TVP Historia                         Wtorek, 10.12.2024


Zmiany z dnia 02.12.2024
w stosunku do raportu z dnia 29.11.2024

(dodano pozycję programową)
15:10 ŚWIATŁO I SZKŁO - PELPLIN ODC. 1

Magazyn historyczny, 15 min, Polska, 2022
Scenariusz: Piotr Robakowski
Prowadzący: Marcin Czeski

Światło i szkło, to witraż, czyli ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki osadzone między żelaznymi sztabami. Witraże stosowano głównie w budownictwie sakralnym. Technika witrażu znana była w starożytności, a renesans witrażownictwa nastąpił na przełomie wieków XIX i XX w sztuce secesji. Największy w Europie witraż (212 m2) znajduje się w kościele Najświętszego Serca Jezusa Chrystusa w Rypi. W cyklu "Światło i szkło" poznamy najcenniejsze polskie witraże. 
Odcinek 1. Pelplin. Pelplin to niewielka, leżąca w województwie pomorskim miejscowość. Tu właśnie znajduje się pocysterski obiekt sakralny. Kaszubi mówią, że jest to Matka Kościołów na Pomorzu. Tematem przewodnim będzie historia witraży i odkrycia, których dokonano w tym miejscu w połowie XIX wieku. To idealne miejsce, na przykładzie którego możemy pokazać, jak okres baroku wpłynął na znikanie, a nawet niszczenie wcześniejszych głównie średniowiecznych witraży. Malarze i rzeźbiarze tworzący w okresie baroku zwracali uwagę na to, że kościoły są za ciemne i nie widać ich dzieł. Winą obarczali kolorowe witraże, które ograniczały ilość światła wpadającego do wnętrza świątyni. Pozbywano się ich, wstawiając jasne proste przeszklenia architektoniczne i tym samym doświetlając tworzone przez nich obiekty. W Pelplinie znajdują się dwa fragmenty średniowiecznych witraży, które są dowodem na istnienie przed wiekami całego zespołu wielkich witraży cysterskich w kościele. Na początku XIX wieku wiedza ta stała się inspiracją do stworzenia nowych witraży, nie tylko w Pelplinie. W programie odwiedzimy także Muzeum Architektury we Wrocławiu, gdzie pokażemy, jak na przestrzeni wieków zmieniały się witraże. Zaprezentujemy również tę część naszej historii, gdy witraże zniknęły zupełnie. Osoby występujące w programie: dr hab. Marcin Czeski - prowadzący, pracownia konserwacji i restauracji witraży, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu; ks. Wincenty Antoni Pytlik - kanonik gremialny kapituły katedralnej w Pelplinie; dr Magda Ławicka - kierownik działu architektury XIX i XX wieku, Muzeum Architektury we Wrocławiu.



(dodano pozycję programową)
16:55 NIEPROSZONY GOŚĆ

Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023
Reżyseria: Tomasz Kamiński
Scenariusz: Tomasz Kamiński
Zdjęcia: Michał Bożek, Marian Przybylski
Lektor: Alina Kamińska, Krzysztof Gadacz

Film dokumentalny o mało znanym epizodzie z życia Józefa Czapskiego, który w 1945 r. jako wysłannik gen. Andersa, podjął w komunizującym Paryżu walkę o uzyskanie poparcia dla niepodległości Polski, wykorzystując swoje przedwojenne znajomości m.in. z Charles ' em de Gaulle ' em i sławnymi pisarzami, takimi jak Andre Malraux czy Andre Gide.



(usunięto pozycję programową)
17:00 HISTORIA POLSKI - KRYPTONIM KOŚCIÓŁ



(dodano pozycję programową)
17:20 HISTORIA POLSKI - A NAD STUTTHOF DESZCZYK PADA

Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2024
Reżyseria: Mirosław Basaj
Scenariusz: Mirosław Basaj
Zdjęcia: Mirosław Basaj

Film dokumentalny o Halinie Banasiak, nauczycielce z Torunia, która w obozie koncentracyjnym Stutthof napisała książkę z bajkami dla swoich dzieci. Dla autorki "Bajki" były sposobem na przetrwanie rozłąki i ogromnej tęsknoty za dziećmi.