TVP Dokument Sobota, 07.12.2024 05:55 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - UKOCHANA ŻÓŁWICA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Co roku młode żółwiki wykluwają się z jaj składanych przez samice w dolinie rzeki Ilanki w nadleśnictwie Rzepin. Z uwagi na wartość przyrodniczą tego miejsca od lat jest ono pod opieką naukowców z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Program ochrony żółwi błotnych w woj. lubuskim jest prowadzony przez dr. Bartłomieja Najbara, który jest bohaterem tego odcinka. 06:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie miało dla nas przyjęcie chrześcijaństwa. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 07:00 DZIKI DOM ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA (SANTA'S WILD HOME) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2019 Reżyseria: Matt Hamilton Film dokumentalny o Laponii i dalekiej północy. Śnieżne kapy na drzewach i zielone światła tańczą na wypełnionym gwiazdami niebie. Daleko na północy leży zimowa kraina czarów - słynna na cały świat. Miejsce pradawnych mitów i legend. Tam na tle rozgwieżdżonego nieba tańczą światła, słońce świeci o północy. A przedziwne figury tkwią zamrożone w czasie. Kraina ciągle się zmienia, każdego dnia rozgrywają się dramaty i dzieją się cuda. Laponia jest pełna magii i uważa się ją nawet za dom Świętego Mikołaja. Z dala od świątecznych świateł - życie jest jeszcze magiczniejsze. To nieustannie zmieniający się dziki świat, pełen niezwykłych stworzeń. Podczas długiej, ciemnej zimy wół piżmowy stoi na straży na przenikliwym wietrze, orły przednie walczą o zdobycz, a wielkie szare sowy przemierzają ogromne odległości przez zamarznięty las. Kiedy nadchodzi lato, słońce nigdy nie zachodzi, renifery migrują na północ, sowy ścigają się, by się rozmnażać, a niedźwiedzie i wilki walczą o jedzenie. Ten piękny, liryczny portret dzikiego regionu idealnie nadaje się do świątecznego oglądania i sprawi, że będziemy się zastanawiać, czy miejsce tak magiczne naprawdę istnieje. 08:00 WYSPY OWCZE - SEKRETNE PIĘKNO (DIE FÄRÖER - RAUE SCHÖNHEIT IM ATLANTIK) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Lars Pffeifer Scenariusz: Holger Riedel Film dokumentalny o Wyspach Owczych i heroicznych historiach w tym jednym z najbardziej odległych regionów Europy. Wyspy Owcze na północnym Atlantyku, położone pośrodku Prądu Zatokowego między Szkocją a Islandią, to archipelag osiemnastu zielonych wysp wulkanicznych, na których w ciągu ostatniego tysiąca lat rozwinęła się wyjątkowa kultura. Jako bezpośredni potomkowie wikingów, mieszkańcy Wysp Owczych czują się przywiązani do swoich tradycji i trzymają się zwyczajów, nie tracąc przy tym zalet współczesnego i zglobalizowanego świata - od archaicznej kultury myśliwych i pasterskich po sztukę współczesną. Z najwyższym wskaźnikiem urodzeń w Europie i najniższymi nierównościami społecznymi na świecie, zaledwie pięćdziesiąt tysięcy mieszkańców Wysp Owczych to wyjątkowy lud żyjący w jednym z ostatnich naturalnych rajów w Europie. 08:50 WYNALAZKI LEONARDA DA VINCI - ODC. 2 MASZYNY (DA VINCI’S INVENTIONS EP. 2 LES MACHINES) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Francois Tribolet, Cyrielle Adam Cykl dokumentalny o Leonardzie Da Vinci, który był kimś więcej niż niezwykłym artystą. Był także genialnym wynalazcą. Z jego niesamowitego umysłu zrodziły się spadochrony, helikoptery, kombinezony do nurkowania, czołgi terenowe, roboty, a nawet łańcuchy rowerowe. Przeanalizujemy fragmenty 6000 rękopisów, które pozostawił, aby ożywić niektóre z jego cudownych dzieł w 3D. Wynalazki Da Vinci nadal wywierają wpływ na dzisiejszych wynalazców i projektantów, więc dzięki renomowanym inżynierom, naukowcom i innym ekspertom będziemy odkrywać spuściznę i tajemnice najbardziej niesamowitych pomysłów autora "Mony Lizy". 09:50 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - DOMINIKANA - PERŁA KARAIBÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Dominikana. 10:50 WYSPA PIÓR I PUCHU Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1959 Reżyseria: Włodzimierz Puchalski Film o małej wyspie na Oceanie Lodowatym, która podczas lata arktycznego staje się królestwem rozśpiewanych ptaków. Jeden z pięciu filmów, będących plonem pierwszej dwuetapowej (1957, 1958) polarnej wyprawy Włodzimierza Puchalskiego, poświęconych faunie i florze podbiegunowej. Obrazy te w pełni podporządkowują się konstrukcji klasycznego filmu przyrodniczego, w którym obserwacja trudnodostępnych zjawisk przyrody jest podstawowym atutem atrakcyjności. 11:00 NIEDŹWIEDŹ Z NADAJNIKIEM Film dokumentalny, 18 min, Polska, 1988 Reżyseria: Maciej Łukowski Scenariusz: Maciej Łukowski Obserwacja życia niedźwiedzi brunatnych. Przygotowania do założenia niedźwiedziowi nadajnika radiowego. Film ukazuje eksperyment, który naukowcy z Sudeckiej Stacji Ochrony Przyrody PAN, zastosowali do zbadania życia niedźwiedzi brunatnych w Polsce. Metoda polega na złapaniu niedźwiedzia w klatkę - pułapkę, uśpieniu go, w celu założenia nadajnika, który umożliwi obserwację niedźwiedzi. Oglądamy sprawdzanie funkcjonowania prototypowej klatki, ustawionej na wybiegu w ZOO Wrocławskim. Celem działania przyrodników jest ochrona niedźwiedzi w ich naturalnym środowisku. Kamera filmowa towarzyszyła przeprowadzanemu na obszarze Bieszczad eksperymentowi. 11:30 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - DANUTA I ANDRZEJ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu reportaży poświęconych ludziom mieszkającym w ostatniemu w alfabecie mieście na świecie Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w Żywcu uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej od siebie. Antoni Maklakiewicz był jednym z bohaterów filmu "Putosze z Żywca". Tym razem opowiemy o jego córce Danucie i wnuku Andrzeju, którzy prowadzą dalej zakład fotograficzny i kontynuują rodzinną tradycję. Zresztą Andrzej poza klasycznymi zdjęciami w zakładzie fotograficznym, robi też zdjęcia artystyczne, za które jest nagradzany. 12:05 CAŁA PRAWDA O ŚWIĘTYM MIKOŁAJU (THE REAL STORY OF SANTA / QUI VEUT BRÛLER LE PÈRE NOËL?) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Julien Boustani, Axel Clevenot Film dokumentalny - prawdziwa historia Świętego Mikołaja. Wszyscy mamy na myśli obraz sympatycznego Świętego Mikołaja z dużą brodą, brzuszkiem, w czerwonym płaszczu i w charakterystycznej czapie obszytej białym futrem, który wślizguje się do domów przez komin, aby zostawić prezenty pod choinką. Skąd wzięła się ta historia, postać i jaką symbolikę niesie? Wreszcie, w jaki sposób ta groteskowa postać, tak lubiana, zwłaszcza przez dzieci zdołała znaleźć się jako bohater chrześcijańskiej celebracji w naszym konsumpcyjnym społeczeństwie. 13:05 TACY BYLIŚMY - ZBIGNIEW WODECKI Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Serial dokumentalny, którego twórcy śledzą losy największych gwiazd polskiej estrady. W każdym odcinku w nostalgiczny sposób wyjaśniają, jaki wpływ miała twórczość muzycznych idoli na nasze życie oraz na nas samych. Tym razem autorzy przypominają karierę Zbigniewa Wodeckiego, który zaczynał od Bacha, a potem zdobywał miłość szerokiej publiczności takimi przebojami, jak "Pszczółka Maja" i "Chałupy, Welcome to". 13:35 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 6 SEZON II - RODZINA DAŃKO - HAFTY NA GÓRALSKICH PORTKACH Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Maciej Krajewski, Michał Michalec, Adam Sienkiewicz Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. Strój góralski to esencja tradycji, zasad i stylu ozdób. Nie każdy potrafi je wg tradycji zrobić i udekorować od zera. Do tego potrzeba lokalnych specjalistów jakim jest rodzina Dańko - Andrzej, szyjący góralskie, tradycyjne portki tzw. bukowe i Bogusia która dzięki manualnemu talentowi te portki przyozdabia haftami oraz mały Antek, który od pierwszego roku życia "paraduje" w ręcznie szytych ubraniach. Z Andrzejem Sebastian wykona lampasy na portach, z Bogusią spróbuje nauczyć się haftu, a z całą muzykującą rodziną spędzi kilka dni z ich życia rodzinnego. 14:05 JEDNA PLANETA. SIEDEM KONTYNENTÓW - CZ. 1. ANTARKTYKA (ONE PLANET: SEVEN WORLDS. ANTARCTICA. THE HOSTILE) Serial dokumentalny, 60 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Scott Alexander Lektor: Krystyna Czubówna Seria dokumentalna BBC Studios: siedem odcinków, siedem kontynentów. 200 milionów lat temu nasza planeta wyglądała inaczej niż teraz. Prawie całą jej powierzchnię pokrywał ocean, z wyjątkiem jednego superkontynentu, zwanego Pangeą. Gigantyczny ląd zaczął się dzielić. Jego fragmenty coraz bardziej oddalały się od siebie. W końcu stały się siedmioma oddzielnymi kontynentami. W tym serialu pokażemy, jak na każdym z nich rozwijało się życie, dając początek niezwykłej różnorodności współczesnych organizmów. Odwiedzimy lodowe pustynie Antarktyki gdzie zwierzęta walczą z surowym klimatem. Będziemy podziwiać bogate ekosystemy Ameryki Południowej pełne niezwykłych stworzeń. Udamy się do Afryki i na rozległe równiny Ameryki Północnej. Czeka nas też podróż po rozpalonej słońcem Australii. Dotrzemy w najdalsze zakątki Azji, by podziwiać rzadko spotykane zwierzęta. Zawitamy do Europy - kontynentu w znacznym stopniu zmienionego przez człowieka. Wchodzimy w najbardziej krytyczny, od czasu powstania kontynentów, okres dla dzikich mieszkańców Błękitnej Planety. Zmieniamy nasze otoczenie tak szybko, że dla wielu gatunków jest to wyzwanie, któremu nie potrafią sprostać. Być może to ostatni moment, by pokazać jak cenna jest ogromna różnorodność życia na ziemi. Pierwsza część to opowieść o Antarktydzie. Ludzie po raz pierwszy ujrzeli ten ląd zaledwie 200 lat temu. Dopiero teraz zaczynamy rozumieć, jak trudno jest na nim przetrwać. To najbardziej nieprzyjazne miejsce na Ziemi. 98% tego kontynentu pokrywa lód. Obszar o powierzchni prawie półtora raza większej niż Stany Zjednoczone jest pozbawiony życia. Zwierzęta można jednak spotkać w otaczającym ląd oceanie. Jego wody pozostają zamarznięte. W wodzie o temperaturze minus dwóch stopni Celsjusza jest o wiele cieplej niż na powietrzu. Jedynie najwytrzymalsze stworzenia są w stanie przetrwać tutaj przez cały rok. Dalej od bieguna południowego, wokół wysp położonych u brzegów kontynentu, ocean przez część roku nie zamarza. Żyjące tu zwierzęta muszą za to sprostać innym wyzwaniom. W Zatoce Świętego Andrzeja na wyspie Georgia Południowa, znajduje się półmilionowa kolonia pingwinów królewskich. Antarktyka to najbardziej wietrzny z kontynentów. Zachodzące ostatnio zmiany klimatyczne sprawiły, że sztormy są coraz częstsze i silniejsze. Wiatry osiągają prędkość ponad stu kilometrów na godzinę. Życie pod grubą warstwą lodu toczyło się niezmiennie przez miliony lat, jednak od dwóch stuleci antarktyczne zwierzęta muszą mierzyć się z nowym, groźnym drapieżnikiem. Człowiekiem. Na antarktycznych wodach zabito ponad półtora miliona waleni. Lata bezsensownej rzezi pokazały jak destrukcyjny może być wpływ człowieka na świat przyrody. Chroniąc Antarktykę, ratujemy nie tylko żyjące tam organizmy. Pomagamy przywrócić równowagę biologiczną na całej naszej planecie. 15:15 CAŁA PRAWDA O DOBRYM WYGLĄDZIE (THE TRUTH ABOUT LOOKING GOOD) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Cherry Healey, Kate Pringle Film dokumentalny, który bierze pod lupę kosmetyki używane przez ludzi. Czy koncerny kosmetyczne i producenci kosmetyków mówią prawdę? Preparaty kosmetyczne reklamują się przebojowo. Na ile możemy wierzyć w opowieści o pięknej skórze, odmładzaniu, wysmuklaniu sylwetki i likwidacji zmarszczek? Kosmetolodzy, lekarze, naukowcy i użytkownicy przedstawią swoje odkrycia, opinie, wyniki badań i wnioski z analiz. Przeprowadzimy z naukowcami niestosowane dotąd testy produktów kosmetycznych... [00:58] Np. zbadamy, czy trzeba używać preparatów nawilżających. Pokażemy produkty bez recepty, które naukowcy sami by użyli. Testujemy sposoby na cellulit, by znaleźć taki, który działa. Jak wygląda zdrowie skóry? Czy kremy dają barierą ochronną, zapobiegają wysuszeniu i podrażnieniom? Dreparaty nawilżające nie mają długotrwałego efektu na naszej skórze. Krem z filtrem i retinol sprawią, że nasza skóra będzie wyglądać młodziej. Należy podejść rozsądniej do trików marketingowych i oszczędzić pieniądze. Okazało się, że działanie produktu nie zależy od tego, co jest na etykiecie lub od wydanych pieniędzy - a raczej od składników i wiarygodnych dowodów. Producent: BBC Studios Production. 16:15 GENIALNA WSPÓŁCZESNOŚĆ - ODC. 2 APLIKACJA DO ZAMAWIANIA ŻYWNOŚCI (THE SECRET GENIUS OF MODERN LIFE EP. 2 FOOD DELIVERY APP) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Howard Seria dokumentalna BBC. Niezwykłe sekrety gadżetów, których obecność w naszym życiu uważamy za oczywistą. Jak szybkie tempo zmian technologicznych sprawiło, że rzeczy niedawno uważane za "science fiction" stały się przedmiotami codziennego użytku. Zaledwie 20 lat temu życie, które prowadzimy dzisiaj, wydawałoby się jak fabuła powieści fantastyczno - naukowej. Małe urządzenie komunikacyjne w każdej kieszeni? Leki z modyfikowanego DNA? Samochody, które podłączasz do prądu w domu? A teraz traktujemy to wszystko jako coś oczywistego a innowacje nie zwalniają tempa. Każdy odcinek przedstawia jeden prosty przedmiot codziennego użytku, od kart bankowych po buty sportowe, i ujawnia ukryte historie, niezwykłe zbiegi okoliczności i niezwykłą naukę, która się za nimi kryje. 17:15 JEDWABNY SZLAK JOANNY LUMLEY - ODC. 1 WENECJA, ALBANIA, TURCJA (JOANNA LUMLEY'S SILK ROAD EP. 1 VENICE/ALBANIA/TURKEY) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Clive Tulloh Seria dokumentalna BBC (4 odcinki). Joanna Lumley wyrusza w wielką i pełną wyzwań podróż do serca Jedwabnego Szlaku. To tu powstał jedwab, proch strzelniczy, papier i makaron. Zaczynając w Wenecji, miejscu narodzin najsłynniejszego podróżnika Jedwabnego Szlaku, Marco Polo, Joanna przenosi się do Albanii, Turcji, Gruzji, Azerbejdżanu, Iranu, Uzbekistanu i Kirgistanu, podziwiając piękne miasta i zachwycające krajobrazy. Odwiedza fantastyczną Kapadocję w Turcji, wspaniałe miasto Jedwabnego Szlaku Samarkandę w Uzbekistanie oraz starożytne miasta Isfahan i Shiraz w Iranie. Po drodze spotyka tkaczy jedwabiu, wirujących derwiszów i łowców orłów z kirgiskich gór Tien Szan. To wspaniała przygoda, która przenosi na ekran romantyczne i rzadko filmowane części świata. Odc. 1 - "Wenecja, Albania, Turcja". Miliony ludzi odwiedza Wenecję dla sztuki i architektury. Bogactwo zgromadzone przez dawnych Wenecjan to w dużej mierze skutek handlu na szlaku wiodącym na Wschód aż do Chin. Blisko 12 000 km legendarnego Jedwabnego Szlaku. Od wyjątkowych tradycji Azerbejdżanu po niezwykłe cytadele na pustyni Azji Środkowej i zagubione cywilizacje w Iranie, tajemnicze jaskinie Kapadocji i pasterskie kultury w górach w Turcji. 18:05 KATEDRA NOTRE - DAME, ODRODZONA Z POPIOŁÓW (NOTRE DAME OF PARIS, RISING FROM THE ASHES / NOTRE - DAME, DANS LES COULISSES D’UNE RSURRECTION) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laurent Flechaire Film dokumentalny pokazujący odbudowę Katedry Notre-Dame w Paryżu po pożarze 15 kwietnia 2019 roku. Zobaczymy pracownie i same prace nad elementami z wnętrza, remont potężnych konstrukcji, plany, rysunki, komentarze i wspomnienia z tych dramatycznych chwil, gdy Katedra płonęła. Pracownicy biorący udział w odbudowie opowiadają o ratowaniu i o tym, jak tajemnicza Katedra wpływa na ich życie i przez to czują się zmobilizowani do jeszcze lepszej i staranniejszej pracy nad odrestaurowaniem wspaniałej budowli. 19:05 SZALONE PRZYGODY LOUISA DE FUNESA - CZĘŚĆ 1. (THE MAD ADVENTURES OF LOUIS DE FUNES) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Lucie Caries Dwuczęściowy film dokumentalny, którego bohaterem jest Louis de Funes. Znany na całym świecie ze swoich komediowych ról i niesamowitych interpretacji, był jednym z najlepszych aktorów swojego pokolenia. Jaki był naprawdę? Czy to możliwe, że za jego uśmiechem i artystycznymi twarzami (żandarm, Fantomas, mały szef) krył się człowiek wrażliwy i powściągliwy? Film ten, poprzez osobiste i liczne archiwalia wideo, odręczne notatki, a także ponad 40 minut nagrań z jego najlepszych filmów i wywiadów, rysuje intymny portret legendarnego aktora, który stał się sławny będąc już po pięćdziesiątce. Część 1. On the road to success. To opowieść o początkach i drodze jego kariery. Część 2. The perfectionist. Przypomnimy sobie najlepsze role de Funesa: żandarma, rabina Jakuba, Fantomasa czy małego szefa. 20:10 KWINTESENCJA BRYTYJSKOŚCI (QUINTESSENTIALLY BRITISH) Film dokumentalny, 96 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Frank Mannion Film dokumentalny, który w zabawny sposób przedstawia kwintesencję Brytyjczyka. Co to znaczy być Brytyjczykiem? Trudno to uchwycić. Może dystans do siebie, przywiązanie do historii i tradycji. Cicha duma, miłość do ogrodów, zieleni. Przyjazne nastawienie, spokój i kreatywność. Są też trochę ekscentryczni. Mają się czym pochwalić: od Rolling Stonesów i Beatlesów po Astona Martina. To absolutnie fantastyczna, ekscytująca mieszanka kreatywności i emocji. Ten film to opowieść o wszystkim, co wielkie i brytyjskie, od zamków, teatru, arystokratów i klasycznych samochodów po dziwaczne tradycje i autoironiczne poczucie humoru. Pałac Buckingham nie jest największym zamkiem w Anglii, a Szalony Kapelusznik z Alicji w Krainie Czarów wzorowany jest na prawdziwej osobie? Jest tak wiele do odkrycia w byciu Brytyjczykiem. Co to jest "typowo brytyjskie"? Może to być wszystko, w tym Szekspir, styl ubioru i krawiectwa Saville Row, Huntley and Palmer Biscuits, Parlament, Oksford, Cambridge, ogrody, samochody, jedzenie i James Bond. Czy chodzi tylko o to, że się jest z Anglii? Czy dotyczy to Szkocji? A Irlandia? Film szuka odpowiedzi, ale pytanie brzmi: czy istnieje jasna odpowiedź lub zbiór odpowiedzi, które definiują bycie Brytyjczykiem? 22:00 TAJEMNICE MONY LISY (SECRETS OF THE MONA LISA) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Ian Leese "Mona Lisa" Leonarda da Vinci - urzekająca, uwodzicielska, znana na całym świecie. W umysłach milionów jest ona największym dziełem sztuki. Jednak za enigmatycznym uśmiechem pozostaje tajemnicą, podsycając niekończące się spekulacje i teorie. Czy najsłynniejszy obraz świata w końcu zdradza swoje sekrety? Ten film, wykorzystując nowe dowody, stara się zbadać prawdę o tożsamości modelki. Odszyfrowuje wielowiekowe dokumenty i wykorzystuje najnowocześniejszą technologię, która może odkryć od dawna ukrywaną prawdę o najbardziej kultowym dziele sztuki w historii. Od ponad pięciuset lat arcydzieło pozostaje wyjątkowym i enigmatycznym portretem. Czy Leonardo namalował więcej niż jedną wersję i kiedy obraz został ukończony. Ukryte warstwy pod malowaną powierzchnią są teraz widoczne i pojawiają się niezwykłe twierdzenia, że obraz wiszący w Luwrze nie był pierwszą "Mona Lisą" Leonarda. Ten film to historia detektywistyczna. Zastosowano najnowsze narzędzia i techniki optyczne oraz kryminalistyczne, przywołano najnowsze badania historyczne. Film nominowany do The Grierson Awards 2016 na Banff World Media Festival. 23:05 HOKUS POKUS Reportaż, 12 min, Polska, 1981 Reżyseria: Witold Starecki Portret młodego iluzjonisty, przewodniczącego gminnego koła ZSMP. Zostaje namówiony do zapisania się do partii, aby werbować nowych członków. Komentarzem do partyjnych zebrań jest monolog bohatera, w którym rozbiera na części składowe nowomowę partyjną i przyrównuje ją do sztuczek iluzjonistów. 23:15 PRÓBA MIKROFONU Film dokumentalny, 18 min, Polska, 1980 Scenariusz: Marcel Łoziński Zdjęcia: Jacek Petrycki Radiowęzeł fabryki kosmetyków "Pollena-Uroda" okazuje się zwierciadłem problemów społecznych zakładu. Sondaż wśród pracowników najniższych szczebli na temat rozumienia idei samorządności w zakładzie. Konfrontacja postaw: problem współrządzenia zakładem widziany oczami robotników i kierownictwa. 23:45 USTRZELIĆ MAFIĘ (SHOOTING THE MAFIA) Film dokumentalny, 93 min, Irlandia/USA, 2019 Reżyseria: Kim Longinotto Scenariusz: Kim Longinotto Muzyka: Ray Harman Letizia Battaglia to znana postać we Włoszech. W latach 70. XX wieku była pierwszą włoską fotoreporterką dokumentującą brutalne morderstwa i wpływ mafii na życie zwykłych ludzi. Jej czarno - białe zdjęcia z tamtego czasu nie straciły siły przekazu. Dokumentują historię Cosa Nostra, ukazują rzeczywistość przemocy, krwi, władzy i kontroli, jaką sprawowała mafia. Uderzające, szokujące, wymagające odwagi i rejestrowane z narażeniem życia fotografie portretują bezwzględny świat ucisku i strachu. Przedstawiają sycylijską codzienność: od ślubów po brutalne morderstwa kobiet i dzieci. Dokumentują historię ludzi, którzy z powodu obawy o swoje życie decydowali się milczeć o popełnianych zbrodniach. Zdjęcia są wyzywające i jednocześnie namiętne, podobnie jak życie Battaglii, która świadomie zrywała z konwenansami społecznymi. Letizia Battaglia po ślubie, który zakończył się wczesnym rozwodem, żyła w wolnych związkach, przeważnie ze zdecydowanie młodszymi od siebie partnerami. Film jest portretem tej wyjątkowej osobowości. Przeplata czarno - białe fotografie z materiałem archiwalnym z tamtych czasów i szczerymi rozmowami z artystką, która neguje romantyczną narrację o mafii i przedstawia jej prawdziwe, okrutne oblicze. 01:30 TOLA MANKIEWICZÓWNA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1994 Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz, Zbigniew Wawer Lektor: Wojciech Gąssowski Sylwetka Toli Mankiewiczówny, jednej z najpopularniejszych aktorek i piosenkarek okresu międzywojennego. Biografia i filmografia artystki. 02:05 POWRÓT EURYDYKI Film dokumentalny, 23 min, Polska, 1969 Scenariusz: Mariusz Walter Wykonawcy: Irena Santor, Lidia Korsakówna, Ludwik Sempoliński, Jarema Stępowski, Anna German Zdjęcia: Marek Jóźwiak Film dokumentalny o powrocie na scenę Anny German. Po wypadku, któremu uległa we Włoszech w 1967 roku i długotrwałej rehabilitacji artystka przygotowuje się do występu z nowym repertuarem. W materiale: obszerne fragmenty prób, w których uczestniczy zespół muzyczny kierowany przez Leszka Bogdanowicza, migawki z przygotowań do koncertu w warszawskiej Sali Kongresowej, ostatnie chwile przed wyjściem na scenę. 02:40 DZIENNIKI Z NIEBIESKIEJ SZKOŁY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jędrzej Bączyk Scenariusz: Jędrzej Bączyk S. T. S. Fryderyk Chopin to żaglowiec. Pięćdziesiąt metrów pokładu, dwa maszty po czterdzieści metrów - wydaje się być całkiem dużym statkiem. Kiedy jednak grupa nieobytych z żeglarstwem licealistów ma na nim spędzić dwa miesiące, staje się ciasną klatką. Celem rejsu są Karaiby. Aby tam dopłynąć, należy pokonać Atlantyk; wprawdzie załoga zawodowa dowodząca statkiem to doświadczone wilki morskie, jednak dla młodych ludzi będzie to duże wyzwanie! Przy zmiennej pogodzie, nieprzystosowaniu do warunków morskich, natłoku obowiązków i osobistych ograniczeniach, młodzież będzie musiała się wykazać niesamowitą odpornością psychiczną i odwagą! Tym bardziej że na statku zorganizowane jest liceum, którego dyrektor skrajnie różni się od swoich uczniów, dzieci poznańskiej elity intelektualnej. Jest to bowiem bardzo wymagający były wojskowy. Rejs zaczyna się w Lizbonie. Zagubieni uczniowie wchodzą na statek i od razu spotykają się z całą skomplikowaną strukturą obowiązków, zadań, zakazów. Nie są w stanie przyswoić nazewnictwa morskiego, którego się od nich wymaga. Jeszcze w porcie są zmuszeni do przełamania strachu i wejścia na wysokie maszty. Już na tym etapie wyróżnia się trójka bohaterów: Daniel, Natalie i Tomek. Reprezentują oni różne podejścia do rejsu. Daniel, wysłany przez rodziców, zgarbiony, sepleniący, ma problemy z odnalezieniem się w grupie, jego sposobem na zaistnienie jest bycie ofiarą. Natalie to rozpieszczona księżniczka potrzebująca adoracji, sprytnie czarująca uśmiechem współtowarzyszy. Tomek to nastolatek potrzebujący stałego potwierdzania swojej męskości. Te postawy wobec grupy nie zdadzą jednak egzaminu na morzu. Dodatkowym czynnikiem wymuszającym ich zmianę jest dyrektor, który założył sobie, że podczas sześćdziesięciodniowego rejsu przeprowadzi czterdzieści dni lekcyjnych. Przy tutejszych warunkach graniczy to z cudem. W miarę trwania rejsu bohaterowie pokonują kolejno swoje słabości, zaczynają od nauki jedzenia, chodzenia, spania na rozkołysanym pokładzie, następnie przechodzą chorobę morską, która nie zwalnia ich od ciężkich obowiązków. Wstając na nocne alarmy, pracując w kuchni, permanentnie niewyspani przełamują ograniczenia własnego ciała. Jednak to konfrontacja z dyrektorem szkoły uczy ich, że najważniejszą nauką jest umiejętność działania w grupie. Tylko w ten sposób mogą osiągnąć swoje cele, wywalczyć odrobinę niezależności. Każda ze scen opowiada o nauce, jaką otrzymują młodzi uczniowie - od statku, od dyrektora od siebie nawzajem. Paradoksalnie, im więcej wysiłku wkładają w pokonanie przeszkód, tym większą osiągają satysfakcję, są dumniejsi, bardziej otwarci, dojrzalsi. O tym, jak bardzo zwartą stanowią grupę, uzmysławiają im święta Bożego Narodzenia na Atlantyku. Początkowo, kiedy dowiadują się, że nie będzie kontaktu z domem, są niezadowoleni. Kiedy jednak nadchodzi Wigilia, kapitan czyta fragment Ewangelii, śpiewają kolędy, obdarowują się prezentami, rozumieją, że stali się rodziną. Gdy udaje się wreszcie skontaktować z rodziną, odkrywają, jak trudno rozmawia się im z bliskimi, którzy ciągle traktują ich jak dzieci, jakimi faktycznie byli przed podróżą. Dopiero wtedy uzmysławiają sobie, jak bardzo dojrzeli. Daniel odnajduje kontakt z grupą, Natalie staje się jej liderem i znajduje miłość, Tomek przyznaje się do wrażliwej części swojej natury. Chociaż odjeżdżają, nie zapomną tej lekcji do końca życia.