TVP Kultura Środa, 11.12.2024 06:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - IZABELA TROJANOWSKA Magazyn, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Marta Perchuć-Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Izabelą Trojanowską, jedną z najbardziej utalentowanych polskich aktorek. Opowie nam o swoim dzieciństwie spędzonym w Olsztynie i swoich pierwszych artystycznych występach. Wspólnie wspomnimy rolę Kasi Kunickiej, w którą wcieliła się w kultowym serialu "Kariera Nikodema Dyzmy". 07:10 DZIKA MUZYKA - W KRAINIE WIWATÓW Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Prowadzący: Antoni Beksiak "Dzika muzyka" to program poświęcony fascynującym tradycjom i korzeniom polskiej muzyki. Wiele niezwykłych wydarzeń organizowanych przez młodych ludzi - mieszkańców miast, którzy coraz częściej wyruszają na spotkanie z wiejskimi mistrzami - składa się na zjawisko odrodzenia muzyki tradycyjnej we współczesnej Polsce. Każdy odcinek to osobista podróż, w którą prowadzi nas postać związana z konkretnymi wydarzeniami, odkrywając przed nami świat pełen niezwykłych spotkań i wspaniałej muzyki. Jako przewodnicy wystąpią miedzy innymi: Janusz Prusinowski, Witek Broda, Justyna Piernik, Maniucha Bikont, Maciej Żurek, Antoni Beksiak. Biskupizna to mikroregion leżący w Wielkopolsce. Jest wyjątkowy, ponieważ spora część jego mieszkańców nie przestała być emocjonalnie związana z tradycjami swojej małej ojczyzny. Umieją tańczyć i śpiewać miejscowe melodie, uczą się grać na tradycyjnych instrumentach, pielęgnują swoje stroje regionalne. To jedno z niewielu miejsc w Polsce, gdzie można faktycznie obcować z dawną tradycyjną muzyką. Dlatego też warszawskie stowarzyszenie Dom Tańca od kilku lat organizuje tam letnie tabory, czyli tygodniowe warsztaty dla miłośników muzyki tradycyjnej, gdzie mogą się jej uczyć i przy niej bawić. W tym wydaniu odwiedzimy Tabor Wielkopolski w Starej Krobi. Odcinek prowadzi Antoni Beksiak. 07:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 54 ZWYKŁA HISTORIA NIEZWYKŁYCH NAZW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skąd wzięły się nazwy polskich miast i miasteczek? Jak to się stało, że dzisiaj mieszkamy na terenie zwanym Warszawą, Lublinem czy Szczecinem? Co o tym zdecydowało? Na te pytania stara się odpowiedzieć Radosław Kotarski. Rusza w podróż po Polsce, aby odkryć historie stojące za nazwami, którymi posługujemy się na co dzień. 09:05 NOCE I DNIE - ODC. 5/12 - UŚMIECHY LOSU Serial TVP, 53 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kozanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Jerzy Kamas, Olgierd Łukaszewicz, Anna Nehrebecka, Andrzej Seweryn, Janina Traczykówna, Beata Tyszkiewicz, Ewa Dałkowska, Marek Walczewski, Andrzej Szczepkowski, Piotr Binder, Emir Buczacki, Damian Damięcki, Maciej Damięcki Po śmierci seniora rodu, Joachima Ostrzeńskiego, Barbara otrzymuje w spadku 6 tysięcy rubli. Niechcicowie rozważają, jak najrozsądniej spożytkować niemałą dla nich sumę pieniędzy. Po długim zastanowieniu decydują się zakupić place budowlane w Kalińcu. Życie w Serbinowie toczy się utartym trybem, wypełnia je zwykła, codzienna praca. Agnieszkę, najstarszą córkę, rodzice odwożą na pensję do miasta. Jedynym godnym uwagi wydarzeniem w dość monotonnej egzystencji mieszkańców majątku jest ślub Romana Katelby z Celiną Mroczkówną, byłą nauczycielką dzieci Niechciców. 10:10 SYZYFOWE PRACE Film obyczajowy, 98 min, Polska, 2000 Autor: Stefan Żeromski Reżyseria: Paweł Komorowski, Waldemar Prokopowicz Scenariusz: Paweł Komorowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Bartek Kasprzykowski, Franciszek Pieczka, Andrzej Wichrowski, Alicja Bachleda Curuś, Zofia Kucówna, Ewa Wichrowska, Jakub Papuga, Tomasz Piątkowski, Marcin Przybylski, Walentin Gołubienko, Andrzej Kozak, Sebastian Domagała, Krzysztof Wakuliński, Aleksander Kiriłłow Kinowa wersja serialu telewizyjnego z 1998 r. Filmowa adaptacja "Syzyfowych prac" (1898), pierwszej liczącej się w dorobku Stefana Żeromskiego powieści, do dziś pozostającej w kanonach lektur szkolnych. Paweł Komorowski wykorzystał jej najbardziej dramatyczną część: ostatnie 3 lata nauki bohatera, Marcina Borowicza, w kieleckim gimnazjum. Lata 90. XIX wieku w Królestwie Polskim to okres wzmożonej rusyfikacji. Marcin, syn szlachcica, daje się wciągnąć przez nauczycieli i dyrekcję gimnazjum w "naukową" działalność propagującą ideę panslawizmu - ukrytą formę rusyfikacji. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera, wyrzuconego ze szkoły w Warszawie za działalność w konspiracyjnych kołach młodzieżowych. Swoistym kontrapunktem dla dziejów Borowicza jest historia drugiego bohatera powieści i filmu - Andrzeja Radka, chłopskiego syna, który z uporem zdobywa wiedzę. Zdarzenia, w których chłopcy wzajemnie sobie pomagają, stają się początkiem ich przyjaźni. W "Syzyfowych pracach" nie brak też wątku pierwszej miłości. Marcin zakochuje się w pięknej pensjonarce - Birucie. Po maturze ich uczucie wystawione jest na ciężką próbę - okazuje się, że dziewczyna wraz z całą rodziną wyjechała w głąb Rosji. 12:05 ALBERT CAMUS. IKONA BUNTU (ALBERT CAMUS, AN ICON OF REVOLT) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2020 Reżyseria: Fabrice Gardel, Mathieu Weschler Powieściopisarz, filozof, dziennikarz, dramaturg - Albert Camus, ucieleśnia buntownika, który odrzuca totalitaryzm oraz wszelkie formy tyranii i ucisku. Jego poglądy przeszły do historii i nadal rezonują z aktualnymi problemami. Film śledzi jego zmagania i zobowiązania oraz ujawnia mało znane aspekty jego życia osobistego, które są kluczem do zrozumienia jego twórczości. Camus pozostaje jednym z najpoczytniejszych pisarzy francuskich na świecie i jest dziś bardziej aktualny niż kiedykolwiek. 13:15 JAN SEBASTIAN BACH - KANTATY - KANTATA SAKRALNA "JAUCHZET GOTT IN ALLEN LANDEN" (BWV 51) 20 min, Polska, 2023 Autor: Beata Kamińska Kantata Jana Sebastiana Bacha pt. "Jauchzet Gott in allen Landen" (Chwała Bogu na całej ziemi) została skomponowana na 15. niedzielę po Trójcy Świętej. Najprawdopodobniej powstała i została wykonana w 1730 roku i jest jedną z czterech kantat napisanych na solowy głos sopranu. Całość kompozycji to niezwykle ciekawa i inspirująca uczta muzyczna pod batutą Marka Głowackiego. 14:35 SEGANTINI, POWRÓT DO NATURY (SEGANTINI - BACK TO NATURE) Film dokumentalny, 75 min, Włochy, 2017 Reżyseria: Francesco Fei Film opowiada niezwykłą historię Giovanniego Segantiniego, jednego z najważniejszych malarzy - symbolistów XIX wieku. Twórcy filmu skupiają się na sposobie w jaki artysta postrzega naturę, która jest głównym źródłem jego artystycznej i duchowej inspiracji. 16:05 PERSONEL Film obyczajowy, 66 min, Polska, 1975 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Witold Stok Aktorzy: Juliusz Machulski, Irena Lorentowicz, Włodzimierz Boruński, Michał Tarkowski, Andrzej Siedlecki, Tomasz Lengren, Tomasz Zygadło, Janusz Skalski, Krystyna Wachelko, Ludwik Mika, Wilhelm Klonowski, Jan Torończak, Jan Zieliński, Edward Ciosek, Henryk Sawicki Świat ludzi anonimowych w swej pracy - krawców teatralnych, malarzy, modelarzy. Wykonują zadania bardzo ważne dla funkcjonowania teatru, ale pozostają w cieniu gwiazd sceny. Nie brak wśród nich bogatych i wyrazistych osobowości, identyfikujących się ze swoją pracą, pełnych poświęcenia. Jednak specyfika teatru jako miejsca prac rodzi szczególne napięcia i konflikty środowiskowe. Tak naprawdę to nie tylko ludzie zasiadający na widowni niewiele wiedzą o pracy szarych pracowników technicznych, często nie doceniają jej także artyści. Ale problem poruszony przez Kieślowskiego jest bardziej skomplikowany, niż mogłoby się to wydawać po obejrzeniu początkowych scen filmu. Wszelkie przywileje, jakimi cieszą się w teatrze "prawdziwi artyści", są już tylko marnym odbiciem dawnego kultu aktora. Pozostali, szarzy pracownicy świątyni sztuki, zdają sobie sprawę, że ci wywyższający się wcale nie są w dużo lepszej od nich sytuacji - zarabiają niewiele więcej, są niepewni swej pozycji, ról, jakie otrzymają w kolejnym spektaklu, nurtują ich podobne problemy codziennego życia. Bohater filmu, Romek Januchta, jest uczniem technikum teatralnego. Rozpoczyna pierwszą pracę w pracowni krawieckiej w teatrze. Jest przeświadczony, że uszycie kostiumu to nie "odwalenie" roboty, jak sądzi wielu jego starszych kolegów, ale udział w powstawaniu spektaklu, w tworzeniu sztuki. Szybko jednak przekonuje się, że miejsce, w którym przyszło mu pracować, ma niewiele wspólnego z jego wyobrażeniami o teatrze jako miejscu prawie magicznym. Jego starszy kolega, krojczy Sowa, nieukrywający swych poglądów na temat kondycji teatru, popada w ostry konflikt z rozhisteryzowanym aktorem, panem Andrzejem. Teatralne organizacje społeczno - polityczne chcą wykorzystać Romka przeciwko Sowie. Film otrzymał Wielką Nagrodę miasta Mannheim podczas Międzynarodowego Tygodnia Filmowego w Mannheim w październiku 1975, a także wiele nagród na festiwalach krajowych - m.in. Grand Prix IV Koszalińskich Spotkań Filmowych "Młodzi i Film" w 1976 roku, Nagrodę Główną w dziedzinie filmów telewizyjnych na III Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1976 roku. Na tym samym festiwalu "Personel" uhonorowany został także nagrodą dziennikarzy. 17:25 NOCE I DNIE - ODC. 6/12 - MIŁOŚĆ Serial TVP, 51 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kozanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Elżbieta Starostecka, Barbara Ludwiżanka, Janina Traczykówna, Beata Tyszkiewicz W Serbinowie wybucha epidemia tyfusu. Niechcicowie pomagają chorym. Barbara martwi się o dzieci. Kiedy kolejna nauczycielka, pani Hłasko, opuszcza majątek, Barbara wyjeżdża z Emilką i Tomaszkiem do Kalińca. Bogumił zostaje w Serbinowie sam. Nawiązuje towarzyskie kontakty z panem Woynarowskim, poznaje jego uroczą córkę. Piękna Ksawunia darzy Bogumiła uczuciem i namawia go, aby rozszedł się z żoną, twierdząc, że Barbara go nie kocha. 18:30 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 Przegląd bieżących wydarzeń kulturalnych z kraju i z zagranicy. Odnotowywanie premier teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich, relacje z nowo otwartych wystaw. Recenzje, opinie, materiały komentujące zjawiska występujące w kulturze. 19:00 REŻYSERZY S.VI - RON HOWARD 3/10 SEZON 6 (RON HOWARD 3/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Rona Howarda, reżysera m.in. filmów: "Kokon", "Piękny umysł" czy "Człowiek ringu". 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - W CO GRAJĄ LUDZIE (SEURAPELI) Film fabularny, 117 min, Finlandia, 2020 Reżyseria: Jenni Toivoniemi Scenariusz: Jenni Toivoniemi Zdjęcia: Jarmo Kiuru Aktorzy: Eero Milonoff, Emmi Parviainen, Laura Birn, Christian Hillborg Grupa dobrych przyjaciół postanawia zorganizować przyjęcie niespodziankę z okazji zbliżających się urodzin Mitzi. Pełen nostalgii weekend spędzony w idyllicznie położonym domu ma przypomnieć bohaterom czasy, kiedy byli nastolatkami. Czy coś może pójść nie tak? Z pewnością, zwłaszcza że jubilatka nie wydaje się zachwycona pomysłem grupy. Skołowana kobieta liczyła raczej na spokojny weekend, a na to najwyraźniej się nie zanosi. Napięcie wzrasta z chwilą, gdy jej najlepsza przyjaciółka Veronika pojawia się ze swoim nowym chłopakiem Mikaelem. Znajome otoczenie i dawne rytuały sprawiają, że bohaterowie zapominają na chwilę o dorosłości. Wspólnie spędzony czas zmusi ich jednak do ponownej oceny przeszłości i teraźniejszości. 22:05 LEGENDY ROCKA - AMERYKAŃSKI ROCK ((S. 10) AMERICAN ROCK) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. Amerykański rock ma swoje korzenie w latach 1940. i 1950. Rock and Roll, Rhythm and Blues i muzyka country czerpały z muzyki ludowej, jazzu, bluesa i muzyki klasycznej. Amerykańska muzyka rockowa była pod dalszym wpływem brytyjskiej inwazji amerykańskich list przebojów pop z 1964 roku i zaowocowała rozwojem rocka psychodelicznego. 22:40 LEGENDY ROCKA - FESTIWALOWE LATA 1967 - 1968 ((S. 11) FESTIVAL YEARS) Cykl dokumentalny, 20 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. 23:10 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 Przegląd bieżących wydarzeń kulturalnych z kraju i z zagranicy. Odnotowywanie premier teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich, relacje z nowo otwartych wystaw. Recenzje, opinie, materiały komentujące zjawiska występujące w kulturze. 23:35 LEKKIE OBYCZAJE - SZEF ROKU (EL BUEN PATRÓN) Komedia, 115 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Fernando Leon De Aranoa Scenariusz: Fernando Leon De Aranoa Aktorzy: Javier Bardem, Manolo Solo, Sonia Almarcha, Fernando Albizu, Almudena Amor Czekając na wizytę komitetu, który mógłby przyznać jego rodzinnej firmie nagrodę za doskonałość, Blanco - właściciel przedsiębiorstwa produkującego wagi przemysłowe, stara się rozwiązać do tego czasu wszelkie problemy swoich pracowników. Niestety, na drodze do realizacji idealnego planu staje mu szukający zemsty zwolniony pracownik, zakochana stażystka czy cierpiący na depresję kierownik. Aby dopiąć swego, ambitny szef bez skrupułów ingeruje w prywatne życie pracowników, przekraczając dopuszczalne granice i uruchamiając lawinę nieprzewidzianych konsekwencji. 01:45 KINO NOCNE - CO SŁONKO WIDZIAŁO Film obyczajowy, 107 min, Polska, 2006 Reżyseria: Michał Rosa Scenariusz: Michał Rosa Zdjęcia: Andrzej Szulkowski, Bartłomiej Kaczmarek Muzyka: Mateusz Pospieszalski Aktorzy: Damian Hryniewicz, Dominika Kluźniak, Krzysztof Stroiński, Tomasz Sapryk, Jadwiga Jankowska Cieślak, Kinga Preis, Jan Machulski, Rafał Maćkowiak, Andrzej Mastalerz, Krzysztof Dracz, Ewa Kutynia, Jacek Braciak, Jan Prochyra, Bartosz Głogowski, Jacenty Jędrusik Akcja filmu twórcy "Gorącego czwartku", "Farby", "Ciszy", "Rysy", serialu "Czas honoru" rozgrywa się współcześnie, a bohaterami są ubodzy mieszkańcy jednego ze śląskich miasteczek, mocno doświadczeni przez los, choć każdy z nich na inny sposób. Dramat Michała Rosy (rocznik 1963) przedstawia obraz dzisiejszego Śląska, z jego bolączkami i problemami. Trójka protagonistów to 12 - letni chłopiec, wychowywany bez matki, uzdolniona wokalnie nastolatka, nie mogąca się przebić na trudnym rynku muzycznym, oraz bezrobotny górnik w średnim wieku, który nie ma już większych szans na godziwą pracę i płacę. Wszyscy oni mają jednak swoje marzenia, z determinacją stawiają czoło przygnębiającej nędznej rzeczywistości, walczą o lepsze życie. Troje bohaterów i trzy życiowe dramaty. Róża i jej mąż Józef Świder to już niemłode małżeństwo, sterane życiem, dźwigające bagaż bolesnych doświadczeń. Ona nie pracuje, on stracił posadę górnika i teraz ima się każdego zajęcia, by jakoś związać koniec z końcem. Ich syn Jerzyk zszedł na złą drogę, nawet niewiele o nim mówią. Róża przeżyła w Zaduszki wypadek drogowy, w którym straciła zęby. Tymczasem za miesiąc szykuje się zjazd absolwentów jej szkoły, minęło 30 lat od matury. Ale jak tu się pokazać z bezzębną szczęką dawnej przyjaciółce, która na pewno będzie się bacznie przyglądać, lustrować każdą zmarszczkę i wadę, i - co nie daj Boże - jeszcze zapyta o syna. Józef bardzo chce dać Róży choćby namiastkę radości i szczęścia. Nawet za cenę upokorzeń i wyrzeczeń gotów jest zrobić wszystko, by zarobić w tak krótkim czasie dwa tysiące na protezę. Upokorzeń i samych przykrości doświadcza na co dzień także 12 - letni Sebastian Bury, "Seba", który wraz z bezrobotnym ojcem sprzedaje z rozkładanego stolika w centrum miasteczka czosnek i żurek w butelkach, narażając się na kontrolę straży miejskiej i krępujące pytania. Chłopak tęskni za matką, która podobno nie żyje. Często odwiedza cmentarz, gdzie jest pochowana. Zbiera pieniądze na ścięcie drzewa, zasłaniającego mu widok na jej grób z okna mieszkania. Aby szybciej zebrać gotówkę, regularnie odwiedza swego dziadka, obleśnego starca, któremu codziennie szykuje kąpiel. Swoje pragnienia i marzenia ma też trzecia bohaterka filmu, rudowłosa siedemnastolatka Marta, obdarzona niezwykłym i donośnym głosem. Dziewczyna śpiewa w chórze kościelnym, ale chciałaby występować na scenie. Pragnie wyjechać do Norwegii na festiwal wokalny i rozpaczliwie zbiera pieniądze. Niestety, ufna i zdeterminowana nastolatka pada ofiarą oszusta, rzekomego organizatora norewskich wyjazdów na zbieranie ziół. Mimo problemów Marta jest pełna optymizmu i wiary w realizację planów. Nie skarży się, nie narzeka, z pokorą znosi swój los, próbując zdobyć 160 dolarów na wpisowe i jeszcze 300 dolarów na wyjazd. Ciągnie wszędzie ze sobą młodszego brata, którym się opiekuje, wyręczając zapracowaną matkę. Wszyscy bohaterowie otrzymają gorzką lekcję życia, ale na przekór wszystkiemu, nie stracą nadziei. 03:50 AUTOPORTRET ZA MGŁĄ. OLGA BOZNAŃSKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Muzyka: Stanisław Radwan Filmowy portret Olgi Boznańskiej - jako artystki i kobiety. Osadzenie w kontekście historycznym, miejsce kobiety w świecie malarskim, psychologiczne przemiany, wybory życiowe i artystyczne. Film dokumentalny "Autoportret za mgłą. Olga Boznańska" opowiada o życiu i etapach twórczości znanej polskiej malarki, portrecistki. Konieczność kształcenia za granicą, pobyty w Monachium i Paryżu, spotkania ze światowymi twórcami, realizowanie indywidualnej drogi artystycznej i jednocześnie trudne życiowe wybory, osobiste tragedie. Od dzieciństwa, przez dojrzewanie - do schyłku życia. O Oldze Boznańskiej opowiadają historycy sztuki, znawcy jej twórczości.