TVP Dokument Piątek, 13.12.2024 05:45 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - DNI, W KTÓRYCH WYPŁYNĘŁA WYDRA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Na obraz różnorodności przyrody wpływają nie tylko gatunki zagrożone, ale i te, które przeżywają swoisty renesans. Wydra, która jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia uchodziła za gatunek zagrożony wymarciem, a która np. w krajach Europy Zachodniej pod względem liczebnym nadal ma się kiepsko, w Polsce przeżywa właśnie renesans. To po części efekt ochrony i istnienia wielu stawów rybnych i miejsc zarybianych. Ale także efekt większej czystości wód, której wydra jest wskaźnikiem, a często wręcz najlepszym świadectwem. Miejsce akcji tego odcinka cyklu to rzeka Narew i rozlewiska Biebrzy. W filmie wystąpi badacz wydr, dr Jerzy Romanowski. 06:20 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 26 NA RATUNEK W GÓRACH Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Zorganizowana pomoc ratownicza w Tatrach ma już ponad 100 lat! Przez ten czas zmieniali się ludzie, sprzęt i poziom wyszkolenia. Nie zmieniło się jednak jedno - nadal w Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym pracują ludzie, którzy ryzykują życie, aby turystyka w naszych górach była bezpieczna. Radek Kotarski sprawdza, jak bardzo dawny TOPR różni się od współczesnego. 06:55 TYTANI ŚWIATA OWADÓW (TITANS) Film dokumentalny, 49 min, Kanada, 2020 Reżyseria: William Kraushaar Lektor: Krystyna Czubówna Film dokumentalny prezentuje wszechświat gigantycznych, ale mało znanych owadów. Owady pojawiły się na świecie ponad 400 milionów lat temu. Należą do nielicznych organizmów lądowych, które wciąż wyglądają jak ich prehistoryczni przodkowie. Jako pierwsze w pełni przystosowały się do życia na lądzie; odniosły wielki sukces ewolucyjny i dziś stanowią ponad połowę wszystkich znanych nam gatunków zwierząt. Z milionów opisanych gatunków owadów w Quebecu występuje ponad 25 tysięcy. Pośród nich prawdziwe olbrzymy! Mimikra, kanibalizm, zacięte walki i urzekające piękno wszystko to odkrywamy w świecie niepozornych zwierząt zamieszkujących nasze ogrody i parki. Zwykliśmy sądzić, że egzotyczne zwierzęta żyją z dala od nas, w głębokich lasach i dzikich krainach, a spotkać je mogą tylko żądni przygód śmiałkowie. Tymczasem naszych tytanów nie tak trudno dostrzec. Wystarczy wiedzieć, gdzie szukać. Wszystkie gatunki zaprezentowane w tym filmie występują na wyspie w Montrealu. Większość z nich można obserwować w łatwo dostępnych miejscach. Nie rzucając się w oczy, potrafią przystosować się do najbardziej nietypowych środowisk. Wykorzystują warunki, jakie stwarzamy im w miejskim otoczeniu, wydawałoby się tak nieprzyjaznym dla dzikich zwierząt. Wsłuchując się w dźwięki dochodzące spośród roślin, spoglądając na liście bądź gałązki, które jakby same się poruszały, mamy niebywałą możliwość poznać lepiej ten fascynujący świat. Owady są wśród nas, ukryte, ale bliskie. Pamiętajmy tylko, by obchodzić się z nimi ostrożnie! 07:55 OCEANY AFRYKI - ODC. 2 POLOWANIE NA DINOZAURA (OCEANS AFRICA EP. 2 DINOSAURS OF THE DEEP) Cykl dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 2 - "Polowanie na dinozaura". Tym razem ryba, której pojawienie się wywołało burzę w środowisku naukowym. Latimeria. Żywa skamielina uznawana za wymarłą, a odkryta przypadkiem. Niestety świat latimerii ulega zmianie. Grozi jej niebezpieczeństwo. Dlatego naukowcy stają w jej obronie. Lecz na dużych głębokościach praca bywa niebezpieczna. Załoga płynie wzdłuż wschodniego wybrzeża na północ, do miejsca pobytu prehistorycznej ryby. Ma nadzieję znaleźć ją i zbadać jej ulubione kaniony oraz okoliczne głębiny. Latimeria żyje na dużych głębokościach. Ukrywa się w kanionach i jaskiniach unikając ciekawskich. Jej historia jest bardzo długa. Obserwując latimerie zespół otwiera drzwi do nieznanego wcześniej świata. Głębiny u wschodnich wybrzeży RPA wręcz tętnią życiem. Pełno tu dziwnych stworzeń i ryb rafowych. Na razie odkryto jeszcze tylko jedną odmianę latimerii. W zatłoczonych wodach Indonezji. Możliwe, że istnieją inne i wciąż czekają na odkrycie w głębinach oceanów. Ich populacja ma już 400 milionów lat. Latimerie okazały się odporne. Przeżyły nawet epoki lodowcowe, lecz teraz przed nimi kolejne wyzwania. Świat oceanów zmienia się coraz szybciej. Czy latimerie przetrwają, zależy od nas. Zdecydują o tym naukowcy badający nieznane głębiny... rybacy, nurkowie, nauczyciele i uczniowie. Dobrobyt oceanów i egzystencja tych żywych skamielin zależy teraz od tego, jak żyjemy, co jemy i co ochraniamy. Nasza przyszłość i zdrowie oceanów są jak naczynia połączone. 08:55 NAUSICAA. OCEANARIUM PRZYSZŁOŚCI (NAUSICAA, OCEAN BIODIVERSITY ON STAGE / PLANETE NAUSICAA L'AQUARIUM DU FUTUR AU SEVICE DES OCEANS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2021 Reżyseria: John Jackson, Jerome Julienne Film dokumentalny o niezwykłym akwarium Nausicaa, które ponownie otworzyło swoje podwoje w lipcu 2018 roku. Stało się największym i najbardziej innowacyjnym akwarium w Europie. Dbano przede wszystkim o to, by każde stworzenie wydobyte z morza mogło być umieszczone w jak najbardziej podobnym do jego naturalnego środowisku. Zobaczymy ogrom prac i przygotowań do prezentowania, zaaklimatyzowania i nakarmienia tysięcy zwierząt morskich, które będą żyć i rosnąć obok siebie w tym odtworzonym oceanie. Usłyszymy wypowiedzi naukowców i poznamy wspaniałe gatunkami podwodnych stworzeń. Będzie mnóstwo nieoczekiwanych sytuacji i wyzwań zaawansowanej inżynierii. Tutaj nauka, rozrywka i ochrona oceanów łączą się. 09:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BAHIA, AFRYKAŃSKIE DZIEDZICTWO (FLAVORS) Serial dokumentalny, 53 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku: 11:25 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - WISIA, MAŁGORZATA I KAJA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim według alfabetu mieście - Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w Żywcu uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej od siebie. Małgorzata Kubielas i jej wnuczka Kaja Danaiłow, podejmują się wydania dzienników z okresu II wojny światowej pisanych przez 15 letnią wtedy Jadwigę Mojżeszek w domu nazwaną Wisią, która była siostrą mamy Małgorzaty. Kaja mieszka w tym samym domu, w którym Jadwiga pisała pamiętnik, czyta jego fragmenty, które zostają zestawione z materiałami archiwalnymi. 12:05 KULTOWE ZABYTKI - ODC. 5 HOTEL DE CRILLON - ODRODZENIE MITU (HOTEL DE CRILLON: THE RENAISSANCE OF A PARIS LANDMARK) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2019 Reżyseria: Guenaelle Troly Seria dokumentalna (8 odcinków) opowiada o słynących ze swojego stylu architektonicznego, wartości historycznej i politycznej, najwspanialszych budynkach, siedzibach, pałacach i katedrach Francji. Wypowiedzi najlepszych ekspertów, archiwalia i zdjęcia zabiorą nas w podróż po najbardziej kultowych zabytkach Francji. Odcinek 5 - "Hotel de Crillon - odrodzenie mitu". Ten piękny budynek w Paryżu to legenda. Wybudowany został w 1758 r. jako rezydencja dla księcia de Crillon. W 2013 r. został zamknięty na kilka lat, gdyż był w opłakanym stanie i wymagał gruntownego remontu. Zaplanowano, że po odnowieniu będzie jednym z najbardziej luksusowych hoteli na świecie. Zobaczymy, jak wszystko zostało przemyślane w najdrobniejszych szczegółach. Towarzyszymy pokojówkom, kucharzom, kwiaciarzom i dekoratorom. Dzieła sztuki. Współczesne litografie. Cenne tkaniny. Zajrzymy tam, gdzie innym nie wolno, by śledzić odrodzenie tego zabytku. Hotel de Crillon otrzymuje finalnie status luksusowego. To miejsce tchnie historią i Paryżem. To znaczy, że trzeba było nawiązać do francuskiej sztuki życia, która łączy w sobie gastronomię, rzemiosło, piękno i architekturę. 13:05 WIELKIE RODZINY - ODC. 7 Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Scenariusz: Grzegorz Szczepaniak 100%, Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Adam Lipiński Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków Lewoccy odpoczywają. Tata Andrzej zabiera najstarszego syna na przebieżkę, a potem czas na morsowanie, a przy okazji na rozmowę ojca z synem, podczas której Andrzej podejmuje próbę scedowania na syna niektórych rodzicielskich obowiązków, co się ostatecznie nie udaje. Wreszcie gotowe są cajony, które zamówiło przedszkole. Dziś własnoręcznie wykonane instrumenty trafiają do dzieci. W małżeństwie Kacprzyków wielki dzień - świętują 25 - lecie małżeństwa. Jak zwykle u nich, blisko natury. Są sami, przed nimi jeszcze nocleg w samochodzie, spacery. Janeczka przygotowuje specjalną ucztę, oczywiście na łonie natury. Ten czas to moment na wspomnienia. Snują plany o powrocie w to miejsce z dziećmi za 25 lat. Kolejny dzień bez dzieci mija im na czułości. Zachowują się jak para zakochanych nastolatków. Po powrocie Michał przegląda z córką zdjęcia zrobione w ostatnim czasie. W kuchni Twarowskich Zosia z mamą Bernadetą przygotowują uroczystą kolację z okazji 44. urodzin Andrzeja. Głównym daniem jest sushi, a na deser będzie ulubiony tort taty. Zosia próbuje obliczyć, ile kawałków sushi potrzebuje ich rodzina, aby się najeść do syta. Gdy na podstawie obliczeń dochodzi do wniosku, że potrzebują przygotować aż 60 porcji, jest mocno zniechęcona. Tymek ze Stefanem zajmują się dmuchaniem balonów, dobrze się przy tym bawiąc, a reszta dzieci dekoruje tort. Tymczasem tata, niczego nieświadomy, pracuje. Po raz pierwszy zobaczymy na czym ta praca polega. Wieczorem Andrzej wraca do domu, cała rodzina spotyka się przy urodzinowym stole. Niespodzianka się udała. Da Cruzowie uczą się życia z noworodkiem. Dziś Janu uczy się chustowania dziecka, czego do tej pory nigdy nie robił, uważając chusty za niemęskie, w czym utwierdza go teściowa. Rodzinę odwiedza babcia z okazji Dnia Babci. Wszystkie dzieci śpiewają jej "Sto lat", nawet Janu udziela się nastrój i próbuje śpiewać z resztą rodziny. Dziadek także dostaje życzenia i piękną laurkę. Z nim rodzina rozmawia przez telefon. 14:05 OPOWIEŚCI Z DZIKIEGO MADRYTU (WILD TALES OF MADRID / RELATOS SALVAJES DE MADRID) Film dokumentalny, 50 min, Hiszpania, 2023 Reżyseria: Erika Gomez Film dokumentalny o dzikiej przyrodzie w Madrycie. To miasto sprawia wrażenie terenu wrogiego dla zwierząt i roślin, ale niektóre gatunki znalazły tu warunki do życia. Dokument przedstawia pięć niesamowitych historii różnych zwierząt: bociana białego, który od kilku lat woli spędzać zimę z mieszkańcami Madrytu; burzliwe romanse modliszki; przerażające zdolności lwa mrówki. Odkryjemy także życie intymne niektórych wegetariańskich, ale silnie trujących biedronek; a sroka padnie ofiarą jednej z najbardziej zaskakujących sztuczek w królestwie zwierząt: kukułka wielka będzie udawać jedno z dzieci sroki, czego nigdy wcześniej nie filmowano. Te pięć historii o dzikiej przyrodzie toczy się równolegle do codziennych zajęć mieszkańców Madrytu. Będziemy świadkami tajemniczego i zdumiewającego świata, który odkrywa piękno tego, co nieoczekiwane, pośród miejskiego chaosu. 15:00 OCEANY AFRYKI - ODC. 3 REKINY (OCEANS AFRICA EP. 3 TALE OF TWO SHARKS) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Charlie Luckock Film dokumentalny (3 części) o oceanach i ekostystemach w nich żyjących, które są wrażliwe i narażone na destrukcję ze strony człowieka. Afryka szczyci się jedną z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych linii brzegowych na świecie. Na zachodzie leży zimny Ocean Atlantycki. Na wschodzie Ocean Indyjski oferuje cieplejsze wody, w których kwitną rafy koralowe i rozwijają się gatunki tropikalne. Wybrzeże jest magnesem dla życia nadmorskiego - od ogromnych kolonii fok i ptaków morskich po rekiny. Pomimo obfitości i różnorodności życia tutejsze stworzenia odczuwają wszechobecną presję ze strony człowieka. Uszczuplone zasoby ryb zmuszają foki do polowania na ptaki, z którymi dzielą skaliste wyspy; żółwie mylą pływający plastik z pożywieniem, a rekiny są zabijane w sieciach wzniesionych w celu ochrony pływaków. W obliczu rosnącej presji ze strony ludzi życie na tym wybrzeżu potrzebuje pomocy. Na szczęście istnieje zespół ekspertów, którzy poświęcili swoje życie ochronie tego morskiego ekosystemu i wspaniałych stworzeń, które go zamieszkują. Załoga składa się z naukowców, działaczy na rzecz ochrony przyrody i pełnych pasji wolontariuszy. Ich misją jest ochrona i zachowanie wód naszej planety. Odc. 3 - "Rekiny". Tym razem towarzyszymy w RPA naukowcom u progu odkrycia. Dwa słynne gatunki rekinów. Żarłacz biały i głowomłot tropikalny. Karierę robią z różnych powodów. Głowomłoty gromadzą się w rafie. Dlaczego? Przecież grozi im wyginięcie. Naukowcy próbują rozwiązać zagadkę. Naukowcy i nurkowie rozpoczynają wyścig z czasem, by zdobyć wiedzę na temat życia rekinów. Bez rekinów morski świat stanie na głowie. RPA to kraj obdarzony niespotykaną bioróżnorodnością. Szczególnie w otaczających go oceanach. Wody RPA zamieszkuje aż jedna piąta rekinów świata. Ludzie wciąż nie rozumieją rekinów i podejmują działania dyktowane strachem. 16:05 DOBRE WIEŚCI Z PLANETY ZIEMIA - ODC. 1 STRAŻNICY LASÓW (EP. 1 GUARDIANS OF THE WOODLANDS) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Frank Nischk, Tanja Winkler Cykl dokumentalny (6 odcinków) opowiadający o tym, co dobrego dzieje się w kwestii ochrony naszej planety. Kryzys klimatyczny, pandemia, zniszczenie przyrody - gazety, internet i telewizja zdają się przynosić same złe wieści. Jednak na całym świecie są ludzie i projekty, które robią wiele, aby poprawić warunki życia na Ziemi. Naukowcy i inżynierowie szukają rozwiązań przyjaznych dla klimatu i środowiska, wizjonerzy zakładają zrównoważone start - upy, obywatele angażują się w niezliczone projekty, nie wspominając już o organizacjach, które od lat działają na rzecz ochrony przyrody i środowiska. Ta seria skupia się na nich i ich zachęcających rozwiązaniach. Seria dostarcza informacji w duchu konstruktywnego dziennikarstwa i tym samym celowo nadaje inny niż zwykle reportażowy ton. Twórcy nie chcą przekazywać "dobrych wiadomości" jeśli takowych nie ma. Pragną jednak przełamać dość częste przekonanie, że "nic nie da się zrobić" i uzupełniać obraz stanu świata pozytywnymi przykładami. Odc. 1 - "Strażnicy lasów". Zamieszkujący brazylijskie lasy wpadli na nowy pomysł sadzenia rodzimych roślin. Chronią w ten sposób lasy deszczowe. Na południu Sahary ludzie walczą z pustynnieniem ziemi i głodem z zadziwiającym skutkiem. Na Borneo naukowcy i działacze ruchu na rzecz ochrony przyrody sadzą niezwykłe drzewa ratując orangutany od wyginięcia. Ich ostatnie siedliska w południowo - wschodniej Azji są zagrożone. Lasy tropikalne ustępują miejsca gigantycznym plantacjom. Ekolodzy nie dają jednak za wygraną. Ostatnio utworzono tu rezerwat. Robert Ong, zastępca głównego konserwatora lasów nadzoruje zalesianie terenów, które ochronią orangutany. 17:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SZWAJCARIA, BIJĄCE SERCE ALP (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Szwajcaria. 18:05 KULTOWE ZABYTKI - ODC. 6 WIELKIE PRZEMIANY MUZEUM ORSAY (THE MUSE D'ORSAY: A GREAT METAMORPHOSIS) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Guenaelle Troly Seria dokumentalna (8 odcinków) opowiada o słynących ze swojego stylu architektonicznego, wartości historycznej i politycznej, najwspanialszych siedzibach, pałacach i katedrach Francji. Wypowiedzi najlepszych ekspertów, archiwalia i zdjęcia zabiorą nas w podróż po najsławniejszych zabytkach tego kraju. Odcinek 6 - "Wielkie przemiany Muzeum Orsay". To wyjątkowy budynek o kamiennej fasadzie i metalowym sercu. Muzeum Orsay jest jednym z symboli stolicy Francji. Na wprost wznoszą się dawne rezydencje królów - Luwr i Tuileries. To ogromna metalowa konstrukcja o masie 12000 ton. Półtora raza więcej niż Wieża Eiffela. Nawę pokrywa szklany dach o powierzchni 35 tysięcy metrów kwadratowych. Orsay jest obecnie jednym z najbardziej znanych muzeów na świecie. Na początku XX w. była to stacja kolejowa wybudowana na Wystawę Światową z 1900 r. Stworzenie muzeum na stacji kolejowej było bardzo śmiałym przedsięwzięciem. W chwili otwarcia było cudem technologii. Jak w ciągu stu dwudziestu lat stacja kolejowa przeistoczyła się w muzeum? Oto historia metamorfoz jedynego takiego budynku na świecie. 19:05 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - HOPPER. AMERYKAŃSKA LOVE STORY (HOPPER, AN AMERICAN LOVE STORY / HOPPER AN AMERICAN DREAM) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Seria dokumentalna. To spotkanie z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym twórcy i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi i rodziną, przy pomocy prywatnych listów rzucając światło na jego prywatne życie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w najbardziej renomowanych muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 25. Hopper. Amerykańska love story. Był on jednym z największych amerykańskich artystów XX - ego wieku. Przedstawicielem swoich czasów i pokolenia. Malując postacie, pojedyncze i w interakcjach z innymi, Hopper pokazywał całe swoje życie. W tych obrazach można bez końca odkrywać nowe treści i historie, uczucia i wrażenia. Hopper dostrzegał samotność człowieka i na nią reagował. Był odludkiem. Pracując, całymi dniami nie odzywał się do żony. Podczas studiów w Nowym Jorku Hopper uczył się pod kierunkiem Williama Merritta Chase’a i Roberta Henri’ego. Zaczął karierę jako ilustrator. 20:10 WOJENNY STAN Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Wolski Muzyka: Jerzy Rogiewicz Filmowa opowieść o stanie wojennym, rozpoczynająca się od wydarzeń, dziejących się w się w styczniu 1981 r. Obejmuje okres tzw. Karnawału Solidarności, m.in. próby rejestracji wiejskiej Solidarności, strajki głodowe, strajki rolników, studentów. Po wprowadzeniu stanu wojennego, zobaczymy wojsko na ulicy i w telewizorze. Usłyszymy głosy poparcia dla wprowadzenia stanu wojennego. Zobaczymy generała Jaruzelskiego, który objeżdżał z wizytą zakłady pracy. Film pokaże także manifestacje i walki z milicją w tym mrocznym okresie polskiej historii. 21:25 WOJNY PRZYSZŁOŚCI. AUTONOMICZNA BROŃ I SZTUCZNA INTELIGENCJA (FLASH WARS: AUTONOMOUS WEAPONS, AI AND THE FUTURE OF ARMED CONFLICT) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Daniel Andrew Wunderer Film dokumentalny o nowej technice wojennej, szybkich wojnach, autonomicznej broni i sztucznej inteligencji wykorzystywanej coraz częściej w czasie konfliktów zbrojnych. Kijów, 12 marca 2022 roku. Siedemnasty dzień wojny na Ukrainie. Nad domami pikuje dron o metrowej rozpiętości skrzydeł. Na pozór nieuzbrojony, nie rzuca się w oczy. Zniszczony nie wyróżnia się na tle zniszczeń po rosyjskiej napaści. Ma jednak wyjątkowe znaczenie. To Kub BLA - dron - samobójca, sterowany przez sztuczną inteligencję. Krążąc samodzielnie nad obszarem wyznaczonym do ataku, w każdej chwili może uderzyć w cel. Jest zwiastunem wielkiego postępu w technice, który na zawsze zmienia oblicze wojny. Błyskawiczne operacje wojskowe, drony i samonaprowadzające się pociski, sztuczna inteligencja stosowana w powietrzu, w morzu i na lądzie. Niegdysiejsza science fiction staje się rzeczywistością. Sztuczna inteligencja nie tylko zastępuje kierowcę i tworzy teksty, ale też zmienia broń stosowaną w czasie wojny. Mimo międzynarodowych prób regulacji, trudno powstrzymać rozwój broni autonomicznych. Kolejne konflikty napędzają przemysł zbrojeniowy. Znawcy nowych technologii ostrzegają przed groźbą utraty kontroli. Sztuczna inteligencja jest znacznie groźniejsza niż głowice nuklearne. Nagłe wojny, przy zupełnym braku kontroli, to tragiczny scenariusz, do którego nie można dopuścić. Światowe potęgi z pewnością dostrzegają ryzyko rozwoju technologicznego. Demonstracja siły może doprowadzić do zagrożenia konfliktem nuklearnym. 22:30 W MOICH BUTACH (EN MIS ZAPATOS) Film dokumentalny, 61 min, Hiszpania/Belgia, 2021 Reżyseria: Pedro Morato Paco Mora jest wybitnym tancerzem i choreografem flamenco, znanym także z występu w filmie "Salom" Carlosa Saury. Żeby zająć się chorą na alzheimera matką, zrezygnował z kariery. Od 2016 roku realizuje projekt terapeutyczny, który pozwoliłby matce spełnić jej marzenia o tańcu. Ale w kameralnej przestrzeni wspólnego mieszkania odbywa się coś więcej niż spotkanie życia i sztuki. Jesteśmy świadkami bliskości i codziennej troski, które przeczą stereotypowym wyobrażeniom o męskich rolach w rodzinie. Zdjęcia do filmu kręcono w Badajoz (Hiszpania). 23:35 SYRIUSZ - ODC. 3 PODEJRZENIA (EP. 3 SOUPCONS) Serial dokumentalny, 43 min, Francja, 2021 Reżyseria: Raphael Rouyer, Jean - Francois Poisson Scenariusz: Nicolas Brened Czteroodcinkowa seria dokumentalna. "Syriusz" to tajemniczy thriller, który dogłębnie przygląda się niewiarygodnej historii Zakonu Świątyni Słonecznej, kultu, który trafił na pierwsze strony gazet w latach 90. ubiegłego wieku. Jak daleko posunąłbyś się, by uciec przed apokalipsą? Trzech dziennikarzy połączyło siły, aby zbadać dwa pożary domów z ofiarami, jeden w Kanadzie, jeden w Szwajcarii. Zbyt podobne, by mogły być uznane za przypadkowe. W światowym śledztwie, przy pomocy spotkań, analiz sądowych i eksponatów, powiązali te wydarzenia z Zakonem Świątyni Słonecznej. W tym niejasnym kulcie wyznawcy wierzyli, że poprzez samobójstwo mogą zostać przeniesieni do gwiazdy Syriusza, aby przeżyć życie pozagrobowe. Dziennikarze zaczęli się zastanawiać, czy było to zbiorowe samobójstwo? Czy może się to powtórzyć? A jeśli tak, to gdzie? Seria przenosi nas z powrotem do lat 90. , w tę dziwniejszą niż fikcja historię pełną suspensu i nieoczekiwanych zwrotów akcji. Autorzy zadają sobie pytanie, w jaki sposób sekta może gromadzić swoich wyznawców? Jak można uwierzyć w istnienie "prawdy" przekazanej przez guru. Odc. 3 - "Podejrzenia". Zakon Świątyni Słońca nie rozpadł się po tragedii w Salwą, Szeri i Morin - Heights w Kanadzie. Ludzie związani z sektą zniknęli bez śladu. 16 - stu członków sekty zapadło się pod ziemię. Policja prowadzi śledztwo we Francji i Szwajcarii. Zaginęli ponad rok po tym, jak pięćdziesięcioro troje wyznawców odebrało sobie życie. Lozanna, masyw górski Werkor, 16 osób, w tym troje dzieci. Wszyscy zginęli w miejscu o przerażająco symbolicznej nazwie - Piekielna Dziura. Ludziom myślącym racjonalnie trudno zrozumieć, jak funkcjonuje sekta. 00:35 JAKIEGO KOLORU JEST MIŁOŚĆ? Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Reżyseria: Alina Mrowińska Scenariusz: Alina Mrowińska Małżeństwo Monika i Wojtek to niezwykła para. Obydwoje są niepełnosprawni, ale urodziła im się zdrowa córeczka Ula. Bardzo się kochają, wspierają w trudnych chwilach i każdego dnia walczą o normalne życie. Ona to niewidoma psycholog, on - informatyk z porażeniem mózgowym. Mają po trzydzieści lat, poznali się na portalu randkowym dla niepełnosprawnych. Monika mówi: napisał do mnie, że kiepsko chodzi i bełkocze. Odpisałam, że to może być problem, bo ja nie widzę. Jak my się porozumiemy? Wtedy Wojtek stwierdził, że na pewno dadzą radę. Od dwóch lat są małżeństwem. Ona nie ma pracy, ale on jest informatykiem w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Uzupełniają się we wszystkim, pomagają sobie w podstawowych czynnościach każdego dnia. Ona zastępuje mu ręce w czynnościach wymagających precyzji (zapina koszulę, przeniesie kubek z herbatą, talerz zupy), on służy za jej oczy - opisuje świat, którego Monika nigdy nie widziała. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 341 INŻYNIERIA ZNIEWOLONA Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2024 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Było nie minęło"to program realizowany techniką reporterską, pozwalający widzom wspólnie z realizatorami zmagać się z tajemnicą historyczną. Każdy z odcinków, poza nielicznymi wyjątkami, stanowi odrębną całość i ma charakter ponadczasowy. 02:15 WSZYSTKO MOŻE SIĘ PRZYTRAFIĆ Film dokumentalny, 39 min, Polska, 1995 Scenariusz: Marcel Łoziński Bohater filmu, rezolutny Tomek Łoziński, ma 6 lat. Poznaje świat, przemierzając park na hulajnodze. Zatrzymuje się, by wąchać kwiaty, gonić motyle, nakarmić wiewiórkę i łabędzie. Przede wszystkim jednak zatrzymuje się przy stojących wzdłuż parkowych alejek ławkach, na których siedzą stare kobiety i starzy mężczyźni. Rozmawiając z nimi konfrontuje swoją wiedzę z ich doświadczeniami. Dowiaduje się o potrzebie wiary i nieuchronności śmierci, wartości zdrowia, pracy i rodziny, dolegliwościach starości, przyczynach biedy, roli pamięci i kolejach ludzkich losów, na które wpływ miewa i historia, i ich własne decyzje. Przekonuje się, że samotność może być przekleństwem, ale i cenioną wartością. Nie chce przyjąć do wiadomości, że los ma wypisany na dłoni. Nie chce pogodzić się z nieuchronnością. Pełen dziecięcych złudzeń jest przekonany, że w życiu wszystko może się przytrafić: można na przykład spotkać małego dinozaura, albo starszy pan w okularach może żyć 120, a nawet dużo więcej lat. Przejażdżka Tomka przez park stopniowo zmienia się w symboliczną wędrówkę przez życie. Film w 1995 roku zdobył m. in. Grand Prix i wyróżnienie FIPRESCI na XXXII Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie; nagrodę Ministerstwa Kultury Północnej Westfalii, jury katolickiego oraz Międzynarodowej Federacji Klubów Filmowych (FICC) na XLI Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen, a także Grand Prix na Bałtyckim Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Telewizyjnych w Bornholmie. 03:15 KOCHANI RECYDYWIŚCI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2012 Reżyseria: Ireana Morawska, Jerzy Morawski Scenariusz: Irena Morawska Bohaterki tego dokumentu to wolne kobiety uwikłane w związki z więźniami recydywistami. Kochają przebywających za kratkami mężczyzn, tęsknią, piszą listy, chodzą na widzenia, chcą mieć dziecko, decydują się nawet na małżeństwo, choć zdają sobie sprawę, że przyszły mąż nieprędko wyjdzie na wolność. Dlaczego wikłają się w takie związki, konsekwentnie brną w sytuacje bez wyjścia? Przeżywają rozstania i powroty, przechodzą piekło, odchodzą od zmysłów i nie rezygnują. Bohaterki szukają pomocy u pani psycholog Anny. Kiedyś pracowała z młodzieżą z patologicznych rodzin, teraz zajmuje się dorosłymi, którzy są w związkach z osobami ze środowisk przestępczych. Udziela im wsparcia kierując się zawodowym doświadczeniem, ale także życiową wiedzą. Okazuje się bowiem, że pani psycholog sama jest w takim związku. Mówi o tym otwarcie, dokonała takiego wyboru i nie żałuje swej decyzji, choć nie zawsze jest łatwo. Przeszła piekło, zanim zrozumiała, jak trzeba postępować z recydywistami. Teraz podtrzymuje na duchu swoje pacjentki, które nie potrafią wybrnąć z trudnych sytuacji, odnaleźć się w okrutnej czasem rzeczywistości. Lubi pomagać takim kobietom, rozumie ich problemy, wątpliwości i rozterki. Nigdy jednak nie daje im konkretnych rad, nie zniechęca, ale też nie nalega, chce tylko, by przy jej pomocy same spróbowały rozwiązywać swoje problemy i decydować o swoim życiu i przyszłości. Jedna z bohaterek o imieniu Ania wzięła ślub z więźniem Mirkiem w 2001 roku. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci, Daniel i Patrycja. Wierzyła, że jej się uda, że go zmieni, że przy niej ukochany stanie się innym człowiekiem. Zawiodła się, przeżyła załamanie, ich dzieci trafiły do domu opieki, ale nie zrezygnowała z walki o męża. Inna bohaterka, Magda, wyprowadziła się z rodzinnego domu w wieku 16 lat. Kiedy poznała Tomasza, chłopak stał się jej największą miłością. On wyjdzie jednak na wolność dopiero za siedem lat. I choć przychodzi jej to z wielkim trudem, bo ukochany wielokrotnie zawiódł jej zaufanie, młoda dziewczyna decyduje się na ślub, który odbywa się na terenie zakładu karnego. Nie mniej burzliwy związek łączy Marinę - pisarkę, działaczkę społeczną, wolontariuszkę - ze Zbyszkiem, który ciągle obiecuje poprawę i ciągle wraca za kratki. Jej coraz bardziej brakuje sił do walki, ale i ona wciąż trwa przy swoim kochanym recydywiście.