TVP Nauka Środa, 11.12.2024 06:15 ASTRONARIUM - (27) - "WIELKI ZDERZACZ HADRONÓW - POCZĄTKI MATERII" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Wielki Wybuch. Czy to w ogóle jest możliwe, by zbadać jego tajemnice? Okazuje się, że istnieje urządzenie, które na to pozwala. Wielki Zderzacz Hadronów - największy przyrząd naukowy na świecie. W tym odcinku pokażemy, jak za jego pomocą z najdrobniejszych składników materii udaje się odtworzyć tajemnice powstania całego wszechświata. 06:45 RYTMY ZDROWIA - ZABURZENIA CZYNNOŚCI PĘCHERZA MOCZOWEGO Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Problem nietrzymania moczu dotyczy ogromnej rzeszy kobiet, ale również mężczyzn. Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia nietrzymania moczu jest neuromodulacja krzyżowego odcinka rdzenia kręgowego, w skrócie zwana neuromodulacją krzyżową. Zabieg wykonuje się przy użyciu niewielkiego urządzenia. Istotą terapii jest stymulowanie za pomocą łagodnych impulsów elektrycznych nerwów krzyżowych, odpowiadających za kontrolę pęcherza moczowego, a tym samym umożliwienie im prawidłowego funkcjonowania. Minimalnie inwazyjny zabieg można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 302 WISŁA I SZCZYRK Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem Tomek odwiedza Wisłę i Szczyrk. Wisła od lat jest stolicą polskich skoków, dlatego punktem obowiązkowym na mapie miasta jest skocznia. Z kolei Szczyrk oprócz skoczni może pochwalić się największą liczbą wyciągów w Polsce. To prawie 60 km tras o różnym stopniu trudności. Warto wjechać kolejką linową na Skrzyczne i koniecznie odwiedzić schronisko. Szukając artystycznych wrażeń można trafić do Beskidzkiej Galerii Sztuki, gdzie od lat prezentowane są dzieła współczesnego malarstwa i ceramiki. Warto też zwiedzić Zamek Prezydenta w Wiśle. Na koniec odcinka coś niecodziennego - skijoring. Co to takiego? To zaprzęg, w którym pies ciągnie swojego pana na nartach, ale całkiem niedawno pojawiła się zupełnie nowa odmiana skijoringu: enduro skijoring. Sport, w którym psa zastąpił motocykl crossowy. 07:45 STACJA ARKTYKA - ŻYCIE W STACJI POLARNEJ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk, Odeta Moro, Patrycja Koskowska Jak wygląda codzienne życie i praca w wysuniętej na północ polskiej placówce badawczej? Co przyciągnęło pracujących w niej badaczy na Spitsbergen i z jakimi trudnościami muszą się mierzyć? W tym odcinku serii Stacja Arktyka przyjrzymy się z bliska codzienności mieszkańców Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. 08:20 JASKINIE ŚWIATA - GIBRALTAR (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 09:20 GIGANCI NAUKI - NOBLIŚCI Teleturniej, 48 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Szokujący, z pozoru dziwni, nieustępliwi i uparci. Lubią sprawdzać teorię w praktyce, nie boją się eksperymentów. Uczą się tylko na swoich błędach. Zawsze pełni pasji i wiary, że sukces kiedyś nadejdzie. Widzą świat inaczej i nie boją się o tym mówić. To oni przesuwają horyzont naszej wiedzy i nauki, płacąc za to często wysoką cenę. To oni zmieniają świat. Najbardziej prestiżowa nagroda w świecie nauki ufundowana została przez jednego z nich, wynalazcę, którego odkrycie nieodwracalnie zmieniło świat. Dynamit miał ludziom pomagać kruszyć skały, stał się jednak śmiercionośną bronią. Nagroda Nobla ma honorować tych, których odkrycia przyczyniają się dobru ludzkości. Laureaci Nagrody Nobla, niezwykłe osobowości i genialne odkrycia będą bohaterami tego odcinka teleturnieju. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 10:20 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - GDY GRZYB Z GLONEM W JEDNYM DOMU STANĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Wyglądają trochę jak freski, namalowane na drzewach ku ozdobie lasu. Ale tak naprawdę nie spełniają jedynie estetycznej roli. Są ważnymi wskaźnikami stanu środowiska: czystości powietrza, wilgotności, rozmaitości drzewostanu. Uchodzą mylnie za leśnych biedaków, bo ich obfitość widzimy zazwyczaj w ubogim, piaszczystym runie borów sosnowych czy na opadłych, próchniejących konarach. Ale wbrew tym pozorom porosty - istoty powstałe ze ścisłej współpracy glonów i grzybów - zasiedlają najchętniej lasy bujne, wielogatunkowe. Tam też można spotkać największą ich rozmaitość. Tylko trzeba umieć szukać, a to jest specjalnością prof. Wiesława Fałtynowicza, lichenologa, który zna porosty od każdej strony - nawet medycznej i... kulinarnej. Ruszamy z profesorem do suwalskich lasów na porostową ucztę, bynajmniej nie tylko kulinarną. 10:50 CZY WIESZ, ŻE? - /218/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 RYTMY ZDROWIA - ZABURZENIA CZYNNOŚCI PĘCHERZA MOCZOWEGO Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Problem nietrzymania moczu dotyczy ogromnej rzeszy kobiet, ale również mężczyzn. Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia nietrzymania moczu jest neuromodulacja krzyżowego odcinka rdzenia kręgowego, w skrócie zwana neuromodulacją krzyżową. Zabieg wykonuje się przy użyciu niewielkiego urządzenia. Istotą terapii jest stymulowanie za pomocą łagodnych impulsów elektrycznych nerwów krzyżowych, odpowiadających za kontrolę pęcherza moczowego, a tym samym umożliwienie im prawidłowego funkcjonowania. Minimalnie inwazyjny zabieg można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. 12:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 302 WISŁA I SZCZYRK Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem Tomek odwiedza Wisłę i Szczyrk. Wisła od lat jest stolicą polskich skoków, dlatego punktem obowiązkowym na mapie miasta jest skocznia. Z kolei Szczyrk oprócz skoczni może pochwalić się największą liczbą wyciągów w Polsce. To prawie 60 km tras o różnym stopniu trudności. Warto wjechać kolejką linową na Skrzyczne i koniecznie odwiedzić schronisko. Szukając artystycznych wrażeń można trafić do Beskidzkiej Galerii Sztuki, gdzie od lat prezentowane są dzieła współczesnego malarstwa i ceramiki. Warto też zwiedzić Zamek Prezydenta w Wiśle. Na koniec odcinka coś niecodziennego - skijoring. Co to takiego? To zaprzęg, w którym pies ciągnie swojego pana na nartach, ale całkiem niedawno pojawiła się zupełnie nowa odmiana skijoringu: enduro skijoring. Sport, w którym psa zastąpił motocykl crossowy. 12:35 STACJA ARKTYKA - ŻYCIE W STACJI POLARNEJ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk, Odeta Moro, Patrycja Koskowska Jak wygląda codzienne życie i praca w wysuniętej na północ polskiej placówce badawczej? Co przyciągnęło pracujących w niej badaczy na Spitsbergen i z jakimi trudnościami muszą się mierzyć? W tym odcinku serii Stacja Arktyka przyjrzymy się z bliska codzienności mieszkańców Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /219/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 20 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:50 JASKINIE ŚWIATA - GIBRALTAR (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 14:50 ROZMIAR MA ZNACZENIE - ODC. 2 MAŁE JEST PIĘKNE (SIZE MATTERS 2. SMALL IS BEAUTIFUL / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Willem Villjoen, Willem Villjoen Dwuodcinkowy film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to zmienili? Ten film dowodzi, że rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko dlaczego rzeczy są takie jakie są, ale także dlaczego nie mogłyby być inne. Dowiemy się m.in dlaczego Słońce i planety mają takie a nie inne rozmiary, co by było gdyby pewnego dnia owady stały się gigantycznie wielkie oraz kiedy i dlaczego człowiek urósłby do rozmiaru nadczłowieka. W tym odcinku: Poprzedni eksperyment, w którym wszystko powiększyliśmy, nie był udany. Teraz zrobimy coś przeciwnego i sprawdzimy, czy małe może być piękne. Ziemia, jaką znamy: jej średnica wynosi 12756 kilometrów, a obwód 40000 km, samolot pasażerski na jej okrążenie potrzebowałby dwóch dni. Zmniejszamy naszą planetę... Ale zmiana wielkości Ziemi pociągnie za sobą również zmianę grawitacji. Na naszej o połowę mniejszej planecie grawitacja byłaby o połowę słabsza. To by dodało sprężystości naszym krokom i przy grawitacji o połowę słabszej np. skakalibyśmy się o wiele wyżej. Okazuje się, że rozmiar naszej planety ma ścisły związek z grawitacją, a tym samym również z ewolucją życia. Rozmiar określa, kim jesteśmy. I kim zawsze będziemy. 15:50 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - GDY GRZYB Z GLONEM W JEDNYM DOMU STANĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Wyglądają trochę jak freski, namalowane na drzewach ku ozdobie lasu. Ale tak naprawdę nie spełniają jedynie estetycznej roli. Są ważnymi wskaźnikami stanu środowiska: czystości powietrza, wilgotności, rozmaitości drzewostanu. Uchodzą mylnie za leśnych biedaków, bo ich obfitość widzimy zazwyczaj w ubogim, piaszczystym runie borów sosnowych czy na opadłych, próchniejących konarach. Ale wbrew tym pozorom porosty - istoty powstałe ze ścisłej współpracy glonów i grzybów - zasiedlają najchętniej lasy bujne, wielogatunkowe. Tam też można spotkać największą ich rozmaitość. Tylko trzeba umieć szukać, a to jest specjalnością prof. Wiesława Fałtynowicza, lichenologa, który zna porosty od każdej strony - nawet medycznej i... kulinarnej. Ruszamy z profesorem do suwalskich lasów na porostową ucztę, bynajmniej nie tylko kulinarną. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /220/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 302 WISŁA I SZCZYRK Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem Tomek odwiedza Wisłę i Szczyrk. Wisła od lat jest stolicą polskich skoków, dlatego punktem obowiązkowym na mapie miasta jest skocznia. Z kolei Szczyrk oprócz skoczni może pochwalić się największą liczbą wyciągów w Polsce. To prawie 60 km tras o różnym stopniu trudności. Warto wjechać kolejką linową na Skrzyczne i koniecznie odwiedzić schronisko. Szukając artystycznych wrażeń można trafić do Beskidzkiej Galerii Sztuki, gdzie od lat prezentowane są dzieła współczesnego malarstwa i ceramiki. Warto też zwiedzić Zamek Prezydenta w Wiśle. Na koniec odcinka coś niecodziennego - skijoring. Co to takiego? To zaprzęg, w którym pies ciągnie swojego pana na nartach, ale całkiem niedawno pojawiła się zupełnie nowa odmiana skijoringu: enduro skijoring. Sport, w którym psa zastąpił motocykl crossowy. 17:40 DZIKA PRZYRODA AUSTRALII - ŻÓŁWIE MORSKIE I RAFY KORALOWE (WILDLIFE DIARIES AUSTRALIA) Serial dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2021 Trudno sobie wyobrazić świat bez zwierząt, ale naturalne siedliska wielu gatunków szybko się kurczą, zwłaszcza w Australii. Wraz z mieszkańcami szóstego kontynentu i jednocześnie pasjonatami przyrody w swoim kraju, którzy poświęcają się aktywnej ochronie gatunków, odwiedzamy rezerwaty zwierząt, oglądamy niezwykłe historie ich wysiłków o przetrwanie australijskiej fauny, a także aktywne badania naukowców walczących z niszczeniem naturalnych siedlisk zwierząt. Spotykamy koale, kangury, wombaty, a także zagrożone wyginięciem diabły tasmańskie i śledzimy ich ratowanie, rehabilitację i wypuszczanie na wolność. Przyglądamy się z bliska codziennej pracy obrońców praw zwierząt, którzy starają się zapewnić zagrożonym zwierzętom lepszą przyszłość. 18:30 RYTMY ZDROWIA - ZABURZENIA CZYNNOŚCI PĘCHERZA MOCZOWEGO Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Problem nietrzymania moczu dotyczy ogromnej rzeszy kobiet, ale również mężczyzn. Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia nietrzymania moczu jest neuromodulacja krzyżowego odcinka rdzenia kręgowego, w skrócie zwana neuromodulacją krzyżową. Zabieg wykonuje się przy użyciu niewielkiego urządzenia. Istotą terapii jest stymulowanie za pomocą łagodnych impulsów elektrycznych nerwów krzyżowych, odpowiadających za kontrolę pęcherza moczowego, a tym samym umożliwienie im prawidłowego funkcjonowania. Minimalnie inwazyjny zabieg można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /221/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 STACJA ARKTYKA - ŻYCIE W STACJI POLARNEJ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk, Odeta Moro, Patrycja Koskowska Jak wygląda codzienne życie i praca w wysuniętej na północ polskiej placówce badawczej? Co przyciągnęło pracujących w niej badaczy na Spitsbergen i z jakimi trudnościami muszą się mierzyć? W tym odcinku serii Stacja Arktyka przyjrzymy się z bliska codzienności mieszkańców Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. 20:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - DAWNE SZLAKI WODNE. ODC. 9 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 21:05 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - MISTRZOWIE PRZETRWANIA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Niemcy/Nowa Zelandia, 2017 Seria Współczesne dinozaury ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca na wyspach Nowej Zelandii. Odkrywamy wraz z nimi także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. Współczesne dinozaury ukazują ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szukają odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 22:05 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - GDY GRZYB Z GLONEM W JEDNYM DOMU STANĄ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Wyglądają trochę jak freski, namalowane na drzewach ku ozdobie lasu. Ale tak naprawdę nie spełniają jedynie estetycznej roli. Są ważnymi wskaźnikami stanu środowiska: czystości powietrza, wilgotności, rozmaitości drzewostanu. Uchodzą mylnie za leśnych biedaków, bo ich obfitość widzimy zazwyczaj w ubogim, piaszczystym runie borów sosnowych czy na opadłych, próchniejących konarach. Ale wbrew tym pozorom porosty - istoty powstałe ze ścisłej współpracy glonów i grzybów - zasiedlają najchętniej lasy bujne, wielogatunkowe. Tam też można spotkać największą ich rozmaitość. Tylko trzeba umieć szukać, a to jest specjalnością prof. Wiesława Fałtynowicza, lichenologa, który zna porosty od każdej strony - nawet medycznej i... kulinarnej. Ruszamy z profesorem do suwalskich lasów na porostową ucztę, bynajmniej nie tylko kulinarną. 22:40 DZIKA PRZYRODA AUSTRALII - ŻÓŁWIE MORSKIE I RAFY KORALOWE (WILDLIFE DIARIES AUSTRALIA) Serial dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2021 Trudno sobie wyobrazić świat bez zwierząt, ale naturalne siedliska wielu gatunków szybko się kurczą, zwłaszcza w Australii. Wraz z mieszkańcami szóstego kontynentu i jednocześnie pasjonatami przyrody w swoim kraju, którzy poświęcają się aktywnej ochronie gatunków, odwiedzamy rezerwaty zwierząt, oglądamy niezwykłe historie ich wysiłków o przetrwanie australijskiej fauny, a także aktywne badania naukowców walczących z niszczeniem naturalnych siedlisk zwierząt. Spotykamy koale, kangury, wombaty, a także zagrożone wyginięciem diabły tasmańskie i śledzimy ich ratowanie, rehabilitację i wypuszczanie na wolność. Przyglądamy się z bliska codziennej pracy obrońców praw zwierząt, którzy starają się zapewnić zagrożonym zwierzętom lepszą przyszłość. 23:35 ASTRONARIUM - (27) - "WIELKI ZDERZACZ HADRONÓW - POCZĄTKI MATERII" Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Wielki Wybuch. Czy to w ogóle jest możliwe, by zbadać jego tajemnice? Okazuje się, że istnieje urządzenie, które na to pozwala. Wielki Zderzacz Hadronów - największy przyrząd naukowy na świecie. W tym odcinku pokażemy, jak za jego pomocą z najdrobniejszych składników materii udaje się odtworzyć tajemnice powstania całego wszechświata. 00:15 STACJA ARKTYKA - ŻYCIE W STACJI POLARNEJ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk, Odeta Moro, Patrycja Koskowska Jak wygląda codzienne życie i praca w wysuniętej na północ polskiej placówce badawczej? Co przyciągnęło pracujących w niej badaczy na Spitsbergen i z jakimi trudnościami muszą się mierzyć? W tym odcinku serii Stacja Arktyka przyjrzymy się z bliska codzienności mieszkańców Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. 00:50 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - DAWNE SZLAKI WODNE. ODC. 9 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 01:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 302 WISŁA I SZCZYRK Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem Tomek odwiedza Wisłę i Szczyrk. Wisła od lat jest stolicą polskich skoków, dlatego punktem obowiązkowym na mapie miasta jest skocznia. Z kolei Szczyrk oprócz skoczni może pochwalić się największą liczbą wyciągów w Polsce. To prawie 60 km tras o różnym stopniu trudności. Warto wjechać kolejką linową na Skrzyczne i koniecznie odwiedzić schronisko. Szukając artystycznych wrażeń można trafić do Beskidzkiej Galerii Sztuki, gdzie od lat prezentowane są dzieła współczesnego malarstwa i ceramiki. Warto też zwiedzić Zamek Prezydenta w Wiśle. Na koniec odcinka coś niecodziennego - skijoring. Co to takiego? To zaprzęg, w którym pies ciągnie swojego pana na nartach, ale całkiem niedawno pojawiła się zupełnie nowa odmiana skijoringu: enduro skijoring. Sport, w którym psa zastąpił motocykl crossowy.