TVP Dokument Piątek, 20.12.2024 05:40 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. MEANDRY SALAMANDRY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Wygląda, jakby ciągle była mokra, choć unika otwartej wody i nawet nie umie pływać. Jednak w wodzie się rodzi, a potem nie bez trudu gramoli się na ląd. By następnie... zniknąć. Salamandra plamista, najdziwniejszy bodaj z naszych płazów ogoniastych, chowa się przed wrogami w ściółce i próchnie, zaliczając do tych wrogów także słońce, którego unika, bo mogłoby ją zanadto wysuszyć. W ogóle lubi to, czego ludzie zanadto nie lubią: deszcz i skały. W tych ostatnich znajduje schronienie, a w zboczach górskich dróg i jarów znajduje norki, by się w nich ukrywać. Nagle odsłonięta, potrafi przerazić napastnika swym wręcz wyzywającym, czarnym i żółtym rysunkiem. Należy do najbarwniejszych z żyjących u nas zwierząt. Ponieważ przez większość życia tkwi w wilgotnych zakamarkach, trudno ją spotkać. My będziemy mieli okazję spotkać całą rodzinę salamander. Zaprezentują nam ją, jak i w ogóle ten gatunek, dwie kobiety, które poświęcają tym nieledwie egzotycznym płazom znaczną część, a niekiedy wręcz całość swej badawczej inwencji i życiowej energii. 06:15 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 06:50 DZIKA PRAGA (WILD PRAGUE) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Jan Hosek Pośród dzisiejszej miejskiej dżungli z betonu, szkła i metalu łatwo zapomnieć, że tak naprawdę żyjemy na terytorium dawniej zdominowanym przez dziką przyrodę. Wielu jej członków zostało wytępionych przez ludzi, a inni uciekli z rozległej urbanizacji na okoliczne tereny wiejskie. To właśnie ich strategie przetrwania zostały szczegółowo ujawnione w serialu dokumentalnym "Planet Czechia". Przez dwa lata zespół operatorów kamer pod przewodnictwem Jana Hoska rejestrował cykl życia praskiego świata dzikich zwierząt we wszystkich porach roku. Opatrzony komentarzem film rejestruje codzienne zmagania tłustej popielicy, muflona, kosa czy kurki wodnej, w niezobowiązujący sposób ucząc widza większej tolerancji wobec pomijanych mieszkańców miasta. Czyta aktor Jiri Machacek, 07:50 ALPEJSKIE SKARBY - ODC. 1 LATO (THE ALPS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2020 Reżyseria: Steve Nicholls Dwuczęściowy film dokumentalny o Alpach. Dzikie góry, ekstremalne życie, ale też magiczny świat. To majestatyczne pasmo górskie łączy osiem krajów i osiąga wysokość do 4 000 metrów nad poziomem morza. Alpy o długości 1200 kilometrów tworzą zarówno most łączący Europę Zachodnią i Wschodnią, jak i wysoką barierę między Europą Południową i Środkową. Góry działają jak potężny zbiornik wodny i kontynentalny dział wodny, zasilając niezliczone rzeki, które wpływają do trzech różnych oceanów. Ich najwyższy szczyt, Mont Blanc, otoczony jest długimi, strzelistymi górami o pokrytych lodem zboczach. Te wielkie szczyty to tylko jeden z powodów, dla których tak zwany Dach Europy nadal fascynuje na całym kontynencie i na całym świecie. Niesamowita różnorodność krajobrazów, flory i fauny sprawia, że Alpy są wyjątkowym skarbem przyrody w sercu Europy. Odc. 1 - "Lato". Najlepiej podziwiać je z lotu ptaka. Ich majestat i ogrom. Wschodzące u podnóży Alp słońce potrzebuje niemal godziny, by wznieść się nad zachodnie doliny. Srogie, skute lodem ściany północy stykają się ze skąpanymi w słońcu zboczami południa. Ta lodowa bariera dzieli Europę na północ i południe. Tymczasem doliny, na podobieństwo mostu, łączą wschód z zachodem. Ten łańcuch górski ma niemal tysiąc kilometrów długości. Po długiej zimowej głodówce z lasu wyłaniają się sarny europejskie. Szczególnie spragnione witamin są samice. Wkrótce zaczną rodzić. Po roztopach ziemia jest wilgotna. Szczeliny i jamy pod powierzchnią wypełniają się wodą. Wiosną niedojedzone nasiona zaczną kiełkować. 08:50 DOBRE WIEŚCI Z PLANETY ZIEMIA - ODC. 5 PRZYRODA BUDZI SIĘ DO ŻYCIA (EP. 5 NATURE'S REAWAKENING) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Frank Nischk, Tanja Winkler Odc. 5 - "Przyroda budzi się do życia". Małpy i słonie znów będą dobrze się mieć w Malezji, bo tropikalna rzeka wraca do życia. Od wielu lat tereny wokół amerykańskich Wielkich Jezior należą do najbardziej zatrutych na świecie. Wiele firm przemysłowych jednak się zamyka, przyroda zaś odzyskuje utracone pozycje. Liczba mieszkańców regionu Abruzji we Włoszech ulega zmniejszeniu, co oznacza, że dla niedźwiedzia brunatnego będzie więcej miejsca do życia. 09:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - JAWA, DUSZA INDONEZJI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Jawa. 10:55 HOBBY ZA WSZELKĄ CENĘ Reportaż, 17 min, Polska, 1987 Zdjęcia: Stanisław Scieszko Bioinżynier, szef zespołu naukowo - badawczego w łódzkim zakładzie produkującym protezy naczyń krwionośnych, kości czaszki, ścięgien, mięśni itp. jest jednocześnie muzykiem grającym na instrumentach klawiszowych w nocnych lokalach. Muzyka pozwala mu "lepiej zrozumieć życie i siebie w tym życiu", jest próbą oderwania się od codzienności i złagodzenia napięcia, jakie towarzyszy pracy naukowej. Hobby daje mu szczęście, ale - jak sam przyznaje - być może jest także przejawem jego egoizmu, bowiem muzyce poświęca się "za wszelką cenę". 11:20 DUCHOWYM SZLAKIEM Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2023 Autor: Jarosław Feręc, Michalina Maciejewska Pierwszy odcinek z cyklu reportaży o poszukiwaniu duchowości i Boga - w przyrodzie, regionalnej kulturze i historii wspólnot żyjących na Górnym Śląsku. Odwiedzając cerkiew pw. Częstochowskiej Ikony Matki Boskiej, jedną z największych na południu Polski, poznamy zarówno tych, którzy przyczynili się do jej powstania, jak i nowo przybyłych parafian. O tym, co jest potrzebne, żeby taka wspólnota mogła powstać - opowiada ks. dr Łukasz Leonkiewicz. 11:50 PATAGONIA, DROGA NA KONIEC ŚWIATA (RUTA 40 / PATAGONIE, LA ROUTE DU BOUT DU MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Matthieu Maillet Film dokumentalny o legendarnej autostradzie przecinającej Argentynę z północy na południe, zwanej RUTA 40, która ma 5000 kilometrów (ponad 3000 mil), biegnie od granicy z Boliwią do Ziemi Ognistej i prawdziwego "końca świata". Trasa oferuje niekończący się ciąg wspaniałych scenerii i ciągłe wrażenie ogromu, które ukształtowało ten krajobraz, siedliska, ekosystemy i ludzi, którzy tam mieszkają. Kto nią podróżuje w dzisiejszych czasach? Kim są mieszkańcy, którzy łączą kropki na tej ścieżce, która jest wciąż tylko w połowie utwardzona? Philippe Simay bada każdy aspekt trasy: zarówno fizyczną drogę, jak i osobistą podróż, do której zaprasza widzów. Podróż drogą numer 40 zaczyna u wrót Patagonii. Po ponad dwóch i pół tysiącach kilometrów zamierza dotrzeć na "koniec świata": do punktu zero. Na dwutysięcznym trzechsetnym kilometrze spotyka Juana, historyka i pasjonata drogi, którą wędruje od lat. Dzięki rozmowom z mieszkańcami, Juan stał się jej niezrównanym znawcą. 12:50 KLĄTWA GÓRY. ŚLADAMI PIERWSZYCH ZDOBYWCÓW Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2022 Reżyseria: Dariusz Załuski, Oswald Rodrigo - Pereira Janek Lenczowski, wnuk Jakuba Bujaka, jednego z polskich himalaistów, rusza w Himalaje, by zrozumieć lepiej pasję dziadka i jego towarzyszy, którzy w 1939 r. wyruszyli do Azji, by zdobyć Nanda Devi East, jeden z najwyższych szczytów świata. Celem wyprawy Janka jest ponowne zdobycie szczytu, na który dotarli Polacy w 1939 r. W czasie dojścia do bazy okazuje się, że w rejonie Nanda Devi East pod lawiną zginęło ośmiu alpinistów, uczestników międzynarodowej wyprawy. Mimo że w związku z tym wyprawa wisi na włosku, w końcu udaje się założyć bazę pod Nanda Devi i rozpocząć niebywale trudną wspinaczkę. Po trzech tygodniach szczyt zostaje zdobyty przez część grupy. Dodatkowym niespodziewanym sukcesem wyprawy jest odnalezienie miejsca bazy sprzed 80 lat oraz głazu z pięknie wyrytym napisem: "P. W. H. 1939 - Polska Wyprawa Himalajska 1939". Film opowiada o Janku i jego mamie, która ostatni raz widziała swego ojca, mając cztery lata. Przede wszystkim przedstawia jednak polskich himalaistów z lat 30. , wyjaśnia genezę pomysłu zdobycia szczytu, opowiada o długich przygotowaniach. Pierwszym, który rzucił hasło podboju Himalajów przez Polskich taterników, był Adam Karpiński, ojciec Jacka twórcy pierwszego przenośnego komputera. Powołał on do życia Komisję Himalajską, do której weszli również znany polarnik Stefan Bernardzikiewicz oraz właśnie Jakub Bujak. Od 1936 roku polscy taternicy zdobywali doświadczenie górskie w Alpach, Andach, a wreszcie na Kaukazie, co pozwoliło myśleć o himalajskich olbrzymach. Początkowym celem był szczyt K2, jednak mimo intensywnych starań dyplomatycznych pozwolenia nie udało się uzyskać. Nagrodą za kilkuletnie starania była zgoda na wyprawę na dziewiczy szczyt w Himalajach Garhwalu Nanda Devi East (7434 m). Polski rekord wysokości ustanowiony w 1939 r. został pobity dopiero w 1960 r. wejściem na Noszak. 14:05 PATAGONIA - KRAINA PIONIERÓW (PATAGONIEN - LAND DER PIONIERE) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Lars Pfeiffer Film dokumentalny o Patagonii - jednym z najbardziej fascynujących, ale i wymagających regionów naszej planety. To miejsce o wyjątkowej urodzie, ale pełne niebezpieczeństw. Na krańcu Ameryki Południowej leży kraina skrajności: Patagonia. Jego rozległe pokrywy lodowe należą do najpotężniejszych na świecie. Surowy klimat i nieustający wiatr w Patagonii wyznaczają rytm życia. W czasach zmian klimatycznych rytm ten wyraźnie się zmienia i kraj nie może dłużej tolerować tradycyjnego bydła gauczów. Nowi pionierzy ponownie podbijają kraj i zwiększają świadomość w zakresie ochrony przyrody i gospodarek regionalnych. Czy dzicz Patagonii da się jeszcze uratować? 14:55 ALPEJSKIE SKARBY - ODC. 2 ZIMA (THE ALPS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2020 Reżyseria: Steve Nicholls Dwuczęściowy film dokumentalny o Alpach. Dzikie góry, ekstremalne życie, ale też magiczny świat. To majestatyczne pasmo górskie łączy osiem krajów i osiąga wysokość do 4 000 metrów nad poziomem morza. Alpy o długości 1200 kilometrów tworzą zarówno most łączący Europę Zachodnią i Wschodnią, jak i wysoką barierę między Europą Południową i Środkową. Góry działają jak potężny zbiornik wodny i kontynentalny dział wodny, zasilając niezliczone rzeki, które wpływają do trzech różnych oceanów. Ich najwyższy szczyt, Mont Blanc, otoczony jest długimi, strzelistymi górami o pokrytych lodem zboczach. Te wielkie szczyty to tylko jeden z powodów, dla których tak zwany Dach Europy nadal fascynuje na całym kontynencie i na całym świecie. Niesamowita różnorodność krajobrazów, flory i fauny sprawia, że Alpy są wyjątkowym skarbem przyrody w sercu Europy. Odc. 2 - "Zima". Kraina zimy. Ten łańcuch górski na styku płyt tektonicznych ma niemal tysiąc kilometrów długości. Wyłania się na wschodzie i rośnie ku zachodowi. Rzeki spływające z tego dachu Europy toczą swoje wody aż do trzech mórz. Alpy jako całość stanowią wspólne dobro ośmiu nacji. Pośród monumentalnych wieżyc stoi alpejski król. Przyćmiewa największe fortece i jest świadkiem wielowiekowej walki żywiołów ze skalną masą. Mont Blanc. Pradawny alpejski patriarcha i najwyższy szczyt. W dolinach leży zgromadzony przez milenia śnieg. Z czasem przeobraża się w twardy lód. Zima to surowa pani. Wysoko w górach tak naprawdę nie ustępuje. Monumentalny Matterhorn... i potężny Mont Blanc pełnią rolę jej tronów i odwiecznej alpejskiej siedziby. Słońce wschodzi tu od tysięcy lat, a mimo to nie zdołało roztopić śniegu pokrywającego te legendarne szczyty. Nie pozbawiło ich bieli majestatu. Widok pokrytych czapami śniegu Alp zapiera dech w piersi nawet z daleka. Jednak, by w pełni docenić ich piękno oraz potęgę trzeba wzbić się w powietrze, jak orzeł. 16:00 DOBRE WIEŚCI Z PLANETY ZIEMIA - ODC. 6 OCHRONA DZIEDZICTWA ZIEMI (EP. 6 CONSERVING EARTH'S LEGACY) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Frank Nischk, Tanja Winkler Cykl dokumentalny (6 odcinków) opowiadający o tym, co dobrego dzieje się w kwestii ochrony naszej planety. Kryzys klimatyczny, pandemia, zniszczenie przyrody - gazety, internet i telewizja zdają się przynosić same złe wieści. Jednak na całym świecie są ludzie i projekty, które robią wiele, aby poprawić warunki życia na Ziemi. Naukowcy i inżynierowie szukają rozwiązań przyjaznych dla klimatu i środowiska, wizjonerzy zakładają zrównoważone start - upy, obywatele angażują się w niezliczone projekty, nie wspominając już o organizacjach, które od lat działają na rzecz ochrony przyrody i środowiska. Ta seria skupia się na nich i ich zachęcających rozwiązaniach. Seria dostarcza informacji w duchu konstruktywnego dziennikarstwa i tym samym celowo nadaje inny niż zwykle reportażowy ton. Twórcy nie chcą przekazywać "dobrych wiadomości" jeśli takowych nie ma. Pragną jednak przełamać dość częste przekonanie, że "nic nie da się zrobić" i uzupełniać obraz stanu świata pozytywnymi przykładami. 17:00 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - RIWIERA WŁOSKA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Riwiera Włoska. 18:05 GÓRSKIE WYZWANIA - AGUJA NEGRA (THE BLACK NEEDLE / GUIÓN AGUJA NEGRA) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2023 Reżyseria: Pablo Martin Dokumentalna opowieść o młodym wspinaczu Davidzie z Madrytu. Jego kariera sportowa wydawała się skończona, gdy uległ poważnemu wypadkowi podczas wspinaczki i przez rok poruszał się na wózku inwalidzkim. Nie stało się to jednak przeszkodą w kontynuowaniu trudnej wspinaczki freestyle'owej. David postanawia podjąć nowe wyzwanie w swojej karierze sportowej: chce się wspinać po północnej, granitowej ścianie Czarnej Igły: El Pilar Norte de La Aguja Negra, która prawdopodobnie jest jedną z najtrudniejszych i najbardziej wymagających ścian w Hiszpanii. 19:05 PAPCIO CHMIEL Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2020 Reżyseria: Petro Aleksowski, Petro Aleksowski Film dokumentalny prezentujący Henryka Chmielewskiego - wybitną postać polskiej sztuki komiksu. Filmowy portret "Papacia Chmiela" oczami jego 11 - letniego fana, prowadzącego swój program literacki, w którym recenzuje książki. Marzeniem entuzjasty literatury jest spotkanie z Papciem i przeprowadzenie z nim wywiadu do swojego vloga. W filmie śledzimy próby kontaktu Olafa z jego Mistrzem. Olaf spotyka znawców tematu: krytyków, publicystów, artystów, uczestniczy w wydarzeniach specjalnych dla fanów. Poznaje historię swojego bohatera, zarówno zawodową, jak i osobistą. Duży nacisk został położony na przeżycia Henryka Chmielewskiego w trakcie powstania warszawskiego. Niejako drugą pierwszoplanową postacią filmu jest Tytus, czyli uczłowieczona, a wręcz spersonifikowana małpa. Projekt jest poświęcony również genealogii tej postaci. W filmie wykorzystano kilka technik rejestracyjnych, od klasycznej zdjęciowej po animowaną. a także materiały archiwalne oraz efekty wizualne. 20:10 MJANMA - ZAPOMNIANA REWOLUCJA (MYANMAR: THE FORGOTTEN REVOLUTION) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Katie Arnold Film dokumentalny o sytuacji w dawnej Birmie, kraju zwanym Mjanma. 1 lutego 2021 roku armia dokonała zamachu stanu i poinformowała, że przejmuje władzę w kraju na rok. Szefowa rządu, Aung San Suu Kyi, jak również prezydent Win Myint, zostali aresztowani. Obowiązki prezydenta przejął dotychczasowy wiceprezydent, emerytowany generał Myint Swe, Od tego czasu ludzie biorą udział w protestach przeciwko militarnemu reżimowi. Łamane są prawa człowieka. Według doniesień zginęło już ponad 20 tysięcy ludzi, naloty uderzają w miasta i wsie, a artyleria ostrzeliwuje pozycje zbrojnego oporu. To zapomniana przez świat wojna domowa, podczas której tysiące dwudziestolatków ryzykują śmiercią i poświęcają swoją młodość, aby walczyć przeciwko wojskowemu zamachowi stanu, który usunął wybrany rząd i ukradł to, co uważają za swoją przyszłość. 21:15 ROSYJSKI AKCENT W IZRAELU Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Reżyseria: Barbara Włodarczyk, Barbara Włodarczyk Scenariusz: Barbara Włodarczyk W Izraelu mieszka ponad milion Żydów pochodzących z byłego ZSRR, najwięcej z Rosji. Wielu z nich ma podwójne obywatelstwo. Było to dobrze widoczne podczas rosyjskich wyborów prezydenckich, kiedy to gospodarza Kremla wybierały w Izraelu setki tysięcy osób. Na przedmieściach Hajfy czy Tel Awiwu częściej można dziś spotkać Rosjan niż rodowitych Izraelczyków. Niektórzy z nich nie mówią w ogóle w języku hebrajskim. Nie muszą, bo prawie wszędzie mogą się porozumieć po rosyjsku - od obsługi lotnisk, poprzez sklepy, na urzędach państwowych skończywszy. Od 2008 roku między Rosją a Izraelem obowiązuje ruch bezwizowy, który jeszcze umocnił ten stan. Tylko na trasie Moskwa - Tel Awiw odbywa się co najmniej 60 lotów tygodniowo. Rosjanie i Żydzi z byłego ZSRR mają w Izraelu własną partię polityczną, własne media, swoich bohaterów i artystów, sklepy z rosyjską żywnością oraz ogromne wpływy. Bez dużej przesady można powiedzieć, że stworzyli tam istne państwo w państwie, co najwyraźniej widać na niektórych ulicach Tel Awiwu czy Hajfy. Prawie wszystkie izraelskie partie polityczne muszą liczyć się z ich głosem i zabiegać o ich przychylność. Nie mówiąc już o tym, że ze Związku Sowieckiego wywodzi się wielu najwyższych urzędników państwa, jak chociażby przewodniczący Knesetu - Juli Edelstein. Ogromna rosyjska diaspora ma duży wpływ na kształtowanie obrazu Polski w Izraelu. Dlatego przyjrzenie się jej z bliska jest ważne. Celem filmu jest pokazanie rosyjskiej diaspory w Izraelu od środka. Na czym polega jej specyfika? Jak zmieniła oblicze Ziemi Świętej? W jakich dziedzinach ma największe wpływy? 22:20 BYŁA SOBIE AURORA (ONCE AURORA / EN GANG AURORA) Film dokumentalny, 52 min, Norwegia, 2019 Reżyseria: Benjamin Langeland, Stian Servoss Pochodzi z krainy fiordów, bywa nazywana cudownym dzieckiem. Björk i jest jedną z najbardziej charyzmatycznych wokalistek młodego pokolenia. Aurora Aksnes urodziła się w 1996 i uchyla w filmie drzwi do swego magicznego świata. Kamera towarzyszy jej w trasie koncertowej, w tworzeniu muzyki i w skomplikowanych relacjach z bliskimi współpracownikami. Przed nami portret bezkompromisowej artystki, która na naszych oczach zmienia się i dojrzewa, a jednocześnie na współczesnym rynku muzycznym próbuje ocalić niezależnego ducha i swą dziecięcą wrażliwość. Jej muzyka to przede wszystkim electropop, folk i art pop z wokalem określanym jako "eteryczny". Na początku swojej kariery grała tylko na pianinie, ale później zaangażowała się w grę na perkusji i produkcję muzyczną. Nazywa siebie "leśną istotą" ze względu na przebywanie w otoczeniu natury, zamiłowanie do "wspinania się na drzewa" oraz bycia "odizolowaną i ukrytą". Złoty Hejnał 2019 na Krakowskim Festiwalu Filmowym. 23:25 JERSEY WAY - JAK TO W JERSEY - ODC. 4 RAJ (JERSEY WAY: INSIDE THE ISLAND'S SCANDALS EP. 4 LE PARADIS) Film dokumentalny, 47 min, Francja, 2022 Reżyseria: Antoine Guerre, Dominique Baumard Odcinek 4 - "Raj". Śledztwo ma wykazać, co zawiodło w systemie opieki na wyspie i znaleźć odpowiedzi dla osób, które były wykorzystywane w dzieciństwie. Władze zleciły zbadanie przypadków wykorzystywania i znęcania się nad dziećmi w sierocińcach i opiece zastępczej. Sprawdzono działania policji, systemu sądownictwa, polityków i agencji rządowych, żeby ocenić, jak reagowali na obawy, że w Jersey dochodzi do wykorzystywania małoletnich. Wspomnienia ocalałych były wstrząsające. Słuchanie, ile niektórzy członkowie lokalnej społeczności przeżyli i jak zostali potraktowani przez rząd i instytucje państwowe poruszyło wszystkich. 00:25 TEATR TELEWIZJI Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Andrzej Sapija Scenariusz: Andrzej Sapija Wykonawcy: Jerzy Koenig Zdjęcia: Andrzej Sapija, Mikołaj Nesterowicz Film przedstawia 50 - letnią historię Teatru TV. Jest też próbą scharakteryzowania jego specyfiki, przemian estetycznych, a także odbioru. O roli Teatru TV mówią: reżyserzy, aktorzy, teatrolodzy oraz osoby znane publicznie, które są wiernymi widzami telewizyjnych spektakli. Uczestnicy programu zastanawiają się nad szansami Teatru TV we współczesnej telewizji. Wypowiedzi ilustrują fragmenty słynnych przedstawień, materiały archiwalne, pokazujące kulisy powstawania widowisk Teatru TV. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "NIE POZWOLIMY O WAS ZAPOMNIEĆ". ODC. 274 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Nie pozwolimy o Was zapomnieć" Wyruszamy do lasów Roztocza, gęsto utkanych powstańczymi ścieżkami, na wezwanie jednego z widzów. Tu, pośród leśnych ostępów, ukryta jest, według wskazań najstarszych mieszkańców, powstańcza mogiła. Powrócimy tu niebawem, uzbrojeni w stosowane zezwolenia, by wykonać wstępne, nieinwazyjne badania terenu. "Wronów 1831" Następnie opowiemy historię podobną, jednak geograficznie umiejscowioną na przedpolach Kazimierza Dolnego, a dotyczącą dramatycznego czasu powstania listopadowego. Wronów, to miejscowość bardzo wyraźnie zapisana w historii tego niepodległościowego zrywu. 17 kwietnia 1831 roku pod Wronowem doszło do starcia wojsk polskich i rosyjskich, zakończonego porażką wojsk polskich dowodzonych przez Jana Kantego Juliana Sierawskiego. "I dokonało się" Przez wiele lat przypominaliśmy widzom historię Józefa Seweryna Liniewskiego, który był organizatorem cywilnej siatki powstańczej w okolicach Parczewa. Kiedy Rosjanie pojmali i stracili w Lublinie jego szwagra Kazimierza Bogdanowicza, nie bacząc na ryzyko aresztowania, postawił pod świątynią w Lejnie krzyż ze stosowną dedykacją bohaterowi. Zaborcy próbowali go zmusić do usunięcia świętego znaku, ale nawet w obliczu utraty majątku nie ustąpił. Krzyż przetrwał zabory, ale nie przetrwał PRL - u. Teraz powrócił. Pokażemy go. 02:00 JÓZEK I JEGO DZIECI Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2007 Reżyseria: Kinga Dębska Scenariusz: Kinga Dębska Zdjęcia: Wojciech Staroń Muzyka: Marek Czerniewicz Niełatwo być ojcem. Jeszcze trudniej wtedy, gdy małżeństwo się rozpadło, była żona mieszka w innym mieście, a dzieci, choć teoretycznie już dorosłe, wcale nie chcą dorosnąć. Do swojej ojcowskiej roli dorasta też od lat Józek Kurek - mieszkający w Cieszynie bohater tego filmu. Kamera obserwuje go przez półtora roku, rejestrując zmiany, jakie przez ten czas zachodzą w rodzinie Kurków, we wzajemnych stosunkach między ojcem a dziećmi: Józkiem juniorem i Jankiem. Synowie Józka byli uroczymi dzieciakami, pełnymi wdzięku i radości życia. Na rodzinnych fotografiach sprzed lat widać ich samych i ich rodziców tworzących szczęśliwą, kochającą się rodzinę. A jednak tej miłości w pewnym momencie zabrakło, Józek i jego żona Ula rozstali się. Byli jeszcze młodzi, chcieli od nowa ułożyć sobie życie. Ula wyjechała do Żlina, Józek poznał Czeszkę Sylwię, z którą zamieszkał, chociaż do dziś nie mają ślubu. Na życiowym zakręcie rodzice zapomnieli o synach, wówczas nastolatkach w okresie dojrzewania, zostawiając ich samym sobie. Ojciec zapewnił im mieszkanie, dawał pieniądze na życie, ale na tym praktycznie kończyła się jego rola. Niemal już dorośli synowie przysparzają Józkowi sporo zmartwień. Nadal mieszkają sami, jeden z nich ma problemy z narkotykami, drugi sporo pije. Nie uczą się, nie pracują. Są zdeklarowanymi punkami. Na co dzień chodzą w czarnych skórach i glanach, noszą pełno kolczyków, trochę próbują grać w punkowym zespole. Z ojcem utrzymują dość luźny kontakt, przypominając sobie o nim głównie wtedy, kiedy potrzebują pieniędzy. Tymczasem Józek nadal opłaca im mieszkanie, ale nie jest w stanie zaspokoić wszystkich ich potrzeb. Niepokoi się o ich przyszłość, nie wie jednak, jak do nich dotrzeć, jak znaleźć wspólny język. Pod wpływem rozmów z Sylwią, z przyjaciółmi z cieszyńskiego teatru, gdzie oboje pracują, próbuje jednak zmienić swoje układy z synami, nawiązać zerwane kiedyś zbyt beztrosko rodzinne więzi. Odkrywa, że synowie na swój sposób go kochają, nie odtrącają go, dobrze mu życzą. I wiedzą, że on również chce dla nich jak najlepiej, chociaż ciągle nie za bardzo potrafi to wyrazić. Ale pierwsze kroki na drodze ku sobie już zrobili. 02:35 DOKUMENTALIŚCI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2010 Reżyseria: Piotr Mielech, Jędrzej Lipski Scenariusz: Piotr Mielech, Jedrzej Lipski Trudno znaleźć lepsze medium niż film dokumentalny, które zapisało historię naszego kraju ostatnich kilkudziesięciu lat. To właśnie dokument najlepiej utrwalił przełomowe chwile w historii Polski. Cechą najlepszych filmów było to, że pokazywały losy całego kraju z perspektywy pojedynczego człowieka. To właśnie w tych filmach dzisiaj widzimy największe dramaty i największe sukcesy Polskii Polaków. Kronika dokumentująca historię filmu dokumentalnego jest jednocześnie kroniką naszej narodowej historii. W roku 2010 w maju odbył się jubileuszowy 50. Festiwal Filmowy w Krakowie - najstarszy i najważniejszy festiwal filmu dokumentalnego w Polsce. Historia filmu dokumentalnego w naszym kraju jest nierozerwalnie związana z tą imprezą. Pięćdziesiąta rocznica to dobra okazja do podsumowań - stąd nasz pomysł na realizację filmu dokumentalnego, w którym wystąpią najwięksi twórcy tego gatunku, z którego nasz kraj jest znany na całym świecie. Tacy filmowcy, jak Kazimierz Karabasz, Marcel Łoziński, Krzysztof Kieślowski, Paweł Łoziński, Grzegorz Królikiewicz, Maria Zmarz - Koczanowicz, czy Andrzej Fidyk zanim przebili się na arenę międzynarodową, swoje pierwsze sukcesy święcili właśnie na krakowskim festiwalu. Film "Dokumentaliści" jest opowieścią o polskiej szkole dokumentu - od lat 50. , kiedy to Kazimierz Karabasz zrealizował słynnych "Muzykantów", poprzez lata 60. i 70. - lata udanych debiutów Marcela Łozińskiego i Krzysztofa Kieślowskiego, następnie lata 80. - kiedy to film dokumentalny opierał się ingerencjom cenzury w takich obrazach, jak "Defilada" Andrzeja Fidyka, lata 90. , kiedy to już wszystko wolno było mówić i polscy dokumentaliści wrócili do tematów historycznych w jednym z najważniejszych obrazów tamtych lat - w "Miejscu urodzenia" Pawła Łozińskiego, a na ostatnich latach skończywszy.