TVP Nauka Wtorek, 03.12.2024 06:15 ASTRONARIUM - (55) - "SUPERNOWE" Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwałtowna, kosmiczna eksplozja. Zjawisko o takiej sile, że potrafi zabłysnąć jaśniej niż cała galaktyka. Oto supernowe, wybuchające w ogromnym rozbłysku gwiazdy. Są to jedne z najbardziej gwałtownych zjawisk we Wszechświecie. W tym programie pokażemy, jak dochodzi do wybuchów supernowych. I co takiego mogą nam one powiedzieć o naturze Wszechświata. 06:45 DORWAĆ WIRUSA - ŚWIATOWE BADANIA NAD WIRUSAMI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy i zagrożenia, jakie stanowią dla ludzi, nieustannie są wyzwaniem dla naukowców. By dorwać wirusa, łączą siły. Tak współdziałają naukowcy z PAN w Olsztynie z wirusologami z Medizinishe Hochscule w Hannoverze. Ich wspólnym odkryciom dedykowany jest ten odcinek cyklu. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 296 SEJNY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Sejny. Na północnym wschodzie naszego kraju, tuż przy granicy z Litwą, leży najmniejsze polskie miasto powiatowe. Słowo seina w języku jaćwieskim oznaczało trawy porastające bujnie brzegi i zakola rzeki. Tak było tutaj przed wiekami. To być może od nich wzięto nazwę tego zamieszkiwanego przez nieco ponad 5 tys. mieszkańców miasteczka. Tomek Bednarek zaprosi Widzów do Muzeum Ziemi Sejeńskiej, Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1610 roku i Białej Synagogi z 1860 roku. Odwiedzi też kaplicę św. Agaty z 1789 roku i porozmawia o pisaniu ikon. A na koniec posmakuje wybornej litewskiej kuchni. 07:50 POLSKIE PARKI NARODOWE - KAMPINOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 08:25 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA WIATROWA (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Inżynierowie przyszłości stawiają sobie za cel możliwość generowania przez ludzkość jak największej mocy elektryczności z wiatru. U wybrzeży Anglii powstaje jedna z największych farm wiatrowych na świecie; trudne warunki w miejscu, gdzie jest budowana stanowią dla zespołu wykonawców ogromne wyzwanie. Z kolei zespół inżynierów norweskich stara się zbudować pierwszą w historii pływającą farmę wiatrową, którą będzie można instalować na głębszych wodach na obszarach, gdzie wieją bardzo silne wiatry. 09:30 POLACY W KOSMOSIE - POLSKI KOSMONAUTA 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Robert Szaj, Bogumił Radajewski, Robert Szaj Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Wielu Polaków brało udział w podboju kosmosu. Ale jak dotąd tylko jeden sam udał się w przestrzeń kosmiczną. 27 czerwca 1978 roku Mirosław Hermaszewski wyruszył w podróż na pokładzie statku Sojuz 30. Na orbicie spędził 8 dni, okrążając naszą planetę w sumie 126 razy. Przypominamy historię jego lotu i odsłaniamy ciekawostki z wyprawy pierwszego Polaka w kosmos. 09:55 POLACY W KOSMOSIE - PROGRAM APOLLO 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Robert Szaj, Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski, Robert Szaj Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski "Jestem przekonany, że nasz naród powinien postawić sobie za cel, aby do końca tego dziesięciolecia umieścić człowieka na Księżycu i sprowadzić go bezpiecznie z powrotem na Ziemię" - słowa prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Kennedy’ego rozpoczęły największe przedsięwzięcie w dziejach ludzkości. Program Apollo od samego początku był wyzwaniem o niespotykanej skali. W pierwszym odcinku śledzimy niezwykły wysiłek, który doprowadził do powstania rakiety Saturn V i technologii niezbędnych, by lot do Księżyca stał się w ogóle możliwy. A pomogli w tym także Polacy. Wojciech Rostafiński wynalazł wysokowydajną pompę paliwową dla rakiety Saturn V. Stanisław Stankiewicz opracował skład mieszanki, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo. Eugeniusz Lachocki opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych. 10:40 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 11:10 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 9 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 . Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 11:30 DORWAĆ WIRUSA - ŚWIATOWE BADANIA NAD WIRUSAMI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy i zagrożenia, jakie stanowią dla ludzi, nieustannie są wyzwaniem dla naukowców. By dorwać wirusa, łączą siły. Tak współdziałają naukowcy z PAN w Olsztynie z wirusologami z Medizinishe Hochscule w Hannoverze. Ich wspólnym odkryciom dedykowany jest ten odcinek cyklu. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 296 SEJNY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Sejny. Na północnym wschodzie naszego kraju, tuż przy granicy z Litwą, leży najmniejsze polskie miasto powiatowe. Słowo seina w języku jaćwieskim oznaczało trawy porastające bujnie brzegi i zakola rzeki. Tak było tutaj przed wiekami. To być może od nich wzięto nazwę tego zamieszkiwanego przez nieco ponad 5 tys. mieszkańców miasteczka. Tomek Bednarek zaprosi Widzów do Muzeum Ziemi Sejeńskiej, Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1610 roku i Białej Synagogi z 1860 roku. Odwiedzi też kaplicę św. Agaty z 1789 roku i porozmawia o pisaniu ikon. A na koniec posmakuje wybornej litewskiej kuchni. 12:40 POLSKIE PARKI NARODOWE - KAMPINOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /153/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA WIATROWA (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Inżynierowie przyszłości stawiają sobie za cel możliwość generowania przez ludzkość jak największej mocy elektryczności z wiatru. U wybrzeży Anglii powstaje jedna z największych farm wiatrowych na świecie; trudne warunki w miejscu, gdzie jest budowana stanowią dla zespołu wykonawców ogromne wyzwanie. Z kolei zespół inżynierów norweskich stara się zbudować pierwszą w historii pływającą farmę wiatrową, którą będzie można instalować na głębszych wodach na obszarach, gdzie wieją bardzo silne wiatry. 14:50 MEGAKONSTRUKCJE - KANAŁY (INCREDIBLE CANALS) Serial dokumentalny, 53 min, Francja/Niemcy, 2021 Historia ludzkości to także historia technologii, ponieważ wynalazki i maszyny czynią otaczający nas świat bardziej przystępnym dla człowieka. Dzięki nim pokonujemy duże odległości, zdobywamy żywność, pozyskujemy energię i wszystko, co nam niezbędne do życia. Seria "Megakonstrukcje" opowiada o spektakularnych i pionierskich kamieniach milowych w inżynierii, od rzymskiego mostu Pont du Gard po francuską szybką kolej TGV. Każdy odcinek omawia jeden rodzaj osiągnięć technicznych, a więc budowę i działanie m.in.: gigantycznych tam, kanałów żeglugowych, tuneli wydrążonych pod górami i morzami oraz wiaduktu Millau, najdłuższego mostu wantowego na świecie. 16:00 NAUKA JEST WSZĘDZIE - 10 Magazyn, 15 min, Polska, 2024 Przystępnie, ciekawie i rzetelnie opowiemy o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawią wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Program prowadzi dr Monika A. Koperska, która pokaże, że to nad czym pracują naukowcy w Polsce i na świecie to nie abstrakcja, ale nasza codzienność. Odpowiemy też na proste pytania np: czy podgrzewanie posiłków w mikrofali nam szkodzi? Jak podgrzewać warzywa, aby nie traciły wartości odżywczych? Do tego w każdym odcinku przedstawimy trzy newsy w kategorii Nauka na świecie - wraz z komentarzem prowadzącej i jej gościa. Na luzie i z dystansem. Poszukamy odkryć, które mają realny wpływ na nasze życie. Pokażemy, że nauka to nie tylko testy laboratoryjne i rozważania naukowców i nowinki ze świata, które nie mają nic wspólnego z naszą codziennością. Opowiemy o nauce tak, że zrozumie nas i sześciolatek i jego babcia. Jak obniżyć rachunek za prąd, jak odkleić dziecko od smartfona i które warzywa są naprawdę zdrowe? Codzienność to nieskończona liczba pytań. Plus naukowcy, którzy mają (p)odpowiedzi jak żyć lepiej, jak zmienia się świat wokół nas i jak po tych zmianach może wyglądać. Przystępnie, ciekawie i rzetelnie, tak chcemy opowiadać o współczesnej nauce i jej osiągnięciach. Odkrycia i ich praktyczne zastosowanie w naszym życiu przedstawia wybitni badacze z czołowych polskich placówek naukowych. Pasjonaci, których talent, ciężka praca i upór dają praktyczne odpowiedzi i rozwiązania wielu problemów. 16:25 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 296 SEJNY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Sejny. Na północnym wschodzie naszego kraju, tuż przy granicy z Litwą, leży najmniejsze polskie miasto powiatowe. Słowo seina w języku jaćwieskim oznaczało trawy porastające bujnie brzegi i zakola rzeki. Tak było tutaj przed wiekami. To być może od nich wzięto nazwę tego zamieszkiwanego przez nieco ponad 5 tys. mieszkańców miasteczka. Tomek Bednarek zaprosi Widzów do Muzeum Ziemi Sejeńskiej, Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1610 roku i Białej Synagogi z 1860 roku. Odwiedzi też kaplicę św. Agaty z 1789 roku i porozmawia o pisaniu ikon. A na koniec posmakuje wybornej litewskiej kuchni. 17:30 TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI - /3/ (TECHTALK) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2021 Odkrywanie świata technologii i innowacji, o których istnieniu mało kto wie. Seria Technologie przyszłości to ekscytujące spotkania z przedstawicielami start - up`ów z całego świata, które zmieniają naszą planetę na lepsze. W pierwszym sezonie uwaga skupia się na Izraelu, gdzie innowatorzy tworzą m.in. latające samochody, roboty dla osób starszych, drony strażackie, holograficzną chirurgię 3D i wiele więcej. Laureat 11 nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych. 17:55 TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI - /4/ (TECHTALK) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2021 Odkrywanie świata technologii i innowacji, o których istnieniu mało kto wie. Ekscytujące spotkania z przedstawicielami start - up'ów z całego świata, które zmieniają naszą planetę na lepsze. W pierwszym sezonie uwaga skupia się na Izraelu, gdzie innowatorzy tworzą m.in. latające samochody, roboty dla osób starszych, drony strażackie, holograficzną chirurgię 3D i wiele więcej. Laureat 11 nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych. 18:30 DORWAĆ WIRUSA - ŚWIATOWE BADANIA NAD WIRUSAMI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy i zagrożenia, jakie stanowią dla ludzi, nieustannie są wyzwaniem dla naukowców. By dorwać wirusa, łączą siły. Tak współdziałają naukowcy z PAN w Olsztynie z wirusologami z Medizinishe Hochscule w Hannoverze. Ich wspólnym odkryciom dedykowany jest ten odcinek cyklu. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 CZY JA DOBRZE ROZUMIEM? Magazyn kulturalny, 25 min, Polska, 2024 Nauki humanistyczne to opowieść o nas samych, o kulturze i sposobach, w jakich tworzymy nasze społeczeństwo i świat. W programie powiemy o wpływie nauki na nasze życie, na interpretacje rzeczywistości, rozwój intelektualny oraz kształtowanie tożsamości kulturowej. Audycja wzbudzi refleksję nad fundamentalnymi wartościami, stawiając pytania o sens życia i ludzką kondycję zwiększy zainteresowanie kierunkami humanistycznymi na uczelniach wyższych, przedstawi osiągnięcia polskich humanistów rozbudzi intelektualne zainteresowania widzów oraz skłoni ich do prowadzenia dyskusji. W każdym odcinku programu uczestniczy maksymalnie trzech gości reprezentujących inną dziedzinę nauk humanistycznych. Stałym punktem będzie także rozmowa z filozofem, który pomaga prowadzącej w analizie prezentowanych perspektyw i wyciąganiu wniosków końcowych. 20:00 JASKINIE ŚWIATA - WIELKA BRYTANIA (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 21:05 ROZMIAR MA ZNACZENIE - ODC. 1 IM WIĘKSZE TYM LEPSZE (SIZE MATTERS 1. THE BIGGER THE BETTER / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Willem Villjoen Dwuodcinkowy film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to zmienili? Ten film dowodzi, że rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko dlaczego rzeczy są takie jakie są, ale także dlaczego nie mogłyby być inne. Dowiemy się m.in dlaczego Słońce i planety mają takie a nie inne rozmiary, co by było gdyby pewnego dnia owady stały się gigantycznie wielkie oraz kiedy i dlaczego człowiek urósłby do rozmiaru nadczłowieka. W tym odcinku przekonamy się, jak ważny jest rozmiar i w jaki sposób wszystko określa. I okaże się, że nasz sposób postrzegania świata i samych siebie diametralnie się zmieni. Obserwując życie codzienne przeciętnego człowieka, zobaczymy, co by się stało, gdybyśmy zwiększyli rozmiary gwiazd, planet i istot żywych. Dowiemy się, czy stan obecny jest jedynym możliwym, i sprawdzimy, co by się działo, gdyby wszystko było większe. Zmieniając rozmiar obiektów, zbadamy prawa przyrody i dowiemy się, czy powiększanie rozmiarów podlega ograniczeniom. Zaczniemy od powiększenia samej Ziemi. Dzięki temu lepiej zrozumiemy, jak działa świat wokół. 22:10 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - NOCKA NOCKÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska O zmierzchu nietoperze wzdłuż leśnego potoku podążają w góry. Po drodze wpadają w delikatną sieć badaczy i dostają obrączki lub nadajniki telemetryczne. Dzięki nim wiemy, że część tych lotników podąża do nocnego klubu na wspólną imprezę. W filmie przewodnikiem po świecie nietoperzy jest dr Robert Mysłajek. Celem jego badań jest poznanie składu gatunkowego nietoperzy zamieszkujących lasy Beskidu Śląskiego, wyznaczenie szlaku ich wędrówek, wykrycie miejsc rozrodu, wypoczynku i zimowania. Tajemnice życia nietoperzy odsłaniane są powoli. Jednak są one na tyle fascynujące, że wielu badaczy jest gotowych do podejmowanie kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest właśnie dr Robert Mysłajek. Towarzyszymy mu z kamerą podczas odłowu nietoperzy w delikatne siatki chiropterologiczne i zakładania nadajników telemetrycznych, które pozwalają poznać ich wędrówki. Podsłuchujemy nietoperze za pomocą detektorów ultrasonicznych, które przetwarzają wydawane przez nie ultradźwięki na dźwięki słyszalne dla ludzi i umożliwiają identyfikację gatunków. Późnym latem i jesienią obserwuje się wzmożoną aktywność nietoperzy w pobliżu otworów jaskiń. Rola rojenia nietoperzy w takich miejscach nie jest do końca jasna. Sugeruje się jego związek z zachowaniami godowymi, przekazywaniem przez dorosłe osobniki młodym informacji o rozmieszczeniu kryjówek zimowych, wykorzystaniem jaskiń jako schronień tymczasowych itd. Bez względu jednak na pełnioną funkcję, rojenie stwarza doskonałą okazję do lepszego poznania fauny nietoperzy danego regionu i zdefiniowania miejsc ważnych dla ich ochrony. 22:50 TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI - /3/ (TECHTALK) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2021 Odkrywanie świata technologii i innowacji, o których istnieniu mało kto wie. Seria Technologie przyszłości to ekscytujące spotkania z przedstawicielami start - up`ów z całego świata, które zmieniają naszą planetę na lepsze. W pierwszym sezonie uwaga skupia się na Izraelu, gdzie innowatorzy tworzą m.in. latające samochody, roboty dla osób starszych, drony strażackie, holograficzną chirurgię 3D i wiele więcej. Laureat 11 nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych. 23:20 TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI - /4/ (TECHTALK) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania, 2021 Odkrywanie świata technologii i innowacji, o których istnieniu mało kto wie. Ekscytujące spotkania z przedstawicielami start - up'ów z całego świata, które zmieniają naszą planetę na lepsze. W pierwszym sezonie uwaga skupia się na Izraelu, gdzie innowatorzy tworzą m.in. latające samochody, roboty dla osób starszych, drony strażackie, holograficzną chirurgię 3D i wiele więcej. Laureat 11 nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych. 23:50 ASTRONARIUM - (55) - "SUPERNOWE" Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gwałtowna, kosmiczna eksplozja. Zjawisko o takiej sile, że potrafi zabłysnąć jaśniej niż cała galaktyka. Oto supernowe, wybuchające w ogromnym rozbłysku gwiazdy. Są to jedne z najbardziej gwałtownych zjawisk we Wszechświecie. W tym programie pokażemy, jak dochodzi do wybuchów supernowych. I co takiego mogą nam one powiedzieć o naturze Wszechświata. 00:25 POLSKIE PARKI NARODOWE - KAMPINOSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 01:00 JASKINIE ŚWIATA - WIELKA BRYTANIA (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 02:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 296 SEJNY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Sejny. Na północnym wschodzie naszego kraju, tuż przy granicy z Litwą, leży najmniejsze polskie miasto powiatowe. Słowo seina w języku jaćwieskim oznaczało trawy porastające bujnie brzegi i zakola rzeki. Tak było tutaj przed wiekami. To być może od nich wzięto nazwę tego zamieszkiwanego przez nieco ponad 5 tys. mieszkańców miasteczka. Tomek Bednarek zaprosi Widzów do Muzeum Ziemi Sejeńskiej, Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1610 roku i Białej Synagogi z 1860 roku. Odwiedzi też kaplicę św. Agaty z 1789 roku i porozmawia o pisaniu ikon. A na koniec posmakuje wybornej litewskiej kuchni.