TVP Dokument Środa, 04.12.2024 05:40 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - UWAŻNIE O WAŻKACH Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Dr Grzegorz Tończyk, naukowiec z z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, jest zaangażowany w projekt ochrony ważek śródleśnych torfowisk. Projekt jest próbą podjęcia czynnej ochrony ważek związanych z tym typem środowiska poprzez odpowiednio prowadzone działania służące zachowaniu i odtwarzaniu ich siedlisk. Ponadto w filmie występuje Zbigniew Fijewski z Mazowiecko - Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego. 06:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 17 SEKRETY BROWARNEGO KOTŁA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski wyrusza do czeskich Detenic, aby przekonać się, jak w zamierzchłych czasach warzono piwo na dawnych słowiańskich ziemiach. Nie poprzestaje jednak tylko na teorii. Sam chwyta za piwowarskie wiosło i zabiera się do stworzenia tradycyjnego czeskiego piwa miłości. Używa do tego tradycyjnych receptur i aparatury, która ma prawie 200 lat. Przy tym obala wiele współczesnych i historycznych mitów związanych z piwnym napitkiem. Czy stworzone przez Radka piwo będzie smakowało gościom średniowiecznej karczmy? 06:50 GUJANA. OSTATNI RAJ (LAST EDEN: GUYANA) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Chris Beard Film dokumentalny. Dołączymy do biologa, filmowca i podróżnika Dana O'Neilla podczas wyprawy w głąb nietkniętych lasów Gujany, wzdłuż rzeki Rewy, do raju, który jest domem dla jednych z najbardziej niezwykłych i dzikich zwierząt na Ziemi, takich jak: jaguar, krokodyl czarny, leniwiec, mrówkojad olbrzymi, boa dusiciel, kapibara, tapir, pirania, wydra olbrzymia. Miejsce, w którym ludzie nigdy się nie pojawiają, więc zwierzęta nie muszą się ich bać. Ale teraz ta nieskazitelna kraina jest zagrożona. Nikt nigdy nie zagłębił się tak daleko w ten niezbadany świat. Aby dotrzeć do celu, Dan musi stawić czoła śmiercionośnym wodospadom, przedzierać się przez gęste zarośla i przetrwać poza lasem deszczowym. To nie jest zwykły film przyrodniczy. Dowody nielegalnego wydobycia złota odkryto niebezpiecznie blisko rzeki Rewy. Czy ta wyprawa może być dla Dana ostatnią szansą na zbadanie niezmienionego od 150 lat lasu i uchwycenie tych niesamowitych zwierząt przed kamerą zanim będzie za późno? 07:50 PARK NARODOWY MASAI MARA - ODC. 2 KRÓLESTWO DRAPIEŻNIKÓW (MAASAI MARA WILDLIFE CROSSOVER / MASAI MARA, REGARDS SAUVAGES) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Ronan Fournier - Christol Dwuczęściowy film dokumentalny o Rezerwacie Narodowym Masajów Mara w Kenii, który słynie na całym świecie z bogactwa dzikiej przyrody. Wielkie migracje gnu, które rytmicznie przychodzą i odchodzą. Setki tysięcy roślinożerców pod czujnym okiem drapieżników. To tutaj rozgrywa się wielka historia dzikiej przyrody, w której spotykają się ofiary i drapieżniki, a każde spotkanie może zadecydować o ich losie. Odc. 2 - "Królestwo drapieżników". Tysiące antylop gnu i zebr przemierzają co roku płaskowyże kenijskiego rezerwatu Masai Mara. Stanowią one stosunkowo łatwy łup dla licznie bytujących tu drapieżników, w tym zagrożonych gatunków jak gepard. Kotowate mają tu stały dostęp do pożywienia. Na terytorium parku żyje wiele lwich rodzin. Ale nawet dla zwierząt stojących na szczycie piramidy żywieniowej życie na sawannie nie zawsze bywa łatwe. Przyroda niekiedy wydaje się nam okrutna, lecz zło, jakie wyrządza człowiek - czasem nieświadomie - jest znacznie poważniejsze. Gepardom, lampartom i lwom grozi wyginięcie. Mogą żyć spokojnie wyłącznie w rezerwatach i parkach, które zakładamy, wierząc, że to ochronią je przed kłusownikami. 08:45 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 5. BŁĘKITNA KULA (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 05 BLUE MARBLE) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. Odc. 5 - "Błękitna kula". W tym odcinku przyjrzymy się najważniejszym odkryciom przybliżającym naszą błękitną kulę. Zanim ludzkość poleciała w kosmos, nasz obraz Ziemi był rozproszonym kolażem niepowiązanych krajobrazów. Naszą perspektywę odmieniło zdjęcie wykonane w roku 1972 przez załogę Apollo 17. "Błękitna kula" wykonana z odległości dwudziestu dziewięciu tysięcy kilometrów stała się pierwszą fotografią całej Ziemi i ukształtowała całkiem nowy punkt widzenia. Przez ostatnie 50 lat nauczyliśmy się tak wiele o wzajemnych powiązaniach naszego świata, od podmorskich kominów hydrotermalnych po najwyższe szczyty górskie. Nasza obecność jest odczuwalna niemal wszędzie. W całej historii ludzkości potrzeba zrozumienia Ziemi jeszcze nigdy nie była tak istotna. Tworzymy nową epokę. To my jesteśmy dominującą przyczyną zmian zachodzących na Ziemi. Przebieg Antropocenu będzie uzależniony od nas. 09:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KIUSIU - PRADAWNA JAPONIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kiusiu. 10:50 DIABELSKIE ZIARNO Reportaż, 18 min, Polska, 1979 Scenariusz: Tadeusz Kulesza Zdjęcia: Krzysztof Kalukin, Jerzy Janczukowicz Muzyka: Wiktor Niemiro Reportaż zrealizowany w 1979 roku, poświęcony mieszkańcom kaszubskiej wsi Kartoszyno, która w niedalekiej przyszłości ma być zlikwidowana, a na jej miejscu rozpocznie się budowa elektrowni jądrowej w Żarnowcu. Mieszkańcy mówią o swoim dotychczasowym życiu, planach na przyszłość, legendach związanych z ich okolicą. Kartoszyno to wieś, która znajduje się na terenie jednego z najstarszych miejsc osadnictwa na Pomorzu. Na Górze Zamkowej, u podnóża której położona jest miejscowość, odkryto pozostałości grodziska z okresu wczesnego średniowiecza. Pierwsze wzmianki o wiosce pochodzą z XIII wieku. Należała do zakonu cysterek, a potem benedyktynek. Wiele rodzin we wsi mieszka tu od dawien dawna. Zajmują się rybołówstwem. Przywołują legendy związane z diabłem Purtkiem, który kradnie sieci i płoszy ryby. W 1462 roku niedaleko Żarnowca wojska polskie dowodzone przez Piotra Dunina starły się z Krzyżakami. W związku z rozpoczęciem budowy elektrowni, mieszkańcy powoli opuszczają wieś, przenoszą się do pobliskich miejscowości - Odargowa, Żarnowca. 11:20 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 9 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Dorota Sokołowska, dziewczyna, o której się mówi. Chodziła do polskiej szkoły w Wilnie (ale swoje dziecko posłałaby do litewskiej). Maturę zdała jako jedna z najlepszych uczennic w całym kraju. Jest studentką Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego (bo uważa, że na studia na najlepszych uczelniach świata ma jeszcze czas). Prowadzi audycję w litewskim państwowym radiu LRT i nie wyklucza, że kiedyś zostanie prezydentką Litwy. 11:55 TAJEMNICZA HISTORIA MUMII. MUMIA GUANCZÓW (SECRET MUMMIES: GUANCHE MUMMIES) Film dokumentalny, 57 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Regis Francisco Lopez Film dokumentalny opowiadający o niezwykłych odkryciach. Kultura Guanczów jest jedną z najbardziej nieznanych i fascynujących w południowej Europie. Guanczowie to pierwsi znani mieszkańcy Wysp Kanaryjskich. Ludność o pochodzeniu berberyjskim. Zamieszkiwali głównie jaskinie skalne i posługiwali się własnym językiem. Ich kultura zanikła pod koniec XV wieku. Wiadomo, że pierwsi mieszkańcy Wysp Kanaryjskich mumifikowali swoich zmarłych, jednak ich pochodzenie nie jest jeszcze znane. Film nagrodzony na Festiwalu Filmowym w Hamburgu w 2021. 13:00 WIELKIE RODZINY - ODC. 1 Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków Zdjęcia: Adam Lipiński, Paweł Banasiak, Marek Kozakiewicz, Filip Drożdż Seria dokumentalna ukazująca codzienne życie niezwykłych ludzi - rodzin wielodzietnych. W odcinku pierwszym poznajemy bohaterów serii, czyli rodziny Twarowskich, Lewockich i Da Cruz. Staś, Asia, Marysia, Antek, Zosia, Basia, Gabrysia, Tymek, Stefan, Bernadetta oraz Andrzej to 11 - osobowa rodzina Twarowskich. A przed nimi przygotowania do corocznych wakacyjnych manewrów rodzinnych. Od 9 lat całą zgrają wyjeżdżają nad polskie morze, do Dębek. Żeby to zrobić muszą się podzielić na dwie grupy. 7 członków rodziny, z mamą na czele, jedzie samochodem vanem, a druga 4 - osobowa grupa dowodzona przez tatę - pociągiem. Zaczynamy zatem od przygotowań do wyjazdu, czas spakować 11 walizek, 22 pary butów i całą masę innych rzeczy. W centrum Lublina mieszka Andrzej Lewocki, jeden z najlepszych polskich gitarzystów flamenco, tata 9 pociech. Wieczorem cała rodzina zasiada przed komputerem, żeby kupić buty dla dzieci. Wokół mamy Moniki i taty Andrzeja gromadzi się piątka zainteresowanych dzieciaków. Zaczynają się małe kłótnie o kolor, rodzaj sznurówek i innych ważnych dla młodych ludzi spraw. Ale tak naprawdę największym problem są jednak finanse i rodzice w pierwszej kolejności proponują dzieciom buty z obniżek. Janu da Cruz, tata czwórki dzieci, to wychowany w Portugalii Gwinejczyk, mąż Weroniki. Od rozpoczęcia pandemii Janu przestał praktycznie walczyć na ringu. Odwołano wszelkie gale sportowe i sam musiał dbać o swoją formę i przygotowanie do walki. Niedawno dostał jednak pierwszą od niemal roku propozycję walki MMA. Właśnie rozpoczął intensywne przygotowania, ma tylko 6 dni, żeby wrócić do pełni formy. Ale niebawem rodzinę czeka coś ważniejszego niż walka taty. Weronika jest w ciąży. Spodziewa się piątego dziecka. 13:55 SKARB KARAIBÓW (TREASURE OF THE CARIBBEAN / DIE KRONE DER KARIBIK 2023, 50’) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2023 Reżyseria: Ana Salceda Karaiby. Bogata filmowa mieszanka przygód, historii naturalnej i najnowocześniejszej nauki o ochronie przyrody wbrew tykającemu zegarowi. Zobaczymy jak rybak walczący o wyżywienie swojej rodziny zostaje zmuszony do wypływania dalej w morze na nieznane rafy oddalone coraz bardziej od lądu. Rafy są pełne życia i wielkich ryb, jakich jeszcze nie zbadała nauka. Kiedy garstka naukowców dowiaduje się o tym, spiskują z lokalnymi rybakami, aby utrzymać rafę w tajemnicy - i nie bez powodu. Jeśli wieść się rozniesie, rafa zostanie splądrowana przez szereg nielegalnych rybaków z sąsiednich krajów oraz pozbawionych skrupułów kapitanów łodzi czarterowych obsługujący bogatych wędkarzy sportowych, a także urzędników rybołówstwa, którzy chcą się wzbogacić kosztem naturalnego środowiska. 14:55 CAMARGUE - ODC. 1 SÓL I MORZE (CAMARGUE: WILD PARADISE / CAMARGUE, PARADIS SAUVAGE / LA CAMARGUE, SAUVAGE ET FRAGILE - ENTRE SEL ET MER) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Xavier Lefebvre Film dokumentalny o Camargue - krainie geograficznej położonej na południu Francji, między dwiema głównymi odnogami Rodanu w delcie tej rzeki i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Odkryjemy na lądzie i na morzu dziewicze krajobrazy i wyjątkową bioróżnorodność tego rezerwatu przyrody, położonego na skrzyżowaniu wody słodkiej i słonej. Ta dwuczęściowa seria oferuje rzadki wgląd w mało znany ekosystem, poznamy gatunki morskie żyjące w wodach przybrzeżnych. Odc. 1. Camargue to największy ekosystem mokradeł Francji. Dzieli się na dwie części: z wodą słoną i słodką. Wybrzeże Camargue to bezkresny ciąg plaż i wydm między Fos - sur - Mer i Le Grau - du - Roi. To przede wszystkim delta Rodanu. U wybrzeży Camarque żyją delfiny, pławikoniki i żółwie morskie. Wydobycie soli zmieniło południowo - wschodnią część Camargue. Saliny przeobraziły pejzaż. Wszędzie widać groble dzielące stawy. Sansouire to słone łąki porośnięte roślinami znoszącymi wysokie zasolenie. To ostoja ptaków, takich jak rybitwy białoczelne. A pod wodą rosną cenne gatunki roślin. Powstał też obszar zwany "strefą ochrony biosfery". 15:55 WIELKIE PRZYSPIESZENIE - ODC. 6. ŻYCIE (THE GREAT ACCELERATION EPISODE 06 LIFE) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Dr Shalin Naik, Nik Wansbrough Scenariusz: Anja Taylor Seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o technologicznym i ludzkim postępie cywilizacyjnym. Ostatnie 50 lat ludzkich wysiłków nadało zawrotne tempo postępowi technologicznemu i odkryciom, które nieodwracalnie zmieniły nasz świat. Ta seria przedstawia fascynującą historię jednego z najbardziej dramatycznych rozdziałów w historii ludzkości i analizuje główne postępy w dziedzinie eksploracji kosmosu, informatyki, energii, zasobów, nauki o Ziemi i naszego zrozumienia ewolucji samego życia. Od 1970 r. populacja świata wzrosła ponad dwukrotnie, do prawie 8 miliardów, a wiele krajów rozwijających się goni teraz za zachodnim stylem życia polegającym na nadmiernej konsumpcji. Ponieważ produkcja żywności i zasoby wodne stają się coraz bardziej nadwyrężone, a ilość odpadów wysoka, naukowym wyzwaniem jest znalezienie sposobów, aby uzyskać więcej za mniej. Nowy nacisk na zrównoważony rozwój i wydajność zaowocował sprytnymi rozwiązaniami, które obiecują przekształcenie naszego społeczeństwa w gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której ponowne użycie i recykling są kluczowymi elementami przyszłej produktywności. Gdy satelity obrazują każdy zakątek Ziemi z kosmosu, pojawiła się nowa perspektywa naszej planety, w której oceany, ziemia, lód i atmosfera są ze sobą połączone. Dzięki przełomowym technologiom genetycznym naukowcy zrobili ostateczny krok w opanowaniu ewolucji - tworząc nowy syntetyczny gatunek, którego nigdy wcześniej nie widziano na Ziemi. Uzbrojeni w kod DNA i moc obliczeniową możemy wreszcie wysyłać życie z prędkością światła. Dokument zawiera eksperckie komentarze naukowców z najwyższej półki, takich jak genetyk Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Barry Barish, którzy dostarczają informacji o niektórych z największych momentów w nauce, takich jak odkrycie ciemnej energii i fal grawitacyjnych, stworzenie nowych gatunków syntetycznych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą uratować przyszłość ludzkiej cywilizacji. Odc. 6 - "Życie". Ponad 150 lat temu Karol Darwin opublikował "O powstawaniu gatunków" i zapewnił sobie status jednego z najwspanialszych naukowców na świecie. Koncepcja ewolucji poprzez naturalne zmiany umożliwiające przetrwanie i rozmnażanie odmieniła biologię. W historii o początkach życia brakowało ważnego ogniwa. Z czego wyewoluowały kambryjskie formy życia i dlaczego raptem stały się tak złożone? W niebywale krótkim czasie gatunek homo sapiens stworzył narzędzia, dzięki którym wyniósł się ponad zwierzęta, odkrył tajemnice ewolucji, a nawet stał się jej siłą napędową. Gdziekolwiek zaprowadzi nas życie, przed nami emocjonująca podróż. 17:00 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SYCZUAN - KRAINA CUDÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 49 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Syczuan. 18:00 TAJEMNICZA HISTORIA MUMII. ZŁOTA MUMIA (SECRET MUMMIES: GOLDEN MUMMIES / LA MOMIA DORADA) Film dokumentalny, 56 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Regis Francisco Fernandez Film o podróży archeologów, którzy na podstawie wcześniejszych danych z analizy kryminalistycznej wyruszają do Egiptu, aby rozwikłać tajemnice enigmatycznej złotej mumii. Najlepszy film dokumentalny w kategorii Historia i Społeczeństwo na Międzynarodowym Festiwalu Filmu i Telewizji w Nowym Jorku. 19:10 WSZYSTKIE ROLE STANISŁAWA BAREI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Mariusz Cieślik Stanisław Bareja. Jego nazwisko stało się marką. Jak u Barei, zupełny Bareja, Bareja wiecznie żywy w ten sposób miliony Polaków opisują absurdalne historie. Nikt nie pokazał PRL - u lepiej niż ten właśnie reżyser. Bareja to mistrz groteski i najwybitniejszy polski twórca komedii, ale także bardzo bystry obserwator rzeczywistości. O jego filmach wiemy prawie wszystko, ale ich twórca wciąż pozostaje postacią słabo znaną. Tymczasem był Bareja człowiekiem niebanalnym. Przez lata czynnie wspierało pozycję demokratyczną. W piwnicy segmentu na ulicy Fitelberga na prawie dekadę udzielił gościny drukarzom z podziemia. Przemycił też z Wiednia przez dwie granice (i to w sierpniu 1980 roku) powielacz, który służył później nielegalnej Solidarności. Nie bał się wcale, choć groziła za to kara długoletniego więzienia. Te fakty są opinie publicznej znane słabo albo wręcz wcale, warto więc je przypomnieć. 20:10 NAJNIEBEZPIECZNIEJSZE MIASTA ŚWIATA - ODC. 1 KAPSZTAD (DANGEROUS CITIES 1. CAPETOWN / LES VILLES LES PLUS DANGEROUSES DE MONDE: CAPETOWN) Cykl dokumentalny, 53 min, Francja, 2022 Reżyseria: Gary Grabli Mini - seria dokumentalna (3 odcinki) o najbardziej niebezpiecznych miastach świata. Rio - oprócz idyllicznych plaż Copacabana, energii muzyki samby i czujnego oka Chrystusa Odkupiciela, Rio de Janeiro ma inną stronę. To miasto w stanie wiecznej wojny. Ciężko uzbrojeni handlarze narkotyków kontrolują fawele, podczas gdy specjalnie wyszkolona policja walczy o ich zniszczenie. Czasami fawele stają się polami bitew. Kapsztad - tu wielu najbogatszych ludzi w kraju ma wille nad oceanem. Ale jest też ciemna strona tego zapierającego dech w piersiach, pięknego i najniebezpieczniejszego miasta w Afryce. Kabul - miasto obecnie kontrolowane przez talibów, jest jednym z najniebezpieczniejszych miast na świecie. Ludność licząca cztery miliony ludzi stoi w obliczu ataków terrorystycznych, ucisku talibów i głodu. Odc. 1. Kapsztad to prawie 6 milionów mieszkańców i drugie co do wielkości miasto w RPA. Mekka turystyczna, gdzie bogacze zamieszkują nadmorskie wille, ale są tu też wszechobecne, choć skrzętnie ukryte slumsy takie jak Hanover Park, Manenber i Khayelistha, w których szerzy się przestępczość. Zabójstwa w biały dzień, kradzieże, ataki i handel ludźmi są na porządku dziennym. Policji ciężko jest zapanować nad sytuacją. Ginie tu ponad 3 tysiące osób rocznie. Centrum miasta to pole bitwy. Mieszkańcy budują mury, kładą drut kolczasty, przewody wysokiego napięcia i zawieszają kamery. Mieszkańcy Kapsztadu nie mogą się czuć bezpiecznie nawet w swoich pojazdach. 21:25 CYBERWOJNA (CYBERWAR 2022) Film dokumentalny, 51 min, Ukraina, 2022 Reżyseria: Pavel Cherepin, Pavlo Stupak Scenariusz: Kataryna Mizina, Radek Houska Film o rozwoju nowoczesnych technik informatycznych wykorzystywanych we współczesnych wojnach. Głównym przykładem jest trwająca wojna w Ukrainie. Cyberwojna nigdy się nie kończy. Można ją rozpocząć, ale nie zakończyć. Jeśli mówimy o wojnie w kontekście konwencjonalnej inwazji, to otwarta agresja rozpoczęła się nie 24 lutego, lecz 13 stycznia. Wtedy miały miejsce masowe ataki na infrastrukturę krytyczną Ukrainy. To był pierwszy sygnał, że się zaczęło. Zaatakowali około trzynastu kluczowych zasobów informacyjnych Ukrainy. W tym portal biura ubezpieczeń komunikacyjnych. Razem z zasobami identyfikacji elektronicznej. Dużo tego było. Wyrządzili wiele szkód. Rosjanie zrobili to nagle i otwarcie. Przeprowadzili informacyjną i psychologiczną operację specjalną. Udawali inne kraje, nawet Polskę, mówiąc: "Ukraińcy, poddajcie się, nastał nowy świat". To było przełomowe w historii Ukrainy. Pamiętajmy, że w cyberprzestrzeni każdy może stać się celem agresorów lub inżynierów społecznych. Dla hakerów i napastników osoba jest kluczem do organizacji, firm i ważnych środowisk. Cyberwojna nigdy się nie skończy. 22:30 WIELKIE RODZINY - ODC. 2 Cykl dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Adam Lipiński, Marek Kozakiewicz Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków W tym odcinku poznajemy świat czwartej rodziny serialu, 9 - osobowej rodziny Janeczki i Michała Kacprzyków z Beskidu Niskiego. W 1995 roku zdecydowali się porzucić warszawski świat i zamieszkać gdzieś na końcu świata. Weronika z Janu przygotowują się do wyjazdu do Opola, to tam będzie walczył Janu. Managerem Janu jest jego żona, która ma również przeszkolenie sędziowskie i trenerskie w sztukach walki. Janu jest przerażony, bo to pierwsza jego walka w MMA, ale robi to ze względów finansowych. Wspomina swoje życie w ubóstwie, kiedy był jeszcze dzieckiem i za wszelką cenę nie chce dopuścić do tego, by jego dzieci doświadczyły choćby 1% tego, co on przeżył. Wakacje już minęły, zaczął się rok szkolny. Rodzina Twarowskich postanawia omówić temat przeprowadzki. Tymek jest już dorosły i poprosił rodziców o osobny pokój, ta prośba wymaga zmian we wszystkich pokojach zajmowanych przez dzieci. U Lewockich tata Andrzej wraz z synem szykują w piwnicy mały warsztat do budowy cajonów, małych hiszpańskich bębnów. A mamę Monikę poznamy od jej zawodowej strony, nauczycielki, która opowie uczniom o etycznej zasadzie tego świata. 23:25 OPOWIEŚCI OFICERÓW ŚLEDCZYCH S.VI - ODC. 3 DUSICIEL ZE STRASBURGA (EP. 3 THE STRASBOURG STRANGER / L’ETRANGLEUR DE STRASBOURG (PHILIPPE HITTINGER)) 51 min, Francja, 2019 Reżyseria: Mehdi Kasby, Thomas Jacquet Seria dokumentalno - kryminalna. Każdy policjant ma sprawę, która zostaje w jego głowie na zawsze, czasem wręcz prześladuje go lub uderza w jego życie osobiste, ma wpływ na rodzinę oraz przyjaciół. To takie sprawy, które są tak bardzo intensywne i osobiste, że przekraczają wiele granic wytrzymałości. Kiedy policjant uwalnia się wreszcie od śledztwa i dochodzenia, taka sprawa pozostaje w nim głęboko i na długo. W każdym odcinku serialu policjant ujawni najmocniejsze momenty śledztwa, które naznaczyły jego życie. Odc. 3 - "Dusiciel ze Strasburga" 00:30 PERŁA - BALLADA O SZCZĘŚLIWYCH PIŁKARZACH Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jan Sosiński Muzyka: Joanna Badełek Jest to film o miłości do piłki. "Perła" to wiejski klub piłkarski. Z uporem, a czasami i ze złością, co tydzień wybiegają na wiejskie boiska, którym daleko do prawdziwych stadionów. Oczami piłkarzy z VII ligi oglądamy mękę i popisy reprezentacji Polski, w czasie gdy ta kompromitowała się na Mundialu. To oni, dekarze, stolarze, uczniowie i gołębiarze są piłkarzami, bo z pasją i nadzieją po prostu grają w piłkę. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 334 FERNANDO - EPITAFIUM SPÓŹNIONE Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło"to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. Podporucznik Zbigniew Rżewski, pseudonim "Fernando" był synem pierwszego po uzyskaniu przez Polskę niepodległości prezydenta Łodzi Aleksego Rżewskiego. Zagrożony aresztowaniem Zbigniew schronił się na Zamojszczyźnie i pod pseudonimem "Fernando" walczył w rejonie Józefowa w oddziale porucznika Edwarda Błaszczaka ps. "Grom". Wsławił się między innymi podczas ataku połączonych oddziałów Armii Krajowej w dniu 20 października 1943 r. , na silnie ufortyfikowany posterunek ukraińskiej policji i żandarmerii w Łukowej. Dziś przypomnimy jego sylwetkę i wydarzenia tamtego dnia. 02:05 O CZYM MARZĄ TYGRYSY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2003 Reżyseria: Wiktor Skrzynecki Zdjęcia: Wojciech Staroń, Małgorzata Łupina Opowieść artystów cyrkowych, dziś już na emeryturze, o blaskach i cieniach pracy na arenie. Wspomnienia układają się w barwną paletę niebanalnych przeżyć i ciągle żywych emocji. Poparte licznymi materiałami filmowymi z dawnych i współczesnych lat, tworzą wizerunek profesji i ludzi, którzy nie zważając na trud, ból i niebezpieczeństwo dążą do wyczynów niemożliwych dla innych. Jedyną zapłatą uzasadniającą mordercze treningi i karkołomne popisy jest szczery uśmiech i spontaniczne oklaski widzów. Artyści twierdzą, że właśnie to liczy się dla nich najbardziej - daje poczucie pięknie spełnionego życia. Pan Michał występował na arenie jako człowiek-guma, potrafił robić ze swoim ciałem nieprawdopodobne rzeczy, wyginać je i splatać wbrew anatomicznej budowie. Ćwiczenia rozpoczął w wieku sześciu lat i - jak wspomina - początki były najtrudniejsze. Wypracowanie gibkości i niezwykłej elastyczności wiązało się z dużym bólem. U szczytu kariery, w wieku 33 lat, musiał zrezygnować z zawodu. Kręgosłup nie wytrzymał obciążenia, pan Michał przeszedł na rentę. Uszkodzony kręgosłup stale daje o sobie znać. Jego żona, pani Halina, była treserką węży, a później tygrysów. Podczas jednego z występów została zaatakowana przez czworonożnego drapieżnika. Wykonując numer, potknęła się i upadła, a wtedy tygrys chwycił ją za głowę i kark, próbował pożreć. Asystujący jej na arenie mąż bezskutecznie próbował odciągnąć zwierzę. Po chwili do ataku ruszyły pozostałe tygrysy. Jak udało się opanować sytuację, pani Halina nie pamięta, straciła przytomność. Kiedy wykurowała rany, wróciła do pracy. Te i podobne opowieści, dramatyczne i zabawne zarazem anegdoty, oddają to, co jest istotą życia artysty cyrkowego - trud, aplauz, niebezpieczeństwo. 02:40 POKAZOWE DZIECI PRL - GDAŃSKIE PIĘCIORACZKI Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2006 Reżyseria: Elżbieta Lewandowska Scenariusz: Elżbieta Lewandowska Gdańskie pięcioraczki przyszły na świat 12 maja 1971 roku, niemal z "drugą Polską", której budowę ogłosili ówcześni przywódcy. Gazety wydrukowały wówczas list z gratulacjami od premiera Piotra Jaroszewicza, fotografia piątki maluchów znalazła się w jednotomowej encyklopedii PWN pod hasłem "Polska" tuż za godłem i flagą. Taśmę z filmem nakręconym w klinice AM zakupiło 50 sieci TV na świecie, media odnotowały niemal każdy krok małych Rychertów. Rząd zagwarantował im opiekę rodzinną, a dzieciom przydzielono tzw. honorowych chrzestnych. "Wszyscy interesowali się nami na pokaz" - wyznał po latach ojciec pięcioraczków, Bronisław Rychert. Film na podstawie losów i przemyśleń piecioraczków, dziś dorosłych ludzi, przedstawia przemiany społeczno - polityczne, a także obyczajowe polskiej rzeczywistości historycznej. Pokazuje szanse i różnice w rozwoju młodego pokolenia Polaków w latach 70. i w pierwszej dekadzie naszego kapitalizmu.