Villena, Antonio Quintana Wykonawcy: Cristina Hoyos Filmowanie zdarzenia w studio baletowym, począwszy od pierwszego spotkania, poprzez kolejne próby aż do całkowicie gotowego przedstawienia. Reżyser przeplatając rzeczywiste nastroje związane z trudami powstania spektaklu ze scenariuszem sztuki. Ekipa baletowa Federica Garcia z pasją oddaje się przedsięwzięciu. W układach baletowych pojawia się kilka stylów choreograficznych: od flamenco do hiszpańskich ludowych kroków. 01:50 NOCNY DOKUMENT - S JAK STANLEY (S IS FOR STANLEY) Film dokumentalny, 78 min, Włochy, 2016 Scenariusz: Alex Infascelli Film opowiada historię Emilio D'Alessandro, osobistego kierowcy Stanleya Kubricka. Przyjaźń, która trwała przez 30 lat ich życia, połączyła dwóch pozornie skrajnie różnych ludzi, którzy wzajemnie wspierali się w sprawach codziennych i przy produkcji czterech arcydzieł kina. 03:10 PANORAMA KINA POLSKIEGO - UŁASKAWIENIE (UŁASKAWIENIE) Dramat, 96 min, Polska/Czechy/Słowacja, 2018 Reżyseria: Jan Jakub Kolski, Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Michał Kaleta Osadzona w realiach powojennej Polski historia zmagających się z żałobą rodziców, wyruszających ze swoim synem w ostatnią podróż, opowiedziana z perspektywy ich wnuka Jana. Syn Hanny i Jakuba, żołnierz AK Wacław Odrowąż Szewczyk, zostaje jesienią 1946 roku zastrzelony przez UB. Po serii upokorzeń doznanych ze strony nowej władzy, bezczeszczącej zwłoki ich dziecka, Hanna i Jakub postanawiają zapewnić synowi godny pochówek w oddalonej o 500 km Kalwarii Pacławskiej. Podróż rodziców przez wciąż pogrążoną w powojennym koszmarze Polskę staje się metaforyczną wyprawą w głąb ludzkiej duszy i próbą stworzenia na nowo definicji człowieczeństwa w świecie, w którym sąsiedzi zwracają się przeciwko sobie, a nieoczekiwanym sojusznikiem może stać się dotychczasowy wróg. Złote Lwy na festiwalu w Gdyni w 2018 r. za najlepszy scenariusz, najlepszą rolę żeńską (Grażyna Błęcka - Kolska) i najlepsze kostiumy. 05:00 DOKUMENT.PL - GENIALNY BARBARZYŃCA Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Lektor: Krzysztof Gadacz, Edward Lubaszenko Wykonawcy: Wojciech Siemion Film dokumentalny o Józefie Chełmońskim, wybitnym przedstawicielu polskiego malarstwa realistycznego XIX wieku.